fbpx
Wikipedia

Stare Mesto ratuşası

Avqust 06, 2021

Stare Mesto ratuşası (çex. Staroměstská radnice) - Praqanın mərkəzində, Köhnə Şəhər meydanında yerləşən qotik üslublu şəhərin köhnə idarəetmə orqanı və hökumət binasıdır. 1338-ci ildə, kral Lüksemburqlu İoann tərəfindən Stare Mesto şəhər əhalisinə imtiyaz şəklində bu binanın tikintisinə icazə verilmişdi. Kompleks dörd evdən ibarətdir (Volf Kamene evi, xəzçi Mikşanın evi, Xoruz evi və Dəqiqə evi), meydanın ətrafındakı bu binalar Praqa Köhnə Şəhər magistratının ehtiyacları üçün tədricən bir-biri ilə birləşdirilmişdi. Ratuşanın əsas binasında muzey yerləşir, burada müxtəlif sərgilər keçirilir, həmçinin xüsusi zalda təntənə ilə nikah mərasimləri qeyd olunur. Ratuşa fasadının eni 67 metr, qüllənin hündürlüyü isə 69,5 metrdir.

Stare Mesto ratuşası
çex. Staroměstská radnice
50°05′13″ şm. e. 14°25′14″ ş. u.
Ölkə Çexiya
Şəhər Praqa
Sifarişçi Lüksemburqlu İoann
Tikilmə tarixi 1338-ci il
Üslubu qotika
Vəziyyəti əvvəllər ratuşa; hazırda isə muzey və sərgi zalı
Çexiyanın milli irsi
İstinad nöm.1-35
Stare Mesto ratuşası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

 
Qotik üslublu erker və astronomik saat

   
Xəzçi Mikşinin evi (solda)
Xoruz evi (sağda)

1232-ci ildə Stare Mesto adlanan yaşayış məntəqəsi şəhər statusunu əldə etmişdi; burada ratuşa binasının inşası üçün (yəni özünüidarə hüququnun və icazənin əldə olunması üçün) bir əsrdən artıq gözləmək lazım gəldi - 1338-ci ildə bu icazəni IV Karlın atası Lüksemburqlu Yan bağışlamışdı. Həmin ildə ratuşa üçün tacir Volf Kamenenin künc evi satın alınmış və binanın genişləndirilməsi üzrə işlərə start verilmişdi: 1360-cı ildə Şəhər şurasının iclas zalı və ikinci mərtəbə inşa edilir, 1364-cü ildə əzəmətli Köhnə Şəhər qülləsinin tikintisi başa çatdırılır, 1381-ci ildə əsas ratuşa binasına zəngin işləmələrlə və erkerlə bəzədilmiş qotik üslublu kapella əlavə olunur, 1410-cu ildə isə Köhnə Şəhər qülləsinə "Orloy" adlı gözəl astronomik saat əlavə olunur. Bütün bu işlər tanınmış sənətkar Peter Parlerin rəhbərliyi altında görülürdü. Şir başları ilə bəzədilmiş unikal giriş portalı xeyli müddət sonra (yəni 1652-ci ildə) yaradılmışdı.

Şəhərin sürətli inkişafı, ratuşanın böyüdülməsini tələb edirdi və məhz buna görə də, XVI əsrin əvvəllərində Şəhər şurası qonşuluqda yerləşən dabbağ və xəzçi Mikşinin evini satın almışdı. Bina fasadını dəbdəbəli renessans pəncərəsi (1526), latın dilində olan "Praga caput regni" ("Praqa krallığın başıdır") yazısı və Stare Mestonun gerbi ilə bəzədilmişdir (1784-cü ildə, bu gerb bütöv Praqanın rəsmi rəmzi seçilmişdi).

1458-ci ildə Stare Mesto ratuşasında mühüm tarixi hadisə baş vermişdi: Çexiyanın aristokratik təbəqələri Poderbradlı Yirjini özlərinin gələcək kralı seçməyə qərar verirlər. O, Avropada katolik dinindən olmayan ilk kral olur (Yirji islahatçı təlimləri ilə məşhurlaşmış Yan Qusun davamçısı idi).

İkinci Praqa defenestrasiyası zamanı (23 may 1618-ci ildə), qraf Turn zadəganlarla birlikdə kral canişinlərini Çexiya maraqlarına xəyanətdə ittiham edərək dəftərxananın pəncərəsindən xəndəyə atmışdı. Hər üç canişini ölümdən xoşbəxt bir təsadüf xilas etmişdi (onlar peyin yığıntısına düşmüdülər). Katoliklərin daha sonralar bildirdiklərinə görə, "onların xilası mələklərin qayğısı nəticəsində baş vermişdi". II Ferdinanda hadisə barədə ilk məlumat verən yazar, kral tərəfindən zadəganlığa yüksəlmiş və fon Hohenfall soyadını qazanmışdı (alman dilindən tərcümədə Hohenfall "yüksəkdən düşmə" mənasını verir).

Ferdinand Bohemiya torpaqlarında protestantlığın yayılmasını heç cür qəbul edə bilmirdi. O, Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru seçildikdən dərhal sonra bütün katolik qüvvələri birləşdirərək, güclü bir ordu formalaşdırmağa nail olmuşdu. 1620-ci ildə Praqa ətrafında baş vermiş Ağ dağ döyüşü zamanı, çex protestanları güclü katolik orduya məğlub olmuşdu. Çexiyada protestantizmin və aristokratik monarxiyanın taleyi artıq əvvəlcədən həll edilmişdi. Üsyanın iştirakçıları repressiyalara və müsadirələrə məruz qalmışdı. Kralın əmri ilə, üsyana başçılıq etmiş 27 zadəgan Stare Mesto ratuşası qarşısında edam edilmiş, onların başları isə 10 il Karl körpüsündən asılmışdı. Hal-hazırda qülləni saxlayan tirin üzərində xatirə lövhəsi yerləşir, edamın baş verdiyi ratuşanın qarşısındakı həmin yerdə isə, xatirə yazısı həkk olunub; onların üstündən keçmək tərbiyyəsizlik sayılır.

Ratuşaya birləşdirilən üçüncü bina yaxınlıqdakı "Xoruz evi" (çex. dům U kohouta) olmuşdu: onun fasadı Stare Mestonun gerbi və həmçinin nəsihət frazası (Ləyaqəti xatırlayanlar, ən yaxşısına nail olmağa çalışın) ilə bəzədilmişdir. 1784-cü ildə Stare Mesto, Nove Mesto, Mala Strana, Hradçanı müstəqil rayonlarının, eləcə də Vışehrad və Praqa qəsrinin ümumi Praqa şəhərinə birləşdirilməsindən sonra, Stare Mesto ratuşası birləşmiş Praqa Şəhər Şurasının iqamətgahına çevrilmişdi.

Şəhər hakimiyyəti 1896-cı ildə qonşuluqdakı Dəqiqə evini əczaçı M. Bartladan satın alır. Veriyaların birinə görə, bu ev vaxtilə hindulardan Manhetten adasını çox ucuz giymətə satın almış hollandiyalı Minuit ailəsinə məxsus idi. 1889-1896-cı illərdə məhz bu evdə məşhur yazıçı Frans Kafka öz valideynləri ilə yaşamışdı. XX əsrin əvvəllərində Şəhər bələdiyyəsi Kiçik meydan ilə Köhnə Şəhər meydanları arasında keçid əlaqələrini genişləndirmək üçün Dəqiqə evinin və onun yanındakı digər binaların sökülməsini qərara alır. Yaranmış ciddi təhlükəni anlayan Abidələrin Mühafizə komissiyası bələdiyyəyə etiraz etməyə başlayır. 1905-ci ildə qonşu evin divarında sqrafitto divar rəsminin bir fraqmenti aşkar edilmişdi və bundan sonra hər iki evi qoruyub-mühafizə etmək qərara alınmışdı. Bərpaçılar evin qalın suvağını təmizləyərkən, gözlənilmədən sürprizlə rastlaşırlar: hazırda gördüyümüz gözəl fresklər barokko dövrünün yenidənqurulması zamanı gizlədilmişdi. Evin lünet-karnizlərində İspaniyalı II Filippin, II Maksimilianın, onun oğlu Rudolfun və Habsburq sülaləsinin digər üzvlərinin də portretləri təsvir olunmuşdu. 1919-cu ildə binada aparılmış restavrasiya işləri zamanı müəyyən edilmişdir ki, sqrafitto rəsmləri evin demək olar ki bütün divarlarını əhatə edir. Dəqiqə evinin fasadını bəzəyən pəncərələrin arasında Ədalət, Mərdlik, Müdriklik, Bərəkət və Analığı təsvir edən heykəllər yerləşdirilib.

XX əsrin əvvəlində ratuşanın yenidənqurma və tamamlama işləri üzrə bir neçə memarlıq müsabiqəsi keçirilmişdi. Onlardan birincisi iki tur çərçivəsində 1899—1900-cü illərdə keçirilmişdi. Müsabiqənin əsas tapşırığı neoqotik fligelin qorunub-saxlanılması idi, lakin onun fasadında dəyişikliklər edilməsi mümkün idi. 1905-ci ildə keçirilən növbəti müsabiqədə olduğu kimi, burada da qalib müəyyən olunmamışdır. Nəhayət 1908-ci ildə keçirilən müsabiqənin qalibi jüri tərəfindən müəyyən edilir, lakin buna baxmayaraq, onun təqdim etdiyi layihə reallaşdırılmır.

Köhnə Şəhər qülləsi

Ratuşanın küncündə yerləşən bu qotik qüllə 1364-cü ildə memar Peter Parler tərəfindən inşa edilmişdi. Bu qüllədən şəhərin köhnə hissəsinə möhtəşəm mənzərə açılır - buradakı meydança hələ 1807-ci ildə yaranmışdı. Qüllənin daxilində evlənən cütlüklər üçün xüsusi zal mövcuddur. Bununla belə, ratuşa qülləsi özünün gözəl erkeri və "Orloy" adlı astronomik saatı ilə məşhurdur. Orloyun, Kadanlı Mikudan və sonradan Karlov Universitetinin professoru olmuş Yan Sindel tərəfindən hazırlanmış ən qədim hissələri olan mexaniki saat və astronomik siferblat 1410-cu ildə quraşdırılmışdır. Saat haqqında mənbələrdə ilk xatırlanma 9 oktyabr 1410-cu ilə aiddir. Sonradan, təxminən 1490-cı illərdə saata təqvim əlavə edilmiş və fasadı qotik heykəllərlə bəzədilmişdi.

Əvvəllər belə hesab edilirdi ki, Orloy 1490-cı ildə saat ustası Yan Ruze (həm də Hanuş kimi tanınır) tərəfindən quraşdırılıb; lakin hazırda bunun tarixi səhv olduğu bilinir. Alois Jirasek tərəfindən nəql edilən əfsanəyə görə başqa yerdə belə bir saat işləyə bilməməsi üçün saatsaz Hanuş Praqa Bələdiyyə Məclisi üzvləri tərəfindən kor edilmişdi; öz növbəsində saatsaz isə yaratdığı gözəl sənət əsərini sındırmış və növbəti yüz il ərzində heç kim onu bərpa edə bilməmişdir.

1552-ci ildə saat usta Yan Taborski tərəfindən təmir edilir, həmin usta təmir haqqında məlumat da yazır və bu izahatında saatın müəllifi kimi Hanuşun adını qeyd edir. Bu səhv dövrün məlumatlarının düzgün şərh edilməməsindən qaynaqlanmışdı. 1962-ci ildə Zdenek Horskinin Orlojda 1410-cu ilə aid sənədlərin kopyaları ilə kitabça aşkarlamasından sonra tarixi həqiqətlər üzə çıxarılmışdı. Usta Hanuşun müəllifliyi məsələsi isə, ehtimal ki, 1470-1473-cü illərdə saatın təmir edilməsi işləri ilə əlaqəlidir. İstifadəyə verildikdən sonra saat dəfələrlə fəaliyyətini dayandırmış və təmir olunmuşdur.

1629 və ya 1659-cu ildən sonra saata taxta fiqurlar əlavə edilmişdir, 1787-1791-ci illəri əhatə edən əsaslı təmir işindən sonra isə saata həvarilərin fiqurları əlavə edilmişdir. 1865-1866-cı illəri əhatə edən növbəti əsaslı təmir zamanı isə saata qızıl banlayan xoruz fiquru əlavə edilmişdi.

7 may, xüsusilə 8 may 1945-ci ildə, Praqa üsyanı zamanı almanlar şəhərin bəzi hissələrini yandırmışdılar, bu zaman saata da zərər dəymişdi. Divarında saat yerləşdirilmiş bina və ona qonşu olan tarixi binalar da yandırılan binalar arasında idi. Yanğın zamanı saatın qiymətli taxta fiqurları və Yozef Manes tərəfindən hazırlanmış təqvim sferblatının üzü də yanmışdı. Uzun müddətli çalışmalar və ustaların səylərindən sonra saatın əkdər mexanizmləri təmir edilmiş, həvarilərin taxta heykəlləri isə Voytex Suçarda tərəfindən bərpa edilmişdir, bundan sonra Orloy 1948-ci ildə yenidən fəaliyyətə başlamışdır.

Saat sonuncu dəfə 2005-ci ildə təmir edilmişdir. Bu təmir zamanı saatın taxta fiqurları və aşağı halqası Yozef Manes tərəfindən bərpa edilmişdir. Taxta fiqurlar hamısı göyərçinlərə qarşı örtüklə müdafiə edilmişdir.

Ratuşanın interyeri

Qotik günbəzli giriş vestibülü knyaginya Libuşenin öncəgörmələri və slavyanların Praqa şəhərinə olan minnətdarlıq ifadələri ilə bəzədilib. Şəhər Şurasının iclas zalı bir sıra tarixi hadisələrin mərkəzi və mühüm qərarların qəbul olunduğu yer idi. 1458-ci ildə Çex aristokratiyasına mənsub şəxslər məhz bu zalda Podebradlı Yirjini kral seçmişdilər. Zalın əsas girişini "Senatus" yazısı ilə renessans üslublu mərmər portal bəzəyir. Zalın tavanında zəngin kasset ornamentləri, qızıl suyuna çəkilmiş zəncirli tirlər, eləcə də şəhər şurasının nümayəndələri və burqomistr üçün 12 kürsü mühafizə olunub.

  • Kapella tavanının tərtibatı

  • Kiçik zalın ümumi görünüşü

  • Mozaika bəzəkləri

  • "Senatus" adlı renessans üslublu mərmər portal

Şəhər Şurası tərəfinfdən bu zal həmçinin məhkəmə iclasları üçün də istifadə olunurdu. Burada nümayiş olunan Çex incəsənətinin ən qiymətli əsərlərindən birisi, qotik üslublu çarmıxa çəkilmiş və istirablara düçar olmuş İsa Məsihin heykəltəraşlıq obrazıdır (heykəl XVI əsrin əvvəlində yaradılmışdır). Məsih öz yaralarını sanki nümayiş edərək, hakimlərə müraciət edir: "Məni mühakimə etməyin, bunu Sizdən öncə Ponti Pilat artıq etmişdi". İsa Məsihin heykəli üzərində isə, latın dilində Juste iudicate filii hominis (İnsan bəşəri, qoy sənin məhkəmən ədalətli olsun) yazısı ilə bəzədilmiş kiçik mələk fiquru yerləşir. Bu zalda həm də ədalət və mühakimə ilahəsi Femidanın relyefi vardır - o, 1736-cı ildə kaşı kamin üzərində yerləşdirilmişdi. Relyef olduqca maraqlıdır, çünki Femidanın gözlərini bağlayan sarğı burada yoxdur. Burada çalışan hakimlərə təbii ki, həbsxanalar da lazım idi - onlar ratuşanın altındakı zirzəmidə yerləşirdi.

Şəhər Şurasının iclas zalı meşşan sülalələrinin gerbləri və emalatxana, sənətkarlıq sexləri və xalq təsərrüfatı sahələrinin şəhər nişanları ilə bəzədilib. Bütövlükdə divarlarda 60-a yaxın gerb vardır (onların hamısı XV-XVI əsrlərə aid edilir). Onlardan bəziləri bunlardır:

  • uzunsaçlı oğlan bərbərliyin rəmzidir;
  • üç qırmızı çəkmə pinəçilərin gerbi hesab olunur;
  • şərabçılığı Müqəddəs Vatslav simvolizə edir;
  • Adəm və Həvva dulusçuların gerbidir (çünki rəvayətə görə, insanı Tanrı məhz gildən yaratmışdır);
  • kiçik qayıq gəmiçilərin simvoludur;
  • ağ qızılgül kürükçülərin gerbi hesab olunur (dəri emalı zamanı iyrənc qoxu ətrafa yayılırdı və kürükçülər kompensasiya kimi öz gerbində ağ qızılgülü təsvir etməyi qərara alırlar).

Əsas zal (Borjikov zalı) - 1910-cu ildə tərtib olunub, bura həmçinin iclas salonu kimi də xidmət göstərir və binanın hər iki mərtəbəsinin hündürlüyünü və onun bütün sahəsini tutur. Divarlar çex rəssamı Vatslav Brojikanın iki nəhəng rəsm əsəri ilə bəzədilmişdir. Bu əsərlər çex xalqının ən mühüm tarixi mövzuları əsasında çəkilmişdir. Onlardan birisi "Konstants şəhərində Yan Qusun məhkəməsi", ikincisi isə "Çex kralı Podebradlı Yirjinin seçilməsi" adı ilə tanınır. Zalın qarşısındakı foye həmin Vatslav Brojikin iki eskizi əsasında bəzədilib: IV Karlın Praqada universitetin əsasını qoyması və 1657-ci ildə Yan Amos Komenskinin öz pedoqoji işlərini şəhər sovetinə təqdim etməsi.

Roman zirzəmiləri - ratuşa kompleksinə daxil olan bütün evlərin birləşdirilmiş zirzəmiləridir. Onlar ratuşa binasının özündən daha qədimdir, lakin buna baxmayaraq günümüzə qədər çox yaxşı vəziyyətdə gəlib çatmışdırlar. Burada görmək olar:

  • kapella erkerini çöl tərəfdən bəzəyən ən tanınmış Çexiya müqəddəslərinin orijinal heykəllərini;
  • su quyularını (Orta əsrlərdə hər bir varlı ailənin öz evində şəxsi su quyusu var idi);
  • keçmiş zamanlarda bu zirzəminin əslində binanın birinci mərtəbəsi olduğu təsdiqləyən bir neçə pəncərə. Məsələ ondadır ki, XIII əsrin ikinci yarısında şəhərin bu hissəsində tez-tez baş verən daşqınlar səbəbindən, torpaq səviyyəsi yarım metr artırılmışdır. Bu səbəbdən də, bir çox evlərin birinci mərtəbələri torpağın altında qalmışdır. Onların arakəsmələri yığışdırılaraq, əvvəlcə Köhnə Şəhər meydanında yerləşən bazar üçün mövsümi anbarlar kimi, sonradan isə edamı gözləyən məhbuslar üçün həbsxana kimi istifadə olunurdu (uzun müddət onlar burada saxlanılmırdı).

İstinadlar

  1. Stránka PIS
  2. "Staroměstská radnice v Praze - prohlídka historických prostor i orloje".
  3. VLČEK, Pavel a kol.: Umělecké památky Prahy. Staré Město – Josefov. Praha : Academia, 1996: s. 446–447. ISBN 80-200-0563-3
  4. ŠTEFÁNKOVÁ, Jana: Procházky Prahou. Praha : Albatros, 1987: s. 76.
  5. Вечерський В. В. Курс історії архітектури країн Східної Європи., К.: АртЕк, 2007, стор. 230, 232
  6. "Stručná historie Pražského orloje" (Czech). İstifadə tarixi: 14 may 2014.
  7. Alois Jirásek: Staré pověsti české; Hrsg. v. Alf. Scharbert; Roland, Prager Verlagsges. Prag 1923
  8. MosaPedia:Meister Hanuš
  9. . 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-09.
  10. Survey of the Reconstruction and Repairs of the Prague Astronomical Clock in the 19th and 20th Century, by Vaclav Heisler; Publisher: National Technical Museum; Praha; undated typescripts from mid-1990s; English translation from a Czech original
  11. ↑ "История строительства Староместской ратуши". 12/11/2012 - 08:57.

Ədəbiyyat

  • Antonín Strnad: Beschreibung der berühmten Uhr- und Kunstwerke am Altstädter Rathhause und auf der Königl. Sternwarte zu Prag. Prag 1791 e-rara
  • Václav Rosický: Staroměstský orloj v Praze. Nakladatelství J. Otto, Praha 1923 Kramerius 2016-03-04 at the Wayback Machine
  • Zdeněk Horský: Pražský orloj. Panorama, Praha 1988.
  • Jakub Malina: Staroměstský orloj (Praha esoterická). Eminent, Praha 2005, ISBN 80-7281-202-5.
  • Vejrych, Jan (1903). [174822 Soutěžné návrhy na přestavbu a dostavbu radnice kr. hl. města Prahy] (#bad_url). Praha: Spolek architektů a inženýrů v království Českém.
  • [31235 Šest set let Staroměstské radnice v Praze : Zvláštní číslo Věstníku hlavního města Prahy k oslavám 600 let Staroměstské radnice] (#bad_url). Praha: Rada hlavního města Prahy. 1938. (#first_missing_last)
  • Herain, Jan; Teige, Josef (1908). Staroměstský rynk v Praze. Praha: Společnost přátel starožitností českých.[ölü keçid]
  • Rosický, Václav (1923). Staroměstský orloj v Praze : Dějiny orloje, astronomický úvod, popis strany zevní i vnitřního ústrojí, jakož i výklad, co a jak orloj ukazuje. Praha: J. Otto.[ölü keçid]
  • Ekert, František (1883). Posvátná místa král. hl. města Prahy. Praha: Dědictví sv. Jana Nepomuckého.[ölü keçid]
  • . kapitola. səh. 324-328. 2015-06-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  • Вечерський В. В. Курс історії архітектури країн Східної Європи., К.: АртЕк, 2007, стор. 230, 232
  • Прага [Переклад уривків з книжок істориків, мистецтвознавців, журналістів], под ред. И. А. Черкасова. М.: «Прогресс», 1981  (rus.)
  • Староміська ратуша на Празька інформаційна служба (офіційна веб-сторінка)  (çex.)
  • Староміська ратуша (Прага) на www.pragensia.tiscali.cz 2007-08-15 at the Wayback Machine  (çex.)
  • Фотографії з бащти Старомєстської ратуші на www.panoramy.net
  • Станькова Я., Пехар И., Тысячелетнее развитие архитектуры., М.: Стройиздат, 1987  (rus.)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Stare Mesto ratuşası ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Pražská informační služba
  • Staroměstská radnice na Tiscali Pragensia 2007-08-15 at the Wayback Machine
  • Panoramatické fotografie z věže Staroměstské radnice
  • Выставки и экспозиции в Староместской ратуше 2013-06-27 at the Wayback Machine
  • Staroměstská radnice na stránkách PIS
  • Projekt zpřístupňující sedm pražských věží veřejnosti 2011-04-01 at the Wayback Machine

Avqust 06, 2021
stare, mesto, ratuşası, çex, staroměstská, radnice, praqanın, mərkəzində, köhnə, şəhər, meydanında, yerləşən, qotik, üslublu, şəhərin, köhnə, idarəetmə, orqanı, hökumət, binasıdır, 1338, ildə, kral, lüksemburqlu, ioann, tərəfindən, stare, mesto, şəhər, əhalisi. Stare Mesto ratusasi cex Staromestska radnice Praqanin merkezinde Kohne Seher meydaninda yerlesen qotik uslublu seherin kohne idareetme orqani ve hokumet binasidir 1338 ci ilde kral Luksemburqlu Ioann terefinden Stare Mesto seher ehalisine imtiyaz seklinde bu binanin tikintisine icaze verilmisdi Kompleks dord evden ibaretdir Volf Kamene evi xezci Miksanin evi Xoruz evi ve Deqiqe evi meydanin etrafindaki bu binalar Praqa Kohne Seher magistratinin ehtiyaclari ucun tedricen bir biri ile birlesdirilmisdi Ratusanin esas binasinda muzey yerlesir burada muxtelif sergiler kecirilir hemcinin xususi zalda tentene ile nikah merasimleri qeyd olunur Ratusa fasadinin eni 67 metr qullenin hundurluyu ise 69 5 metrdir 1 Stare Mesto ratusasicex Staromestska radnice50 05 13 sm e 14 25 14 s u Olke CexiyaSeher PraqaSifarisci Luksemburqlu IoannTikilme tarixi 1338 ci ilUslubu qotikaVeziyyeti evveller ratusa hazirda ise muzey ve sergi zaliCexiyanin milli irsiIstinad nom 1 35Stare Mesto ratusasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 1 1 Kohne Seher qullesi 2 Ratusanin interyeri 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidlerTarix Redakte Qotik uslublu erker ve astronomik saat Xezci Miksinin evi solda Xoruz evi sagda 1232 ci ilde Stare Mesto adlanan yasayis menteqesi seher statusunu elde etmisdi burada ratusa binasinin insasi ucun yeni ozunuidare huququnun ve icazenin elde olunmasi ucun bir esrden artiq gozlemek lazim geldi 1338 ci ilde bu icazeni IV Karlin atasi Luksemburqlu Yan bagislamisdi Hemin ilde ratusa ucun tacir Volf Kamenenin kunc evi satin alinmis ve binanin genislendirilmesi uzre islere start verilmisdi 1360 ci ilde Seher surasinin iclas zali ve ikinci mertebe insa edilir 1364 cu ilde ezemetli Kohne Seher qullesinin tikintisi basa catdirilir 1381 ci ilde esas ratusa binasina zengin islemelerle ve erkerle bezedilmis qotik uslublu kapella elave olunur 1410 cu ilde ise Kohne Seher qullesine Orloy adli gozel astronomik saat elave olunur Butun bu isler taninmis senetkar Peter Parlerin rehberliyi altinda gorulurdu Sir baslari ile bezedilmis unikal giris portali xeyli muddet sonra yeni 1652 ci ilde yaradilmisdi 2 Seherin suretli inkisafi ratusanin boyudulmesini teleb edirdi ve mehz buna gore de XVI esrin evvellerinde Seher surasi qonsuluqda yerlesen dabbag ve xezci Miksinin evini satin almisdi 3 4 Bina fasadini debdebeli renessans penceresi 1526 latin dilinde olan Praga caput regni Praqa kralligin basidir yazisi ve Stare Mestonun gerbi ile bezedilmisdir 1784 cu ilde bu gerb butov Praqanin resmi remzi secilmisdi 1458 ci ilde Stare Mesto ratusasinda muhum tarixi hadise bas vermisdi Cexiyanin aristokratik tebeqeleri Poderbradli Yirjini ozlerinin gelecek krali secmeye qerar verirler O Avropada katolik dininden olmayan ilk kral olur Yirji islahatci telimleri ile meshurlasmis Yan Qusun davamcisi idi Ikinci Praqa defenestrasiyasi zamani 23 may 1618 ci ilde qraf Turn zadeganlarla birlikde kral canisinlerini Cexiya maraqlarina xeyanetde ittiham ederek defterxananin penceresinden xendeye atmisdi Her uc canisini olumden xosbext bir tesaduf xilas etmisdi onlar peyin yigintisina dusmuduler Katoliklerin daha sonralar bildirdiklerine gore onlarin xilasi meleklerin qaygisi neticesinde bas vermisdi II Ferdinanda hadise barede ilk melumat veren yazar kral terefinden zadeganliga yukselmis ve fon Hohenfall soyadini qazanmisdi alman dilinden tercumede Hohenfall yuksekden dusme menasini verir Ferdinand Bohemiya torpaqlarinda protestantligin yayilmasini hec cur qebul ede bilmirdi O Muqeddes Roma imperiyasinin imperatoru secildikden derhal sonra butun katolik quvveleri birlesdirerek guclu bir ordu formalasdirmaga nail olmusdu 1620 ci ilde Praqa etrafinda bas vermis Ag dag doyusu zamani cex protestanlari guclu katolik orduya meglub olmusdu Cexiyada protestantizmin ve aristokratik monarxiyanin taleyi artiq evvelceden hell edilmisdi Usyanin istirakcilari repressiyalara ve musadirelere meruz qalmisdi Kralin emri ile usyana basciliq etmis 27 zadegan Stare Mesto ratusasi qarsisinda edam edilmis onlarin baslari ise 10 il Karl korpusunden asilmisdi Hal hazirda qulleni saxlayan tirin uzerinde xatire lovhesi yerlesir edamin bas verdiyi ratusanin qarsisindaki hemin yerde ise xatire yazisi hekk olunub onlarin ustunden kecmek terbiyyesizlik sayilir Ratusaya birlesdirilen ucuncu bina yaxinliqdaki Xoruz evi cex dum U kohouta olmusdu onun fasadi Stare Mestonun gerbi ve hemcinin nesihet frazasi Leyaqeti xatirlayanlar en yaxsisina nail olmaga calisin ile bezedilmisdir 1784 cu ilde Stare Mesto Nove Mesto Mala Strana Hradcani musteqil rayonlarinin elece de Visehrad ve Praqa qesrinin umumi Praqa seherine birlesdirilmesinden sonra Stare Mesto ratusasi birlesmis Praqa Seher Surasinin iqametgahina cevrilmisdi Seher hakimiyyeti 1896 ci ilde qonsuluqdaki Deqiqe evini eczaci M Bartladan satin alir Veriyalarin birine gore bu ev vaxtile hindulardan Manhetten adasini cox ucuz giymete satin almis hollandiyali Minuit ailesine mexsus idi 1889 1896 ci illerde mehz bu evde meshur yazici Frans Kafka oz valideynleri ile yasamisdi XX esrin evvellerinde Seher belediyyesi Kicik meydan ile Kohne Seher meydanlari arasinda kecid elaqelerini genislendirmek ucun Deqiqe evinin ve onun yanindaki diger binalarin sokulmesini qerara alir Yaranmis ciddi tehlukeni anlayan Abidelerin Muhafize komissiyasi belediyyeye etiraz etmeye baslayir 1905 ci ilde qonsu evin divarinda sqrafitto divar resminin bir fraqmenti askar edilmisdi ve bundan sonra her iki evi qoruyub muhafize etmek qerara alinmisdi Berpacilar evin qalin suvagini temizleyerken gozlenilmeden surprizle rastlasirlar hazirda gorduyumuz gozel freskler barokko dovrunun yenidenqurulmasi zamani gizledilmisdi Evin lunet karnizlerinde Ispaniyali II Filippin II Maksimilianin onun oglu Rudolfun ve Habsburq sulalesinin diger uzvlerinin de portretleri tesvir olunmusdu 1919 cu ilde binada aparilmis restavrasiya isleri zamani mueyyen edilmisdir ki sqrafitto resmleri evin demek olar ki butun divarlarini ehate edir Deqiqe evinin fasadini bezeyen pencerelerin arasinda Edalet Merdlik Mudriklik Bereket ve Analigi tesvir eden heykeller yerlesdirilib XX esrin evvelinde ratusanin yenidenqurma ve tamamlama isleri uzre bir nece memarliq musabiqesi kecirilmisdi Onlardan birincisi iki tur cercivesinde 1899 1900 cu illerde kecirilmisdi Musabiqenin esas tapsirigi neoqotik fligelin qorunub saxlanilmasi idi lakin onun fasadinda deyisiklikler edilmesi mumkun idi 1905 ci ilde kecirilen novbeti musabiqede oldugu kimi burada da qalib mueyyen olunmamisdir Nehayet 1908 ci ilde kecirilen musabiqenin qalibi juri terefinden mueyyen edilir lakin buna baxmayaraq onun teqdim etdiyi layihe reallasdirilmir 5 Kohne Seher qullesi Redakte Ratusanin kuncunde yerlesen bu qotik qulle 1364 cu ilde memar Peter Parler terefinden insa edilmisdi Bu qulleden seherin kohne hissesine mohtesem menzere acilir buradaki meydanca hele 1807 ci ilde yaranmisdi Qullenin daxilinde evlenen cutlukler ucun xususi zal movcuddur Bununla bele ratusa qullesi ozunun gozel erkeri ve Orloy adli astronomik saati ile meshurdur Orloyun Kadanli Mikudan ve sonradan Karlov Universitetinin professoru olmus Yan Sindel terefinden hazirlanmis en qedim hisseleri olan mexaniki saat ve astronomik siferblat 1410 cu ilde qurasdirilmisdir Saat haqqinda menbelerde ilk xatirlanma 9 oktyabr 1410 cu ile aiddir 6 Sonradan texminen 1490 ci illerde saata teqvim elave edilmis ve fasadi qotik heykellerle bezedilmisdi Evveller bele hesab edilirdi ki Orloy 1490 ci ilde saat ustasi Yan Ruze hem de Hanus kimi taninir terefinden qurasdirilib lakin hazirda bunun tarixi sehv oldugu bilinir 7 8 Alois Jirasek terefinden neql edilen efsaneye gore basqa yerde bele bir saat isleye bilmemesi ucun saatsaz Hanus Praqa Belediyye Meclisi uzvleri terefinden kor edilmisdi oz novbesinde saatsaz ise yaratdigi gozel senet eserini sindirmis ve novbeti yuz il erzinde hec kim onu berpa ede bilmemisdir 1552 ci ilde saat usta Yan Taborski terefinden temir edilir hemin usta temir haqqinda melumat da yazir ve bu izahatinda saatin muellifi kimi Hanusun adini qeyd edir Bu sehv dovrun melumatlarinin duzgun serh edilmemesinden qaynaqlanmisdi 1962 ci ilde Zdenek Horskinin Orlojda 1410 cu ile aid senedlerin kopyalari ile kitabca askarlamasindan sonra tarixi heqiqetler uze cixarilmisdi Usta Hanusun muellifliyi meselesi ise ehtimal ki 1470 1473 cu illerde saatin temir edilmesi isleri ile elaqelidir Istifadeye verildikden sonra saat defelerle fealiyyetini dayandirmis ve temir olunmusdur 1629 ve ya 1659 cu ilden sonra saata taxta fiqurlar elave edilmisdir 1787 1791 ci illeri ehate eden esasli temir isinden sonra ise saata hevarilerin fiqurlari elave edilmisdir 1865 1866 ci illeri ehate eden novbeti esasli temir zamani ise saata qizil banlayan xoruz fiquru elave edilmisdi 7 may xususile 8 may 1945 ci ilde Praqa usyani zamani almanlar seherin bezi hisselerini yandirmisdilar bu zaman saata da zerer deymisdi 9 Divarinda saat yerlesdirilmis bina ve ona qonsu olan tarixi binalar da yandirilan binalar arasinda idi Yangin zamani saatin qiymetli taxta fiqurlari ve Yozef Manes terefinden hazirlanmis teqvim sferblatinin uzu de yanmisdi Uzun muddetli calismalar ve ustalarin seylerinden sonra saatin ekder mexanizmleri temir edilmis hevarilerin taxta heykelleri ise Voytex Sucarda terefinden berpa edilmisdir bundan sonra Orloy 1948 ci ilde yeniden fealiyyete baslamisdir 10 Saat sonuncu defe 2005 ci ilde temir edilmisdir Bu temir zamani saatin taxta fiqurlari ve asagi halqasi Yozef Manes terefinden berpa edilmisdir Taxta fiqurlar hamisi goyercinlere qarsi ortukle mudafie edilmisdir Ratusanin interyeri RedakteQotik gunbezli giris vestibulu knyaginya Libusenin oncegormeleri ve slavyanlarin Praqa seherine olan minnetdarliq ifadeleri ile bezedilib Seher Surasinin iclas zali bir sira tarixi hadiselerin merkezi ve muhum qerarlarin qebul olundugu yer idi 1458 ci ilde Cex aristokratiyasina mensub sexsler mehz bu zalda Podebradli Yirjini kral secmisdiler Zalin esas girisini Senatus yazisi ile renessans uslublu mermer portal bezeyir Zalin tavaninda zengin kasset ornamentleri qizil suyuna cekilmis zencirli tirler elece de seher surasinin numayendeleri ve burqomistr ucun 12 kursu muhafize olunub Kapella tavaninin tertibati Kicik zalin umumi gorunusu Mozaika bezekleri Senatus adli renessans uslublu mermer portal Seher Surasi terefinfden bu zal hemcinin mehkeme iclaslari ucun de istifade olunurdu Burada numayis olunan Cex incesenetinin en qiymetli eserlerinden birisi qotik uslublu carmixa cekilmis ve istirablara ducar olmus Isa Mesihin heykelterasliq obrazidir heykel XVI esrin evvelinde yaradilmisdir Mesih oz yaralarini sanki numayis ederek hakimlere muraciet edir Meni muhakime etmeyin bunu Sizden once Ponti Pilat artiq etmisdi 11 Isa Mesihin heykeli uzerinde ise latin dilinde Juste iudicate filii hominis Insan beseri qoy senin mehkemen edaletli olsun yazisi ile bezedilmis kicik melek fiquru yerlesir Bu zalda hem de edalet ve muhakime ilahesi Femidanin relyefi vardir o 1736 ci ilde kasi kamin uzerinde yerlesdirilmisdi Relyef olduqca maraqlidir cunki Femidanin gozlerini baglayan sargi burada yoxdur Burada calisan hakimlere tebii ki hebsxanalar da lazim idi onlar ratusanin altindaki zirzemide yerlesirdi Seher Surasinin iclas zali messan sulalelerinin gerbleri ve emalatxana senetkarliq sexleri ve xalq teserrufati sahelerinin seher nisanlari ile bezedilib Butovlukde divarlarda 60 a yaxin gerb vardir onlarin hamisi XV XVI esrlere aid edilir Onlardan bezileri bunlardir uzunsacli oglan berberliyin remzidir uc qirmizi cekme pinecilerin gerbi hesab olunur serabciligi Muqeddes Vatslav simvolize edir Adem ve Hevva duluscularin gerbidir cunki revayete gore insani Tanri mehz gilden yaratmisdir kicik qayiq gemicilerin simvoludur ag qizilgul kurukculerin gerbi hesab olunur deri emali zamani iyrenc qoxu etrafa yayilirdi ve kurukculer kompensasiya kimi oz gerbinde ag qizilgulu tesvir etmeyi qerara alirlar Esas zal Borjikov zali 1910 cu ilde tertib olunub bura hemcinin iclas salonu kimi de xidmet gosterir ve binanin her iki mertebesinin hundurluyunu ve onun butun sahesini tutur Divarlar cex ressami Vatslav Brojikanin iki neheng resm eseri ile bezedilmisdir Bu eserler cex xalqinin en muhum tarixi movzulari esasinda cekilmisdir Onlardan birisi Konstants seherinde Yan Qusun mehkemesi ikincisi ise Cex krali Podebradli Yirjinin secilmesi adi ile taninir Zalin qarsisindaki foye hemin Vatslav Brojikin iki eskizi esasinda bezedilib IV Karlin Praqada universitetin esasini qoymasi ve 1657 ci ilde Yan Amos Komenskinin oz pedoqoji islerini seher sovetine teqdim etmesi 11 Roman zirzemileri ratusa kompleksine daxil olan butun evlerin birlesdirilmis zirzemileridir Onlar ratusa binasinin ozunden daha qedimdir lakin buna baxmayaraq gunumuze qeder cox yaxsi veziyyetde gelib catmisdirlar Burada gormek olar 11 kapella erkerini col terefden bezeyen en taninmis Cexiya muqeddeslerinin orijinal heykellerini su quyularini Orta esrlerde her bir varli ailenin oz evinde sexsi su quyusu var idi kecmis zamanlarda bu zirzeminin eslinde binanin birinci mertebesi oldugu tesdiqleyen bir nece pencere Mesele ondadir ki XIII esrin ikinci yarisinda seherin bu hissesinde tez tez bas veren dasqinlar sebebinden torpaq seviyyesi yarim metr artirilmisdir Bu sebebden de bir cox evlerin birinci mertebeleri torpagin altinda qalmisdir Onlarin arakesmeleri yigisdirilaraq evvelce Kohne Seher meydaninda yerlesen bazar ucun movsumi anbarlar kimi sonradan ise edami gozleyen mehbuslar ucun hebsxana kimi istifade olunurdu uzun muddet onlar burada saxlanilmirdi Istinadlar Redakte Stranka PIS Staromestska radnice v Praze prohlidka historickych prostor i orloje VLCEK Pavel a kol Umelecke pamatky Prahy Stare Mesto Josefov Praha Academia 1996 s 446 447 ISBN 80 200 0563 3 STEFANKOVA Jana Prochazky Prahou Praha Albatros 1987 s 76 Vecherskij V V Kurs istoriyi arhitekturi krayin Shidnoyi Yevropi K ArtEk 2007 stor 230 232 Strucna historie Prazskeho orloje Czech Istifade tarixi 14 may 2014 Alois Jirasek Stare povesti ceske Hrsg v Alf Scharbert Roland Prager Verlagsges Prag 1923 MosaPedia Meister Hanus Stavebni forum Staromestska radnice trochu historie a nekolik otazek 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 09 Survey of the Reconstruction and Repairs of the Prague Astronomical Clock in the 19th and 20th Century by Vaclav Heisler Publisher National Technical Museum Praha undated typescripts from mid 1990s English translation from a Czech original 1 2 3 Istoriya stroitelstva Staromestskoj ratushi 12 11 2012 08 57 Edebiyyat RedakteAntonin Strnad Beschreibung der beruhmten Uhr und Kunstwerke am Altstadter Rathhause und auf der Konigl Sternwarte zu Prag Prag 1791 e rara Vaclav Rosicky Staromestsky orloj v Praze Nakladatelstvi J Otto Praha 1923 Kramerius Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine Zdenek Horsky Prazsky orloj Panorama Praha 1988 Jakub Malina Staromestsky orloj Praha esotericka Eminent Praha 2005 ISBN 80 7281 202 5 Vejrych Jan 1903 174822 Soutezne navrhy na prestavbu a dostavbu radnice kr hl mesta Prahy bad url Praha Spolek architektu a inzenyru v kralovstvi Ceskem 31235 Sest set let Staromestske radnice v Praze Zvlastni cislo Vestniku hlavniho mesta Prahy k oslavam 600 let Staromestske radnice bad url Praha Rada hlavniho mesta Prahy 1938 first missing last Herain Jan Teige Josef 1908 Staromestsky rynk v Praze Praha Spolecnost pratel starozitnosti ceskych olu kecid Rosicky Vaclav 1923 Staromestsky orloj v Praze Dejiny orloje astronomicky uvod popis strany zevni i vnitrniho ustroji jakoz i vyklad co a jak orloj ukazuje Praha J Otto olu kecid Ekert Frantisek 1883 Posvatna mista kral hl mesta Prahy Praha Dedictvi sv Jana Nepomuckeho olu kecid Kaple Panny Marie v Staromestske radnici kapitola seh 324 328 2015 06 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Vecherskij V V Kurs istoriyi arhitekturi krayin Shidnoyi Yevropi K ArtEk 2007 stor 230 232 Praga Pereklad urivkiv z knizhok istorikiv mistectvoznavciv zhurnalistiv pod red I A Cherkasova M Progress 1981 rus Staromiska ratusha na Prazka informacijna sluzhba oficijna veb storinka cex Staromiska ratusha Praga na www pragensia tiscali cz Arxivlesdirilib 2007 08 15 at the Wayback Machine cex Fotografiyi z bashti Staromyestskoyi ratushi na www panoramy net Stankova Ya Pehar I Tysyacheletnee razvitie arhitektury M Strojizdat 1987 rus Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Stare Mesto ratusasi ile elaqeli mediafayllar var Prazska informacni sluzba Staromestska radnice na Tiscali Pragensia Arxivlesdirilib 2007 08 15 at the Wayback Machine Panoramaticke fotografie z veze Staromestske radnice Vystavki i ekspozicii v Staromestskoj ratushe Arxivlesdirilib 2013 06 27 at the Wayback Machine Staromestska radnice na strankach PIS Projekt zpristupnujici sedm prazskych vezi verejnosti Arxivlesdirilib 2011 04 01 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Stare Mesto ratusasi amp oldid 6043179, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.