I Müaviyə (və ya, daha dəqiq, Muaviya [muˈʕaːwija]), Muaviyə ibn Əbu Sufyan, (ərəb.معاوية بن أبي سفيان; 603, Məkkə — 6 may 680, Şam) — 661-ci ildən Əməvilər sülaləsinin banisi və ilk xəlifəsi. Xəlifəliyi zamanı paytaxtı KufədənŞama köçürmüşdür. Əbu Süfyanın oğlu, I Yezidin atasıdır.
Müaviyə, ikinci xəlifə Ömər tərəfindən Şama vali təyin edilmişdi. Üçüncü xəlifə Osman ibn Əffanla qohumluğu onun bütün Suriyanı öz hakimliyi altına almasına və güclənməsinə səbəb oldu. Müaviyə gənclikdən bəri ən üstdə olmaq, yəni xəlifə olmaq arzusunda idi. Müaviyə, Üçüncü xəlifə Osmanın öldürülməsindən, dördüncü xəlifə İmam Əlini günahkar elan edərək üsyan elədi. Üsyan eləməyinin bir başqa səbəbi isə öldürülən üçüncü xəlifənin qohumu olması idi. Xəlifə Əli, 657–ci ildə paytaxt Kufədən 30 000 nəfərlik ordu ilə Suriyaya yönəldi. Üsyançılara rəhbərlik edən Müaviyə isə ordusunu qurub savaşa hazırdı. Bunun nəticəsində Xilafət və Suriya qoşunları "Siffeyn" adlı çöldə üz-üzə gəldilər. Müharibə 3 ay davam etdi. Sonunda Müaviyə məğlub olmağa başladığını anladı və yaxın dostu Əmr ibni Asın hiyləsi ilə öz əsgərlərinin nizələrinin uc hissəsinə Quran səhifələri asdırdı. Bunu görən Əlinin qoşunu döyüşü dayandırdı. Xəlifə Əli bunun bir hiylə olduğunu öz ordusuna nə qədər anlatdısa da bir nəticə vermədi. Nəticədə müharibə dayandırıldı və qərara alındı ki, müharibənin qalibini tərəfsiz hakimlər seçsin. Nəhayət Xəlifə tərəfindən Əbu Musa, Müaviyə tərəfdən isə hiyləgər Əmr ibni As hakim olaraq seçildilər. Hakimlərin aldıqları qərarlarda istənilən nəticəni vermədi.
İmam Əlinin öldürülməsindən sonra müsəlmanlar Əlinin oğlu İmam Həsəni xəlifə elan etdilər. Suriya hakimi Müaviyə atası ilə olduğu kimi Həsənlə də müharibə edərək xilafət əbasını geyinmək istədi. Lakin İmam Həsən müsəlman qırğının və İslamın zəifləməsinin qarşısını almaq üçün müəyyən şərtlər daxilində xilafəti Müaviyəyə vermək barədə onunla sülh sazişi imzaladı. İmamın şərtlərindən biri də o idi ki, Müaviyə öldükdən sonra xilafəti Həsənə, Нəsən həyatda deyil isə qardaşı İmam Hüseyinə versin. Müaviyə 661–ci ildə xəlifə oldu. Ancaq Müaviyə bu şərtləri pozaraq heç birinə əməl etmədi. İlk işi, ən böyük rəqibi İmam Həsəni aradan götürmək idi. Nəticədə Müaviyə İmam Həsənin xanımını aldadaraq qızıl və pulla, birdəki oğlu Yezidə almaq vədi ilə öz tərəfinə çəkərək, İmam Həsəni zəhərlədərək şəhid etdi. Müaviyə bütün üsyanları yatırtdı və daxildən güclü bir dövlət yaradaraq xilafəti genişləndirmək üçün fəaliyyətə başladı. O, şərqdə Hindistan və qərbdə İspaniya olmaq üzərə torpaqları genişləndirdi.
Müaviyə 680–ci ildə öldü. O, ölümündən qabaq oğlu I Yezid üçün xalqdan beyət topladı və yerinə xəlifə olaraq oğlunu qoydu.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
Müaviyə ibn Əbu Sufyanın qısa həyatı və zirəkliyi haqqında nə demək olar?
Şəxs haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 12, 2021
muaviyə, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, müaviyə, daha, dəqiq, muaviya, muˈʕaːwija, muaviyə, əbu, sufyan, ərəb, معاوية, بن, أبي, سفيان, məkkə, şam, ildən, əməvilər, sülalə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin I Muaviye ve ya daha deqiq Muaviya muˈʕaːwija Muaviye ibn Ebu Sufyan ereb معاوية بن أبي سفيان 603 Mekke 6 may 680 Sam 661 ci ilden Emeviler sulalesinin banisi ve ilk xelifesi Xelifeliyi zamani paytaxti Kufeden Sama kocurmusdur Ebu Sufyanin oglu I Yezidin atasidir I Muaviyeereb معاوية 639 661Selefi Ebu Ubeyde ibn Cerrahemirlik661 680Xelefi I YezidSexsi melumatlarDogum tarixi 603 1 Dogum yeri Mekke Hicaz Mekke bolgesi d Seudiyye Erebistani 2 Vefat tarixi 18 aprel 680 0680 04 18 Vefat yeri Demesq Emeviler xilafeti 3 4 Defn yeri DemesqAtasi Ebu SufyanUsagi I Yezid Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Hakimiyyeti 2 Istinadlar 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidlerHakimiyyeti RedakteMuaviye ikinci xelife Omer terefinden Sama vali teyin edilmisdi Ucuncu xelife Osman ibn Effanla qohumlugu onun butun Suriyani oz hakimliyi altina almasina ve guclenmesine sebeb oldu Muaviye genclikden beri en ustde olmaq yeni xelife olmaq arzusunda idi Muaviye Ucuncu xelife Osmanin oldurulmesinden dorduncu xelife Imam Elini gunahkar elan ederek usyan eledi Usyan elemeyinin bir basqa sebebi ise oldurulen ucuncu xelifenin qohumu olmasi idi Xelife Eli 657 ci ilde paytaxt Kufeden 30 000 neferlik ordu ile Suriyaya yoneldi Usyancilara rehberlik eden Muaviye ise ordusunu qurub savasa hazirdi Bunun neticesinde Xilafet ve Suriya qosunlari Siffeyn adli colde uz uze geldiler Muharibe 3 ay davam etdi Sonunda Muaviye meglub olmaga basladigini anladi ve yaxin dostu Emr ibni Asin hiylesi ile oz esgerlerinin nizelerinin uc hissesine Quran sehifeleri asdirdi Bunu goren Elinin qosunu doyusu dayandirdi Xelife Eli bunun bir hiyle oldugunu oz ordusuna ne qeder anlatdisa da bir netice vermedi Neticede muharibe dayandirildi ve qerara alindi ki muharibenin qalibini terefsiz hakimler secsin Nehayet Xelife terefinden Ebu Musa Muaviye terefden ise hiyleger Emr ibni As hakim olaraq secildiler Hakimlerin aldiqlari qerarlarda istenilen neticeni vermedi Imam Elinin oldurulmesinden sonra muselmanlar Elinin oglu Imam Heseni xelife elan etdiler Suriya hakimi Muaviye atasi ile oldugu kimi Hesenle de muharibe ederek xilafet ebasini geyinmek istedi Lakin Imam Hesen muselman qirginin ve Islamin zeiflemesinin qarsisini almaq ucun mueyyen sertler daxilinde xilafeti Muaviyeye vermek barede onunla sulh sazisi imzaladi Imamin sertlerinden biri de o idi ki Muaviye oldukden sonra xilafeti Hesene Nesen heyatda deyil ise qardasi Imam Huseyine versin Muaviye 661 ci ilde xelife oldu Ancaq Muaviye bu sertleri pozaraq hec birine emel etmedi Ilk isi en boyuk reqibi Imam Heseni aradan goturmek idi Neticede Muaviye Imam Hesenin xanimini aldadaraq qizil ve pulla birdeki oglu Yezide almaq vedi ile oz terefine cekerek Imam Heseni zeherlederek sehid etdi Muaviye butun usyanlari yatirtdi ve daxilden guclu bir dovlet yaradaraq xilafeti genislendirmek ucun fealiyyete basladi O serqde Hindistan ve qerbde Ispaniya olmaq uzere torpaqlari genislendirdi Muaviye 680 ci ilde oldu O olumunden qabaq oglu I Yezid ucun xalqdan beyet topladi ve yerine xelife olaraq oglunu qoydu Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir AlKindi lt a href https wikidata org wiki Track Q101207543 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q104244355 gt lt a gt http www ceeol com aspx getdocument aspx logid 5 amp id 5b9d8d8d996f4d5f913e0609188fd9d7 http www jstor org stable 4057316 http www bt com bn files digital Islamia Issue103 SP18Jun 8 pdfHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMuaviye ibn Ebu Sufyanin qisa heyati ve zirekliyi haqqinda ne demek olar Sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title I Muaviye amp oldid 6077972, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
