Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz. Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin. Bu məqalə sonuncu dəfə 39 gün əvvəl C Mirəli2001 tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)
Papaq — baş geyimi. Azərbaycanda XX əsrin əvvəllərinə qədər kişilər arasında populyar milli baş geyimi. Digər Qafqaz xalqları arasında da geniş yayılmışdır.
Azərbaycanda papaq əsasən qoyun xəzi və ya qaragüldən hazırlanırdı. Onların müxtəlif formaları və yerli adları mövcüd idi. Araqçını kənddən kənarda papaqsız taxmaq ədəbsizlik hesab olunurdu, bu, yalnız uşaqlara icarə verilirdi.
Papağın növləri
Motal papaq — əsasən kənd əhalisinin yoxsul təbəqələri taxırdı. Uzuntüklü qoyun dərisindən hazırlayırdılar, konus formasında olurdu.
Şələ papaq — forma etibarı ilə azca domba olub gen sağanağa malik idi. Ona "Yastı papaq", "Çoban papağı", "Yapba papaq", "Kopan papaq" da deyirdilər.
Çapma papaq — qiymətli (qıvrım tüklü) sür dəridən tikilərmiş. Bu papağın ortası uzunsov şəkildə çökək hala salınırdı. Papağın bu növü "Sür papaq" da adlanırdı.
Şiş papaq — konusvari formada olub, həmçinin, "Zərnəva papağı", "Molla papağı", "Qəbələ papağı", "Züllə papaq" da adlanırdı.
Daqqa papaq — papağın sağanağı qaragül dərisindən, üst qapağı isə mahuddan tikilirdi. Bəzi bölgələrdə ona "üstlü", yaxud "qapaqlı" papaq da deyilirdi. Ümumiyyətlə, qaragül dərisindən tikilən sağanaqlı papaqların hamısı "börk" və ya "sür papaq" adlanardı.
Qalmığı papaq — yenə də qaragül dərisindən olub sağanağının yuxarısı gen, aşağısı dar olurdu.
Sarıq papaq — Keçmişdə Məkkə, Məşhəd, Kərbəlaya ziyarətə gedib qayıdanlar ilk vaxtlar başlarına "sarıq papaq" qoyarmışlar. Bu məqsədlə onlar börklərinin yarıdan aşağı hissəsini dövrələmə tənzif və ya ağ parça zolağı ilə sarıtdırarmışlar. Bu əlamətdən onların ziyarətdən yenicə qayıtdıqları bəlli olarmış. Ona görə də, onların qabağına üzbəsurət çıxan adamlar "ziyarətin qəbul olsun" — deyib onu təbrik edərmişlər.
Qələmi papaq — çox hündür ("züllə") olmaqla, qıvrım tüklü dəridən tikilirdi. Varlı kişilərə məxsus olan bu papağa "şikarı", "qacarı", "qoçu papağı" da deyilirdi.
Buxara papaq — bu papaqlar üçün dərini Buxaradan gətirirdilər. Onları yalnız bəy zümrəsinin nümayəndələri və həmçinin varlı adamlar taxırdı. Konus şəklində və ya iti uclu hazırlayırdılar. Belə papaqlar həm də şəhər aristokratiyası üçün də xarakterik idi. Buxara papağa "Şiş papaqları" və ya "bəy papaqları" da deyilir.
Qoçu papağı — qiymətli (qıvrım tüklü) sür dəridən tikilərmiş və daha çox nüfuzlu şəxslərin, qoçuların istifadə etdiyi bir papaq növüdür.
Tarixi
XX əsrin əvvəllərinə qədər papaq Azərbaycanda baş geyimi olmaqla yanaşı, həm də simvol sayılırdı. Cəsarət, ləyaqət və şərəf rəmzi hesab olunurdu. Hətta bir kişinin papağının oğurlanması onun sahibinə qarşı düşmən hücumu kimi qiymətləndirilirdi. Keçmiş zamanlarda kişilər istənilən halda papağı başlarından çıxarmırdılar. Çünki ictimai yerlərdə baş geyimi olmadan görünmək rüsvayçılıq kimi dəyərləndirilirdi. Azərbaycanda papaq əsasən qoyun xəzi və ya qaragüldən hazırlanırdı və onların müxtəlif formaları və yerli adları mövcüd idi. XIX əsr kişi baş geyimləri içərisində aşılı qoyun dərisindən tikilmiş papaq xüsusi yer tuturdu. İmkanlı kişilər, əsasən, "qaragül" dərisindən sür papaq tikdirərdilər. Qədimlərdən üzü bəri hər kişinin başında börk olması əsas şərt idi. Kişidə börk (papaq), arvadda isə ləçək (çarqat) şərafət nişanəsi sayılırdı. Papağa və ləçəyə hörmətsizlik müqəddəslərə və namusa hörmətsizlik sayılırdı. Buna görə də heç vaxt kişinin papağı başından əskik olmazdı. Hətta oğlan uşaqlarının da özünəməxsus papaqları olurdu. Bu papaqlara "tərlik" deyərdilər. Ancaq tərlik papaq qədər qalın olmazdı, bir qat toxunmuş açıq qırmızı forması olardı və bu papaq formasının Səfəvi hökmdarlarının "Qızılbaş" ordusundan qaldığı deyilir.
Beret -
Müasir dövrdə
Bakıdakı papaqçılarla söhbətdə adamların daha çox müasir dəbli papaqlara meylliliyini müşahidə etdim. Papaqçı mağazalarında milli papaqlarla yanaşı başqa millətlərin papaqlarından da nümunə kimi vitrinlərə qoyulur. Elə papaqçılar olur ki, əcnəbi papaq sifariş vermək istəyən soydaşlarımızı mümkün qədər fikirlərindən daşındırmağa və onları milli papaq alıb qoymağa həvəsləndirirlər.
Ancaq papaq ustaları şikayətlənirlər ki, bütün cəhdlərinə baxmayaraq soydaşlarımız milli papaq qoymağı davamlı ənənəyə çevirmirlər. Amma bəziləri ailəlikcə milli türk papağı qoymağa meyllidirlər. Hətta elələri var ki, Avropanın müxtəlif ölkələrində yaşamalarına baxmayaraq evlənməzdən qabaq Azərbaycana gəlir, türk papağı sifariş edir, tikdirir, sonra da yaşadığı ölkədə başında türk papağı ilə milli toy mərasimi keçirir.
Ustalar soydaşlarımız arasında milli baş geyimlərinin ənənələşməsinin gərəkliyini, bu yöndə dövlət səviyyəsində, həmçinin ziyalılar tərəfindən məqsədyönlü iş aparılmasını zəruri hesab edirlər.
papaq, məqalə, qaralama, halındadır, məqaləni, redaktə, edərək, vikipediyaya, kömək, edə, bilərsiniz, əgər, mümkündürsə, daha, dəqiq, şablondan, istifadə, edin, məqalə, sonuncu, dəfə, gün, əvvəl, mirəli2001, tərəfindən, redaktə, olunub, yenilə, baş, geyimi, az. Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 39 gun evvel C Mireli2001 terefinden redakte olunub Yenile Papaq bas geyimi Azerbaycanda XX esrin evvellerine qeder kisiler arasinda populyar milli bas geyimi Diger Qafqaz xalqlari arasinda da genis yayilmisdir Azerbaycanda papaq esasen qoyun xezi ve ya qaragulden hazirlanirdi Onlarin muxtelif formalari ve yerli adlari movcud idi Araqcini kendden kenarda papaqsiz taxmaq edebsizlik hesab olunurdu bu yalniz usaqlara icare verilirdi 1 Mundericat 1 Papagin novleri 2 Tarixi 3 Muasir dovrde 4 Hemcinin bax 5 Menbe 6 Xarici kecidlerPapagin novleri RedakteMotal papaq esasen kend ehalisinin yoxsul tebeqeleri taxirdi Uzuntuklu qoyun derisinden hazirlayirdilar konus formasinda olurdu Sele papaq forma etibari ile azca domba olub gen saganaga malik idi Ona Yasti papaq Coban papagi Yapba papaq Kopan papaq da deyirdiler Capma papaq qiymetli qivrim tuklu sur deriden tikilermis Bu papagin ortasi uzunsov sekilde cokek hala salinirdi Papagin bu novu Sur papaq da adlanirdi Sis papaq konusvari formada olub hemcinin Zerneva papagi Molla papagi Qebele papagi Zulle papaq da adlanirdi Daqqa papaq papagin saganagi qaragul derisinden ust qapagi ise mahuddan tikilirdi Bezi bolgelerde ona ustlu yaxud qapaqli papaq da deyilirdi Umumiyyetle qaragul derisinden tikilen saganaqli papaqlarin hamisi bork ve ya sur papaq adlanardi Qalmigi papaq yene de qaragul derisinden olub saganaginin yuxarisi gen asagisi dar olurdu Sariq papaq Kecmisde Mekke Meshed Kerbelaya ziyarete gedib qayidanlar ilk vaxtlar baslarina sariq papaq qoyarmislar Bu meqsedle onlar borklerinin yaridan asagi hissesini dovreleme tenzif ve ya ag parca zolagi ile saritdirarmislar Bu elametden onlarin ziyaretden yenice qayitdiqlari belli olarmis Ona gore de onlarin qabagina uzbesuret cixan adamlar ziyaretin qebul olsun deyib onu tebrik edermisler Qelemi papaq cox hundur zulle olmaqla qivrim tuklu deriden tikilirdi Varli kisilere mexsus olan bu papaga sikari qacari qocu papagi da deyilirdi Buxara papaq bu papaqlar ucun derini Buxaradan getirirdiler Onlari yalniz bey zumresinin numayendeleri ve hemcinin varli adamlar taxirdi Konus seklinde ve ya iti uclu hazirlayirdilar Bele papaqlar hem de seher aristokratiyasi ucun de xarakterik idi Buxara papaga Sis papaqlari ve ya bey papaqlari da deyilir Qocu papagi qiymetli qivrim tuklu sur deriden tikilermis ve daha cox nufuzlu sexslerin qocularin istifade etdiyi bir papaq novudur Tarixi RedakteXX esrin evvellerine qeder papaq Azerbaycanda bas geyimi olmaqla yanasi hem de simvol sayilirdi Cesaret leyaqet ve seref remzi hesab olunurdu Hetta bir kisinin papaginin ogurlanmasi onun sahibine qarsi dusmen hucumu kimi qiymetlendirilirdi Kecmis zamanlarda kisiler istenilen halda papagi baslarindan cixarmirdilar Cunki ictimai yerlerde bas geyimi olmadan gorunmek rusvayciliq kimi deyerlendirilirdi Azerbaycanda papaq esasen qoyun xezi ve ya qaragulden hazirlanirdi ve onlarin muxtelif formalari ve yerli adlari movcud idi XIX esr kisi bas geyimleri icerisinde asili qoyun derisinden tikilmis papaq xususi yer tuturdu Imkanli kisiler esasen qaragul derisinden sur papaq tikdirerdiler Qedimlerden uzu beri her kisinin basinda bork olmasi esas sert idi Kiside bork papaq arvadda ise lecek carqat serafet nisanesi sayilirdi Papaga ve leceye hormetsizlik muqeddeslere ve namusa hormetsizlik sayilirdi Buna gore de hec vaxt kisinin papagi basindan eskik olmazdi Hetta oglan usaqlarinin da ozunemexsus papaqlari olurdu Bu papaqlara terlik deyerdiler Ancaq terlik papaq qeder qalin olmazdi bir qat toxunmus aciq qirmizi formasi olardi ve bu papaq formasinin Sefevi hokmdarlarinin Qizilbas ordusundan qaldigi deyilir 2 Beret Muasir dovrde RedakteBakidaki papaqcilarla sohbetde adamlarin daha cox muasir debli papaqlara meylliliyini musahide etdim Papaqci magazalarinda milli papaqlarla yanasi basqa milletlerin papaqlarindan da numune kimi vitrinlere qoyulur Ele papaqcilar olur ki ecnebi papaq sifaris vermek isteyen soydaslarimizi mumkun qeder fikirlerinden dasindirmaga ve onlari milli papaq alib qoymaga heveslendirirler Ancaq papaq ustalari sikayetlenirler ki butun cehdlerine baxmayaraq soydaslarimiz milli papaq qoymagi davamli eneneye cevirmirler Amma bezileri ailelikce milli turk papagi qoymaga meyllidirler Hetta eleleri var ki Avropanin muxtelif olkelerinde yasamalarina baxmayaraq evlenmezden qabaq Azerbaycana gelir turk papagi sifaris edir tikdirir sonra da yasadigi olkede basinda turk papagi ile milli toy merasimi kecirir Ustalar soydaslarimiz arasinda milli bas geyimlerinin enenelesmesinin gerekliyini bu yonde dovlet seviyyesinde hemcinin ziyalilar terefinden meqsedyonlu is aparilmasini zeruri hesab edirler 3 Hemcinin bax RedakteFes Sonqkok Mustafa CavansirMenbe Redakte http canbaku net index php newsid 4995 olu kecid Guney mahalinda milli geyimler 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 09 08 Milli geyim problemi olu kecid Xarici kecidler Redaktehttp www mns gov az esasname nishan geyim 1 az html Arxivlesdirilib 2008 12 02 at the Wayback Machine Vikianbarda Papaq ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Papaq amp oldid 6030126, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}