Lissabon

Lissabon (port. Lisboa), Portuqaliyanın paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Avropaın ən rəngli paytaxtlarından biri olan Lissabon Roma və İstanbul kimi yeddi təpə üzərinə qurulmuşdur.^[4] 1260-cı ildən bəri Portuqaliyanın paytaxtı olan şəhər XVI əsrdə Portuqaliya İmperiyası zamanında ən ehtişamlı dövrünü yaşamışdır.

Lissabon
port. Lisboa
Bayraq^[d] Gerb
38°44′42″ şm. e. 9°09′37″ q. u.
Ölkə	Portuqaliya^[1]
Tarixi və coğrafiyası
İlk məlumat	e.ə. 205
Sahəsi	100,05 ± 0,01 km²^[2]
Mərkəzin hündürlüyü	100 ± 100 m
Saat qurşağı	UTC±0 UTC+01:00
Əhalisi
Əhalisi	506.654 nəf. (2018)^[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	1000–1900
cm-lisboa.pt
Xəritəni göstər/gizlə Lissabon
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İqlim

Lissabon Avropanın ən isti paytaxtlarındandır. Bahar və yay fəsilləri ümumiyyətlə günəşlidir. Ən yüksək istilik 35º ilə 40 °C, ən aşağı istilik 15º ilə 20 °C arasındadır. Payız və qış mövsümləri ümumiyyətlə yağışlı və küləklidir ancaq günəşli günlərə də rast gəlinir. İstilik nadir olaraq 5 °Cnin altına düşür. Bu mövsümlərin orta istiliyi 10 °C ətrafındadır. Qar yağması isə Lissabonda çox nadirən baş verir. Ortalama olaraq ildə 3.300 günəşli saat və 100 yağışlı gün vardır. Lissabonun iqliminə Qolfstrim (Gulf Stream) cərəyanı çox təsir göstərir.

 

Tejo çayı üzərindəki Vasko da Qama Körpüsü

Əhali

Şəhərin əhalisi 564.657 ikən metropoludan bölgənin əhalisi 2. 760.723dür. Lissabon Metropoludan Bölgəsi, Böyük Lissabon və Setúbal Yarımadası altbölgəlerini ehtiva edər. Şəhər içindəki əhali sıxlığı 6.658 adam/km² dir. Lissabon Avropada ən sürətli böyüyən metropoludan sahələrdən biridir və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı təxminlərinə görə 2050-ci ildə əhali 4,5 milyon adama çatacaq.

İdman

Lissabonda ən məşhur idman futboldur. Şəhərin başlıca klubları arasında UEFAnın 5 ulduzlu stadionlar siyahısında olan 65,000 nəfərlik Estádio də Luz (İşıq Stadionu) ilə SL Benfica klubunun adını çəkmək olar. Benfica UEFA Çempionlar Liqasını iki dəfə qazanmış və yeddi dəfə finalda oynamışdır. Klubun məşhur oyunçuları arasında 1960-cı illərdə Eusebio, hal-hazırda da Rui Costa, Nuno Gomes və Simão Sabrosa sayıla bilər.

Sporting Lissabon, şəhərin digər məşhur futbol klubudur. Bu klub öz oyunlarını 52.000 nəfərlik və yenə UEFA-nın 5 ulduzlu stadionlar siyahısında olan Estádio José də Alvalade (José də Alvalade Stadionu) stadionunda keçirir. Sporting Lissabon bir dəfə UEFA Kubok Qalibləri Kubokunu qazanmış və bir dəfə də UEFA Kubokunda final oynamışdır.

Hər il Mart ayında əhalinin kütləvi iştirak etdiyi və dünya səviyyəsindəki bu cür tədbirlərdə ən çox adamın toplandığı qaçışlardan olan Yarı Marafon təşkil edilir.

Bundan başqa, 2006-cı ildən bəri Dakar Rallisinin başlanğıcı Lissabondan götürülür.^[5]

Bucaqlar

Lissabon bələdiyyəsi 4 məhəllədə (Por.: Bairro) toplanmış 53 bucaqdan (Por.: freguesia) meydana gələr.

Ajuda (2.º Bairro) Alcântara (2.º Bairro) Alto do Pina (4.º Bairro) Alvalade (3.º Bairro) Ameixoeira (3.º Bairro) Anjos (1.º Bairro) Beato (4.º Bairro) Benfica (3.º Bairro) Campo Grande (3.º Bairro) Campolide (3.º Bairro) Carnide (3.º Bairro) Castelo (1.º Bairro) Charneca (3.º Bairro) Coração de Jesus (1.º Bairro) Encarnação (1.º Bairro) Graça (1.º Bairro) Lapa (2.º Bairro) Lumiar (3.º Bairro)

Madalena (1.º Bairro) Mártires (1.º Bairro) Marvila (4.º Bairro) Mercês (Lissabon) (1.º Bairro) Nossa Senhora de Fátima (3.º Bairro) Pena (1.º Bairro) Penha de França (4.º Bairro) Prazeres (2.º Bairro) Sacramento (1.º Bairro) Santa Catarina (1.º Bairro) Santa Engrácia (1.º Bairro) Santa Isabel (2.º Bairro) Santa Justa (1.º Bairro) Santa Maria de Belém (2.º Bairro) Santa Maria dos Olivais (4.º Bairro) Santiago (1.º Bairro) Santo Condestável (2.º Bairro) Santo Estêvão (1.º Bairro)

Santos-o-Velho (2.º Bairro) São Cristóvão e São Lourenço (1.º Bairro) São Domingos de Benfica (3.º Bairro) São Francisco Xavier (2.º Bairro) São João (4.º Bairro) São João de Brito (3.º Bairro) São João de Deus (4.º Bairro) São Jorge de Arroios (4.º Bairro) São José (1.º Bairro) São Mamede (1.º Bairro) São Miguel (1.º Bairro) São Nicolau (1.º Bairro) São Paulo (1.º Bairro) São Sebastião da Pedreira (3.º Bairro) São Vicente de Fora (1.º Bairro) Sé (1.º Bairro) Socorro (1.º Bairro)

Qardaş şəhərlər

•   Monreal, Kanada
•   Cersi, Amerika Birləşmiş Ştatları
•   Paris, Fransa
•   Budapeşt, Macarıstan
•   Zaqreb, Xorvatiya
•   Madrid, İspaniya
•   Nikosiya, Cənubi Kipr
•   Buenos-Ayres, Argentina
•   Makao, Çin Xalq Respublikası
•   Afina, Yunanıstan

Şəkillər

•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  

Mənbə

1. archINFORM — 1994.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5383"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5508"></a>
2. https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0 — Instituto Nacional de Estatística.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1412194"></a>
3. https://www.pordata.pt/MicroPage.aspx?DatabaseName=Municipios&MicroName=Popula%C3%A7%C3%A3o+residente+total+e+por+grandes+grupos+et%C3%A1rios&MicroURL=390&
4. Sürprizler şehri Lizbon – Formsante dergi
5. Dakar Ralli ana sayfa

Xarici keçidlər

•   VikiSəyahətdə Lisbon haqqında səyahət məlumatları var.  (por.)
• Rəsmi internet səhifəsi  (por.)

 

   

Vikianbarda Lissabon ilə əlaqəli mediafayllar var.