fbpx
Wikipedia

Enselad (Saturnun peyki)

Enselad (ing. Enceladus; yun. Εγκέλαδος) və ya şərti adı ilə Saturn IISaturnun ən böyük 6-cı və ən parlaq peyki. 1789-cu ilin 23 avqustunda Uilyam Herşel tərəfindən kəşf edilmişdir. Adını yunan mifologiyasında titan Enseladdan almışdır. Peykin diametri təxminən 500 km-dir. Kütləsinin böyük hissəsini buzlaqlar təşkil edir.

Enselad
Kəşf edənUilyam Herşel
Kəşf tarixi28 avqust 1789
Böyük yarımoxu
237.948 km
Əyilməsi0,00016 Radian
Nəyin peykidirSaturn
Özünə xas ekssentrisitet
0,0047
Həcmi67.113.076 km³, 118.386,8352 san.
Kütləsi107,9 ± 0,2 zettagram
Albedo1,375
Temperatur32,9 K, 75 K, 145 K
Görünən ulduz həcmi
11,8

Xarakteristikası

 
Yer, Ay və Enseladın müqayisəli ölçüləri.

Enseladın digər buz peyklərindən fərqləndirən əsas cəhəti çox parlaq və səthinin hamar olması, parlaq olmasıdır. Enseladın su buzundan ibarət səthi daim yenilənmə içərisindədir.

Peyk Günəşdən aldığı işığın 90 %-ni qaytarır. Bunun baş verməsi üçün səthinin yenilənmiş, toz və qayadan arınmış buza ehtiyac vardır. Kosmik aparatların köməyi ilə çəkilən fotoşəkillərdən səthində uzun kanalların olduğu müəyyən olunmuşdur. Bu kanallar peykdə bir zamanlar suyun axdığını göstərməkdədir.

2005-ci ildə Kassini aparatı peykin səthindən kosmosa fışqıran buz vulkanları müşahidə etmişdir. Bu da peykin hələ də aktiv olduğunu göstərməkdədir. Bununla səthində niyə belə az kraterin olduğu məlum olmuşdur. Fışqıran su səthdəki kraterlərin üzərini örtərək yeni və cavan səth əmələ gətirir.

Saturnun solğun E halqasının əmələ gəlməsində peykdən ayrılan buz parçalarının əhəmiyyətli olduğu düşünülür. Bir qaz nəhənginə yaxın olmaq bu peykdə böyük qabarma və çəkilmə hadisələrinə səbəbiyyət verir. Saturndan sadəcə 238 min km uzaqlıqda olduğundan Yupiterin peyki İo kimi plastik top kimi sıxılır və genişlənir.

Çox kiçik peyk olmasına baxmayaraq sürtünmə qüvvəsi hesabına daxili daimi isinir. Qabığın altındakı bu isti su vulkanlar əmələ gətirərək səthi örtür. Enseladın çox kiçik cazibə qüvvəsindən (Yerin 1 %-i qədər) qurtulan bu su buz şəklində Saturnun E halqasına əlavə olunur.

Tədqiqat

İndiyə qədər 3 kosmik aparat tərəfindən tədqiq edilmişdir. 12 noyabr 1980-ci ildə Voyager 1, 26 avqust 1986-cı ildə Voyager 2 Enseladda şəkillər çəkmişdir. 2004-cü ilin 1 iyulunda isə Kassini kosmik aparatı Enselada çatmışdır.

Qalereya

İstinadlar

  1. Berry A. A Short History of AstronomyLondon: John Murray, 1898.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19939115"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19025604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1232629"></a>
  2. NASA FACTSNASA.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23548"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6952408"></a>
  3. https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par
  4. D. Morrison, Johnson T. V., Shoemaker E. M. və b. Satellites of Saturn: Geological Perspective — University of Arizona Press, 1984. — səh. 609–639.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q216874"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q98917673"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q98918594"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7895063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q98918625"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q98918603"></a>
  5. http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets
  6. http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2006/pdf/2182.pdf
  7. ISBN 0-19-512555-X.
  8. http://pds-rings.seti.org/voyager/mission/
  9. http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=4606&utm_source=iContact&utm_medium=email&utm_campaign=NASAJPL&utm_content=daily20150528-2

Xarici keçidlər

  • Enceladus Profile 2007-08-01 at the Wayback Machine at NASA-nın rəsmi saytında
  • Kassinin çəkdiyi Enselad şəkilləri

Həmçinin bax

enselad, saturnun, peyki, enselad, enceladus, Εγκέλαδος, şərti, adı, ilə, saturn, saturnun, böyük, parlaq, peyki, 1789, ilin, avqustunda, uilyam, herşel, tərəfindən, kəşf, edilmişdir, adını, yunan, mifologiyasında, titan, enseladdan, almışdır, peykin, diametri. Enselad ing Enceladus yun Egkelados ve ya serti adi ile Saturn II Saturnun en boyuk 6 ci ve en parlaq peyki 1789 cu ilin 23 avqustunda Uilyam Hersel terefinden kesf edilmisdir Adini yunan mifologiyasinda titan Enseladdan almisdir 5 Peykin diametri texminen 500 km dir Kutlesinin boyuk hissesini buzlaqlar teskil edir EnseladKesf edenUilyam Hersel 1 Kesf tarixi28 avqust 1789 1 Boyuk yarimoxu237 948 kmEyilmesi0 00016 RadianNeyin peykidirSaturn 1 Ozune xas ekssentrisitet0 0047Hecmi67 113 076 km 2 118 386 8352 san 2 Kutlesi107 9 0 2 zettagram 3 3 Albedo1 375 2 Temperatur32 9 K 75 K 145 KGorunen ulduz hecmi11 8 4 Mundericat 1 Xarakteristikasi 2 Tedqiqat 3 Qalereya 4 Istinadlar 5 Xarici kecidler 6 Hemcinin baxXarakteristikasi Redakte Yer Ay ve Enseladin muqayiseli olculeri Enseladin diger buz peyklerinden ferqlendiren esas ceheti cox parlaq ve sethinin hamar olmasi parlaq olmasidir Enseladin su buzundan ibaret sethi daim yenilenme icerisindedir Peyk Gunesden aldigi isigin 90 ni qaytarir Bunun bas vermesi ucun sethinin yenilenmis toz ve qayadan arinmis buza ehtiyac vardir Kosmik aparatlarin komeyi ile cekilen fotosekillerden sethinde uzun kanallarin oldugu mueyyen olunmusdur Bu kanallar peykde bir zamanlar suyun axdigini gostermekdedir 2005 ci ilde Kassini aparati peykin sethinden kosmosa fisqiran buz vulkanlari musahide etmisdir Bu da peykin hele de aktiv oldugunu gostermekdedir 6 Bununla sethinde niye bele az kraterin oldugu melum olmusdur Fisqiran su sethdeki kraterlerin uzerini orterek yeni ve cavan seth emele getirir Saturnun solgun E halqasinin emele gelmesinde 7 peykden ayrilan buz parcalarinin ehemiyyetli oldugu dusunulur Bir qaz nehengine yaxin olmaq bu peykde boyuk qabarma ve cekilme hadiselerine sebebiyyet verir Saturndan sadece 238 min km uzaqliqda oldugundan Yupiterin peyki Io kimi plastik top kimi sixilir ve genislenir Cox kicik peyk olmasina baxmayaraq surtunme quvvesi hesabina daxili daimi isinir Qabigin altindaki bu isti su vulkanlar emele getirerek sethi ortur Enseladin cox kicik cazibe quvvesinden Yerin 1 i qeder qurtulan bu su buz seklinde Saturnun E halqasina elave olunur Tedqiqat RedakteIndiye qeder 3 kosmik aparat terefinden tedqiq edilmisdir 12 noyabr 1980 ci ilde Voyager 1 26 avqust 1986 ci ilde Voyager 2 Enseladda sekiller cekmisdir 8 2004 cu ilin 1 iyulunda ise Kassini kosmik aparati Enselada catmisdir 9 Qalereya Redakte Kassini aparati terefinden cekilmis seth sekli Enseladda vulkanizm Istinadlar Redakte 1 2 3 Berry A A Short History of Astronomy London John Murray 1898 lt a href https wikidata org wiki Track Q19939115 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q84 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19025604 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1232629 gt lt a gt 1 2 3 NASA FACTS NASA lt a href https wikidata org wiki Track Q23548 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q6952408 gt lt a gt 1 2 https ssd jpl nasa gov sat phys par D Morrison Johnson T V Shoemaker E M ve b Satellites of Saturn Geological Perspective University of Arizona Press 1984 seh 609 639 lt a href https wikidata org wiki Track Q216874 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q98917673 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q98918594 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q7895063 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q98918625 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q98918603 gt lt a gt http planetarynames wr usgs gov Page Planets http www lpi usra edu meetings lpsc2006 pdf 2182 pdf ISBN 0 19 512555 X http pds rings seti org voyager mission http www jpl nasa gov news news php feature 4606 amp utm source iContact amp utm medium email amp utm campaign NASAJPL amp utm content daily20150528 2Xarici kecidler RedakteEnceladus Profile Arxivlesdirilib 2007 08 01 at the Wayback Machine at NASA nin resmi saytinda Kassinin cekdiyi Enselad sekilleriHemcinin bax RedakteSaturnun peykleriMenbe https az wikipedia org w index php title Enselad Saturnun peyki amp oldid 6056444, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.