Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş

Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş və ya Heydərizm— 1993-cü ildən 2003-cü ildək hakimiyyətdə olan dövlət başçısının ölümündən sonra belə oğlu İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə formalaşan və inkişaf edən şəxsiyyətə pərəstiş. Heydər Əliyev hələ həyatda olarkən onun şəxsiyyətinə pərəstiş xüsusiyyətləri meydana gəlməyə başlayır. Heydər Əliyev MDB ölkələri jurnalistlərinin şəxsiyyətə pərəstişlə bağlı sualına belə cavab verir:

Heydər Əliyev (1997)

Xalq məni sevir, mən bununla bağlı heç nə edə bilmirəm. Bu yaxınlarda Gəncə Şəhər İcra Hakimi abidəmi icra hakimiyyətinin binası qarşısına qoymaq qərarına gəldi. Mən onu çağırdım, bunu etməməli olduğunu bildirdim. Uzun müddət müqavimət göstərdi. Amma ona dedim: "Bax öldükdən sonra onu qoyarsan…»

Milli dövlətçiliyin ideoloji əsasına çevrilən Heydər Əliyevin «Azərbaycançılıq» ideologiyası müasir dünyada öz yerini müəyyənləşdirmiş və bütün dünyada yaşayan azərbaycanlılar üçün birləşdirici faktordur Siyasətşünas Zəfər Quliyev deyib ki, 2003-cü ildə İlham Əliyevin ölkədə hakimiyyətə gəlməsi ilə mərhum prezidentin şəxsiyyətinə pərəstiş Azərbaycanın müasir tarixini yenidən nəzərdən keçirmək üçün kampaniya şəklində sistematik şəkildə təsdiqləndi. 2003-cü il prezident seçkilərində hətta Şeyxülislam və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rəhbəri Allahşükür Paşazadə küfr xarakteri daşıyan hakimiyyətin şərəfinə hörmət bəyanatları edir. Xüsusən 31 may tarixində Quba şəhərində verdiyi bəyanatda «Bizdə bir Allah, bir peyğəmbər və bir prezident var, buda Heydər Əliyevdir». İki ay sonra buna bənzər bir bəyanat verir: «Heydər Əliyevə qarşı çıxmaq Allahın iradəsinə qarşı çıxmaq deməkdir!». Bu bəyanat iman gətirənlərin hiddətinə səbəb olur.

«Beynəlxalq Böhran Qrupu» öz hesabatında qeyd edir ki, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş - Azərbaycanın ideologiyasının əsası, Heydər Əliyevin Azərbaycanı xilas etməsi fikirinin aşılanmasından ibarətdir. Üstəlik bu şəxsiyyətə pərəstiş onun oğlu İlham Əliyevə keçir. Xüsusən Heydər Əliyevin 1993-cü ildə Gəncə şəhərində baş verən qiyamdan sonra hakimiyyətə qayıtması Azərbaycan xalqının milli qurtuluş günü elan edilmişdir. Bir publisist və yazıçı olan Seymur Baycan hesab edir ki, Azərbaycanda lideri tanıtmaq cəhdi, digər diktaturalardan heç bir fərqi yoxdur.

«Azadlıq» qəzetinin yazdığına görə Avropa oyunlarında Azərbaycanda Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş xaricilərdən gizlədilməyə çalışılmışdır. Beləki Bakının mərkəzi küçə və prospektlərindən Heydər Əliyevin portretləri sökülmüşdür.

Əliyevşünaslıq

Əsas məqalə: Əliyevşünaslıq

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda Ədalət Qasımovun rəhbərliyi altında 13 alimin iştirakı ilə Əliyevşünaslıq bölməsi fəaliyyət göstərir. Kafedra 2008-ci il aprelin 2-də Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin qərarı ilə yaradılmış və əvvəlcə "Heydər Əliyev irsini öyrənən şöbə" kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2010-cu ildən etibarən kafedraya "Əliyevşünaslıq"adı verilmişdir. Bölmə Heydər Əliyevin həyat və yaradıcılığını öyrənir və iki cildlik bioqrafik kitab üçün arxiv materiallarını seçir. Nəhayət 2013-cü ilin fevralında Heydər əliyevin 1993-2003-cü illər həyat və fəaliyyətinin əks olunduğu bir cildlik bioqrafik əsər çapa verilmişdir. Onun SSRİ DTK fəaliyyəti və 18 illik respublika idarəçiliyindən bəhs edən ikinci cild isə layihə mərhələsindədir. Hər iki cild onun 90 illik yubleyi ərəfəsində təqdim olunmalı idi..

Xatirəsinin əbədiləşdirilməsi

 

Bakıdakı Heydər Əliyev Sarayı

 

Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı

 

Heydər Əliyev Mərkəzi

 

Gəncədə Heydər Əliyev Mərkəzi

 

Tiflisdəki Heydər Əliyev adına bağ

 

Gəncədə Heydər Əliyev Parkı

 

«Heydər Əliyev tankeri». Azərbaycan poçt markası, 2008

Azərbaycanın bütün şəhərlərinin mərkəzi prospekt, küçə, eləcə də müxtəlif yerlərində bir çox obyektlər Heydər Əliyevin adını daşıyır. Müxtəlif məlumatlara görə ölkədə 60-a yaxın Heydər Əliyev muzey və mərkəzləri vardır. Bir çox məscidlərdə (məsələn Naxçıvan Muxtar Respublikasında) «Heydər Əliyev xatirə otaqları» təşkil olunmuşdur.

Heydər Əliyevin adı ilə adlandırılmış obyektlər

• Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunda qəsəbə.
• Bakıdakı Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı (Əvvəllər Binə hava limanı adlandırılırdı)
• Ulyanovskdakı Heydər Əliyev adına meydan.
• Tiflisdəki Heydər Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Teatrı
• Bakıda və Azərbaycanın bir çox şəhərlərindəki, həmçinin Əmmandakı prospetlər (İordaniya)
• Ankara (Türkiyə), Astana (Qazaxıstan) və Malqobekdə (İnquşetiya, Rusiya) küçələr Heydər Əliyevin adına adlandırılmışdır
• Bakı və Azərbaycanın bir çox şəhərlərində, həmçinin Türkiyənin bir çox ərazilərində, Kartəpə və İstanbul, Buxarest (Rumıniya), Naftalanda, Cəlilabadda parklar adlandırılmışdır.
• Haderada alleya (İsrail)
• Tiflisdə, Kiyevdə, Həştərxanda Heydər Əliyev adına parklar.
• Tarsusda (Türkiyə) körpü.
• Heydər Əliyev Sarayı, Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Heydər Əliyev adına Akademiyası, Heydər Əliyev Mükafatı, "Heydər Əliyev" ordeni, qazma qurğusu, Daşdaş dağında zirvə və Heydər Əliyev adına İdman Arenası
• Heydər Əliyev Mərkəzi
• Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodu
• İmişlidə Heydər Əliyev adına stadion.
• Anqoya stansiyasında vağzal (Buryatiya)
• Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodu
• Heydər Əliyev adına sağ sahil (Gürcüstan)
• Heydər Əliyev adına Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri
• Heydər Əliyev adına Mini futbol üzrə Beynəlxalq gənclər kuboku
• İğdırda lisey (Türkiyə)
• Ankara və Həştərxanda orta məktəb.
• Kiyevdəki Beynəlxalq İctimai Elmlər İnstitutu (Regionlararası Kadrların İdarə Edilməsi Akademiyası tərəfindən idarə olunur)
• Bakıda Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi.
• Bakıda Heydər Əliyev adına məscid.

Heykəl və abidələri

Azərbaycanda

Azərbaycanda demək olar ki, hər şəhər və ya iri yaşayış məntəqələrində Heydər Əliyevin büst və heykəlləri mövcuddur:

• Ağcabədi
• Ağdaş
• Ağsu
• Astara
• Biləsuvar
• Cəlilabad
• Daşkəsən
• Gəncə
• Goranboy
• Horadiz
• İmişli
• İvanovka
• Lənkəran
• Lerik
• Masallı
• Naftalan
• Nəbiağalı
• Naxçıvan
• Oğuz
• Qəbələ
• Qazax
• Qax
• Qıvraq
• Qobustan
• Quba
• Qusar
• Quzanlı
• Saatlı
• Sabirabad
• Salyan
• Şabran
• Şamaxı
• Şəki
• Şəmkir
• Şirvan
• Siyəzən
• Sumqayıt
• Tovuz
• Ucar
• Xaçmaz
• Xızı
• Xırdalan
• Yardımlı

Azərbaycandan kənarda

2003-cü ildə Əliyevin ölümündən sonra, Azərbaycandan xaricdə bir çox heykəllər qoyulmuşdur. Əliyevin Azərbaycandan kənarda ilk heykəli Kiyevdə (2004) açılmışdır.Həmin ildə Əliyevin büstü Buxarestdə qoyulur, 2007-ci ildə onun adını daşıyan parkda açılır. Daha sonra heykəllər Qaqauziyanın paytaxtı Komratda (Moldova (2007), Tiflisdə (2007), Qahirədə (2008), Belqrad və Mexikoda qoyulur. Lakin sonuncu 2013-cü ildə əhəmiyyətli mübahisələrdən sonra qaldırılır. 2008-ci il fevralın 7-də Misirin Qəlyubiyyə vilayətinin Qanatır şəhərində Azərbaycan-Misir dostluq parkının və Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin bu parkda ucaldılmış abidəsinin açılışı olmuşdur.Hündürlüyü 3 metr olan tunc abidənin müəllifləri Səlhab Məmmədov, Akif Əsgərov və Natiq Əliyevdir. Nazir Faizə Əbu əl-Nəqə, vali Ədli Hüseyn, Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Z.Fərəcov və səfir F.Bağırov mərasimdə çıxış etmişlər. Türkiyənin İstanbul şəhərinin Sarıyer rayonunda yaradılmış Heydər Əliyevin heykəli 2006-cı il iyulun 12-də salınmışdır. Gürcüstanın Tbilisi şəhərində ulu öndər Heydər Əliyevin adına büst ucaldılmışdır. 2004-cü ildə prezident İlham Əliyevin Gürcüstana səfəri zamanı büstün açılışı olmuşdur. Eyni zamanda büstün olduğu parka da ulu öndərin adı verilmişdir. Azərbaycanın xalq rəssamı, heykəltəraş Natiq Əliyevin hazırladığı qranit büst və postamentin hündürlüyü dörd metrdir.

Numizmatikada və filateliyada

•  

  Əliyevin 75 illik yubleyinə həsr edilmiş poçt bloku (1998)

•  

  2001-ci ilin poçt markası

•  

  Əliyevin 80 illik yubleyinə həsr edilmiş poçt bloku (2003)

•  

  2006-cı il poçt markası

•  

  Poçt bloku 2008

•  

  2011-ci il poçt markası

•  

  Heydər Əliyevin təsviri olan qızıl xatirə sikkəsi

•  

  Heydər Əliyevin təsviri olan gümüş xatirə sikkəsi

Kinoda

2003-ci ildə Azərbaycanda Heydər Əliyevin 80-ci ildönümünə həsr olunmuş iki film çəkilmişdir: Vaqif Mustafayevin çəkdiyi «Qara nişan»"(baş rolda Tadeuş Huk) və Ramiz Fətəliyevin çəkdiyi «Bir anın həqiqəti» (baş rolda Aleksandr Baluyev).

Gürcüstanın "Tbilisi Intermedia" şirkətinin çəkdiyi "Dostluq müqaviləsi" filmi.

Kütləvi tədbirlərdə

Əsas məqalə: Gül bayramı

2000-ci ildən başlayaraq Heydər Əliyevin xatirəsinə hər il Bakı da "Gül bayramı" adlı festival təşkil olunur. Bayram Heydər Əliyevin doğum günündə 10 may tarixində başlayır və bir neçə gün davam edir. Bayram günlərində ənənəvi olaraq, ölkəyə gətirilən nadir çiçəklərin rəngli kompozisiyaları gətirilir. Onlar əsasən Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı qarşısında olan Heydər Əliyev Parkında nümayiş olunur. "Yeni Müsavat" qəzetinin verdiyi məlumata görə, 2013-cü ildə bu festivaa 76 milyon dollardan çox pul xərclənib.

9-13 may 2012-cü ildə beynəlxalq velosiped yarışları kateqoriyasından 2.2, 23 yaşa qədər olan Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş Azərbaycan veloturu keçirilir. Bu, Azərbaycan idman tarixində ilk peşəkar velosiped yarışları olur.

İstinadlar

1. "Implementation of Resolution 1358 (2004) on the functioning of democratic institutuions in Azerbaijan" (PDF). Parliamentary Assembly of the Council of Europe. 20 September 2004. səh. 12. 22 November 2014 tarixində (PDF). It should also reconsider the disadvantages of «heydarism», the personality cult following the deceased President...
2. Muradova, Mina. . eurasianet.org. Open Society Institute. 12 October 2008. 25 March 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 July 2019. ...Heydarism [a reference to the late President Heydar Aliyev, father of current President Ilham Aliyev] as a cult of the personality...
3. Bahadir, Xaliq. "Tanınmışların heydərizm dartışması". azadliq.info (az.). 13 May 2013.
4. Айтен Алиева. "«Культ личности» или «народная любовь»?". Русская служба Би-би-си. 2003-12-19.
5. "Фонд Гейдара Алиева - Общенациональный лидер". heydar-aliyev-foundation.org. İstifadə tarixi: 2017-04-01.
6. "Zəfər Quliyev: Azərbaycan klan və şəxsiyyət dini ilə mübarizə aparırАзербайджан в тисках клана и культа личности". REGNUM. 2011-07-06.
7. "Şəxsiyyət kultu: Gül bayramı, Heydəristan və digərləri". 16 iyul 2019. səh. 12. 16 iyul 2019 tarixində . 1993-cü ildə hakimiyyətə gələndən sonra və hətta 2003-cü ildə ölümündən sonra, Heydər Əliyev Azərbaycanda pərəstiş, hörmət və nifrət obyekti olub....
8. International Crisis Group. Europe Report N°207 — 3 September 2010. AZERBAIJAN: VULNERABLE STABILITY 2012-07-28 at the Wayback Machine
9. Şahnaz Bəylərqızı. "Имени Гейдара Алиева". Радио Свобода. 2010-10-12. 2011-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-26.
10. Bakıda Heydər Əliyevin portretləri niyə azaldılır? // Azadliq, 10 APREL 2015
11. Информация об отделе «Алиевоведение» 2012-12-10 at the Wayback Machine 2012-12-10 at the Wayback Machine на официальном сайте Института истории Азербайджана (на азербайджанском)
12. Алиса Вальсамаки. "В Азербайджане появилась наука «алиевоведение»". RFE/RL. 2013-02-26. 2013-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-28.
13. აზერბაიჯანული სახელმწიფო თეატრი ჰეიდარ ალიევის სახელობის^{[ölü keçid]}
14. . 2008-08-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-12. 2008-08-02 at the Wayback Machine
15. "По итогам визита Ильхама Алиева в Иордания подписаны четыре документа". ИА REGNUM. 2007-07-31.
16. Аббасханлы. "Заур Нурмамедов, Сеймур Мамедов". Day.Az. 2008-11-06.
17. "Ряд улиц Astana получил новые названия" (rus). Казах.ру. 2004-07-12.
18. . ИА TREND. 2011-05-10. 2011-05-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-12.
19. "Азербайджанские парламентарии участвуют в церемонии открытия парка имени Гейдара Алиева в Анкаре". ИА REGNUM. 2007-06-14.
20. . ИА TREND. 2010-12-27. 2010-12-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-12.
21. . Посольство Азербайджанской Республики в Румынии. 2007-09-24. 2012-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-12.
22. Парк им. Гейдара Алиева^{[ölü keçid]}
23. "В Нафталане открыты парк и музей Гейдара Алиева". «Новости-Азербайджан». 2008-03-03.
24. Аббасханлы. "В Джалилабаде открыт парк Гейдара Алиева". Day.Az. 2008-03-06.
25. Эльшан Рустамов. "В израильском городе Хадера состоялось открытие аллеи имени Гейдара Алиева". "The First News". 2010-05-07.
26. Посольство Азербайджана проводит мероприятия ко дню памяти Гейдара Алиева
27. "В Тбилиси открылся памятник Гейдару Алиеву и сквер его имени". ИА REGNUM. 2007-05-12.
28. "В Киеве появился сквер имени Гейдара Алиева". «РИА Новости» Украина. 2010-10-28. 2012-07-16 tarixində arxivləşdirilib.
29. А. Алиева. "В Турции открыли мост имени Гейдара Алиева". AZE.az. 2011-03-18. 2012-07-18 tarixində arxivləşdirilib. (#parameter_ignored_suggest)
30. "В Азербайджане учреждена Премия Гейдара Алиева". Day.Az. 2007-09-21.^{[ölü keçid]}
31. Клэр Дойл. "Ильхаму Алиеву вручили орден Гейдара Алиева". Русская служба Би-би-си. 2005-04-29.
32. "Именем Алиева назван нефтепровод". Русская служба Би-би-си. 2004-03-11.
33. "Завершилось восхождение на пик «Гейдар зирвеси», расположенный в массиве Гызыл Гая в горах Большого Кавказа". "The First News". 2010-05-10.
34. Бакинский завод глубоководных оснований им. Гейдара Алиева
35. Именем Алиева назван нефтепровод
36. "На БАМе появилась станция имени Гейдара Алиева (Бурятия)". ИА REGNUM.
37. "Ильхам Алиев открыл в Тбилиси набережную имени своего отца". «Лента.Ру». 2007-02-07.
38. . ИА TREND. 2011-05-02. 2011-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-13.
39. "В турецком городе Игдыр открылся лицей имени общенационального лидера Гейдара Алиева". day.az. 2011-05-01.
40. . ИА TREND. 2011-04-23. 2011-04-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-13.
41. . ИА TREND. 2010-12-13. 2011-04-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-13.
42. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Агджабеди [Ilham Aliyev visited the monument to Heydar Aliyev in Agjabedi]". 1News.az (rus). 6 May 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
43. "Ильхам Алиев посетил памятник великому лидеру Гейдару Алиеву в Агдаше [Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Agdash]" (rus). Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 30 October 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
44. (rus). Radio Free Europe/Radio Liberty. 12 October 2010. 24 August 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
45. "Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Astara". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 15 April 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
46. "В лицее имени Мубариза Ибрагимова в Билясуваре прошло мероприятие, посвященное Дню знаний [An event on the Day of Knowledge was held in the Mubariz Ibragimov Lyceum Bilasuvar]" (rus). 1News.az. 17 September 2012. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
47. "Ilham Aliyev visited the statue of nationwide leader Heydar Aliyev in Jalilabad". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 31 July 2012. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
48. . The Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
49. (rus). Navigator.az. 2019-07-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-14.
50. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Геранбое - ФОТО" (rus). 18 October 2014.
51. "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Горадизе". president.az (rus). 28 August 2014.
52. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Имишли [Ilham Aliyev visited the statue of Heydar Aliyev in Imishli]". Kavkaz-News. 6 May 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.^{[ölü keçid]}
53. "Президент Ильхам Алиев Побывал в селе Ивановка Исмаиллинского района [President Ilham Aliyev visited village Ivanovka of Ismail rayon]" (rus). Official site of Permanent Spiritual Christian Molokans in Russia. 29 October 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
54. "Ilham Aliyev visited the statue of nationwide leader Heydar Aliyev in Masalli". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 13 March 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
55. "Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Naftalan". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 10 February 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
56. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Самухе [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Samux]" (rus). 1News.az. 10 February 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
57. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Огузе [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Oguz]" (rus). 1News.az. 16 November 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
58. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Габале [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Gabala]" (rus). 1News.az. 18 November 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
59. "Президент Ильхам Алиев совершил поездку в Газах [Ilham Aliyev visited Gazakh]" (rus). ANS-Press. 12 April 2012. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
60. "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Гахе [Ilham Aliyev visited national leader Heydar Aliyev's statue in Gakh]" (rus). Trend.az. 17 November 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
61. (rus). Xalq Qazeti. 6 October 2010. 5 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
62. (rus). Səs İnformasiya Agentliyi. 13 September 2011. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
63. "Ильхам Алиев: "Губа располагает очень большим туристическим потенциалом" [Ilham Aliyev: "Guba has great tourist attraction potential"]" (rus). 1News.az. 25 September 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
64. (rus). Kusari.com. 13 August 2011. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
65. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Агдаме [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Agdam]" (rus). 1News.az. 11 November 2010. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
66. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в городе Саатлы [llham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Saatly]" (rus). 1News.az. 5 May 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
67. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Сабирабаде [Ilham Aliyev visited the monument of Heydar Aliyev in Sabirabad]" (rus). 1News.az. 1 November 2010. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
68. "Ильхам Алиев посетил памятник Общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Сальяне [Ilham Aliyev visited the monument of national leader Heydar Aliyev in Salyan]" (rus). 1News.az. 14 March 2012. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
69. "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Шабране [Ilham Aliyev visited the monument of national leader Heydar Aliyev in Shabran]" (rus). 1News.az. 15 August 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
70. "Президент Азербайджана посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Шеки [Azerbaijani President visits monument to national leader Heydar Aliyev in Shaki]" (rus). Trend.az. 9 September 2012. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
71. "WWWAZPRESSAZ_5049_3.jpg (1000x667 pixels)". İstifadə tarixi: 6 March 2015.
72. (rus). Xalq Qazerti. 16 August 2011. 5 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
73. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Сумгайыте [Ilham Aliyev visited the monument to Heydar Aliyev in Sumgayit]" (rus). 1News.az. 19 December 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
74. (rus). AzTV. 9 February 2011. 26 September 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
75. "Президент Азербайджана принял участие в открытии Центра Гейдара Алиева в Уджаре [Azerbaijani President attends opening of Heydar Aliyev Center in Ujar]" (rus). Trend.az. 30 October 2011. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
76. . The Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
77. (rus). Xalq Qazeti. 20 July 2011. 6 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2012.
78. "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Хырдалане - ФОТО". 1news.az (rus). 3 October 2014.
79. "ru:В Киеве открыт памятник Гейдару Алиеву" (rus). Корреспондент.net. June 4, 2004. İstifadə tarixi: August 10, 2012.
80. Photo of Aliyev's state in Kiyev
81. (rus). Embassy of the Republic of Azerbaijan in Romania. September 24, 2007. March 4, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 24, 2012.
82. Эксперты: Установка в Гагаузии бюста Гейдара Алиева - "признание его заслуг перед всем тюркским миром" [Experts say installation of Aliyev's bust is "recognition of his achievements for the Turkic people"] (rus). REGNUM News Agency. November 20, 2007. İstifadə tarixi: September 24, 2012.
83. Photo of the statue in Comrat, Moldova
84. Iashvili, Aleksandr. Саакашвили отдал должное ветерану КГБ [Saakashvili paid tribute to the veteran of KGB] (rus). Izvestia. May 14, 2007. İstifadə tarixi: September 24, 2012.
85. Farid Arifoglu; Anrey Shary. Памятник президенту как экспортный товар [President's statue an export product] (rus). Radio Free Europe/Radio Liberty. June 8, 2011. İstifadə tarixi: September 24, 2012.
86. "Belgrade erects statue to former Azerbaijani President". Hürriyet Daily News. September 6, 2011. İstifadə tarixi: September 24, 2012. (#apostrophe_markup)
87. "MİSİRİN QƏLYUBİYYƏ VİLAYƏTİNİN QANATIR ŞƏHƏRİNDƏ Heydər Əliyevin ABİDƏSİNİN VƏ AZƏRBAYCAN-MİSİR DOSTLUQ PARKININ AÇILIŞI OLMUŞDUR". AzərTAc-ın saytı (az.). azertag.az. 07.02.2008. 2017-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-02-10.
88. "İSTANBULUN SARIYER RAYONUNDA Heydər Əliyevin ABİDƏSİNİN AÇILIŞI". AzərTAc-ın saytı (az.). azertag.az. 12.07.2006. 2017-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-02-10.
89. "Tbilisidə Heydər Əliyevin büstü açılıb". www.anl.az. 15 may 2007. 19 oktyabr tarixində arxivləşdirilib.
90. "Radio Liberty: Tens of millions of dollars, which could provide thousands of people with housing, are spent on Flower Festival". Panorama.am. 10 May 2013. İstifadə tarixi: 12 May 2013.
91. Tour 2012