fbpx
Wikipedia

Ağdaş

Bu məqalə Ağdaş şəhəri haqqındadır. Ağdaş rayonu üçün Ağdaş rayonu səhifəsinə baxın.

AğdaşAzərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonunda şəhər, Ağdaş rayonunun inzibati mərkəzi. XVI əsrdən şəhərdir. 19-cu əsrin əvvəllərində "Üçqovaq" adlanırdı.

Ağdaş
40°39′ şm. e. 47°29′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1900
İlk məlumat XVI əsr
Mərkəzin hündürlüyü 40 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 31.700 nəf. (2016)
Rəsmi dili Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Nəqliyyat kodları 03, 99
Xəritəni göstər/gizlə
Ağdaş
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

XIX əsrin əvvəllərində Şəki xanlığının Ağdaş mahalında kiçik bir kənd olan Üçqovaq, daha sonra "Ağdaş" adlanmışdı.

Cənubi Qafqazın Rusiya İmperiyasının işğalı altında olduğu dövrdə - 1819-cu ildə, Şəki xanlığının yerində Şəki əyaləti yaradıldı. Daha sonra, 22 (10) aprel 1840 il tarixli "Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu"na əsasən, Şəki əyaləti yeni təşkil edilmiş Kaspi vilayətinin tərkibinə daxil edildi və bundan sonra "Şəki qəzası" adlandı. Kaspi vilayətinin 1846-cı ildə ləğv olunmasından sonra, Şəki qəzası əvvəl Kaspi vilayətinin yerində yaradılmış Şamaxı quberniyasının (1859-cu ildən Bakı quberniyası) tərkibində saxlanılsa da, 1867-ci ilin sonunda Bakı quberniyasının tərkibindən çıxarılaraq, yeni yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının tərkibinə daxil edildi. Bu dövrlərdə Şəki qəzası inzibati mərkəzinin adına uyğun rəsmən "Nuxa qəzası" adlanırdı. 1873 ildə Nuxa qəzası ərazisinin bir hissəsində ayrıca bir qəza - Ərəş qəzası təşkil edildi və Ərəş qazasının inzibati mərkəzi isə Ağdaş kəndi oldu.

1887-ci ildə Poznan şirkətinin Lodz kontorunun müdiri Ramendik Ağdaşa gələrək burada pambıq alıcı məntəqələri açmış, pambığın ilkin emalı və qablaşdırılması üçün 4 ədəd kotton-çin dəzgahı və bir press qurmuşdu. Artıq 1897-ci ildə Ağdaşda kotton-çin maşınlarından ibarət 7 zavod fəaliyyət göstərirdi. 1888-ci ildə Ağdaş bazarında 3100 pud pambıq satılmışdırsa, 1892-ci ildə bu rəqəm 28000 puda çatmışdı. XIX əsrin 70-ci illərində fəaliyyət göstərən Ağdaş bazarında pambıqdan başqa digər ənənəvi məhsullar da satılırdı. XX əsrin əvvəllərində "Qafqaz" qəzeti yazırdı ki, "Ağdaş xaricə, Marsel və İtaliyaya göndərilən həm bütün xam ipəyi, həm də baramanı özündə cəmləşdirən mərkəzdir".

XIX əsrin sonunda Ağdaş bütün Qafqazda pambıq istehsalı, emalı və satışının mərkəzinə çevrilmişdi. Bu səbəbdən də 1904-cü ildə Qafqaz pambıqçılarının I Qurultayı Ağdaşda keçirilmişdir.

Azərbaycanda açılan ilk dünyəvi təhsil ocaqlarından biri də 25 oktyabr 1882-ci ildə Ağdaşda görkəmli maarifçi Süleyman Qayıbov tərəfindən əsası qoyulan «Rus-tatar» məktəbi olmuşdur. O dövrdə Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bu tipli 3 məktəbdən birinin məhz Ağdaşda açılması heç də təsadüfi deyildir. Çünki ondan əvvəl Ağdaşda yaxşı təhsil bazasına malik 20-yə qədər mədrəsə fəaliyyət göstərirdi.

1900-cu ildə Ağdaş kəndinə şəhər statusu verildi. XX əsrin əvvəlində Ağdaşda "Nəşri-Maarif" cəmiyyəti, qiraətxana, "Səadət" qızlar məktəbi, "Darülirfan", "Rüşdiyyə" kimi tədris ocaqları fəaliyyət göstərirdi. Bu məktəbdə Muxtar Əfəndizadə, Hədiyyə xanım Məmmədzadə, Həsən Əfəndiyev kimi maarifçi ziyalılar çalışırdılar.

Azərbaycan SSR dövründə Ərəş qəzası əvvəl inzibati mərkəzin adına uyğun olaraq "Ağdaş qəzası" adlandırıldı, sonra, 1926-cı ildə isə ləğv edildi. 1926-cı ilə aid statistik məlumatlardan aydın olur ki, həmin vaxt keçmiş Ağdaş qəzası ərazisinin bir hissəsi (Xaldan dairəsi) Nuxa qəzasında, bir hissəsi isə (Ağdaş dairəsi və Ağdaş şəhəri və s.) Göyçay qəzasında idi. 1930-cu ildə isə Ağdaş şəhəri yeni təşkil olunmuş Ağdaş rayonunun inzibati mərkəzi oldu.

Əhalisinin sayı

İl Sayı
1897 528
1926 4.539
1939 8.830
İl Sayı
1959 9.871
1970 14.931
1979 17.352
İl Sayı
1989 19.756
2012 29.600
2016 31.700
  • 1897-ci ildə 528 nəfər
  • 1926-cı ildə 4 666 nəfər
  • 1939-cu ildə 8 830 nəfər
  • 1959-cu ildə 11 979 nəfər
  • 1970-ci ildə 14.931 nəfər
  • 1979-cu ildə 17 157 nəfər

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. "Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года". Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр. 8
  2. Rusiya İmperiyası əhalisinin siyahıya alınması (1897)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2163579"></a>
  3. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1926)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350766"></a>
  4. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1939)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4127589"></a>
  5. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1959)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350764"></a>
  6. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350767"></a>
  7. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11185939"></a>
  8. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621042"></a>
  9. Этно-Кавказ
  10. Этно-Кавказ
  11. Этно-Кавказ
  12. Этно-Кавказ
  13. Этно-Кавказ

ağdaş, məqalə, şəhəri, haqqındadır, rayonu, üçün, rayonu, səhifəsinə, baxın, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, azərbaycan, respublikasının, rayonunda, şəhər, rayonunun, inzibati, mərkəzi, əsrdən, şəhərdir, əsrin, əvvəllərində, üçqovaq, adl. Bu meqale Agdas seheri haqqindadir Agdas rayonu ucun Agdas rayonu sehifesine baxin Bu adin diger istifade formalari ucun bax Agdas deqiqlesdirme Agdas Azerbaycan Respublikasinin Agdas rayonunda seher Agdas rayonunun inzibati merkezi XVI esrden seherdir 1 19 cu esrin evvellerinde Ucqovaq adlanirdi Agdas40 39 sm e 47 29 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1900Ilk melumat XVI esrMerkezin hundurluyu 40 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 31 700 nef 2016 Resmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarNeqliyyat kodlari 03 99Xeriteni goster gizle Agdas Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Ehalisinin sayi 3 Xarici kecidler 4 IstinadlarTarixi RedakteXIX esrin evvellerinde Seki xanliginin Agdas mahalinda kicik bir kend olan Ucqovaq daha sonra Agdas adlanmisdi Cenubi Qafqazin Rusiya Imperiyasinin isgali altinda oldugu dovrde 1819 cu ilde Seki xanliginin yerinde Seki eyaleti yaradildi Daha sonra 22 10 aprel 1840 il tarixli Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu na esasen Seki eyaleti yeni teskil edilmis Kaspi vilayetinin terkibine daxil edildi ve bundan sonra Seki qezasi adlandi Kaspi vilayetinin 1846 ci ilde legv olunmasindan sonra Seki qezasi evvel Kaspi vilayetinin yerinde yaradilmis Samaxi quberniyasinin 1859 cu ilden Baki quberniyasi terkibinde saxlanilsa da 1867 ci ilin sonunda Baki quberniyasinin terkibinden cixarilaraq yeni yaradilmis Yelizavetpol quberniyasinin terkibine daxil edildi Bu dovrlerde Seki qezasi inzibati merkezinin adina uygun resmen Nuxa qezasi adlanirdi 1873 ilde Nuxa qezasi erazisinin bir hissesinde ayrica bir qeza Eres qezasi teskil edildi ve Eres qazasinin inzibati merkezi ise Agdas kendi oldu 1887 ci ilde Poznan sirketinin Lodz kontorunun mudiri Ramendik Agdasa gelerek burada pambiq alici menteqeleri acmis pambigin ilkin emali ve qablasdirilmasi ucun 4 eded kotton cin dezgahi ve bir press qurmusdu Artiq 1897 ci ilde Agdasda kotton cin masinlarindan ibaret 7 zavod fealiyyet gosterirdi 1888 ci ilde Agdas bazarinda 3100 pud pambiq satilmisdirsa 1892 ci ilde bu reqem 28000 puda catmisdi XIX esrin 70 ci illerinde fealiyyet gosteren Agdas bazarinda pambiqdan basqa diger enenevi mehsullar da satilirdi XX esrin evvellerinde Qafqaz qezeti yazirdi ki Agdas xarice Marsel ve Italiyaya gonderilen hem butun xam ipeyi hem de baramani ozunde cemlesdiren merkezdir XIX esrin sonunda Agdas butun Qafqazda pambiq istehsali emali ve satisinin merkezine cevrilmisdi Bu sebebden de 1904 cu ilde Qafqaz pambiqcilarinin I Qurultayi Agdasda kecirilmisdir Azerbaycanda acilan ilk dunyevi tehsil ocaqlarindan biri de 25 oktyabr 1882 ci ilde Agdasda gorkemli maarifci Suleyman Qayibov terefinden esasi qoyulan Rus tatar mektebi olmusdur O dovrde Azerbaycanda fealiyyet gosteren bu tipli 3 mektebden birinin mehz Agdasda acilmasi hec de tesadufi deyildir Cunki ondan evvel Agdasda yaxsi tehsil bazasina malik 20 ye qeder medrese fealiyyet gosterirdi 1900 cu ilde Agdas kendine seher statusu verildi XX esrin evvelinde Agdasda Nesri Maarif cemiyyeti qiraetxana Seadet qizlar mektebi Darulirfan Rusdiyye kimi tedris ocaqlari fealiyyet gosterirdi Bu mektebde Muxtar Efendizade Hediyye xanim Memmedzade Hesen Efendiyev kimi maarifci ziyalilar calisirdilar Azerbaycan SSR dovrunde Eres qezasi evvel inzibati merkezin adina uygun olaraq Agdas qezasi adlandirildi sonra 1926 ci ilde ise legv edildi 1926 ci ile aid statistik melumatlardan aydin olur ki hemin vaxt kecmis Agdas qezasi erazisinin bir hissesi Xaldan dairesi Nuxa qezasinda bir hissesi ise Agdas dairesi ve Agdas seheri ve s Goycay qezasinda idi 1930 cu ilde ise Agdas seheri yeni teskil olunmus Agdas rayonunun inzibati merkezi oldu Ehalisinin sayi RedakteIl Sayi1897 528 2 1926 4 539 3 1939 8 830 4 Il Sayi1959 9 871 5 1970 14 931 6 1979 17 352 7 Il Sayi1989 19 756 8 2012 29 6002016 31 7001897 ci ilde 528 nefer 9 1926 ci ilde 4 666 nefer 9 1939 cu ilde 8 830 nefer 10 1959 cu ilde 11 979 nefer 11 1970 ci ilde 14 931 nefer 12 1979 cu ilde 17 157 nefer 13 Xarici kecidler RedakteAgdas rayonu haqqinda sayt Arxivlesdirilib 2020 11 29 at the Wayback Machine http www Agdash Biz Arxivlesdirilib 2020 11 29 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte Prezidium Verhovnogo Soveta Azerbajdzhanskogo SSR Azerbajdzhanskaya SSR Administrativno territorialnoe delenie na 1 yanvarya 1961 go goda Azerbajdzhanskoe gosudarstvennoe izdatelstvo Baku 1961 str 8 Rusiya Imperiyasi ehalisinin siyahiya alinmasi 1897 lt a href https wikidata org wiki Track Q2163579 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1926 lt a href https wikidata org wiki Track Q4350766 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1939 lt a href https wikidata org wiki Track Q4127589 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1959 lt a href https wikidata org wiki Track Q4350764 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1970 lt a href https wikidata org wiki Track Q4350767 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1979 lt a href https wikidata org wiki Track Q11185939 gt lt a gt SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1989 lt a href https wikidata org wiki Track Q2621042 gt lt a gt 1 2 Etno Kavkaz Etno Kavkaz Etno Kavkaz Etno Kavkaz Etno Kavkaz Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Agdas amp oldid 5791886, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.