fbpx
Wikipedia

Cəbrayıl rayonu

Avqust 01, 2021

Bu məqalə Cəbrayıl rayonu haqqındadır. Cəbrayıl şəhəri üçün Cəbrayıl səhifəsinə baxın.

Cəbrayıl rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Cəbrayıl şəhəridir.

Cəbrayıl rayonu

39°18′ şm. e. 47°00′ ş. u.

Ölkə
Daxildir Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonu
İnzibati mərkəz Cəbrayıl
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 8 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.050 km²
Hündürlük
 434 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 80.800 nəf.
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu AZ-CAB
Telefon kodu +994 26
Poçt indeksi AZ 1400
Avtomobil nömrəsi 14
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cəbrayıl rayonu 8 avqust 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. 4 yanvar 1963-cü ildə ləğv edilərək Füzuli rayonuna birləşdirilmiş, 17 iyun 1964-cü ildə yenidən yaradılmışdır.

23 avqust 1993-cü il tarixində rayon Ermənistan ordusu tərəfindən işğal edilmişdir. İşğal nəticəsində rayona 13,928 milyard ABŞ dolları məbləğində ziyan dəyib. Cəbrayıllı məcburi köçkünlər respublikanın 58 rayonunun 2000-dək yaşayış məntəqəsində, çadır düşərgələrində, yük vaqonlarında və yataqxanalarda məskunlaşıblar.

4 oktyabr 2020-ci ildə rayonun mərkəzi və bir sıra kəndləri işğaldan azad olunaraq yenidən Azərbaycan torpaqlarına birləşdirildi.

Rayon əhalisi arasında ərazinin adının VIII əsrdə yaşamış Cəbrayıl atanın adından alması ilə bağlı fikirlər var. Amma Cəbrayılda kı saysız-hesabsız abidələrin, mağaraların, qalaların, bürclərin, məbədlərin qalıqları bu yaşayış ərazisinin yaşının daha qədim olmasından xəbər verir.

Coğrafi mövqeyi

Cəbrayıl Kiçik Qafqaz dağlarının cənub-şərqində, Gəyən düzü və Qarabağ silsiləsində yerləşir. Rayon cənubdan Araz çayı boyu İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir. Sahəsi 1049 kvadrat kilometrdir, ərazisi əsasən dağlıqdır. Araz çayının qırağı vaxtilə Tuqay meşələri ilə sıx olmuşdur. Arazboyu düzənliklərin torpaqları yüksək məhsuldarlığa malik tünd şabalıdı torpaqlardır. Məhsuldar olan Arazboyu torpaqlarda Cəbrayılın iri kəndləri — Böyük Mərcanlı, Soltanlı və s. yerləşir. Cəbrayıl rayonun ən yüksək zirvəsi Dağ Tumasdır (1580 m). Erməni işğalından əvvəl rayonda yaşı 400–500 olan 14 iri diametrli çinar ağacı, 104 kəhriz və 99 bulaq vardı.

Tarixi

Cəbrayıl ata VIII əsrdə yaşamış Sultan Əhməd adlı bir hökmdarın yaxın adamlarından biri olmuş və Ziyarət dağından Araz çayına qədər ərazilər Cəbrayıl ataya və onun övladlarına məxsus olub. Cəbrayıl kəndinin şimalında "Cəbrayıl ata" adı ilə məşhur olan bu məqbərənin uzunluğu 4,5 metr, eni 2,4 metr, hündürlüyü 1,8 metrdir ki, oradakı məzar və qədim yaşayış yerlərinin izləri indiyə qədər qalır. Digər mənbə və məlumata görə Cəbrayıl toponimi İslamda və monoteist dinlərdə Allahın ən yaxını olan Cəbrayıl adlı mələyin adı ilə əlaqədardır. Cəbrayıl sözü ərəbcə "Allahın qulu" deməkdir. Cəbrayıl ərazisi Midiya (e.ə VII–IV əsrlər), Əhəmənilər imperiyasının (e.ə IV–III əsrlər), Albaniya (e.ə IV–III əsrlər) dövlətlərinin tərkibində olmuşdur. Albaniya dövlətinin mövcudluğu zamanı rayonun ərazisi Pazkank, Əhristan və Dizaq adları ilə həmin dövlətin tərkibində olmuşdur. III–V əsrlərdə Dizaq mahalı Sasanilər tərəfindən işğal olunmuşdur. Xalq həyəcanından qorxan Sasanilər nəhayət Albaniyaya müstəqillik verdilər. VII əsrin ortalarında Cəbrayıl rayonunun ərazisi də Əməvilər xilafətinin tərkibinə qatıldı. Həm Babəkə qədər, həm onun dövründə, həm də ondan sonra ərəb istilaçılarına qarşı mübarizənin dayaq məntəqələrindən biri Cəbrayıl ərazisi olmuşdur. X–XI əsrlərdə (971–1086-cı illər) bu ərazilər Şəddadilər dövlətinin, XIII–XIV əsrlərdə Hülakülər dövlətinin, XIV əsrdən (1387-ci ildən) Teymurilər, XV əsrdən (1412-ci ildən) Qaraqoyunlu dövlətinin, həmin əsrin 1478-ci ilindən Ağqoyunlu dövlətinin, 1502-ci ilin əvvəlindən Səfəvilər dövlətinin, XVIII əsrin II yarısından və XIX əsrin əvvəllərində Qarabağ xanlığının tərkibində olmuşdur. XIX əsrin II yarısında və XX əsrin əvvəllərində Cəbrayıl kəndinə "Qraxdın" da deyilirdi. Bu, deyilənlərə görə, 1831-ci ildə rayonun Daşkəsən kəndində "Karantin" idarəsinin yaradılması və həmin idarənin Cəbrayıl kəndinə köçürülməsi ilə bağlıdır. Yerli əhali "Karantin" sözünü "Qraxdın" kimi tələffüz etmişdir. Bəzi mənbələrə görə isə "Qraxdın" sözü XVIII əsrdə Nadir şahın hakimiyyəti dövründə Azərbaycana köçmüş Cəlair türk qəbiləsinə mənsub olan Qıraqlı-Qıraxlı nəslinin adı ilə əlaqədardır.1841-ci ildə Cəbrayıl ərazisi mərkəzi Şamaxı şəhəri olan Xəzər vilayətinin, 1846-cı ildə isə Şuşa qəzasının tabeliyinə verilmişdir. Cəbrayıl da baramaçılıq, xalçaçılıq ilə məşhur olmuşdur. Qəzada 5 ipək fabrik olub. 1873-cü ildə Cəbrayıl və ona qonşu olan ərazilər Şuşa qəzasının tərkibindən çıxarılaraq Yelizavetpol quberniyasının tərkibində Cəbrayıl qəzası yaradılıb. Bu vaxt qəzanın ərazisi 6,63 min km², əhalisi 66.360 nəfər olmaqla indiki Cəbrayıl, Füzuli, Xocavənd, Qubadlı və Zəngilan rayonlarının ərazisini əhatə edib. 1876-cı ildə Cəbrayılda ilk rus məktəbi, 1912-ci ildə isə qızlar məktəbi açılıb. XIX–XX əsrin əvvəllərində Rusiya-İran dəmir yolu xəttinin Cəbrayıl ərazisindən keçən hissəsi çəkilib. 1905–1918-ci illərdə qəza Qaryagın qəzası adlandırılıb.

1930-cu il avqustun 8-də mərkəzi Cəbrayıl kəndi olmaqla, Cəbrayıl rayonu təşkil edildi. Rayonun ərazisi indiki hüdudları daxilində sahəsi 1050 km², əhalisi 24.300 nəfər olmuşdur.

İnzibati-ərazi bölgüsü

 
Cəbrayıl rayonunun xəritəsi

AzStat-ın 2013-cü ilə olan məlumatına əsasən de-yuri rayon ərazisində 1 şəhər, 4 qəsəbə və 92 kənd olmaqla 97 yaşayış məntəqəsi yerləşir. Onlar 1 şəhər 22 kənd inzibati ərazi dairəsi olmaqla 23 inzibati ərazi dairəsinə daxildirlər.

Cəbrayıl rayonunun inzibati-ərazi bölgüsü

№ İnzibati-ərazi dairəsi Yaşayış məntəqələri
1 Cəbrayıl şəhər i.ə.d. Cəbrayıl ş., Xubyarlı k., Xudaverdili k., İmambağı k., Qurbantəpə k., Şahvələdli k., Yarəhmədli k.
2 Balyand kənd i.ə.d. Balyand k., Doşulu k., Qaracallı k.
3 Böyük Mərcanlı kənd i.ə.d. Böyük Mərcanlı k., Yuxarı Mərcanlı k.
4 Cocuq Mərcanlı kənd i.ə.d. Cocuq Mərcanlı k.
5 Çərəkən kənd i.ə.d. Çərəkən k., Əfəndilər k., Papı k.
6 Dağ Tumas kənd i.ə.d. Dağ Tumas k., Çələbilər k., Qaraağac k., Sofulu k.
7 Hacılı kənd i.ə.d. Hacılı k., Hüseynalılar k., Kavdar k., Mirək k., Tulus k.
8 Horovlu kənd i.ə.d. Horovlu k., Çapand k., Safarşa k.
9 Hovuslu kənd i.ə.d. Hovuslu k., İsaqlı k., Qalacıq k.
10 Xələfli kənd i.ə.d. Xələfli k., Aşıq Məlikli k., Kürdlər k., Qərər k., Quşçular k., Niftalılar k., Nüsüs k., Tatar k. Yuxarı Nüsüs k.,
11 Karxulu kənd i.ə.d. Karxulu k., Aşağı Maralyan k., Cəfərabad k., Mahmudlu k., Yuxarı Maralyan k.
12 Qazanzəmi kənd i.ə.d. Qazanzəmi k., Çullu k., Dağ Maşanlı k., Xanağabulaq k., Söyüdlü k.
13 Qumlaq kənd i.ə.d. Qumlaq k., Dərzili k., Xələfli q., Xudafərin q., Xudayarlı k., Qumlaq q., Məstəlibəyli k.
14 Quycaq kənd i.ə.d. Quycaq k., Nüzgar k., Şəybəy k.
15 Maşanlı kənd i.ə.d. Maşanlı k., Alıkeyxalı k., Hasanlı k.
16 Mehdili kənd i.ə.d. Mehdili k., Çaxırlı k
17 Minbaşılı kənd i.ə.d. Minbaşılı k., Ağtəpə k., Daş Veysəlli k. Sədi k.
18 Sarıcallı kənd i.ə.d. Sarıcallı k., Əmirvarlı k., Məzrə k., Yuxarı Məzrə k.
19 Sirik kənd i.ə.d. Sirik k., Aşağı Sirik k., Əsgərxanlı k., Molla Həsənli k., Şıxlar k.
20 Soltanlı kənd i.ə.d. Soltanlı k., Keçəl Məmmədli k., Yanarxac k.
21 Süleymanlı kənd i.ə.d. Süleymanlı k., Daşkəsən k., Qışlaq k.
22 Şahvəlli kənd i.ə.d. Şahvəlli k., Göyərçin Veysəlli k., Hacı İsaqlı k., Qoşabulaq k., Qovşudlu k., Niyazqulular k., Tinli k.
23 Şükürbəyli kənd i.ə.d. Şükürbəyli k., Dəjəl k., Fuğanlı k., Həsənqaydı k., Mahmudlu q., Şıxalıağalı k.
1 İşğaldan azad edilən yaşayış məntəqələri qalın şriftlərlə qeyd edilmişdir.

Əhalisi

Əsas məqalələr: Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999) və Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)

Rus imperiyası işğaldan sonra vergi yığmaq məqsədilə siyahı tərtib edərkən (1823-cü il) Cəbrayıllı tayfasında 17 tirə, 443 ev, 2200 nəfərdən ibarət əhalini qeydə almışdır. 2008-ci il siyahıya alınmanın nəticələrinə əsasən əhalinin sayı aşağıdakı kimidir.

ərazi
cəmi kişi qadın
nəfər faiz nəfər faiz nəfər faiz
Cəbrayıl rayonu 70270 100,0 30699 100,0 39571 100,0
Şəhər əhalisi 21198 30,17 8674 28,25 12524 31,65
Kənd əhalisi 49072 69,83 22025 71,75 27047 68,35

Etnik tərkibi

1897-ci rusiya imperiyasının əhalisinin siyahıya alınması nəticələrinə əsasən Cəbrayıl qəzasının əhalisi 66.360 nəfər olmaqla indiki Cəbrayıl, Füzuli, Xocavənd, Qubadlı və Zəngilan rayonlarının ərazisini əhatə edib. Qəzanın əhalisinin 49.189 nəfəri (və ya 74,1%) yerli türklərdən, 15.746 nəfəri (və ya 23,7%) isə gəlmə ermənilərdən ibarət idi. Sovet dövründə Cəbrayıl rayonunun etnik tərkibi aşağıdakı kimi olub.

Cəbrayıl rayonu : 1939-cu il siyahıya alması
Etnik quplar əhalinin Sayı (Nəfər)
Azərbaycanlılar 22.813 (97,1%)
Talışlar 11 (0,1%)
Ruslar 436 (1,9%)
Ermənilər 157 (0,7%)
Ləzgilər 15 (0,1%)
Gürcülər 2 (0,1%)
Bütün rayon üzrə 23.502 (100%)
Cəbrayıl rayonu : 1959-cu il siyahıya alması
Etnik quplar əhalinin Sayı (Nəfər)
Azərbaycanlılar 25.951 (98,1%)
Talışlar - (-)
Ruslar 196 (0,7%)
Ermənilər 166 (0,6%)
Ləzgilər 9 (0,1%)
Gürcülər 3 (0,1%)
Bütün rayon üzrə 26.377 (100%)
Cəbrayıl rayonu : 1970-ci il siyahıya alması
Etnik quplar əhalinin Sayı (Nəfər)
Azərbaycanlılar 36.735 (98,7%)
Talışlar - (-)
Ruslar 370 (1,0%)
Ermənilər 46 (0,1%)
Ləzgilər 18 (0,1%)
Gürcülər 6 (0,1%)
Bütün rayon üzrə 37.227 (100%)
Cəbrayıl rayonu : 1979-cu il siyahıya alması
Etnik quplar əhalinin Sayı(Nəfər)
Azərbaycanlılar 42.415 (98,5%)
Talışlar - (-)
Ruslar 434 (1,0%)
Ermənilər 41 (0,1%)
Ləzgilər 33 (0,1%)
Gürcülər 10 (0,1%)
Bütün rayon üzrə 43.047 (100%)

Tanınmış şəxsləri

İqtisadiyyatı

Rayonun ərazisi sement istehsalı üçün qiymətli xammal ilə, mərmər və başqa tikinti materialları ehtiyatları, dəmir filizi, hətta neft yataqlarının olduğu da məlumdur. İşğaldan əvvəl rayonun iqtisadiyyatının əsasını heyvandarlıq, üzümçülük və baramaçılıq təşkil edirdi. Son illər 60 min tondan yuxarı üzüm istehsal olunurdu. Rayonda üzümün ilkin emalı üçün zavod, tikiş, xalça, cihazqayırma sexləri, ümumiyyətlə 8 sənaye obyekti mövcud idi.

Ermənistan işğalının nəticələri

Birinci Qarabağ müharibəsi gedişində Cəbrayıl əhalisi uzun zaman ərzində erməni işğalçılarına qarşı rəşadətlə vuruşmuşdur. İşğala qədər rayon ərazisi tam mühafizə olunmuş, bəzi hallarda qonşu Xocavənd rayonunun erməni işğalında olan bir sıra kəndləri rayon polis işçilərinin və yerli əhalinin iştirakı ilə Azərbaycan ordusu tərəfindən azad olunmuşdur. Ümumilikdə Xocavənd rayonunun Cəbrayıl rayonu ilə qonşu olan 15 kəndi düşmən işğalından azad edilmiş, onların bəzilərinə Ermənistan ərazisindən etnik mənsubiyyətinə görə deportasiya edilmiş soydaşlarımız yerləşdirilmişdir.

1993-cü ildə Azərbaycan ordusunun döyüş qabiliyyəti sarsılmış, ordu içinə siyasi ünsürlər daxil olmağa başlamış və bunun nəticəsində Ağdam rayonu işğal olunmuş, Cəbrayıl və Füzuli rayonlarının işğalı üçün real zəmin yaranmışdır.

1993-cü ilin avqust ayı ərzində rayon ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edilmiş, erməni işğalçıları Azərbaycan ordusunun hələ 1992-ci ilin yayında işğaldan azad etdiyi Xocavənd rayonun kəndlərini yenidən işğal edərək Cəbrayıl şəhərinə yaxınlaşmışdır. Avqust ayı ərzində Cəbrayıl şəhəri güclü atəşə məruz qalmış, düşmən ordusunun atdığı qrad mərmiləri şəhərin bir çox yerlərinə zərər vurmuş, əhali arasında ölənlər olmuşdur. 15 avqust 1993-cü il tarixdə düşmən ordusu Cəbrayıl şəhəri yaxınlığında yerləşən Daşbaşı yüksəkliyini ələ keçirirərək orada növbə çəkən 23 nəfər Cəbrayıl gəncini öldürmüş, onların meyidlərini tanınmaz hala salmışdır.

18 avqust 1993-cü il tarixdə erməni işğalçıları şəhəri mühasirəyə almışdır. Cəbrayıl fədailərinin və Zəngilan rayonundan köməyə gələn özünümüdafiə qüvvələrinin şiddətli müqavimətinə baxmayaraq Cəbrayıl şəhəri 1993-cü il 23 avqust tarixində Ermənistan tərəfindən işğal olunmuşdur. Birinci Qarabağ müharibəsi gedişində Cəbrayıl rayonu ümumilikdə 400 nəfərə yaxın şəhid vermişdir.

1994-cü il Horadiz əməliyyatı zamanı şəhər mərkəzinə və Xudafərin körpüsü istiqamətində milli ordu irəliləsə də, Cəbrayılın yalnız Cocuq Mərcanlı kəndi azad olundu.2 aprel 2016-cı il-in aprelində Cocuq Mərcanlı kəndində yerləşən Lələ təpə yüksəkliyi Dördgünlük müharibə zamanı Azərbaycan Ordusu tərəfindən işğaldan azad edilib.

27.09.2020-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikası Milli ordusunun keçirdiyi əks-hücum əməliyyatı zamanı, Cəbrayıl rayonunun

Böyük Mərcanlı və Nüzgar kəndləri (27.09.2020-ci il);

03.10.2020-ci il tarixdə Mehdili, Çaxırlı, Aşağı Maralyan, Şəybəy və Quycaq kəndləri;

04.10.2020-ci il tarixdə Karxulu, Şükürbəyli, Çərəkən, Daşkəsən, Horovlu, Mahmudlu, Cəfərabad, Yuxarı Maralyan və Decal kəndləri və Cəbrayıl şəhəri Ermənistan və separatçı Dağlıq Qarabağ yarağlılarının işğalından azad olunmuşdur.

19.10.2020-ci il Soltanlı, Əmirvarlı, Maşanlı, Həsənli, Alıkeyxalı, Qumlaq, Hacılı, Göyərçin Veysəlli, Niyazqullar, Keçəl Məmmədli, Şahvəlli, Hacı İsmayıllı və İsaqlı kəndləri Ermənistan və separatçı Dağlıq Qarabağ yarağlılarının işğalından azad olunmuşdur.

20.10.2020-ci il tarixdə Safarşa, Həsənqaydı, Fuğanlı, İmambağı, Daş Veysəlli, Ağtəpə və Yarəhmədli kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

21.10.2020-ci il tarixdə Balyand, Tinli, Tulus və Papı kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

22.10.2020-ci il tarixdə Dərzili, Məstəlibəyli, Şıxlar və Sirik kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

23.10.2020-ci il tarixdə Dağ Tumas, Nüsüs, Xələfli və Minbaşılı kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

28.10.2020-ci il tarixində Qazanzəmi, Xanağabulaq, Çüllü, Quşçular və Qaraağac kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

30.10.2020-ci il tarixində Xudaverdili, Qurbantəpə, Şahvələdli və Xubyarlı kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

02.11.2020-ci il tarixində Çaprand, Hacı İsaqlı və Qoşa Bulaq kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir

04.11.2020-ci il tarixində Mirək və Kavdar kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

07.11.2020-ci il tarixində Yuxarı Məzrə, Yanarhac, Qubadlının Qəzyan, Balasoltanlı və Mərdanlı kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

09.11.2020-ci il tarixində Hüseynalılar, Söyüdlü və Aşağı Sirik kəndləri Ermənistan işğalından azad edilmişdir.

# İtkilər Sayı
1 Şəhid ailələri 49
2 Döyüşdə həlak olan hərbi qulluqçular 191
3 Atəşkəs dövründə həlak olan hərbi qulluqçular 17
4 Döyüş ərazisində həlak olan polis işçiləri 6
5 Döyüş ərazisində həlak olan mülki şəxslər 60
6 Cəmi əsir və itkin düşənlər 91
- mülki şəxslər 57
- hərbçilər 35
7 Qarabağ müharbəsi əlilləri 177
- mülki şəxslər 25
- hərbçilər 152
8 Əsirlikdən qayıdanların sayı 7
- onlardan sonradan rəhmətə gedənlər 2

Şəkillər

Cəbrayıl rayonunun abidələri

Cəbrayıl rayonu Azərbaycanın tarixi abidələri, eyni zamanda dini təyinatlı abidələri ilə zəngin rayonlarından hesab olunur. Rayonun köhnə qəbiristanlığında qədim yazılar yazılmış bir lövhə parçası aşkar olunmuşdur. Həmin yerdə, yolun qırağında isə iki başdaşı vardır. Başdaşılarının yuxarı hissəsində heyvan təsvirləri — dağ keçiləri və Qobustan qayaüstü təsvirlərini xatırladan müxtəlif tamqalar həkk edilmişdir. Cəbrayılın ətrafında müxtəlif bədii formaya malik qəbirdaşları vardır, onlardan qoç heykəli olan ikisi Azərbaycanın digər dağətəyi rayonlarındakı abidələrin analogiyasıdır. Cəbrayıl rayonunda müxtəlif türbələr — Dağtumas kəndində XIII–XVI əsrlərə aid türbə, Şıxlar kəndində yerləşən Şıxbaba türbəsi (XIV əsr), Xubyarlı kəndində XVI əsrə aid səkkizguşəli türbə və onlarla başqa tarixi-dini memarlıq nümunələri vardır.

Vahid Azərbaycan rəmzi kimi qəbul edilən Xudafərin körpüsü də Cəbrayıl rayonunda yerləşir. Bu körpü haqqında ilk məlumat VIII–IX əsrlərə aiddir. Xudafərin körpüsü Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanın orta əsr şəhərlərini birləşdirən, karvan yolunun üstündə tikilib. O, həm də mühüm hərbi-strateji əhəmiyyət daşıyır. Araz çayının ən dar, qayalıqla əhatələnən yerində inşa edilmiş ilk körpü VIII əsrin sonu — IX əsrin əvvəllərindən başlayaraq, XIX əsrə kimi fəaliyyət göstərmişdir. Kərpic körpü isə XII əsrdə tikilmişdir. 23 avqust 1993-cü ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı nəticəsində rayonun yaşayış məskənləri ilə yanaşı, tarixi-dini abidələri də məhv olunmuşdur.

Tarixi-dini abidələri

  • Mazan nənə türbəsi (b.e ə.) – Xələfli kəndi
  • Mərmərnənə məqbərəsi (b.e.ə.) – Xələfli kəndi
  • Məscid təpəsi (b.e.ə. III–II minillik) – Qalacıq kəndi
  • Şıxbaba türbəsi (XIV) əsr – Şıxlar kəndi
  • Daş məqbərə (1307–1308-ci illər) – Şıxlar kəndi
  • Məscid kompleksi (XVI əsr) – Çələbilər kəndi
  • Səkkizguşəli türbə (XVI əsr) – Xubyarlı kəndi
  • Məscid kompleksi (XVI əsr) – Çələbilər kəndi
  • Məscid (XIX əsr) – Paplı kəndi
  • Məscid (XVI əsr) – Çələbilər kəndi
  • Məscid – Daşkəsən kəndi
  • Məscid (XIX əsr) – Mərzə kəndi
  • Məscid (XIX əsr) – Süleymanlı kəndi
  • "Dairəvi türbə" – Şıxlar kəndi
  • Xanəgah – Xubyarlı kəndi
  • Xanəgah – Şıxlar kəndi
  • Türbə — (XIII–XIV əsrlər) – Dağtumas kəndi

Tarixi memarlıq abidələri

  • "Divlər sarayı" – Dağtumas kəndi
  • Siklop tikililəri (b.e.ə. III minillik) – Tatar kəndi
  • Canqulu, Qumtəpə kurqanları (b.e.ə. III–II minillik) – Mahmudlu kəndi
  • "Şəhərşik qalıqları", "Qışlaq yerləri" (b.e.ə. II minillik) – Şıxalalı kəndi
  • On bir aşırımlı Xudafərin körpüsü (b.e.ə. V əsr) – Qumlaq kəndi
  • On beş aşırımlı Xudafərin körpüsü (b.e.ə. VII əsr) – Qumlaq kəndi
  • Kəhrizlər (b.e.ə. I əsr) – Mahmudlu kəndi
  • Sirik qalası (V–VII əsrlər) – Sirik kəndi
  • Qala bürcü (V–VI əsrlər) – Sirik kəndi
  • Başıkəsik günbəz (XIII–XIV əsrlər) – Xələfli kəndi
  • Qız qalası (XVI–XVII əsrlər) – Xələfli kəndi
  • Ərəb yazıları ilə qoyun abidəsi (XV əsr) – Şıxalalı kəndi

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip
  2. "Cəbrayıl işğaldan azad olundu". qafqazinfo.az (azərb.). 4 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 4 oktyabr 2020.
  3. "President Ilham Aliyev: "Azerbaijani Army liberates Jabrayil city and several villages of the region"". APA.az (ingilis). 4 October 2020. İstifadə tarixi: 4 October 2020. "Today, the Azerbaijani army liberated the city of Jabrayil and several villages in the region. Love to the Azerbaijani army! Karabakh is Azerbaijan!", President of Azerbaijan Ilham Aliyev wrote this on his Twitter page today, APA reports.
  4. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatının qüvvədə olan variantı (30.05.2013-tarixli nəşri 2013-08-25 at the Wayback Machine): Cəbrayıl rayonu — 60500001 2013-08-25 at the Wayback Machine
  5. Azərbaycanın Əhalisi
  6. CƏBRAYIL YADDAŞLARDA[ölü keçid]
  7. http://scwra.gov.az


   Cəbrayıl rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 01, 2021
cəbrayıl, rayonu, məqalə, haqqındadır, cəbrayıl, şəhəri, üçün, cəbrayıl, səhifəsinə, baxın, azərbaycan, respublikasında, inzibati, ərazi, vahidi, inzibati, mərkəzi, cəbrayıl, şəhəridir, ölkə, azərbaycandaxildir, şərqi, zəngəzur, iqtisadi, rayonuinzibati, mərkə. Bu meqale Cebrayil rayonu haqqindadir Cebrayil seheri ucun Cebrayil sehifesine baxin Cebrayil rayonu Azerbaycan Respublikasinda inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Cebrayil seheridir Cebrayil rayonu39 18 sm e 47 00 s u Olke AzerbaycanDaxildir Serqi Zengezur iqtisadi rayonuInzibati merkez CebrayilTarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Sahesi 1 050 km Hundurluk 434 mEhalisiEhalisi 80 800 nef 1 Reqemsal identifikatorlarISO kodu AZ CABTelefon kodu 994 26Poct indeksi AZ 1400Avtomobil nomresi 14Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCebrayil rayonu 8 avqust 1930 cu ilde teskil edilmisdir 4 yanvar 1963 cu ilde legv edilerek Fuzuli rayonuna birlesdirilmis 17 iyun 1964 cu ilde yeniden yaradilmisdir 23 avqust 1993 cu il tarixinde rayon Ermenistan ordusu terefinden isgal edilmisdir Isgal neticesinde rayona 13 928 milyard ABS dollari mebleginde ziyan deyib Cebrayilli mecburi kockunler respublikanin 58 rayonunun 2000 dek yasayis menteqesinde cadir dusergelerinde yuk vaqonlarinda ve yataqxanalarda meskunlasiblar 4 oktyabr 2020 ci ilde rayonun merkezi ve bir sira kendleri isgaldan azad olunaraq yeniden Azerbaycan torpaqlarina birlesdirildi 2 3 Rayon ehalisi arasinda erazinin adinin VIII esrde yasamis Cebrayil atanin adindan almasi ile bagli fikirler var Amma Cebrayilda ki saysiz hesabsiz abidelerin magaralarin qalalarin burclerin mebedlerin qaliqlari bu yasayis erazisinin yasinin daha qedim olmasindan xeber verir Mundericat 1 Cografi movqeyi 2 Tarixi 3 Inzibati erazi bolgusu 4 Ehalisi 4 1 Etnik terkibi 4 2 Taninmis sexsleri 5 Iqtisadiyyati 6 Ermenistan isgalinin neticeleri 7 Sekiller 8 Cebrayil rayonunun abideleri 9 Xarici kecidler 10 IstinadlarCografi movqeyi RedakteCebrayil Kicik Qafqaz daglarinin cenub serqinde Geyen duzu ve Qarabag silsilesinde yerlesir Rayon cenubdan Araz cayi boyu Iran Islam Respublikasi ile hemserheddir Sahesi 1049 kvadrat kilometrdir erazisi esasen dagliqdir Araz cayinin qiragi vaxtile Tuqay meseleri ile six olmusdur Arazboyu duzenliklerin torpaqlari yuksek mehsuldarliga malik tund sabalidi torpaqlardir Mehsuldar olan Arazboyu torpaqlarda Cebrayilin iri kendleri Boyuk Mercanli Soltanli ve s yerlesir Cebrayil rayonun en yuksek zirvesi Dag Tumasdir 1580 m Ermeni isgalindan evvel rayonda yasi 400 500 olan 14 iri diametrli cinar agaci 104 kehriz ve 99 bulaq vardi Tarixi RedakteCebrayil ata VIII esrde yasamis Sultan Ehmed adli bir hokmdarin yaxin adamlarindan biri olmus ve Ziyaret dagindan Araz cayina qeder eraziler Cebrayil ataya ve onun ovladlarina mexsus olub Cebrayil kendinin simalinda Cebrayil ata adi ile meshur olan bu meqberenin uzunlugu 4 5 metr eni 2 4 metr hundurluyu 1 8 metrdir ki oradaki mezar ve qedim yasayis yerlerinin izleri indiye qeder qalir Diger menbe ve melumata gore Cebrayil toponimi Islamda ve monoteist dinlerde Allahin en yaxini olan Cebrayil adli meleyin adi ile elaqedardir Cebrayil sozu erebce Allahin qulu demekdir Cebrayil erazisi Midiya e e VII IV esrler Ehemeniler imperiyasinin e e IV III esrler Albaniya e e IV III esrler dovletlerinin terkibinde olmusdur Albaniya dovletinin movcudlugu zamani rayonun erazisi Pazkank Ehristan ve Dizaq adlari ile hemin dovletin terkibinde olmusdur III V esrlerde Dizaq mahali Sasaniler terefinden isgal olunmusdur Xalq heyecanindan qorxan Sasaniler nehayet Albaniyaya musteqillik verdiler VII esrin ortalarinda Cebrayil rayonunun erazisi de Emeviler xilafetinin terkibine qatildi Hem Babeke qeder hem onun dovrunde hem de ondan sonra ereb istilacilarina qarsi mubarizenin dayaq menteqelerinden biri Cebrayil erazisi olmusdur X XI esrlerde 971 1086 ci iller bu eraziler Seddadiler dovletinin XIII XIV esrlerde Hulakuler dovletinin XIV esrden 1387 ci ilden Teymuriler XV esrden 1412 ci ilden Qaraqoyunlu dovletinin hemin esrin 1478 ci ilinden Agqoyunlu dovletinin 1502 ci ilin evvelinden Sefeviler dovletinin XVIII esrin II yarisindan ve XIX esrin evvellerinde Qarabag xanliginin terkibinde olmusdur XIX esrin II yarisinda ve XX esrin evvellerinde Cebrayil kendine Qraxdin da deyilirdi Bu deyilenlere gore 1831 ci ilde rayonun Daskesen kendinde Karantin idaresinin yaradilmasi ve hemin idarenin Cebrayil kendine kocurulmesi ile baglidir Yerli ehali Karantin sozunu Qraxdin kimi teleffuz etmisdir Bezi menbelere gore ise Qraxdin sozu XVIII esrde Nadir sahin hakimiyyeti dovrunde Azerbaycana kocmus Celair turk qebilesine mensub olan Qiraqli Qiraxli neslinin adi ile elaqedardir 1841 ci ilde Cebrayil erazisi merkezi Samaxi seheri olan Xezer vilayetinin 1846 ci ilde ise Susa qezasinin tabeliyine verilmisdir Cebrayil da baramaciliq xalcaciliq ile meshur olmusdur Qezada 5 ipek fabrik olub 1873 cu ilde Cebrayil ve ona qonsu olan eraziler Susa qezasinin terkibinden cixarilaraq Yelizavetpol quberniyasinin terkibinde Cebrayil qezasi yaradilib Bu vaxt qezanin erazisi 6 63 min km ehalisi 66 360 nefer olmaqla indiki Cebrayil Fuzuli Xocavend Qubadli ve Zengilan rayonlarinin erazisini ehate edib 1876 ci ilde Cebrayilda ilk rus mektebi 1912 ci ilde ise qizlar mektebi acilib XIX XX esrin evvellerinde Rusiya Iran demir yolu xettinin Cebrayil erazisinden kecen hissesi cekilib 1905 1918 ci illerde qeza Qaryagin qezasi adlandirilib 1930 cu il avqustun 8 de merkezi Cebrayil kendi olmaqla Cebrayil rayonu teskil edildi Rayonun erazisi indiki hududlari daxilinde sahesi 1050 km ehalisi 24 300 nefer olmusdur Inzibati erazi bolgusu Redakte Cebrayil rayonunun xeritesi AzStat in 2013 cu ile olan melumatina esasen de yuri rayon erazisinde 1 seher 4 qesebe ve 92 kend olmaqla 97 yasayis menteqesi yerlesir 4 Onlar 1 seher 22 kend inzibati erazi dairesi olmaqla 23 inzibati erazi dairesine daxildirler 4 Cebrayil rayonunun inzibati erazi bolgusu Inzibati erazi dairesi Yasayis menteqeleri1 Cebrayil seher i e d Cebrayil s Xubyarli k Xudaverdili k Imambagi k Qurbantepe k Sahveledli k Yarehmedli k 2 Balyand kend i e d Balyand k Dosulu k Qaracalli k 3 Boyuk Mercanli kend i e d Boyuk Mercanli k Yuxari Mercanli k 4 Cocuq Mercanli kend i e d Cocuq Mercanli k 5 Cereken kend i e d Cereken k Efendiler k Papi k 6 Dag Tumas kend i e d Dag Tumas k Celebiler k Qaraagac k Sofulu k 7 Hacili kend i e d Hacili k Huseynalilar k Kavdar k Mirek k Tulus k 8 Horovlu kend i e d Horovlu k Capand k Safarsa k 9 Hovuslu kend i e d Hovuslu k Isaqli k Qalaciq k 10 Xelefli kend i e d Xelefli k Asiq Melikli k Kurdler k Qerer k Quscular k Niftalilar k Nusus k Tatar k Yuxari Nusus k 11 Karxulu kend i e d Karxulu k Asagi Maralyan k Ceferabad k Mahmudlu k Yuxari Maralyan k 12 Qazanzemi kend i e d Qazanzemi k Cullu k Dag Masanli k Xanagabulaq k Soyudlu k 13 Qumlaq kend i e d Qumlaq k Derzili k Xelefli q Xudaferin q Xudayarli k Qumlaq q Mestelibeyli k 14 Quycaq kend i e d Quycaq k Nuzgar k Seybey k 15 Masanli kend i e d Masanli k Alikeyxali k Hasanli k 16 Mehdili kend i e d Mehdili k Caxirli k17 Minbasili kend i e d Minbasili k Agtepe k Das Veyselli k Sedi k 18 Saricalli kend i e d Saricalli k Emirvarli k Mezre k Yuxari Mezre k 19 Sirik kend i e d Sirik k Asagi Sirik k Esgerxanli k Molla Hesenli k Sixlar k 20 Soltanli kend i e d Soltanli k Kecel Memmedli k Yanarxac k 21 Suleymanli kend i e d Suleymanli k Daskesen k Qislaq k 22 Sahvelli kend i e d Sahvelli k Goyercin Veyselli k Haci Isaqli k Qosabulaq k Qovsudlu k Niyazqulular k Tinli k 23 Sukurbeyli kend i e d Sukurbeyli k Dejel k Fuganli k Hesenqaydi k Mahmudlu q Sixaliagali k 1 Isgaldan azad edilen yasayis menteqeleri qalin sriftlerle qeyd edilmisdir Ehalisi RedakteEsas meqaleler Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 1999 ve Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 Rus imperiyasi isgaldan sonra vergi yigmaq meqsedile siyahi tertib ederken 1823 cu il Cebrayilli tayfasinda 17 tire 443 ev 2200 neferden ibaret ehalini qeyde almisdir 2008 ci il siyahiya alinmanin neticelerine esasen ehalinin sayi asagidaki kimidir erazicemi kisi qadinnefer faiz nefer faiz nefer faizCebrayil rayonu 70270 100 0 30699 100 0 39571 100 0Seher ehalisi 21198 30 17 8674 28 25 12524 31 65Kend ehalisi 49072 69 83 22025 71 75 27047 68 35Etnik terkibi Redakte 1897 ci rusiya imperiyasinin ehalisinin siyahiya alinmasi neticelerine esasen Cebrayil qezasinin ehalisi 66 360 nefer olmaqla indiki Cebrayil Fuzuli Xocavend Qubadli ve Zengilan rayonlarinin erazisini ehate edib Qezanin ehalisinin 49 189 neferi ve ya 74 1 yerli turklerden 15 746 neferi ve ya 23 7 ise gelme ermenilerden ibaret idi Sovet dovrunde Cebrayil rayonunun etnik terkibi asagidaki kimi olub Cebrayil rayonu 1939 cu il siyahiya almasi Etnik quplar ehalinin Sayi Nefer Azerbaycanlilar 22 813 97 1 Talislar 11 0 1 Ruslar 436 1 9 Ermeniler 157 0 7 Lezgiler 15 0 1 Gurculer 2 0 1 Butun rayon uzre 23 502 100 Cebrayil rayonu 1959 cu il siyahiya almasi Etnik quplar ehalinin Sayi Nefer Azerbaycanlilar 25 951 98 1 Talislar Ruslar 196 0 7 Ermeniler 166 0 6 Lezgiler 9 0 1 Gurculer 3 0 1 Butun rayon uzre 26 377 100 Cebrayil rayonu 1970 ci il siyahiya almasi Etnik quplar ehalinin Sayi Nefer Azerbaycanlilar 36 735 98 7 Talislar Ruslar 370 1 0 Ermeniler 46 0 1 Lezgiler 18 0 1 Gurculer 6 0 1 Butun rayon uzre 37 227 100 Cebrayil rayonu 1979 cu il siyahiya almasi Etnik quplar ehalinin Sayi 5 Nefer Azerbaycanlilar 42 415 98 5 Talislar Ruslar 434 1 0 Ermeniler 41 0 1 Lezgiler 33 0 1 Gurculer 10 0 1 Butun rayon uzre 43 047 100 Taninmis sexsleri Redakte Tofiq Haciyev AMEA nin heqiqi uzvu akademik turkoloq alim Eziz Ezizov Suraxani Rayon Icra Hakimiyyetinin bascisi Anar Cebrayilli Azersu ASC nin Metbuat xidmeti ve ictimaiyyetle elaqeler sobesinin rehberi Esref Mehdiyev Azerbaycan Repressiya Qurbanlari Assosiasiyasinin ve Qeyret Partiyasinin sedri Asiq Qurbani Azerbaycan asiq mektebinin yaradicisi Asiq Peri Azerbaycan asiq sairi Anar Ehmedov riyaziyyatci alim professor Mehdi Mehdizade akademik Azerbaycan SSR nin maarif naziri Teymur Quliyev Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Sedri Esref Huseynov akademik Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin vitse prezidenti Sabir Ehmedli Emekdar incesenet xadimi Azerbaycanin xalq yazicisi Tofiq Haciyev Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu turkoloq dilci edebiyyatsunas Kamil Veli Nerimanoglu filologiya elmleri doktoru Azerbaycan Avrasiya Arasdirmalari Merkezinin rehberi Ramil Seferov azerbaycanli herbci Eli Hesenov siyasetci 1948 Azerbaycan Respublikasi Bas Nazirinin muavini Dovlet Qacqinkomun Sedri Elman Rustemov Azerbaycan Respublikasi Merkezi Bankinin Idare heyetinin sedri Qorxmaz Huseynov Azersu ASC nin sedri Aslan Aslanov AzerTAc in Bas direktoru Rauf Veliyev Azerbaycan Xezer Deniz Gemiciliyi Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri Murad Babayev 1991 1992 ci illerde Azerbaycan Respublikasinin Bas prokuroru Kazim Memmedov Azerbaycanin Milli Qehremani Cemil Ehmedov Sovet Ittifaqi Qehremani Sikar Aslanov Azerbaycanin Milli Qehremani Vuqar Huseynov Azerbaycanin Milli Qehremani Akif Ekberov Azerbaycanin Milli Qehremani Vahid Quliyev Azerbaycanin Milli Qehremani Metleb Quliyev Azerbaycanin Milli Qehremani Ruhin Qehremanov kicik cavus Aprel sehidi Mahmud Ibrahimov esger Aprel sehidi Fuzuli Imreliyev polkovnik leytenant Veten Muharibesi Qehremani Susa Fatehi Tehmasib Mustafayev bas leytenant Veten Muharibesi sehidi Elcin Ezizov bas leytenant Veten Muharibesi sehidi Elxan Huseynov kesfiyyatci Veten Muharibesi sehidi Tural Bayramli esger Veten Muharibesi sehidi Anar Emirov esger Veten Muharibesi sehidi Boyukaga Sahverdiyev esger Veten Muharibesi sehidi Sevindik Ismayilzade esger Veten Muharibesi sehidi Vaqif Ismayilzade esger Veten Muharibesi sehidi Ilyas Nesirov gizir Veten Muharibesi sehidi Elsever Pasayev mayor Veten Muharibesi sehidi Ramid Haciyev mayor Veten Muharibesi sehidi Seyavus Kerbaliyev mayor Veten Muharibesi sehidi Hetemxan Quliyev kapitan Veten Muharibesi istirakcisi Resad Budaqov mayor Veten Muharibesi sehidi Ruhin Xelilov Edliyye kapitani Veten Muharibesi sehidi Vuqar Ceferov bas cavus Veten Muharibesi sehidi Mehemmed Huseynov bas cavus Veten muharibesi sehidi Anar Memmedov kapitan Veten muharibesi sehidi Ziyadxan Eliyev esger Veten Muharibesi sehidi Sebuhi Esedov esger Veten Muharibesi sehidi Telman Huseynov Azerbaycan Dovlet Iqtisad Universitetinin Professoru Sohret Ordenli Elyar Memmedov Azerbaycanli herbci dovlet mukafatcisi Tehran Veliyev Azerbaycanin en meshur tercumecilerinden biri Sahmar Elekberov kino aktyor ssenarist rejissor Haci Qaraman celebi Ehmedli ovliya celebi Cavid Huseynov futbolcuIqtisadiyyati RedakteRayonun erazisi sement istehsali ucun qiymetli xammal ile mermer ve basqa tikinti materiallari ehtiyatlari demir filizi hetta neft yataqlarinin oldugu da melumdur Isgaldan evvel rayonun iqtisadiyyatinin esasini heyvandarliq uzumculuk ve baramaciliq teskil edirdi Son iller 60 min tondan yuxari uzum istehsal olunurdu Rayonda uzumun ilkin emali ucun zavod tikis xalca cihazqayirma sexleri umumiyyetle 8 senaye obyekti movcud idi 6 Ermenistan isgalinin neticeleri RedakteBirinci Qarabag muharibesi gedisinde Cebrayil ehalisi uzun zaman erzinde ermeni isgalcilarina qarsi resadetle vurusmusdur Isgala qeder rayon erazisi tam muhafize olunmus bezi hallarda qonsu Xocavend rayonunun ermeni isgalinda olan bir sira kendleri rayon polis iscilerinin ve yerli ehalinin istiraki ile Azerbaycan ordusu terefinden azad olunmusdur Umumilikde Xocavend rayonunun Cebrayil rayonu ile qonsu olan 15 kendi dusmen isgalindan azad edilmis onlarin bezilerine Ermenistan erazisinden etnik mensubiyyetine gore deportasiya edilmis soydaslarimiz yerlesdirilmisdir 1993 cu ilde Azerbaycan ordusunun doyus qabiliyyeti sarsilmis ordu icine siyasi unsurler daxil olmaga baslamis ve bunun neticesinde Agdam rayonu isgal olunmus Cebrayil ve Fuzuli rayonlarinin isgali ucun real zemin yaranmisdir 1993 cu ilin avqust ayi erzinde rayon erazisinde fovqelade veziyyet elan edilmis ermeni isgalcilari Azerbaycan ordusunun hele 1992 ci ilin yayinda isgaldan azad etdiyi Xocavend rayonun kendlerini yeniden isgal ederek Cebrayil seherine yaxinlasmisdir Avqust ayi erzinde Cebrayil seheri guclu atese meruz qalmis dusmen ordusunun atdigi qrad mermileri seherin bir cox yerlerine zerer vurmus ehali arasinda olenler olmusdur 15 avqust 1993 cu il tarixde dusmen ordusu Cebrayil seheri yaxinliginda yerlesen Dasbasi yuksekliyini ele kecirirerek orada novbe ceken 23 nefer Cebrayil gencini oldurmus onlarin meyidlerini taninmaz hala salmisdir 18 avqust 1993 cu il tarixde ermeni isgalcilari seheri muhasireye almisdir Cebrayil fedailerinin ve Zengilan rayonundan komeye gelen ozunumudafie quvvelerinin siddetli muqavimetine baxmayaraq Cebrayil seheri 1993 cu il 23 avqust tarixinde Ermenistan terefinden isgal olunmusdur Birinci Qarabag muharibesi gedisinde Cebrayil rayonu umumilikde 400 nefere yaxin sehid vermisdir 1994 cu il Horadiz emeliyyati zamani seher merkezine ve Xudaferin korpusu istiqametinde milli ordu irelilese de Cebrayilin yalniz Cocuq Mercanli kendi azad olundu 2 aprel 2016 ci il in aprelinde Cocuq Mercanli kendinde yerlesen Lele tepe yuksekliyi Dordgunluk muharibe zamani Azerbaycan Ordusu terefinden isgaldan azad edilib 27 09 2020 ci il tarixde Azerbaycan Respublikasi Milli ordusunun kecirdiyi eks hucum emeliyyati zamani Cebrayil rayonununBoyuk Mercanli ve Nuzgar kendleri 27 09 2020 ci il 03 10 2020 ci il tarixde Mehdili Caxirli Asagi Maralyan Seybey ve Quycaq kendleri 04 10 2020 ci il tarixde Karxulu Sukurbeyli Cereken Daskesen Horovlu Mahmudlu Ceferabad Yuxari Maralyan ve Decal kendleri ve Cebrayil seheri Ermenistan ve separatci Dagliq Qarabag yaraglilarinin isgalindan azad olunmusdur 19 10 2020 ci il Soltanli Emirvarli Masanli Hesenli Alikeyxali Qumlaq Hacili Goyercin Veyselli Niyazqullar Kecel Memmedli Sahvelli Haci Ismayilli ve Isaqli kendleri Ermenistan ve separatci Dagliq Qarabag yaraglilarinin isgalindan azad olunmusdur 20 10 2020 ci il tarixde Safarsa Hesenqaydi Fuganli Imambagi Das Veyselli Agtepe ve Yarehmedli kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 21 10 2020 ci il tarixde Balyand Tinli Tulus ve Papi kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 22 10 2020 ci il tarixde Derzili Mestelibeyli Sixlar ve Sirik kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 23 10 2020 ci il tarixde Dag Tumas Nusus Xelefli ve Minbasili kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 28 10 2020 ci il tarixinde Qazanzemi Xanagabulaq Cullu Quscular ve Qaraagac kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 30 10 2020 ci il tarixinde Xudaverdili Qurbantepe Sahveledli ve Xubyarli kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 02 11 2020 ci il tarixinde Caprand Haci Isaqli ve Qosa Bulaq kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir04 11 2020 ci il tarixinde Mirek ve Kavdar kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 07 11 2020 ci il tarixinde Yuxari Mezre Yanarhac Qubadlinin Qezyan Balasoltanli ve Merdanli kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir 09 11 2020 ci il tarixinde Huseynalilar Soyudlu ve Asagi Sirik kendleri Ermenistan isgalindan azad edilmisdir Itkiler Sayi1 Sehid aileleri 492 Doyusde helak olan herbi qulluqcular 1913 Ateskes dovrunde helak olan herbi qulluqcular 174 Doyus erazisinde helak olan polis iscileri 65 Doyus erazisinde helak olan mulki sexsler 606 Cemi esir ve itkin dusenler 91 mulki sexsler 57 herbciler 357 Qarabag muharbesi elilleri 177 mulki sexsler 25 herbciler 1528 Esirlikden qayidanlarin sayi 7 onlardan sonradan rehmete gedenler 2Sekiller Redakte Xudaferin korpuleri Xudaferin korpuleri Rayonunun meseleriCebrayil rayonunun abideleri RedakteCebrayil rayonu Azerbaycanin tarixi abideleri eyni zamanda dini teyinatli abideleri ile zengin rayonlarindan hesab olunur Rayonun kohne qebiristanliginda qedim yazilar yazilmis bir lovhe parcasi askar olunmusdur Hemin yerde yolun qiraginda ise iki basdasi vardir Basdasilarinin yuxari hissesinde heyvan tesvirleri dag kecileri ve Qobustan qayaustu tesvirlerini xatirladan muxtelif tamqalar hekk edilmisdir Cebrayilin etrafinda muxtelif bedii formaya malik qebirdaslari vardir onlardan qoc heykeli olan ikisi Azerbaycanin diger dageteyi rayonlarindaki abidelerin analogiyasidir Cebrayil rayonunda muxtelif turbeler Dagtumas kendinde XIII XVI esrlere aid turbe Sixlar kendinde yerlesen Sixbaba turbesi XIV esr Xubyarli kendinde XVI esre aid sekkizguseli turbe ve onlarla basqa tarixi dini memarliq numuneleri vardir 7 Vahid Azerbaycan remzi kimi qebul edilen Xudaferin korpusu de Cebrayil rayonunda yerlesir Bu korpu haqqinda ilk melumat VIII IX esrlere aiddir Xudaferin korpusu Cenubi Azerbaycanla Simali Azerbaycanin orta esr seherlerini birlesdiren karvan yolunun ustunde tikilib O hem de muhum herbi strateji ehemiyyet dasiyir Araz cayinin en dar qayaliqla ehatelenen yerinde insa edilmis ilk korpu VIII esrin sonu IX esrin evvellerinden baslayaraq XIX esre kimi fealiyyet gostermisdir Kerpic korpu ise XII esrde tikilmisdir 23 avqust 1993 cu ilde Ermenistan silahli quvvelerinin isgali neticesinde rayonun yasayis meskenleri ile yanasi tarixi dini abideleri de mehv olunmusdur Tarixi dini abideleri Mazan nene turbesi b e e Xelefli kendi Mermernene meqberesi b e e Xelefli kendi Mescid tepesi b e e III II minillik Qalaciq kendi Sixbaba turbesi XIV esr Sixlar kendi Das meqbere 1307 1308 ci iller Sixlar kendi Mescid kompleksi XVI esr Celebiler kendi Sekkizguseli turbe XVI esr Xubyarli kendi Mescid kompleksi XVI esr Celebiler kendi Mescid XIX esr Papli kendi Mescid XVI esr Celebiler kendi Mescid Daskesen kendi Mescid XIX esr Merze kendi Mescid XIX esr Suleymanli kendi Dairevi turbe Sixlar kendi Xanegah Xubyarli kendi Xanegah Sixlar kendi Turbe XIII XIV esrler Dagtumas kendiTarixi memarliq abideleri Divler sarayi Dagtumas kendi Siklop tikilileri b e e III minillik Tatar kendi Canqulu Qumtepe kurqanlari b e e III II minillik Mahmudlu kendi Sehersik qaliqlari Qislaq yerleri b e e II minillik Sixalali kendi On bir asirimli Xudaferin korpusu b e e V esr Qumlaq kendi On bes asirimli Xudaferin korpusu b e e VII esr Qumlaq kendi Kehrizler b e e I esr Mahmudlu kendi Sirik qalasi V VII esrler Sirik kendi Qala burcu V VI esrler Sirik kendi Basikesik gunbez XIII XIV esrler Xelefli kendi Qiz qalasi XVI XVII esrler Xelefli kendi Ereb yazilari ile qoyun abidesi XV esr Sixalali kendiXarici kecidler Redaktegateway az Arxivlesdirilib 2008 12 16 at the Wayback Machine cebrayil 20m com tarix az Arxivlesdirilib 2020 11 01 at the Wayback MachineIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir https www stat gov az source demoqraphy ap az population 2019 zip Cebrayil isgaldan azad olundu qafqazinfo az azerb 4 oktyabr 2020 Istifade tarixi 4 oktyabr 2020 President Ilham Aliyev Azerbaijani Army liberates Jabrayil city and several villages of the region APA az ingilis 4 October 2020 Istifade tarixi 4 October 2020 Today the Azerbaijani army liberated the city of Jabrayil and several villages in the region Love to the Azerbaijani army Karabakh is Azerbaijan President of Azerbaijan Ilham Aliyev wrote this on his Twitter page today APA reports 1 2 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifatinin quvvede olan varianti 30 05 2013 tarixli nesri Arxivlesdirilib 2013 08 25 at the Wayback Machine Cebrayil rayonu 60500001 Arxivlesdirilib 2013 08 25 at the Wayback Machine Azerbaycanin Ehalisi CEBRAYIL YADDASLARDA olu kecid http scwra gov az Cebrayil rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Cebrayil rayonu amp oldid 6069392, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.