Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Əməvi xilafəti və ya Dəməşq xilafəti ( 661-750; Böyük Britaniya : / ʊ ˈ m aɪ j æ d , uː ˈ - / , ABŞ : / uː ˈ m aɪ ( j ) ə d , - aɪ æ d / ; Ərəbcə : ٱلْخِلَافَة ٱلْأُمَوِيَّة , romanlaşdırılmış : əl-Xilafət əl-ʾUmawīyah ) dörd böyük xilafətdən ikincisi idi. Məhəmməd peyğəmbərin vəfatından sonra I Muaviyə tərəfindən quruldu . Xilafət Əməvilər sülaləsi tərəfindən idarə olunurdu ( ərəb : ٱلْأُمَوِيُّون , əl-ʾUmawīyūn , və ya بَنُو أُمَيَّة , Banū Umayyah , "övladları ). Ailə Birinci Fitnə başa çatdıqdan sonra altıncı xəlifə olmuş Böyük Suriyanın uzun müddət valisi olmuş Müaviyə ibn Əbi Süfyanla birlikdə sülalə, irsi hakimiyyət qurdu .661-ci ildə. 680-ci ildə I Muaviyənin vəfatından sonra varislik uğrunda ixtilaflar İkinci Fitnə ilə nəticələndi və hakimiyyət nəhayət qəbilənin başqa qolundan olan I Mərvanın əlinə keçdi . Böyük Suriya daha sonra Əməvilərin əsas güc bazası olaraq qaldı, onların paytaxtı Dəməşq idi.
| İmperiya | |||
| Əməvilər xilafəti | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| | |||
| Paytaxt | Dəməşq, Harran[d] | ||
| Dilləri | ərəb dili, qibti dili, Orta yunan dili, latın dili, Pəhləvi dili, Arami dili, Bərbər dili, gürcü dili, erməni dili, Sindhi dili | ||
| Rəsmi dilləri | |||
| Dövlət dini | İslam | ||
| Ərazisi |
| ||
| Əhalisi |
| ||
| İdarəetmə forması | monarxiya | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Əməvilər , Transoxiana , Sindh , Maqrib və Pireney yarımadasını ( Əndəlus ) İslam hakimiyyəti altına daxil edərək müsəlmanların fəthlərini davam etdirdilər. Ən böyük ölçüdə Əməvi Xilafəti 11.100.000 km 2 (4.300.000 sq mi) ərazini əhatə etdi və bu onu ərazi baxımından tarixin ən böyük imperiyalarından birinə çevirdi. İslam dünyasının əksər hissəsində sülalə 750-ci ildə Abbasilərin başçılıq etdiyi üsyan nəticəsində devrildi. Sülalədən sağ qalanlar Əmirlik şəklində olan Kordovada möhkəmləndilər.və sonra xilafət , İslam Qızıl dövründə dünya elm, tibb, fəlsəfə və ixtira mərkəzinə çevrildi.
Əməvi xilafəti çoxmillətli və çoxmədəniyyətli geniş əhali üzərində hökmranlıq edirdi. Hələ də xilafət əhalisinin əksəriyyətini təşkil edən xristianlar və yəhudilərə öz dinlərinə etiqad etmək icazəsi verildi, lakin müsəlmanların azad olduğu baş vergisi ( cizyə ) ödəməli oldular. Müsəlmanlardan müxtəlif rifah proqramları üçün açıq şəkildə ayrılan zəkat vergisini müsəlmanların və ya müsəlman olan müsəlmanların xeyrinə ödəməsi tələb olunurdu . Erkən Əməvi xəlifələri dövründə görkəmli mövqeləri xristianlar tuturdu, bəziləri Bizansda xidmət etmiş ailələrə mənsub idilər.hökumətlər. Xristianların işə götürülməsi, Suriyada olduğu kimi, fəth edilən vilayətlərdə də böyük xristian əhalinin olması ilə tələb olunan daha geniş dini yerləşdirmə siyasətinin bir hissəsi idi. Bu siyasət həm də Müaviyənin populyarlığını artırdı və Suriyanı onun güc bazası kimi möhkəmləndirdi. Əməvilər dövrü çox vaxt İslam Sənətində formalaşma dövrü hesab olunur .
Xəlifələrin siyahısı
| xəlifə | Hökmdarlıq |
|---|---|
| Şam xəlifələri | |
| Müaviyə ibn Əbu Süfyan | 28 iyul 661 - 27 aprel 680 |
| Yezid ibn Müaviyə | 27 aprel 680 - 11 noyabr 683 |
| II Müaviyə ibn Yezid | 11 noyabr 683 - iyun 684 |
| Mərvan l ibn əl-Həkəm | 684 iyun - 12 aprel 685 |
| Əbdülməlik ibn Mərvan | 12 aprel 685 - 8 oktyabr 705 |
| əl-Valid ibn Əbdülməlik | 8 oktyabr 705 - 23 fevral 715 |
| Süleyman ibn Əbdülməlik | 23 fevral 715 - 22 sentyabr 717 |
| Ömər ibn Əbdüləziz | 22 sentyabr 717 - 4 fevral 720 |
| II Yezid ibn Əbdülməlik | 4 fevral 720 - 26 yanvar 724 |
| Hişam ibn Əbdülməlik | 26 yanvar 724 - 6 fevral 743 |
| II Vəlid ibn Yezid | 6 fevral 743 - 17 aprel 744 |
| III Yezid ibn əl-Valid | 17 aprel 744 - 4 oktyabr 744 |
| İbrahim ibn əl-Valid | 4 oktyabr 744 - 4 dekabr 744 |
| II Mərvan ibn Məhəmməd ( Cəzirədə Harrandan idarə olunurdu ) | 4 dekabr 744 - 25 yanvar 750 |
Xarici keçidlər
- "Əməvilər" (az.). erfan.ir. 1389/10/28. İstifadə tarixi: 2014-08-24.
Həmçinin bax
 | Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- https://history-maps.com/story/Umayyad-Caliphate.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emevi xilafeti ve ya Demesq xilafeti 661 750 Boyuk Britaniya ʊ ˈ m aɪ j ae d uː ˈ ABS uː ˈ m aɪ j e d aɪ ae d Erebce ٱل خ ل اف ة ٱل أ م و ي ة romanlasdirilmis el Xilafet el ʾUmawiyah dord boyuk xilafetden ikincisi idi Mehemmed peygemberin vefatindan sonra I Muaviye terefinden quruldu Xilafet Emeviler sulalesi terefinden idare olunurdu ereb ٱل أ م و ي ون el ʾUmawiyun ve ya ب ن و أ م ي ة Banu Umayyah ovladlari Aile Birinci Fitne basa catdiqdan sonra altinci xelife olmus Boyuk Suriyanin uzun muddet valisi olmus Muaviye ibn Ebi Sufyanla birlikde sulale irsi hakimiyyet qurdu 661 ci ilde 680 ci ilde I Muaviyenin vefatindan sonra varislik ugrunda ixtilaflar Ikinci Fitne ile neticelendi ve hakimiyyet nehayet qebilenin basqa qolundan olan I Mervanin eline kecdi Boyuk Suriya daha sonra Emevilerin esas guc bazasi olaraq qaldi onlarin paytaxti Demesq idi ImperiyaEmeviler xilafetiBayraq 661 750Paytaxt Demesq Harran d Dilleri ereb dili qibti dili Orta yunan dili latin dili Pehlevi dili Arami dili Berber dili gurcu dili ermeni dili Sindhi diliResmi dilleri ereb diliDovlet dini IslamErazisi 11 100 000 km Ehalisi teq 70 000 000 nef Idareetme formasi monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Emeviler Transoxiana Sindh Maqrib ve Pireney yarimadasini Endelus Islam hakimiyyeti altina daxil ederek muselmanlarin fethlerini davam etdirdiler En boyuk olcude Emevi Xilafeti 11 100 000 km 2 4 300 000 sq mi erazini ehate etdi ve bu onu erazi baximindan tarixin en boyuk imperiyalarindan birine cevirdi Islam dunyasinin ekser hissesinde sulale 750 ci ilde Abbasilerin basciliq etdiyi usyan neticesinde devrildi Sulaleden sag qalanlar Emirlik seklinde olan Kordovada mohkemlendiler ve sonra xilafet Islam Qizil dovrunde dunya elm tibb felsefe ve ixtira merkezine cevrildi Emevi xilafeti coxmilletli ve coxmedeniyyetli genis ehali uzerinde hokmranliq edirdi Hele de xilafet ehalisinin ekseriyyetini teskil eden xristianlar ve yehudilere oz dinlerine etiqad etmek icazesi verildi lakin muselmanlarin azad oldugu bas vergisi cizye odemeli oldular Muselmanlardan muxtelif rifah proqramlari ucun aciq sekilde ayrilan zekat vergisini muselmanlarin ve ya muselman olan muselmanlarin xeyrine odemesi teleb olunurdu Erken Emevi xelifeleri dovrunde gorkemli movqeleri xristianlar tuturdu bezileri Bizansda xidmet etmis ailelere mensub idiler hokumetler Xristianlarin ise goturulmesi Suriyada oldugu kimi feth edilen vilayetlerde de boyuk xristian ehalinin olmasi ile teleb olunan daha genis dini yerlesdirme siyasetinin bir hissesi idi Bu siyaset hem de Muaviyenin populyarligini artirdi ve Suriyani onun guc bazasi kimi mohkemlendirdi Emeviler dovru cox vaxt Islam Senetinde formalasma dovru hesab olunur Xelifelerin siyahisixelife HokmdarliqSam xelifeleriMuaviye ibn Ebu Sufyan 28 iyul 661 27 aprel 680Yezid ibn Muaviye 27 aprel 680 11 noyabr 683II Muaviye ibn Yezid 11 noyabr 683 iyun 684Mervan l ibn el Hekem 684 iyun 12 aprel 685Ebdulmelik ibn Mervan 12 aprel 685 8 oktyabr 705el Valid ibn Ebdulmelik 8 oktyabr 705 23 fevral 715Suleyman ibn Ebdulmelik 23 fevral 715 22 sentyabr 717Omer ibn Ebduleziz 22 sentyabr 717 4 fevral 720II Yezid ibn Ebdulmelik 4 fevral 720 26 yanvar 724Hisam ibn Ebdulmelik 26 yanvar 724 6 fevral 743II Velid ibn Yezid 6 fevral 743 17 aprel 744III Yezid ibn el Valid 17 aprel 744 4 oktyabr 744Ibrahim ibn el Valid 4 oktyabr 744 4 dekabr 744II Mervan ibn Mehemmed Cezirede Harrandan idare olunurdu 4 dekabr 744 25 yanvar 750Xarici kecidler Emeviler az erfan ir 1389 10 28 Istifade tarixi 2014 08 24 Hemcinin bax Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kerbela doyusu Puatye doyusu 732 https history maps com story Umayyad Caliphate