fbpx
Wikipedia

İntibah memarlığı

İntibah memarlığı — antik memarlığın dirçələrək yenidən inkişaf etməsi dövrüdür.

İntibah dövrü memarlığı XIV əsrdə İtaliyada yaranmış, sonralar XV əsrin II yarısında - XVI əsr boyu Avropa ölkələrində yayılmışdır. Memarlıqda yenidən təkmilləşmiş antik order sistemi təsdiq olundu. Yeni tipli ictimai binalar yaranmağa başladı.

Antik memarlıqda olduğu kimi, bu dövrdə də simmetriya, nisbət, həndəsə və digər əsas qaydalara xüsusi əhəmiyyət verilirdi. Bu dövrdə orta əsr binalarına xas olan mürəkkəb və assimmetrik cizgilər dəyişdirilərək sütunlar nizamlı yerləşdirilmiş, tağlar qövsvari, gümbəzisə yarımkürə şəklində verilmişdir.

Tarixi

"İntibah" sözü — oyanış, oyanma, canlanma, dirçəlmə, yenidən yüksəliş mənalarını ifadə edir. "İntibah" anlayışı isə hansısa bir tarixi inkişaf dönəmini əks etdirən termin kimi hələ orta əsrlərdə italyan mütəfəkkirləri tərəfindən işlədilmişdir. İntibah terminini ilk dəfə fransız tarixçisi Jules Michelet (1798 – 1874) tərəfindən istifadə etmişdir.

İntibah memarlığı sənətkarlarının universallığı onların memarlıq, heykəltəraşlıq məşğul olması, öz sənətlərini təkmilləşdirmək üçün ədəbiyyat, poeziya, fəlsəfə, habelə dəqiq elmlərin öyrənilməsi ilə birbaşa əlaqələndirilmişdir.

Klassik orta əsrlərdə Avropada, xüsusilə İtaliyada Florensiya, Roma, VenesiyaMilan ölkənin başlıca şəhərləri idi. Florensiya ticarət yolları üzərində yerləşirdi. Elə bu səbəbdəndə bu şəhər intibahın vətəni sayılan şəhərdir. Avropada intibah memarlığının İtaliyada meydana gəlməsinin əsas səbəbi burada burjuaziyanın daha tez yaranması olmuşdur

İntibah memarlığının mərhələri

İtalyan İntibahı dövrü aşağıdakı mərhələlər ayrılır:

Memarlıqda İtaliya sənəti uzun müddət orta əsr ənənələrinin qanunlarına uyğun mövcud idi ki, bu əsasən qotika motivlərində daha aydıncasına görünürdü ki, bu da gələcək İntibah memarlığının başlanğıcından xəbər verirdi. Ona görə də bu dövrü, məhz Protorenessans (daha doğrusu, Renessansa giriş kimi də başa düşmək olar, Protorenessans yunanca «ilkin deməkdir») adlandırırlar. Bununla yanaşı, İtaliya qotikası daha çox sakit, iti formalara, memarlığın horizontal bölgülərinə, divarların geniş səthlərinə daha diqqət yetirirdi. Florensiyanın ən böyük kilsəsi sayılan Santa-Kroçe Arnolfoun Kambio tərəfindən XIII əsrin sonlarında tikilməyə başlamışdı. Tikili özünün geniş aralıqları, vahid işıqlı daxili məkanı, qotik tacları ilə digərlərindən seçilirdi.

Erkən İntibah abidələri Florensiyada qorunub saxlanılır. Memar Filippo Bruneleskinin (1377-1446) layihəsi ilə nəhəng Santa-Mariya-del-Fiore (1420-1434) kilsəsinin gümbəzi tikilib və qorunur. Gümbəzin hündürlüyü - 13.5m, diametri - 42m-dir. İtaliyada İntibah memarlığınin əsas yerini vətəndaş memarlığı tutur - şəhər sarayları (palasso) - 3-mərtəbəli düzbucaqlı binalar- təntənəli qəbul üçün tikilmişdir. 1296-cı ildə Florensiyada Santa-Mariya del Fore kilsəsi tikilməyə başlayır. Onun tikintisinin sona yetməsi yalnız erkən İntibah çağlarına qədər davam edir. 1334-cü ildə cottonun layihəsi əsasında zəngli kilsənin tikintisinə başlanır. Buna kampanila da deyirdilər.

İntibah dövründə şəhərləri daimi (düzgün) plan ilə layihələşdirirdilər. XVII əsrdə böyük şəhərlərdə (Roma, Paris) meydanları və xaotik tikilən orta əsr küçələrin vahid birlikdə tikintisi aparılırdı.

Şəhər sarayları içərisində isə Florensiyadakı palatso della Sinyoriya adlı tikili daha məşhur idi. Belə güman edilir ki, onun da müəllifi Arnolfo di Kambiodur. Bu bina Florensiyanın müstəqilliyinin rəmzi kimi özünü tanıtmışdı.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Mir-Bağırzadə S.A. İncəsənət tarixi. Bakı, MSA, 2012. səh 17.
  2. . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-29.
  3. Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, 4 cilddə. Şərq-Qərb nəşriyyatı. —Bakı, 2006. II cild, səh. 560.
  4. Şərq qapısı qəzeti, Naxçıvan: tarixin üç intibahı
  5. S.D.Skazkin. Orta əsrlər tarixi. I-II cildlər Bakı,1988.
  6. Mir-Bağırzadə S.A. İncəsənət tarixi. Bakı, MSA, 2012. səh 45.
  7. Mir-Bağırzadə S.A. İncəsənət tarixi. Bakı, MSA, 2012. səh 23.
  8. İntibah (Renessans)

intibah, memarlığı, antik, memarlığın, dirçələrək, yenidən, inkişaf, etməsi, dövrüdür, tempietto, bramante, intibah, dövrü, memarlığı, əsrdə, italiyada, yaranmış, sonralar, əsrin, yarısında, əsr, boyu, avropa, ölkələrində, yayılmışdır, memarlıqda, yenidən, tək. Intibah memarligi antik memarligin dircelerek yeniden inkisaf etmesi dovrudur Tempietto di Bramante Intibah dovru memarligi XIV esrde Italiyada yaranmis sonralar XV esrin II yarisinda XVI esr boyu Avropa olkelerinde yayilmisdir Memarliqda yeniden tekmillesmis antik order sistemi tesdiq olundu Yeni tipli ictimai binalar yaranmaga basladi 1 Antik memarliqda oldugu kimi bu dovrde de simmetriya nisbet hendese ve diger esas qaydalara xususi ehemiyyet verilirdi Bu dovrde orta esr binalarina xas olan murekkeb ve assimmetrik cizgiler deyisdirilerek sutunlar nizamli yerlesdirilmis taglar qovsvari gumbezise yarimkure seklinde verilmisdir Mundericat 1 Tarixi 2 Intibah memarliginin merheleri 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTarixi Redakte Intibah sozu oyanis oyanma canlanma dircelme yeniden yukselis menalarini ifade edir 2 3 Intibah anlayisi ise hansisa bir tarixi inkisaf donemini eks etdiren termin kimi hele orta esrlerde italyan mutefekkirleri terefinden isledilmisdir 4 Intibah terminini ilk defe fransiz tarixcisi Jules Michelet 1798 1874 terefinden istifade etmisdir Intibah memarligi senetkarlarinin universalligi onlarin memarliq heykelterasliq mesgul olmasi oz senetlerini tekmillesdirmek ucun edebiyyat poeziya felsefe habele deqiq elmlerin oyrenilmesi ile birbasa elaqelendirilmisdir Klassik orta esrlerde Avropada xususile Italiyada Florensiya Roma Venesiya ve Milan olkenin baslica seherleri idi Florensiya ticaret yollari uzerinde yerlesirdi Ele bu sebebdende bu seher intibahin veteni sayilan seherdir Avropada intibah memarliginin Italiyada meydana gelmesinin esas sebebi burada burjuaziyanin daha tez yaranmasi olmusdur 5 Intibah memarliginin merheleri RedakteItalyan Intibahi dovru asagidaki merheleler ayrilir Protorenessans XIII XIV esrin II yarisi Erken Intibah XV esr Yuksek Intibah XV esrin axiri XVI esrin evvelleri Son Intibah XVI esrin sonlari Memarliqda Italiya seneti uzun muddet orta esr enenelerinin qanunlarina uygun movcud idi ki bu esasen qotika motivlerinde daha aydincasina gorunurdu ki bu da gelecek Intibah memarliginin baslangicindan xeber verirdi Ona gore de bu dovru mehz Protorenessans daha dogrusu Renessansa giris kimi de basa dusmek olar Protorenessans yunanca ilkin demekdir adlandirirlar Bununla yanasi Italiya qotikasi daha cox sakit iti formalara memarligin horizontal bolgulerine divarlarin genis sethlerine daha diqqet yetirirdi Florensiyanin en boyuk kilsesi sayilan Santa Kroce Arnolfoun Kambio terefinden XIII esrin sonlarinda tikilmeye baslamisdi Tikili ozunun genis araliqlari vahid isiqli daxili mekani qotik taclari ile digerlerinden secilirdi Erken Intibah abideleri Florensiyada qorunub saxlanilir Memar Filippo Bruneleskinin 1377 1446 layihesi ile neheng Santa Mariya del Fiore 1420 1434 kilsesinin gumbezi tikilib ve qorunur Gumbezin hundurluyu 13 5m diametri 42m dir Italiyada Intibah memarliginin esas yerini vetendas memarligi tutur seher saraylari palasso 3 mertebeli duzbucaqli binalar tenteneli qebul ucun tikilmisdir 6 1296 ci ilde Florensiyada Santa Mariya del Fore kilsesi tikilmeye baslayir Onun tikintisinin sona yetmesi yalniz erken Intibah caglarina qeder davam edir 1334 cu ilde cottonun layihesi esasinda zengli kilsenin tikintisine baslanir Buna kampanila da deyirdiler Intibah dovrunde seherleri daimi duzgun plan ile layihelesdirirdiler XVII esrde boyuk seherlerde Roma Paris meydanlari ve xaotik tikilen orta esr kucelerin vahid birlikde tikintisi aparilirdi 7 Seher saraylari icerisinde ise Florensiyadaki palatso della Sinyoriya adli tikili daha meshur idi Bele guman edilir ki onun da muellifi Arnolfo di Kambiodur Bu bina Florensiyanin musteqilliyinin remzi kimi ozunu tanitmisdi 8 Hemcinin bax RedakteIntibah dovru Intibah medeniyyetiIstinadlar Redakte Mir Bagirzade S A Incesenet tarixi Baki MSA 2012 seh 17 Intibah 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 29 Azerbaycan dilinin izahli lugeti 4 cildde Serq Qerb nesriyyati Baki 2006 II cild seh 560 Serq qapisi qezeti Naxcivan tarixin uc intibahi S D Skazkin Orta esrler tarixi I II cildler Baki 1988 Mir Bagirzade S A Incesenet tarixi Baki MSA 2012 seh 45 Mir Bagirzade S A Incesenet tarixi Baki MSA 2012 seh 23 Intibah Renessans Menbe https az wikipedia org w index php title Intibah memarligi amp oldid 5909985, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.