fbpx
Wikipedia

Böyük Britaniyada din

Birləşmiş Krallıqda hakim din xristianlığın müxtəlif formalarıdır. Dövlət siyahıya almasının nəticələrinə görə, iyirminci əsrin ortalarındandan bəri kilsəyə müntəzəm olaraq gələnlərin sayında kəskin azalmaya və immiqrasiya və demoqrafik dəyişikliklər nəticəsində başqa dinlərə sitayiş edənlərin sayının artmasına baxmayaraq, vətədaşların əksəriyyəti xristiandır.






Böyük Britaniyanın dini tərkibi (2011)

  Xristianlıq (59,5 %)

  Ateizm (25,7 %)

  İslam (4,4 %)

  Naməlum (7,2 %)

  Hinduizm (1,3 %)

  Digər dinlər (1,9 %)

Tarixi

Britaniyada Romalılardan əvvəlki din formalarına əcdad məzhəbləri və bütpərəstliyin müxtəlif formaları daxil idi. Belə dinlərin təfsilatları haqqında az məlumat var. Keşişlər druidlər kimi tanınır. Xristianlığın formaları 1400 il boyunca Birləşmiş Krallığın dini həyatında üstünlük təşkil etmişdir. Xristianlığı İngiltərə, Uels və Cənubi Şotlandiyaya Romalılar gətirmişdirlər və beşinci əsrdə bütpərəst anqlosakson basqınlarından sonra, Roma katolik və kelt missionerlər xristianlığı Böyük Britaniyanın və İrlandiyanın bütün ərazilərinə yenidən tanıtmışdırlar. Roma katolisizmi Orta əsrlər boyu xristianlığın hakim forması olaraq qalırdı, lakin ingilis (anqlikan) kilsəsi 1534-cü ildə protestant ingilis reformasiyasının bir hissəsi kimi İngiltərədə və Uelsdə müstəqil rəsmi kilsə oldu. Şotlandiyada, on altıncı əsrdə şotland reformasiyasında qurulan, Şotlandiyanın presviterian kilsəsi dövlət kilsəsi kimi tanınır. O dövlət nəzarətinə tabe deyildir və “protestant dinini və presviterian kilsə hökumətini” qorumağa və müdafiə etməyə and içmiş Britaniya monarxı adi üzvdür. Roma katolisizminə inam Britaniyanın müxtəlif hissələrində, ən çox isə İrlandiyada, müxtəlif səviyyələrdə davam etmişdir. Xüsusilə on yeddinci əsrin ortalarından, protestantlığa ibadət etməmənin formaları: Konqreqationalistlər, baptistlər, kvakerlər və sonralar metodistlər rəsmi kilsədən kənar inkişaf etməyə başladı. Uelsdə anqlikan kilsəsi 1920-ci ildə dövlətdən ayrıldı, İrlandiyada isə anqlikan irland kilsəsi İrlandiyanın parçalamasından əvvəl, 1870-ci ildə dövlətdən ayrılmışdı, Şimali İrlandiyada heç bir rəsmi kilsə yoxdur. Xüsusilə, 20-ci əsrdən sonra immiqrasiya və demoqrafik dəyişikliklər islam, induizm, neo-bütpərəstlik, sihizm, iudaizm, buddizm və s. daxil olmaqla başqa inancların yayılmasına öz töhfəsini vermişdir.

Sorğular

 
Liverpul kafedralı

Birləşmiş Krallıq vətəndaşlarının dini mənsubiyyətləri müntəzəm sorğular vasitəsi ilə siyahıya alınır, mövcud olan dörd əsas sorğu bunlardır: Birləşmiş Krallıq siyahıya alması, İşçi qüvvəsi sorğusu, Britaniya sosial münasibətlər sorğusu və Avropa sosial sorğusu. Bu sorğularda soruşulan müxtəlif suallar müxtəlif nəticələri vermişdi:

  • İngiltərə və Uelsdə aparılan siyahıya almada “Dininiz nədir?" sualı soruşuldu. 2001-ci ildə 14,81 faiz və 2011-ci ildə isə əhalinin təxminən dörddə biri (25,1 faiz) "heç bir dinə inanmadığını” bildirdi.
  • Şotlandiyada aparılan siyahıya almada "Hansı din, dini məzhəb və ya qruma mənsubsunuz?" sualı soruşuldu. 2001-ci ildə 27.55 faiz və 2011-ci ildə 36,7 faiz insan “heç bir” cavabını verdi.
  • Britaniya sosial münasibətlər sorğusu "Hansısa xüsusi bir dinə mənsub olduğunuzu hesab edirsinizmi?" sualını soruşdu. 2001-ci ildə respondentlərin 41,22 faizi, 2009-cu ildə isə 50,67 faizi "heç bir din" cavabını seçdi.
  • Avropa sosial sorğusu "Hal-hazırda hansı din və ya dini məzhəbə mənsubsunuz?" sualını soruşdu. 2002-ci ildə respondentlərin 50,54 faizi , 2008-ci ildə isə 52,68 faizi "heç bir din" cavabını seçdi.
  • “Qardian” qəzetinin ICM sorğusu 2006-cı ildə "Hansı dinə mənsubsunuz?" sualını soruşdu. 64 faiz "xristian", 26 faiz isə “heç bir din” cavabını verdi. Eyni sorğuda, 63 faiz insan dindar olmadığını cavabladı, sadəcə 33 faiz insan isə dindar olduğunu bildirdi.

Britaniya sosial münasibətlər sorğusu və Avropa sosial sorğusu yetkin şəxslərlə sorğu aparır. Bundan fərqli olaraq, Birləşmiş Krallıq siyahıya alması və İşçi qüvvəsi sorğusu ailə sorğularıdır. Uşaqlar da daxil olmaqla ailənin hər bir üzvünün adından, anket sorğusunu həyata keçirilir. 2010-cu ildə İşçi qüvvəsi sorğusu bildirdi ki, dörd yaşına qədər olan uşaqların 54 faizi, 5-9 yaş aralarında olan uşaqların 59 faizdən çoxu, 10 və 14 yaş aralarında olan uşaqların 65 faizi xristiandır. 2011-ci il siyahıya almasında, xristianlıq respondentlərin 59,5 faizi tərəfindən seçilən ən geniş yayılmış dini mənsubiyyət olmuşdu. Xristian olduğunu bildirənlərin say göstəriciləri, 2007-ci ildə keçirilən “Tierfand” sorğusunda 53 faiz, 2009-cu ildə keçirilən Britaniya sosial münasibətlər sorğusunda 42,9 faiz və 2009-cu ilin aprelində nəşr edilən və Avropa Birliyinin maliyyələşdirdiyi Avropa sosial sorğusunda 42,98 faizdir. Ceri Piçin hesablamalarına görə, xristianların 62 faizi anqlikan, 13,5 faizi katolik, 6 faizi presviterian və 3,4 faizi metodistdir. 2009-cu ildə keçirilən və Şimali İrlandiya istisna olmaqla bütün Böyük Britaniyanı əhatə edən Britaniya sosial münasibətlər sorğusu göstərdi ki, 50 faizdən çox insan özünü tamamilə dinsiz, 19,9 faiz anqlikan, 9,3 faiz qeyri-sektant xristian, 8,6 faiz katolik, 2,2 faiz presviterian, 1,3 faiz metodist, 0,53 faiz baptist, 1,17 faiz protestant, 0,03 faiz qardaşlıqlar, 0,06 faiz azad presviterian hesab edir. Xristianlıqdan başqa dinlər: İslam, induizm, sihizm və iudaizm Birləşmiş Krallıqda birlik qurmuşdurlar.

Xristianlıq

 
Londonda sinaqoq

Birləşmiş Krallıq 1707-də müstəqil dövlətlərin ittifaqı tərəfindən formalaşdırılılmışdır və nəticə etibarı ilə, əksər ən böyük dini qrupların Böyük Britaniya səviyyəsində geniş təşkilati strukturları yoxdur. Bəzi qruplar Birləşmiş Krallığın ayrı ölkələri üçün ayrı strukturlara malik olduğu halda, digərlərinin İngiltərəni və Uelsi əhatə edən tək strukturu ola bilər. Oxşar şəkildə, Şimali İrlandiya 1921-ci ildə yaradıldığına görə, Şimali İrlandiyada əksər əsas dini qruplar ümumirlandiya əsasında təşkil edilmişdir.

İngilis kilsəsi

İngiltərədə ingilis kilsəsi rəsmi kilsədir. O, həmçinin beynəlxalq anqlikan birliyinin ana kilsəsidir. Şotland yepiskopal (yepiskoplar tərəfindən idarə olunan) kilsəsi 1690-cı ildə Şotlandiyada presviterianizmin təsis edilməsindən bəri anqlikan icmasının bir hissəsidir. 1920-ci illərdə Uelsdə kilsə ingilis kilsəsindən ayrıldı, lakin anqlikan icmasında hələ də qalır.

Roma katolisizmi

Roma katolik kilsəsi İngiltərə və Uels üçün ayrı, Şotlandiya və İrlandiya üçün isə ayrı dövlət qrumlarına malikdir, bu da o deməkdir ki, Birləşmiş Krallıqda Roma katolisizmi üçün heç bir vahid iyerarxiya yoxdur. İngiltərədə və Uelsdə Roma katolik kilsəsi təxminən beş milyon üzv ilə böyüklüyünə görə ikinci ən böyük xristian kilsəsidir. Lakin Böyük Britaniyada yeganə apostol dini elçi var. Hal-hazırda isə arxiyepiskop Antonio Mennini apostol dini elçidir. Roma katolik kilsəsi əhalinin altıda birini əhatə etməklə Şotlandiyada böyüklüyünə görə ikinci ən böyük xristian kilsəsidir. Bütün İrlandiyanın (həm Şimali İrlandiya və həm də İrlandiya Respublikası) apostol dini elçisi Cüzeppe Leanzadır. Birləşmiş Krallıqda şərqi Rayt katoliklərinə onların öz ruhaniləri xidmət edir və Roma katolik yeparxiyalarına mənsub deyillər, lakin hələ də Roma yepiskopu ilə tam əlaqədədirlər.

Presviterianizm

 
Neasden məbədi

Şotlandiyada Şotlandiya kilsəsi (şotland dilində qeyri-rəsmi olaraq "Kirk" kimi tanınır), dövlət kilsəsi kimi qəbul edilmişdir. Xüsusilə 19-cu əsrdə, Şotlandiya kilsəsində parçalanmalar, Şotland kilsəsinin qanuni davamçısı olduğunu iddia edən və 1843-cü ildə əsası qoyulan Azad şotland kilsəsi daxil olmaqla, müxtəlif presviterian kilsələrin yaradılması ilə nəticələndi. Şotlandiyanın Azad presviterian kilsəsi 1893-cü ildə, azad kilsəni kakimiyyətinin zəifləməsini səbəbindən tərk edən və şotland reformasiyanın mənəvi varisi olduğunu iddia edən bir neçə şəxs tərəfindən yaradılmışdı. İngiltərə və Uelsin yevangelist presviterian kilsəsi 1980-ci ilin sonlarında yaradıldı və 1996-cı ildə presviterian olduğunu elan etdi. Şimali İrlandiya presviterian kilsəsi İrlandiyada ən böyük protestant məzhəbidir və böyüklüyünə görə ikinci ən böyük kilsədir. Olster azad presviterian kilsəsinin əsası ruhani və siyasətçi Yan Peysli tərəfindən 17 Mart 1951-ci ildə qoyulmuşdur. Şimali İrlandiyada təxminən 60 azad presviterian kilsəsi var. Uels presviterian kilsəsi 1811-ci ildə ingilis kilsəsindən ayrıldı və 1823-cü ildə formal olaraq, özünü müstəqil kilsə orqanı elan etdi.

Metodistlər və baptistlər

Metodist hərəkətının mənşəyi 18-ci əsrdə baş verən yevangelist dirçəlişinə dayanır. Böyük Britaniya, Normand adaları, Men adasıMaltada konqreqasiyalara malik olan metodist kilsə təxminən 290000 üzvə malikdir. İrland metodist kilsəsi dördüncü ən böyük məzhəbi olan Şimali İrlandiya daxil olmaqla bütün İrlandiya adasını əhatə edir. Britaniyadakı başqa metodist məzhəblərə daxildir: Xilasedici ordu, 1865-ci ildə əsası qoyulan Azad metodist kilsəsi və Nazaryen kilsəsi. Böyük Britaniyanın baptist ittifaqı daşıdığı ada baxmayaraq, yalnız İngiltərəni və Uelsi əhatə edir. Şotlandiyada ayrıca baptist ittifaqı, İrlandiyada isə baptist kilsələrinin assosiasiyası var.

Şərqi provaslav

Rus pravoslav kilsəsi: Suroj yeparxiyası Böyük Britaniyanı və İrlandiyanı əhatə edir. Rus pravoslav kilsəsi həmçinin Rusiyanın xaricində Böyük Britaniyanı və İrlandiyanı əhatə edən yeparxiyaya malikdir. Antioxanın yunan ortodoksal kilsəsi 15 dairəyə və Birləşmiş Krallıq və İrlandiya çərçivəsində 7 elçiliyə malikdir. Serb ortodoksal kilsəsi: Britaniyanın və Skandinaviyanın yeparxiyaları, Birləşmiş Krallıqda doqquz dairəyə və Dublində və Maltada elçiliklərə malikdir. İskəndəriyyənin Kopt ortodoksal kilsəsi Birləşmiş Krallıqda iki regional yeparxiyaya malikdir: Nyu-kaslın yepiskopu Entonisinin rəhbərlik etdiyi İrlandiya, Şotlandiya, Şimal-şərqi İngiltərə yeparxiyası və Birminhemin yepiskopu Missaelinin rəhbərlik etdiyi Midlendz yeparxiyası. Həmçinin Qlastonberinin paytaxtı Serafiminin başçılıq etdiyi (Kopt ortodoksal patriarxlığının hissəsi) Britaniya ortodoksal kilsəsi (Britaniya Adalarını əhatə edən) var. Bundan əlavə, Stevenicdə bir ümumi yepiskop var - yepiskop Anqaelos. Birləşmiş Krallıqda Birbaşa olaraq müqəddəs papa ikinci Tavadrosun öhdəçiliyində olan çoxlu Kopt ortodoksal kilsələr var. Birləşmiş Krallıqda (əsasən Londonda) başqa ortodoksal kilsələrə gürcü ortodoksal kilsəsi, rumın ortodoksal kilsəsi, bolqar ortodoksal kilsəsi, erməni apostol kilsəsi, Eritreya ortodoks tevahedo kilsəsi və Efiopiya Ortodoks tevahedo kilsəsi daxildir.

İslam

 
Şan Cahan məscidi Böyük Britaniyada ən qədim məsciddir.

1812-ci ildə çıxarılan Üç ipostas aktına qədər Britaniyada müsəlman olmaq qeyri-qanuni idi. 2009-cu ildə aparalınan hesablamalara görə, bütün Birləşmiş Krallıq üzrə ümumilikdə təxminən 2,4 milyon müsəlman yaşayır. Din və həyat üzrə “Pyu” forumuna görə, Britaniyada yaşayan müsəlmanların sayı 2,9 milyona qədər ola bilər. Birləşmiş Krallıqda müsəlmanların böyük əksəriyyəti İngiltərədə və Uelsdə yaşayır. 2001-ci ildə aparılan siyahıya almada qeydə alınan 1591126 müsəlmandan, 1546626-sı əhalisinin 3 faizini təşkil etdikləri İngiltərədə və Uelsdə; 4557 müsəlman əhalinin 0,8 faizini təşkil etməklə Şotlandiyada, 1943 müsəlman əhalinin 0,8 faizini təşkil etməklə Şimali İrlandiyada yaşayırdı. 2001 və 2009-ci illər arasında müsəlman əhali cəmiyyətin qalan hissəsindən təxminən 10 dəfə daha sürətlə artmışdı. Birləşmiş Krallıqda yaşayan müsəlman immiqrantların əksəriyyəti keçmiş koloniyalardan gələnlərdir. Ən böyük müsəlman qrupları Pakistan, BanqladeşHindistan mənşəlidirlər. 18-ci əsr ərzində "Britiş ist india" şirkəti üçün işləmiş laskarlar (dənizçilər) yerli həyat yoldaşları ilə liman şəhərlərində məskunlaşmışdırlar. Belə müsəlmanların sayı 1891-ci ildə sadəcə 24037 nəfər idisə, birinci Dünya Müharibəsi ərəfəsində 51616 nəfərə çatırdı. 1950-ci illərdən bəri, müsəlman əhalinin artımı, Mançester mərkəzi məscidi, Şərqi London məscidi, London Markaz, London mərkəzi məscidi və Əhmədiyyə müsəlman cəmiyyətinin Baitul Futuh məscidi daxil olmaqla bir neçə tanınmış məscidin inşasına əsas vermişdir. Uels Universitetinin tədqiqatçısı Kevin Braysa görə, hər il minlərlə insan islam dinini qəbul edir və Britaniyada təxminən 100000 islamı sonradan qəbul etmiş şəxs var. İşçi qüvvəsi sorğusunun hesablamalarına görə, 2008-ci ildə Böyük Britaniyada yaşayan müsəlmanların ümumi sayı, bütün əhalinin təxminən 4 faizini təşkil etməklə 2422000 nəfər idi.

İudaizm

1753-cü ildə əcnəbi yəhudiləri vətəndaşlığa qəbul etməyə icazə verən "Yəhudi vətəndaşlığa qəbul etmə aktı" qəbul edildi, lakin növbəti il ləğv edildi. Qlazqo Universitetinin yəhudi olduğu bilinən ilk məzunu 1787-ci ildə bu universiteti bitirmişdi. İngilis çağdaşlarından fərqli olaraq, şotland tələbələrindən dini and içmək tələb olunmurdu. London şəhərinin birinci yəhudi lord-meri cənab Devid Salomons 1855-ci ildə mer seçildi. 26 iyul 1858-ci ildə, xristianlara vəzifəyə başlayanda andiçməni məhdudlaşdıran qanun dəyişiləndən sonra, nəhayət ki, Layonel de Rotşild Birləşmiş Krallığın icmalar palatasında əyləşmək imkanı qazandı. 1884-cü ildə 1-ci Baron Rotşild olan Natan Mayer Rotşild, Britaniya lordlar palatasının birinci yəhudi üzvü oldu. Bütün dünyada beşinci ən böyük yəhudi cəmiyyətinə malik olan britaniyalı yəhudilərin sayı Birləşmiş Krallıqda təxminən 300000 nəfər təşkil edir. Lakin, bu rəqəmlərə İngiltərədə və Uelsdə “yalnız etnik mənsubiyyətinə” görə yəhudi sayılanlar və ya Şotlandiyada yəhudi kimi tərbiyə edilən ancaq heç bir dinə inanmayan şotland yəhudiləri daxil deyil. Böyük Britaniya əhalisinin 0,5 faizini təşkil etməklərinə baxmayaraq, Britaniyada yəhudilər bank işi, media, hüquqsiyasət kimi sektorlarda əksər aparıcı vəzifələri tuturlar.

Mənbə

  • İngiliscə vikipediya - Religion in he United Kingdom

Xarici keçidlər

  • Church of England
  • Church of Scotland
  • Presbyterian Church in Ireland
  • Free Church of Scotland
  • Free Church of Scotland (Continuing) 2000-04-08 at the Wayback Machine
  • Greek Orthodox Church in Great Britain
  • Muslim Council of Great Britain

böyük, britaniyada, birləşmiş, krallıqda, hakim, xristianlığın, müxtəlif, formalarıdır, dövlət, siyahıya, almasının, nəticələrinə, görə, iyirminci, əsrin, ortalarındandan, bəri, kilsəyə, müntəzəm, olaraq, gələnlərin, sayında, kəskin, azalmaya, immiqrasiya, dem. Birlesmis Kralliqda hakim din xristianligin muxtelif formalaridir Dovlet siyahiya almasinin neticelerine gore iyirminci esrin ortalarindandan beri kilseye muntezem olaraq gelenlerin sayinda keskin azalmaya ve immiqrasiya ve demoqrafik deyisiklikler neticesinde basqa dinlere sitayis edenlerin sayinin artmasina baxmayaraq vetedaslarin ekseriyyeti xristiandir Boyuk Britaniyanin dini terkibi 2011 Xristianliq 59 5 Ateizm 25 7 Islam 4 4 Namelum 7 2 Hinduizm 1 3 Diger dinler 1 9 Mundericat 1 Tarixi 2 Sorgular 3 Xristianliq 4 Ingilis kilsesi 5 Roma katolisizmi 6 Presviterianizm 7 Metodistler ve baptistler 8 Serqi provaslav 9 Islam 10 Iudaizm 11 Menbe 12 Xarici kecidlerTarixi RedakteBritaniyada Romalilardan evvelki din formalarina ecdad mezhebleri ve butperestliyin muxtelif formalari daxil idi Bele dinlerin tefsilatlari haqqinda az melumat var Kesisler druidler kimi taninir Xristianligin formalari 1400 il boyunca Birlesmis Kralligin dini heyatinda ustunluk teskil etmisdir Xristianligi Ingiltere Uels ve Cenubi Sotlandiyaya Romalilar getirmisdirler ve besinci esrde butperest anqlosakson basqinlarindan sonra Roma katolik ve kelt missionerler xristianligi Boyuk Britaniyanin ve Irlandiyanin butun erazilerine yeniden tanitmisdirlar Roma katolisizmi Orta esrler boyu xristianligin hakim formasi olaraq qalirdi lakin ingilis anqlikan kilsesi 1534 cu ilde protestant ingilis reformasiyasinin bir hissesi kimi Ingilterede ve Uelsde musteqil resmi kilse oldu Sotlandiyada on altinci esrde sotland reformasiyasinda qurulan Sotlandiyanin presviterian kilsesi dovlet kilsesi kimi taninir O dovlet nezaretine tabe deyildir ve protestant dinini ve presviterian kilse hokumetini qorumaga ve mudafie etmeye and icmis Britaniya monarxi adi uzvdur Roma katolisizmine inam Britaniyanin muxtelif hisselerinde en cox ise Irlandiyada muxtelif seviyyelerde davam etmisdir Xususile on yeddinci esrin ortalarindan protestantliga ibadet etmemenin formalari Konqreqationalistler baptistler kvakerler ve sonralar metodistler resmi kilseden kenar inkisaf etmeye basladi Uelsde anqlikan kilsesi 1920 ci ilde dovletden ayrildi Irlandiyada ise anqlikan irland kilsesi Irlandiyanin parcalamasindan evvel 1870 ci ilde dovletden ayrilmisdi Simali Irlandiyada hec bir resmi kilse yoxdur Xususile 20 ci esrden sonra immiqrasiya ve demoqrafik deyisiklikler islam induizm neo butperestlik sihizm iudaizm buddizm ve s daxil olmaqla basqa inanclarin yayilmasina oz tohfesini vermisdir Sorgular Redakte Liverpul kafedrali Birlesmis Kralliq vetendaslarinin dini mensubiyyetleri muntezem sorgular vasitesi ile siyahiya alinir movcud olan dord esas sorgu bunlardir Birlesmis Kralliq siyahiya almasi Isci quvvesi sorgusu Britaniya sosial munasibetler sorgusu ve Avropa sosial sorgusu Bu sorgularda sorusulan muxtelif suallar muxtelif neticeleri vermisdi Ingiltere ve Uelsde aparilan siyahiya almada Dininiz nedir suali sorusuldu 2001 ci ilde 14 81 faiz ve 2011 ci ilde ise ehalinin texminen dordde biri 25 1 faiz hec bir dine inanmadigini bildirdi Sotlandiyada aparilan siyahiya almada Hansi din dini mezheb ve ya qruma mensubsunuz suali sorusuldu 2001 ci ilde 27 55 faiz ve 2011 ci ilde 36 7 faiz insan hec bir cavabini verdi Britaniya sosial munasibetler sorgusu Hansisa xususi bir dine mensub oldugunuzu hesab edirsinizmi sualini sorusdu 2001 ci ilde respondentlerin 41 22 faizi 2009 cu ilde ise 50 67 faizi hec bir din cavabini secdi Avropa sosial sorgusu Hal hazirda hansi din ve ya dini mezhebe mensubsunuz sualini sorusdu 2002 ci ilde respondentlerin 50 54 faizi 2008 ci ilde ise 52 68 faizi hec bir din cavabini secdi Qardian qezetinin ICM sorgusu 2006 ci ilde Hansi dine mensubsunuz sualini sorusdu 64 faiz xristian 26 faiz ise hec bir din cavabini verdi Eyni sorguda 63 faiz insan dindar olmadigini cavabladi sadece 33 faiz insan ise dindar oldugunu bildirdi Britaniya sosial munasibetler sorgusu ve Avropa sosial sorgusu yetkin sexslerle sorgu aparir Bundan ferqli olaraq Birlesmis Kralliq siyahiya almasi ve Isci quvvesi sorgusu aile sorgularidir Usaqlar da daxil olmaqla ailenin her bir uzvunun adindan anket sorgusunu heyata kecirilir 2010 cu ilde Isci quvvesi sorgusu bildirdi ki dord yasina qeder olan usaqlarin 54 faizi 5 9 yas aralarinda olan usaqlarin 59 faizden coxu 10 ve 14 yas aralarinda olan usaqlarin 65 faizi xristiandir 2011 ci il siyahiya almasinda xristianliq respondentlerin 59 5 faizi terefinden secilen en genis yayilmis dini mensubiyyet olmusdu Xristian oldugunu bildirenlerin say gostericileri 2007 ci ilde kecirilen Tierfand sorgusunda 53 faiz 2009 cu ilde kecirilen Britaniya sosial munasibetler sorgusunda 42 9 faiz ve 2009 cu ilin aprelinde nesr edilen ve Avropa Birliyinin maliyyelesdirdiyi Avropa sosial sorgusunda 42 98 faizdir Ceri Picin hesablamalarina gore xristianlarin 62 faizi anqlikan 13 5 faizi katolik 6 faizi presviterian ve 3 4 faizi metodistdir 2009 cu ilde kecirilen ve Simali Irlandiya istisna olmaqla butun Boyuk Britaniyani ehate eden Britaniya sosial munasibetler sorgusu gosterdi ki 50 faizden cox insan ozunu tamamile dinsiz 19 9 faiz anqlikan 9 3 faiz qeyri sektant xristian 8 6 faiz katolik 2 2 faiz presviterian 1 3 faiz metodist 0 53 faiz baptist 1 17 faiz protestant 0 03 faiz qardasliqlar 0 06 faiz azad presviterian hesab edir Xristianliqdan basqa dinler Islam induizm sihizm ve iudaizm Birlesmis Kralliqda birlik qurmusdurlar Xristianliq Redakte Londonda sinaqoq Birlesmis Kralliq 1707 de musteqil dovletlerin ittifaqi terefinden formalasdirililmisdir ve netice etibari ile ekser en boyuk dini qruplarin Boyuk Britaniya seviyyesinde genis teskilati strukturlari yoxdur Bezi qruplar Birlesmis Kralligin ayri olkeleri ucun ayri strukturlara malik oldugu halda digerlerinin Ingiltereni ve Uelsi ehate eden tek strukturu ola biler Oxsar sekilde Simali Irlandiya 1921 ci ilde yaradildigina gore Simali Irlandiyada ekser esas dini qruplar umumirlandiya esasinda teskil edilmisdir Ingilis kilsesi RedakteIngilterede ingilis kilsesi resmi kilsedir O hemcinin beynelxalq anqlikan birliyinin ana kilsesidir Sotland yepiskopal yepiskoplar terefinden idare olunan kilsesi 1690 ci ilde Sotlandiyada presviterianizmin tesis edilmesinden beri anqlikan icmasinin bir hissesidir 1920 ci illerde Uelsde kilse ingilis kilsesinden ayrildi lakin anqlikan icmasinda hele de qalir Roma katolisizmi RedakteRoma katolik kilsesi Ingiltere ve Uels ucun ayri Sotlandiya ve Irlandiya ucun ise ayri dovlet qrumlarina malikdir bu da o demekdir ki Birlesmis Kralliqda Roma katolisizmi ucun hec bir vahid iyerarxiya yoxdur Ingilterede ve Uelsde Roma katolik kilsesi texminen bes milyon uzv ile boyukluyune gore ikinci en boyuk xristian kilsesidir Lakin Boyuk Britaniyada yegane apostol dini elci var Hal hazirda ise arxiyepiskop Antonio Mennini apostol dini elcidir Roma katolik kilsesi ehalinin altida birini ehate etmekle Sotlandiyada boyukluyune gore ikinci en boyuk xristian kilsesidir Butun Irlandiyanin hem Simali Irlandiya ve hem de Irlandiya Respublikasi apostol dini elcisi Cuzeppe Leanzadir Birlesmis Kralliqda serqi Rayt katoliklerine onlarin oz ruhanileri xidmet edir ve Roma katolik yeparxiyalarina mensub deyiller lakin hele de Roma yepiskopu ile tam elaqededirler Presviterianizm Redakte Neasden mebedi Sotlandiyada Sotlandiya kilsesi sotland dilinde qeyri resmi olaraq Kirk kimi taninir dovlet kilsesi kimi qebul edilmisdir Xususile 19 cu esrde Sotlandiya kilsesinde parcalanmalar Sotland kilsesinin qanuni davamcisi oldugunu iddia eden ve 1843 cu ilde esasi qoyulan Azad sotland kilsesi daxil olmaqla muxtelif presviterian kilselerin yaradilmasi ile neticelendi Sotlandiyanin Azad presviterian kilsesi 1893 cu ilde azad kilseni kakimiyyetinin zeiflemesini sebebinden terk eden ve sotland reformasiyanin menevi varisi oldugunu iddia eden bir nece sexs terefinden yaradilmisdi Ingiltere ve Uelsin yevangelist presviterian kilsesi 1980 ci ilin sonlarinda yaradildi ve 1996 ci ilde presviterian oldugunu elan etdi Simali Irlandiya presviterian kilsesi Irlandiyada en boyuk protestant mezhebidir ve boyukluyune gore ikinci en boyuk kilsedir Olster azad presviterian kilsesinin esasi ruhani ve siyasetci Yan Peysli terefinden 17 Mart 1951 ci ilde qoyulmusdur Simali Irlandiyada texminen 60 azad presviterian kilsesi var Uels presviterian kilsesi 1811 ci ilde ingilis kilsesinden ayrildi ve 1823 cu ilde formal olaraq ozunu musteqil kilse orqani elan etdi Metodistler ve baptistler RedakteMetodist hereketinin menseyi 18 ci esrde bas veren yevangelist dircelisine dayanir Boyuk Britaniya Normand adalari Men adasi ve Maltada konqreqasiyalara malik olan metodist kilse texminen 290000 uzve malikdir Irland metodist kilsesi dorduncu en boyuk mezhebi olan Simali Irlandiya daxil olmaqla butun Irlandiya adasini ehate edir Britaniyadaki basqa metodist mezheblere daxildir Xilasedici ordu 1865 ci ilde esasi qoyulan Azad metodist kilsesi ve Nazaryen kilsesi Boyuk Britaniyanin baptist ittifaqi dasidigi ada baxmayaraq yalniz Ingiltereni ve Uelsi ehate edir Sotlandiyada ayrica baptist ittifaqi Irlandiyada ise baptist kilselerinin assosiasiyasi var Serqi provaslav RedakteRus pravoslav kilsesi Suroj yeparxiyasi Boyuk Britaniyani ve Irlandiyani ehate edir Rus pravoslav kilsesi hemcinin Rusiyanin xaricinde Boyuk Britaniyani ve Irlandiyani ehate eden yeparxiyaya malikdir Antioxanin yunan ortodoksal kilsesi 15 daireye ve Birlesmis Kralliq ve Irlandiya cercivesinde 7 elciliye malikdir Serb ortodoksal kilsesi Britaniyanin ve Skandinaviyanin yeparxiyalari Birlesmis Kralliqda doqquz daireye ve Dublinde ve Maltada elciliklere malikdir Iskenderiyyenin Kopt ortodoksal kilsesi Birlesmis Kralliqda iki regional yeparxiyaya malikdir Nyu kaslin yepiskopu Entonisinin rehberlik etdiyi Irlandiya Sotlandiya Simal serqi Ingiltere yeparxiyasi ve Birminhemin yepiskopu Missaelinin rehberlik etdiyi Midlendz yeparxiyasi Hemcinin Qlastonberinin paytaxti Serafiminin basciliq etdiyi Kopt ortodoksal patriarxliginin hissesi Britaniya ortodoksal kilsesi Britaniya Adalarini ehate eden var Bundan elave Stevenicde bir umumi yepiskop var yepiskop Anqaelos Birlesmis Kralliqda Birbasa olaraq muqeddes papa ikinci Tavadrosun ohdeciliyinde olan coxlu Kopt ortodoksal kilseler var Birlesmis Kralliqda esasen Londonda basqa ortodoksal kilselere gurcu ortodoksal kilsesi rumin ortodoksal kilsesi bolqar ortodoksal kilsesi ermeni apostol kilsesi Eritreya ortodoks tevahedo kilsesi ve Efiopiya Ortodoks tevahedo kilsesi daxildir Islam Redakte San Cahan mescidi Boyuk Britaniyada en qedim mesciddir 1812 ci ilde cixarilan Uc ipostas aktina qeder Britaniyada muselman olmaq qeyri qanuni idi 2009 cu ilde aparalinan hesablamalara gore butun Birlesmis Kralliq uzre umumilikde texminen 2 4 milyon muselman yasayir Din ve heyat uzre Pyu forumuna gore Britaniyada yasayan muselmanlarin sayi 2 9 milyona qeder ola biler Birlesmis Kralliqda muselmanlarin boyuk ekseriyyeti Ingilterede ve Uelsde yasayir 2001 ci ilde aparilan siyahiya almada qeyde alinan 1591126 muselmandan 1546626 si ehalisinin 3 faizini teskil etdikleri Ingilterede ve Uelsde 4557 muselman ehalinin 0 8 faizini teskil etmekle Sotlandiyada 1943 muselman ehalinin 0 8 faizini teskil etmekle Simali Irlandiyada yasayirdi 2001 ve 2009 ci iller arasinda muselman ehali cemiyyetin qalan hissesinden texminen 10 defe daha suretle artmisdi Birlesmis Kralliqda yasayan muselman immiqrantlarin ekseriyyeti kecmis koloniyalardan gelenlerdir En boyuk muselman qruplari Pakistan Banqlades ve Hindistan menselidirler 18 ci esr erzinde Britis ist india sirketi ucun islemis laskarlar denizciler yerli heyat yoldaslari ile liman seherlerinde meskunlasmisdirlar Bele muselmanlarin sayi 1891 ci ilde sadece 24037 nefer idise birinci Dunya Muharibesi erefesinde 51616 nefere catirdi 1950 ci illerden beri muselman ehalinin artimi Mancester merkezi mescidi Serqi London mescidi London Markaz London merkezi mescidi ve Ehmediyye muselman cemiyyetinin Baitul Futuh mescidi daxil olmaqla bir nece taninmis mescidin insasina esas vermisdir Uels Universitetinin tedqiqatcisi Kevin Braysa gore her il minlerle insan islam dinini qebul edir ve Britaniyada texminen 100000 islami sonradan qebul etmis sexs var Isci quvvesi sorgusunun hesablamalarina gore 2008 ci ilde Boyuk Britaniyada yasayan muselmanlarin umumi sayi butun ehalinin texminen 4 faizini teskil etmekle 2422000 nefer idi Iudaizm Redakte1753 cu ilde ecnebi yehudileri vetendasliga qebul etmeye icaze veren Yehudi vetendasliga qebul etme akti qebul edildi lakin novbeti il legv edildi Qlazqo Universitetinin yehudi oldugu bilinen ilk mezunu 1787 ci ilde bu universiteti bitirmisdi Ingilis cagdaslarindan ferqli olaraq sotland telebelerinden dini and icmek teleb olunmurdu London seherinin birinci yehudi lord meri cenab Devid Salomons 1855 ci ilde mer secildi 26 iyul 1858 ci ilde xristianlara vezifeye baslayanda andicmeni mehdudlasdiran qanun deyisilenden sonra nehayet ki Layonel de Rotsild Birlesmis Kralligin icmalar palatasinda eylesmek imkani qazandi 1884 cu ilde 1 ci Baron Rotsild olan Natan Mayer Rotsild Britaniya lordlar palatasinin birinci yehudi uzvu oldu Butun dunyada besinci en boyuk yehudi cemiyyetine malik olan britaniyali yehudilerin sayi Birlesmis Kralliqda texminen 300000 nefer teskil edir Lakin bu reqemlere Ingilterede ve Uelsde yalniz etnik mensubiyyetine gore yehudi sayilanlar ve ya Sotlandiyada yehudi kimi terbiye edilen ancaq hec bir dine inanmayan sotland yehudileri daxil deyil Boyuk Britaniya ehalisinin 0 5 faizini teskil etmeklerine baxmayaraq Britaniyada yehudiler bank isi media huquq ve siyaset kimi sektorlarda ekser aparici vezifeleri tuturlar Menbe RedakteIngilisce vikipediya Religion in he United KingdomXarici kecidler RedakteChurch of England Church of Scotland Presbyterian Church in Ireland Free Church of Scotland Free Church of Scotland Continuing Arxivlesdirilib 2000 04 08 at the Wayback Machine Greek Orthodox Church in Great Britain Muslim Council of Great BritainMenbe https az wikipedia org w index php title Boyuk Britaniyada din amp oldid 6028139, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.