fbpx
Wikipedia

Dublin

Dublin – Dublin (İrlandca: Baile Átha Cliath, Áth Cliath, ya da Dubh Linn deyə də bilinir) İrlandiyanın paytaxtı və eyni zamanda ən böyük şəhəri. Ölkənin şərq sahilinin ortasında, Liffey çayının ağzında, Dublin Saarayı'nın mərkəzində yerləşir.Vikinq məskunlaşmalarının mərkəzi olaraq qurulan şəhər, Orta Əsrlərdən bəri İrlandiyanın paytaxtıdır.

Dublin
irl. Baile Átha Cliath
ing. Dublin
Bayraq Gerb
53°20′59″ şm. e. 6°15′37″ q. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 841
İlk məlumat 140
Sahəsi
  • 114.990.000 m²
Mərkəzin hündürlüyü 20 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi D1-18, 20, 22, 24, D6W, D1-18, 20, 22, D6W
dublincity.ie
Dublin
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

BBC-nin 2003-ci ildə, Avropa daxilində 112 şəhər və 11.200 adamla apardığı anketdə Dublin, Avropanın yaşanacaq ən yaxşı paytaxtı, İrlandiya isə Avropanın ən xoşbəxt ölkəsi seçilmişdir.

Adı

Dublin adı, İrlandaca'da "qara hovuz" mənasını verən Dubh Linn sözündən gəlməkdədir. Sonrakı zaman isə İrlandaca'da yazılışında bh'deki B'nin on Dub Linn, ya da Duḃlinn, şəklində bir nöqtə vardır. Fransız dilində danışan Anglo-Norman'lar nöqtəni götürmüşlər və adı Develyn, ya da Dublin olaraq yazmışlar.

Bəzi mənbələrdə Dublin adının Skandinaviya mənşəli olduğuna dair də fikirlər var. Müasir İrlandiya dilində şəhərin məşhur adı baile Athan Cliathtır.Bu sözlə 988-ci ildə II. Mael Sechnaill tərəfindən qurulan, Dubh Linn qəsəbəsi və Qara Göl ilə birləşən yaşayış yeri nəzərdə tutulur.

Tarixi

 
1922-ci ilə qədər İrlandiya Lordu'nun taxtı olaraq istifadə edilən Dublin qalası.

Yunanlı astronom Ptolemey'in yazıları Dublin ilə əlaqədar ən qədim mənbəələrdəndir. E.Ə. 140 illərində Eblana Civitas adlı bir yaşayış yerindən bəhs etməkdədir. 'Dubh Linn'in məskunlaşma yeri kimi tarixi E.ə. 1. əsrə qədər getməkdədir. Sonralar burada bir monastır inşa edilmişdir. Amma qəsəbə olaraq 841-ci ildə Norse'lar tərəfindən qurulmuşdur.'baile Athan Cliath' ya da qısaca 'ath Cliath' 988-ci ildə quruldu və bir müddət sonra bu iki qəsəbə birləşdi.

Normanların İrlandiyanı işğalından sonra Dublin paytaxt oldu və iqtidar, müstəqilliklərinə qədər Dublin qalasında toplandı. 14. əsrdən 16. əsrin sonlarına qədər Dublin və ətrafı (Pale, yəni sərhəd olaraq bilinir), İrlandiyanın hökumət idarəsindəki ən böyük sahəsini meydana gətirdi.

17. əsrdən etibarən, Geniş Prospektlər Komissiyasının da dəstəyiylə, şəhər sürətlə böyüdü. Kralları I. və IV. George'lar arasındakı dövrdə (yəni Georgian dövrü), bir müddət Londondan sonra Britaniya İmperiyasının ikinci şəhəri mövqesində idi. Dublinin ən maraqlı arxitekturasının böyük bir hissəsi bu dövrdən qalmadır.

19. əsr sonları və 20. əsr başlarında, Respublikaçı inqilabçıların Birləşmiş Krallıka qarşı başlatdıqları qiyamlar, 24 aprel 1916'daki Məktubuna basqını ilə hərəkat ölçüsünə çatdı, amma 24-30 aprel arasında sürən Pasxa Qiyamı, inqilabçıların təslim olmağıyla sona çatdı. Bu müddətdə ön plana çıxan Michael Collins qiyamlar müddətin istifadə etdiyi taktikalarla şəhər içi partizan müharibəsinin ilk nümunələrini nümayiş etdirdi.İngilis-İrlandiya döyüşü ilə İrlandiya vətəndaş müharibəsi şəhəri məhv etdi. Şəhərin ən gözəl binaları bu döyüşlər zamanı dağıdıldı.

 
Liffey üstündəki Half Penni körpüsü

II. Dünya müharibəsindən sonra, Dublin zamansız paytaxt olaraq qaldı: müasirləşmə yavaş irəliləyirdi amma sonda 1960-cı illərdə dəyişmə sürətlənməyə başladı. Son illərdə, yaşayış, nəqliyyat və iş sahəsində aparılan xüsusi və dövlət təşəbbüsü, Dublinin alt quruluşunu olduqca dəyişdi. Bəzi məşhur küçə adları hələ inkişaf və dəyişikliklərdən əvvəl orada olan bar və ya dükanın adıyla xatırlanmaqdadır.

12. əsrdə başlayan İngilis əsarətindən etibarən şəhər İrlandiya adasının paytaxtlı olmuşdur. Bağlı olduğu hökumətlərarası bunlardır: Bağlı olduğu hökumətlər bunlardır:

  • İrlandiya Lordluğu (1171-1541)
  • İrlandiya Krallığı (1541-1800)
  • Birləşmiş Krallığın bir hissəsi kimi İrlandiya (1801-1922)
  • İrlandiya Respublikası (1919-1922)

1922-ci ildə İrlandiyanın bölünməsindən etibarən, İrlandiya Müstəqil əyalətinin paytaxtı olmağa davam etdi (1922-1937) və bu anda İrlandiya Respublikasının paytaxtı. (Bu hökumətlərin çoxu İngilis hökumətiylə eyni zamanda olmuşdur.)

Mədəniyyət

Ümumi vəziyyət

Dublin Avropanın ən əhəmiyyətli mədəni mərkəzlərindən biri və Jonathan Swift, Maeve Binchy, Bram Stoker, Oscar Wilde, Uilyam Yeyts, James Joyce, JM Synge, Corc Bernard Şou, Seán O'Casey, Samuel Beckett, Brendan behai və Roddy Doyl kimi, bir çox məşhur yazıçının çıxdığı bir şəhərdir. Şəhərlə əlaqədar ən məşhur əsərlərdən biri Ceyms Joyce'un "Dublinliler" adlı əhvalat kitabıdır. Bu əsərində, Joyce 20. əsrin əvvəllərində şəhərdəki yerli xalqı və olanları izah edir.

İrlandiya Milli Yayım Muzeyi, Müasir İncəsənət Muzeyi, Milli Qalereyası, Milli Kitabxanası, Hugh Lane Bələdiyyə Qalereyası və Chester Beatty Kitabxanası Dublindədir.

Şəhərin mərkəzində, Şəhər Sənət Mərkəzi, Dörd Qalereya, Duqlas Hyde Qalereyası, Layihə Sənət Mərkəzi və İber Krallıq Akademiyası kimi, bir çox qalereya və sənət mərkəzi vardır.

Temple Bar xüsusilə həftəsonları Birləşmiş Krallıqdan və başqa bir çox yerdən turist çəkən məşhur bir gecə həyatı məkanıdır.

Şəhər dünyanın ən gənc əhalisinə sahib yerlərdən biridir.Orta yaş həddi 25 dir.

Təhsil

 
Trinity Kolleci, Dublin

Dublin, üç universiteti və bir çox digər ali təhsil qurumuyla İrlandiyanın ilk təhsil mərkəzidir. Şəhərdə 20 ədəd üçüncü-səviyyə (bir növ davamlı, yüksək təhsil) institut və kollec var. Dublin Universiteti, 16. əsrə qədər uzanan tarixiylə İrlandiyanın ən qədim universitetidir. Bir tək kolleci vardır, Trinity Kolleci, və Krallıq təsdiqiylə, I. Elizabeth dövründə qurulmuşdur. Kollec Katoliklərin müstəqilliyi qədər Roma Katoliklerine bağlı qalmışdır. Daha sonra isə 1970-ci ilə qədər Roma Katolikleri tərəfindən qadağan edilmişdir. Dublin Texnologiya İnstitutu müasir bir texniki kollec olub ölkənin ən böyük, universitet olmayan, üçüncü-səviyyə təhsil qurumudur. Texniki mövzularda ixtisaslaşmış olsa da bir çox sənət və insan elmləri dərsləri də verilir.

Milli Sənət və Dizayn Kolleci və Dun Laoghaire Sənət, Dizayn və Texnologiya İnstitutu sənət, dizayn və media texnologiyası sahələrində təhsil verməkdədir.

Bunların xaricində ayrıca bir çox kiçik ixtisas kollecləri və xüsusi təşkilatlar da var. Məsələn, The Gaiety Aktyorluq Məktəbində həm iki illik sıx aktyorluq kursu, həm də Dublin Şəhər Universiteti və Dublin Biznesin Məktəbi ilə birgə, üç illik bakalavr proqramı vardır.

Şimal-yaxası və Cənubi-yaxası

Liffey çayı şəhəri iki hissəyə bölür.

Ənənəvi olaraq Dublinin Liffey çayının ayırdığı bir şimal-cənub ayrı-seçkiliyi vardır. Bəziləri şimal yaxasını işçi sinifi və cənub yaxasını da orta və yüksək sinif olaraq görməkdədir. Dublin poçt sistemində şimala tək nömrələr, Phibsboro – Dublin 7 kimi, cənuba isə cüt nömrələr, Sandymount – Dublin 4 kimi, ayrılmışdır. Yalnız çayın ətrafı boyunca keçən bölgə Dublin 8 olaraq bu qayda xaricində qalmaqdadır.

Bu ayrı-seçkilik əsrlər əvvəlinədək söykənməkdədir. Məsələn Kildare Qrafı evini, o zamanlar çox da qəbul görməyən, cənub yaxasında inşa etdirmişdir. Bunu niyə etdiyini soruşanlara, "Mən hara getsəm moda məni təqib edir" deyərək cavab vermişdir. Qısa müddət ərzində də bu bölgəyə bir çox başqa əsilzadələr yerləşmişdir.

Şimal-cənub ayrı-seçkiliyi Dublin alt-mədəniyyətlərinin inkişafında özünü göstərməkdədir. Dublinin iqtisadi və sosial qruplarının, Cənublular zəngin, çoxbilmiş və sərbəstdir – Şimalılar kasıb və normaldır əlbəttə gerçək həyatda, yalnız bir neçə nümunə xaricində, etibarlı deyil. Məsələn, İrlandiya prezidentinin evi, aras an Uachtaráin, poçt kodu Dublin 8 dəfə cənub yaxasındaymış kimi görünsə də, əslində şimal yaxasındadır.

Son bir neçə ildir şimal-cənub ayrı-seçkiliyinin olduqca yumuşadığı deyilə bilər. Bunun əsas səbəbi olaraq İrlandiyadakı iqtisadi şərtlərin yaxşılaşması və kelt pələngi iqtisadi hərəkatının çıxışı qəbul edilə bilər. Dublin də buna bağlı olaraq Avropanın ən zəngin şəhərlərindən biri halına gəldi.

Dublin'deki iqtisadi bölünmə şimal-cənuba əlavə olaraq şərq-qərb şəklində də görülməkdədir. Şərq ümumiliyə qərbdən daha zəngindir. Şərqdəki sahil səmtləriylə ki, buna şimaldəkilər də daxildir, qərbdəki yeni quruluşlanan səmtlər arasında diqqətə çarpan sosial fərqliliklər vardır.

2006-ci ildə The Economist jurnalı Dublinin dünyanın ən bahalı 16 cı şəhəri elan etmişdir. Bundan başqa, Mercer firması dünyadakı həyat standartları keyfiyyəti sorğusunda şəhəri 24 cu ən yüksək həyat keyfiyyətinə malik şəhər elan etmişdir.

İdman

İrlandiya'nın az qala bütün idman klubunun mərkəzi Dublində vardır. 82.500 tamaşaçı tutumuyla, Drumcondra yaxınlığındakı Croke Parkı Gal İdman İttifaqının (Gaelic Athletic Association) mərkəzidir və yay aylarında, əziz Patrik günündə və Beynəlxalq Futbol günlərində növbəli olaraq Gal futbolu ilə Hurling oyunlarına ev sahibliyi edir. Dublin Gal futbol komandası liqa matçlarını Parnell Parkında oynayır.

Lansdowne, Dublin isə 48.000 nəfərlik tutumuyla İrlandiya Futbol və Rugby Birliyinin stadionudur. İrlandiya Milli Futbol komandası'nın ev oyunlarındakı matçları burada oynanılır. 2006-ci ildə sökülməsi və yerinə 50.000 nəfərlik tutumu olan yeni bir stadion inşa edilməsi planlanmaqdadır. 2007-ci ildə Gal İdmançı Birliyi tərəfindən verilən icazə nəticəsində Croke Park'da ilk Rugby (İrlandiya – İngiltərə) və Futbol (İrlandiya – Slovakiya) matçları keçirilmişdir.

Phibsboro'daki Dalymount Parkı, İrlandiya futbolunun ənənəvi mərkəzidir amma indiki vaxtda yalnız yerli klublarda Bohemian FK matçları üçün istifadə edilməkdədir. Rivals Shelbourne FK, Drumcondra'daki Tolka Parkında oynamaqdadır. St Patrick's Athletic isə oyunlarını şəhərin cənub-qərb ucundakı Inchicore'daki Richmond Parkında oynayır. İrlandiyanın ən titullu klubu Shamrock Rovers əslində Milltown'dan gəlməkdədir amma son iyirmi ildir özünə yeni bir ev axtarmaqdadır. 2006-ci ildə Tallaght'ta yeni stadionlarının tamamlanmasını gözləyir. Blanchardstown'daki Milli Su Oyunları Mərkəzi, İrlandiyada açılan ilk İdman kompleksidir.

Bunlara əlavə olaraq ayrıca basketbol, Gal Hədtbolu, Otüstü xokkey və atletizm də məşhurdur. Dublin Marafonu 1980-ci ildən bəri mütəmadi olaraq təşkil olunur.

Əyləncə

 
Temple Bar

Dublinin hərəkətli bir gecə həyatı vardır. Liffey çayının cənubunda yerləşən və İrlandiya xaricində də tanınan Temple Bar, gecə həyatının ən hərəkətli yerlərindən biridir. Xüsusilə qadın və kişilərə istiqamətli 'subaylığa vida partiyaları' ilə tanınır və turistlər tərəfindən ziyarət edilən məşhur yerlerdendir.

Şəhər mərkəzində bir neçə teatr vardır. Bunlardan ən böyükləri Abbey Teatrı, Gate Teatrı, Olympia Teatrı və Gaiety Teatrıdur. Bu teatrlarda oyunlara əlavə olaraq, axşamları ayrıca canlı musiqi, rəqs və filmlərə də yer verilir. Ən böyük teatr, Glasnevin'de olan, Dublin Şəhər Universitetinin The Helix'teki, Mahony salonudur.

Şəhər mərkəzində iki böyük kino salonu: Liffey'nin şimalındakı, Savoy kinosu və Cineworld. Yenə Temple Barda olan İrlandiya Film İnstitutunda və d'Olier küçəsindəki Screen kino salonunda alternativ və xüsusi maraq sahələrinə aid olan filmlər göstərilir. Şəhərin digər səmtlərində də bir çox kinoteatr var.

İqlim

 
Dublində orta istilik (qırmızı) və yağış (mavi)

Dublin dənizə məsafəsindən ötəri mülayim bir iqlimə malikdir. Qışları mülayim, yayları sərin keçir və həddindən artıq soyuq ya da isti olmaz. Ümumiyyətlə düşünülənin əksinə Dublin, qərb İrlandiya kimi sıx yağış görməməkdədir. Qərb İrlandiyanın yağış nisbəti ümumiyyətlə paytaxtın iki qatıdır. London ilə müqayisə Dublinin daha az yağışlı gün görünür. Yanvar ayındakı orta hesabla ən yüksək temperaturu 8 °C (46 °F), İyul ayında isə 20 °C (68 °F) 'dir [9].Ən günəşli ayları gündə altı saata qədər uzanan, may və iyunun amma günlər yenə də daha uzun keçər.Ən yağışlı ayları isə, 74mm (2.9 düym) ilə, dekabr və Avqustdur. Ən quru ay, 45 mm (1.7 düym) ilə Apreldir. İllik cəmi orta yağış nisbəti (bütün yağış növləri daxil olmaqla) 762 mm (29.5 düym) 'dir.Bu vəziyyət Sidney, Nyu-York şəhəri və Dallasdan da belə daha azdır. Dublin yüksək paralelik səbəbiylə uzun yaz günlərinə (təxminən 19 saat gün işığı) və qısa qış günlərinə (doqquz saata qədər azalabilir) malikdir. İrlandiyanın geri qalanında da olduğu kimi xortum, qasırğa, zəlzələ və sunami bənzəri təbii fəlakətlər baxımından olduqca qorunaqlıdır.

Şiddətli küləklərə daha çox qış ortası rast gəlinir amma xüsusilə, Oktyabr və Fevral ayları daxil olmaqla, hər an güclü küləklər meydana gələ bilər. Son dövrlərin ən qüvvətli fırtınası 24 dekabr 1997-ci ildə Casement Aerodrome'da, 151 km / s (94 mil / s) olaraq qeyd edilmişdir.

Dublinin ətrafdakındakı bölgələrdə bir neçə dərəcə daha isti keçən bir iqlimi vardır. Bundan başqa, şəhərin mərkəziylə ətəklərində kiçik bir istilik fərqi də var. Şəhərin mərkəzində daha sıx məskunlaşma olduğu üçün bir az daha istidir. Yenə şəhərin mərkəzi ilə 12 kilometr şimalındakı aerodrom arasında da istilik fərqi vardır.

Ay Yanvar Fevral Mart Aprel May İyun İyul Avqust Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr 2005-2006 illəri
Maksimum orta 8°C
(46°F)
8°C
(46°F)
10°C
(50°F)
13°C
(55°F)
15°C
(59°F)
18°C
(64°F)
20°C
(68°F)
19°C
(66°F)
17°C
(63°F)
14°C
(57°F)
10°C
(50°F)
8°C
(46°F)
13°C
(55°F)
Minimum orta 1°C
(34°F)
2°C
(36°F)
3°C
(37°F)
4°C
(39°F)
6°C
(43°F)
9°C
(48°F)
11°C
(52°F)
11°C
(52°F)
9°C
(48°F)
6°C
(43°F)
4°C
(39°F)
3°C
(37°F)
6°C
(43°F)
Cəmi yağış 67 mm (2.6") 55 mm (2.1") 51 mm (2") 45 mm (1.7") 60 mm (2.3") 57 mm (2.2") 70 mm (2.7") 74 mm (2.9") 72 mm (2.8") 70 mm (2.7") 67 mm (2.6") 74 mm (2.9") 762 mm (29.5")

Hökumət

 
Dublin bələdiyyə binası Əvvəlki adı; Royal Exchange, yəni Krallıq Ticarət Mərkəzi

Şəhər Dublin Şəhər Şurası (köhnə adıyla Dublin Məclisi) tərəfindən idarə edilir və rəhbərlik Dublin Bələdiyyə Başçısına (Lord) aiddir. Bələdiyyə başçısı illik olaraq seçilir və məsuliyyət müddəti ərzində Dublin Köşkü'nde yaşayır. Dublin Şəhər Şurasının iki əsas binada yerləşmişdir. Şura konfransları, Dublin bələdiyyə binasındakı mərkəzdə keçirilir. Əvvəllər 'Royal Exchange,' yəni Krallıq Ticarət Mərkəzi, olan bu bina 1850 ci ildə şəhər idarəsi tərəfindən hökumət üçün alınmışdır. Idarənin rəhbərlik səviyyəsindəki məmurların çoxu çox mübahisə edilən "Bələdiyyə ofisləri" ndə çalışmaqdadır.

 
18. əsr sarayı indiki vaxtda məclis binası olaraq istifadə edilməkdədir

Şəhər Şurası tək parlamentdən ibarətdir və beş ildə bir seçilr. Yerli seçki bölgələrindən seçilən 52 üzvü var. Ən çox kresloya sahib partiya kimin hansı komitədə oturacağına, hansı siyasətin yerilidəcəyinə və kimin Bələdiyyə Başçısı olacağına qərar verir. Bələdiyyə başçısının liderliyində şura yaşayış yerlərinə, nəqliyyat rəhbərliyinə, planlamağa, tullantılara vs. nə qədər pul xərclənəcəyinə dair bir büdcə hazırlayar. Dublin Şəhər Direktoru isə Şəhər Şurasının öhdəsinə götürdüyü qərarları tətbiq etməklə cavabdehdir.

İqtisadiyyat və İnfrastruktur

Əlaqə və Media

Dublin İrlandiyanın həm ünsiyyət həm də media mərkəzidir. Bir çox qəzet, radio stansiyası, televiziya kanalı və telefon şirkətinin mərkəzləri burda yerləşir. "Radio Teilifís Éireann" (RTE) İrlandiyanın milli rəsmi yayım orqanıdır və ana ofisləri Donnybrook'ta yerləşir. "Fair City" kanalın paytaxtında bir məhəlləsində (Carraigstown) keçən bir serialıdır. TV3, Kanal 6, Kent kanalı və Setanta Spor'da Dublinin önəmli kanallarıdı. Poçt xidmətlərinin (An Post) əsas infrastrukturu və ofisləri ilə köhnə dövlət telefon şirkəti (Eircom), Meteor mobil telefonu xidməti, Vodafone İrlandiya və O2 İrlandiya da Dublin'dədir. Paytaxt ayrıca The Irish Times və Irish Independent kimi əhəmiyyətli qəzetlərə də ev sahibliyi etməkdədir.

Nəqliyyat

Dublinin yerli qatarları kütləvi daşımanın əhəmiyyətli bir hissəsidir. Dublin, İrlandiya nəqliyyat şəbəkəsinin mərkəzindədir. Dublin limanı ölkənin ən əhəmiyyətli dəniz limanıdır. Dublin aerodrom, 2006-dakı 21 milyon sərnişin daşıması ilə adanın ən sıx aeroportudur. Bundan başqa İrlandiyanın digər aeroprtlarından Avropaya Şimali Amerikaya və Orta Şərqə uçuşlarıyla Avropanın da 14 cü ən sıx aeroportudur. Mərkəzi qatar stansiyası, cənub və şimalı bir-birinə bağlayan, Heuston dayanacağı (Ballina, Westport, Galway, Ennis, Limerick, Tralee, Cork və Waterford reysləri). Connolly stansiyası Sligo, Wexford və Belfast'a xidmət etməkdədir. Bu iki stansiya son dövrdə bir-birinə, Luas adı verilən, tramvay ilə bağlanmışdır. Avtobusla adanın hər yerinə tez avtobus səfərləri vardır.

Avtomobil yolları

Dublin ölkənin Avtomobil yolları şəbəkəsinin mərkəzidir. M50 yolu (İrlandiyanın ən sıx yolu), bir növ ətraf yoludur. Şəhərin cənubuna, qərbinə və şimalına uzanaraq paytaxtdan digər bölgələrə çatan ən əhəmiyyətli əsas yolları bir-birinə bağlayır. Luca kəndi yaxınlığında, Liffey çayının üzərində yüksələn iki körpüdən ibarət Qərb-Bağlantısı'nda ödəniş həyata keçirilir (€ 1.90). M50 yolunun çekilməsi hardasa 20 il davam etmişdir və sonuncu hissəsi İyun 2005-ci ildə açılmışdır.

Ətraf yolunu tamamlamaq üçün "Şərq Keçidi" təklif edildi. Bu layihənin ilk yarısı Dublin Liman Tuneli, yaxın zamanda tamamlandı və 20 dekabr 2006-cı ildə açıldı. Xüsusilə ağır maşınlara istiqamətli xidmət verən bu tunel yüngül vasitələrə ödənişlidir. Fevral 2007-dən bəri ağır tonnajlı vasitələrin bütün həftə ərzində, 7:00 – 19:00 saatları arasında, şəhər mərkəzindən keçmələri qadağan edildi. Yalnız xüsusi icazəsi olanlar bu yollardan istifadə etməkdədir.

Kütləvi nəqliyyat

 
Dublin bölgəsi sürətli nəqliyyat xəritəsi

2002-ci ildə Dublin və ətrafında qalan işçilərin təxminən 46% ı işə velosipedlə və ya kütləvi daşımayla gedirdi.Kütləvi nəqliyyat sistemi yüzlərlə avtobus xəttindən, beş yerli qatar xəttindən və iki tramvay xəttindən ibarətdir. Hökumətin Nəqliyyat 21 adı altında planlaşdırdığı təşəbbüs yüksək tutumlu iki metro xətti qurmaq, qərbə gedən elektrik daşımaları genişləndirmək və olduqca müvəffəqiyyətli olan Luas tramvay sistemini inkişaf etdirmək üçün yaradılmışdır.

Avtobus

Dublinin kütləvi nəqliyyat sisteminin böyük bir qismi Bus Athan Cliath tərəfindən işlədilən, təxminən 200 ədəd gündüz və bazarertəsindən şəmbəyə qədər işləyən 24 gecə avtobus xəttindən ibarətdir. Gündüz kəmərlərində 40, 40A, 40B, 40C, 40D nömrə və hərfli kodlamaları vardır. Gecə kəmərləri üçün nömrənin yanına "N" hərfi qoyulur. Bəzi turist avtobusları xaricində, Dublin avtobus xidmətləri bir adam tərəfindən idarə olunur. Gündüz tarifləri səyahət edilən dayanacaq sayına görə müəyyən edilir.

Yerli Reysli Sistem / DART

DART Dublin və ətrafına xidmət verən beş xətdən ibarətdir. Bu qatarala bəziləri Drogheda qəsəbəsinə qədər də getməkdədir. Xətlərdən biri Dublin körfəzi boyunca gedir və Dublin Bölgəsi Sürətli Tranzit (Dublin Area Rapid Tranzit), DART, olaraq bilinir. Ölkənin elektriklə işləyən tək dəmiryollarıdır. Hər gün 80.000 dən çox sərnişin DART ilə səyahət edir.

Tramvay

 
Luas Tramvayı

2004-ci ildə iki xəttli bir tramvay şəbəkəsi olan Luas açıldı və xidmət verdiyi vaxtdan tez-tez istifadə olunmağa başlandı. İki xətt arasındakı keçid qeyri-kafi olsa da Luas xəttlərini inkişaf etdirmək üzrə, yeddi proyektli bir plan hazırlanıb. Luas'ı gündə orta hesabla 80.000 adamın istifadə edir.

2006-cı ildə Dəmiryolları Xidmət Ofisi, Luas'ın istifadə edilməsindən yalnız bir il sonra gözləniləndən çox daha əvvəl hədəflənən gəlirə çatdığını elan etdi. Luas, ölkədə hökumət dəstəkli işləyən tək toplu daşıma sistemidir. Bu baxımdan Avropada da az olan nümunələrdən biridir.

Sənaye və İqtisadiyyat

Dublin'deki ən məşhur sənaye hərhalda pivə sənayesidir. Ginness adlı pivə markası, 1759-ci ildən bəri Dublinin, St.Ceyms's Gate səmtində çıxarılmaqdadır.

Kelt pələngi hərəkəti illərində, yəni 90-cı illərin ortalarından sonlarına qədər, bir çox dərman və məlumat texnologiyası şirkətləri Dublin və ətrafında ofislər açdı. Microsoftun AvropaOrta Şərq mərkəzi, şəhərin cənubundakı, Sandyford Sənaye bölgəsindədir. Buna əlavə olaraq Google və Amazonun da şəhərdə şöbələri var. İntelHewlett-Packardın Dublinin qərbində qalan Kildare mahalındakı bir məhəllədə (Leixlip) istehsal atelyəsi vardır. 2005-ci ildə Dublin və ətrafındakı bölgədə işləyənlərin sayı təxminən 800.000 nəfər idi. Bunlardan 600.000 'i xidmət sektorunda və 200.000' i isə sənayedə işləyir.

Qardaş şəhərlər

Dublinin 3 qardaş şəhəri vardır.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. http://citypopulation.de/Ireland-Cities.html
  2. Hava və iqlim: BBC Meteoroloji 2003-12-07 at the Wayback Machine.

Xarici keçidlər

  • www.dublincity.ie

dublin, irlandca, baile, Átha, cliath, Áth, cliath, dubh, linn, deyə, bilinir, irlandiyanın, paytaxtı, eyni, zamanda, böyük, şəhəri, ölkənin, şərq, sahilinin, ortasında, liffey, çayının, ağzında, saarayı, nın, mərkəzində, yerləşir, vikinq, məskunlaşmalarının, . Dublin Dublin Irlandca Baile Atha Cliath Ath Cliath ya da Dubh Linn deye de bilinir Irlandiyanin paytaxti ve eyni zamanda en boyuk seheri Olkenin serq sahilinin ortasinda Liffey cayinin agzinda Dublin Saarayi nin merkezinde yerlesir Vikinq meskunlasmalarinin merkezi olaraq qurulan seher Orta Esrlerden beri Irlandiyanin paytaxtidir Dublinirl Baile Atha Cliath ing DublinBayraq Gerb53 20 59 sm e 6 15 37 q u Olke IrlandiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 841Ilk melumat 140Sahesi 114 990 000 m Merkezin hundurluyu 20 1 mSaat qursagi UTC 0EhalisiEhalisi 1 173 179 nef 24 aprel 2016 1 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi D1 18 20 22 24 D6W D1 18 20 22 D6Wdublincity ieDublin Vikianbarda elaqeli mediafayllarBBC nin 2003 ci ilde Avropa daxilinde 112 seher ve 11 200 adamla apardigi anketde Dublin Avropanin yasanacaq en yaxsi paytaxti Irlandiya ise Avropanin en xosbext olkesi secilmisdir Mundericat 1 Adi 2 Tarixi 3 Medeniyyet 3 1 Umumi veziyyet 4 Tehsil 5 Simal yaxasi ve Cenubi yaxasi 6 Idman 7 Eylence 8 Iqlim 9 Hokumet 10 Iqtisadiyyat ve Infrastruktur 10 1 Elaqe ve Media 10 2 Neqliyyat 10 3 Avtomobil yollari 10 4 Kutlevi neqliyyat 10 4 1 Avtobus 10 4 2 Yerli Reysli Sistem DART 10 4 3 Tramvay 10 5 Senaye ve Iqtisadiyyat 11 Qardas seherler 12 Hemcinin bax 13 Istinadlar 14 Xarici kecidlerAdi RedakteDublin adi Irlandaca da qara hovuz menasini veren Dubh Linn sozunden gelmekdedir Sonraki zaman ise Irlandaca da yazilisinda bh deki B nin on Dub Linn ya da Duḃlinn seklinde bir noqte vardir Fransiz dilinde danisan Anglo Norman lar noqteni goturmusler ve adi Develyn ya da Dublin olaraq yazmislar Bezi menbelerde Dublin adinin Skandinaviya menseli olduguna dair de fikirler var Muasir Irlandiya dilinde seherin meshur adi baile Athan Cliathtir Bu sozle 988 ci ilde II Mael Sechnaill terefinden qurulan Dubh Linn qesebesi ve Qara Gol ile birlesen yasayis yeri nezerde tutulur Tarixi Redakte 1922 ci ile qeder Irlandiya Lordu nun taxti olaraq istifade edilen Dublin qalasi Yunanli astronom Ptolemey in yazilari Dublin ile elaqedar en qedim menbeelerdendir E E 140 illerinde Eblana Civitas adli bir yasayis yerinden behs etmekdedir Dubh Linn in meskunlasma yeri kimi tarixi E e 1 esre qeder getmekdedir Sonralar burada bir monastir insa edilmisdir Amma qesebe olaraq 841 ci ilde Norse lar terefinden qurulmusdur baile Athan Cliath ya da qisaca ath Cliath 988 ci ilde quruldu ve bir muddet sonra bu iki qesebe birlesdi Normanlarin Irlandiyani isgalindan sonra Dublin paytaxt oldu ve iqtidar musteqilliklerine qeder Dublin qalasinda toplandi 14 esrden 16 esrin sonlarina qeder Dublin ve etrafi Pale yeni serhed olaraq bilinir Irlandiyanin hokumet idaresindeki en boyuk sahesini meydana getirdi 17 esrden etibaren Genis Prospektler Komissiyasinin da desteyiyle seher suretle boyudu Krallari I ve IV George lar arasindaki dovrde yeni Georgian dovru bir muddet Londondan sonra Britaniya Imperiyasinin ikinci seheri movqesinde idi Dublinin en maraqli arxitekturasinin boyuk bir hissesi bu dovrden qalmadir 19 esr sonlari ve 20 esr baslarinda Respublikaci inqilabcilarin Birlesmis Krallika qarsi baslatdiqlari qiyamlar 24 aprel 1916 daki Mektubuna basqini ile herekat olcusune catdi amma 24 30 aprel arasinda suren Pasxa Qiyami inqilabcilarin teslim olmagiyla sona catdi Bu muddetde on plana cixan Michael Collins qiyamlar muddetin istifade etdiyi taktikalarla seher ici partizan muharibesinin ilk numunelerini numayis etdirdi Ingilis Irlandiya doyusu ile Irlandiya vetendas muharibesi seheri mehv etdi Seherin en gozel binalari bu doyusler zamani dagidildi Liffey ustundeki Half Penni korpusu II Dunya muharibesinden sonra Dublin zamansiz paytaxt olaraq qaldi muasirlesme yavas irelileyirdi amma sonda 1960 ci illerde deyisme suretlenmeye basladi Son illerde yasayis neqliyyat ve is sahesinde aparilan xususi ve dovlet tesebbusu Dublinin alt qurulusunu olduqca deyisdi Bezi meshur kuce adlari hele inkisaf ve deyisikliklerden evvel orada olan bar ve ya dukanin adiyla xatirlanmaqdadir 12 esrde baslayan Ingilis esaretinden etibaren seher Irlandiya adasinin paytaxtli olmusdur Bagli oldugu hokumetlerarasi bunlardir Bagli oldugu hokumetler bunlardir Irlandiya Lordlugu 1171 1541 Irlandiya Kralligi 1541 1800 Birlesmis Kralligin bir hissesi kimi Irlandiya 1801 1922 Irlandiya Respublikasi 1919 1922 1922 ci ilde Irlandiyanin bolunmesinden etibaren Irlandiya Musteqil eyaletinin paytaxti olmaga davam etdi 1922 1937 ve bu anda Irlandiya Respublikasinin paytaxti Bu hokumetlerin coxu Ingilis hokumetiyle eyni zamanda olmusdur Medeniyyet RedakteUmumi veziyyet Redakte Dublin Avropanin en ehemiyyetli medeni merkezlerinden biri ve Jonathan Swift Maeve Binchy Bram Stoker Oscar Wilde Uilyam Yeyts James Joyce JM Synge Corc Bernard Sou Sean O Casey Samuel Beckett Brendan behai ve Roddy Doyl kimi bir cox meshur yazicinin cixdigi bir seherdir Seherle elaqedar en meshur eserlerden biri Ceyms Joyce un Dublinliler adli ehvalat kitabidir Bu eserinde Joyce 20 esrin evvellerinde seherdeki yerli xalqi ve olanlari izah edir Irlandiya Milli Yayim Muzeyi Muasir Incesenet Muzeyi Milli Qalereyasi Milli Kitabxanasi Hugh Lane Belediyye Qalereyasi ve Chester Beatty Kitabxanasi Dublindedir Seherin merkezinde Seher Senet Merkezi Dord Qalereya Duqlas Hyde Qalereyasi Layihe Senet Merkezi ve Iber Kralliq Akademiyasi kimi bir cox qalereya ve senet merkezi vardir Temple Bar xususile heftesonlari Birlesmis Kralliqdan ve basqa bir cox yerden turist ceken meshur bir gece heyati mekanidir Seher dunyanin en genc ehalisine sahib yerlerden biridir Orta yas heddi 25 dir Tehsil Redakte Trinity Kolleci Dublin Dublin uc universiteti ve bir cox diger ali tehsil qurumuyla Irlandiyanin ilk tehsil merkezidir Seherde 20 eded ucuncu seviyye bir nov davamli yuksek tehsil institut ve kollec var Dublin Universiteti 16 esre qeder uzanan tarixiyle Irlandiyanin en qedim universitetidir Bir tek kolleci vardir Trinity Kolleci ve Kralliq tesdiqiyle I Elizabeth dovrunde qurulmusdur Kollec Katoliklerin musteqilliyi qeder Roma Katoliklerine bagli qalmisdir Daha sonra ise 1970 ci ile qeder Roma Katolikleri terefinden qadagan edilmisdir Dublin Texnologiya Institutu muasir bir texniki kollec olub olkenin en boyuk universitet olmayan ucuncu seviyye tehsil qurumudur Texniki movzularda ixtisaslasmis olsa da bir cox senet ve insan elmleri dersleri de verilir Milli Senet ve Dizayn Kolleci ve Dun Laoghaire Senet Dizayn ve Texnologiya Institutu senet dizayn ve media texnologiyasi sahelerinde tehsil vermekdedir Bunlarin xaricinde ayrica bir cox kicik ixtisas kollecleri ve xususi teskilatlar da var Meselen The Gaiety Aktyorluq Mektebinde hem iki illik six aktyorluq kursu hem de Dublin Seher Universiteti ve Dublin Biznesin Mektebi ile birge uc illik bakalavr proqrami vardir Simal yaxasi ve Cenubi yaxasi RedakteLiffey cayi seheri iki hisseye bolur Enenevi olaraq Dublinin Liffey cayinin ayirdigi bir simal cenub ayri seckiliyi vardir Bezileri simal yaxasini isci sinifi ve cenub yaxasini da orta ve yuksek sinif olaraq gormekdedir Dublin poct sisteminde simala tek nomreler Phibsboro Dublin 7 kimi cenuba ise cut nomreler Sandymount Dublin 4 kimi ayrilmisdir Yalniz cayin etrafi boyunca kecen bolge Dublin 8 olaraq bu qayda xaricinde qalmaqdadir Bu ayri seckilik esrler evvelinedek soykenmekdedir Meselen Kildare Qrafi evini o zamanlar cox da qebul gormeyen cenub yaxasinda insa etdirmisdir Bunu niye etdiyini sorusanlara Men hara getsem moda meni teqib edir deyerek cavab vermisdir Qisa muddet erzinde de bu bolgeye bir cox basqa esilzadeler yerlesmisdir Simal cenub ayri seckiliyi Dublin alt medeniyyetlerinin inkisafinda ozunu gostermekdedir Dublinin iqtisadi ve sosial qruplarinin Cenublular zengin coxbilmis ve serbestdir Simalilar kasib ve normaldir elbette gercek heyatda yalniz bir nece numune xaricinde etibarli deyil Meselen Irlandiya prezidentinin evi aras an Uachtarain poct kodu Dublin 8 defe cenub yaxasindaymis kimi gorunse de eslinde simal yaxasindadir Son bir nece ildir simal cenub ayri seckiliyinin olduqca yumusadigi deyile biler Bunun esas sebebi olaraq Irlandiyadaki iqtisadi sertlerin yaxsilasmasi ve kelt pelengi iqtisadi herekatinin cixisi qebul edile biler Dublin de buna bagli olaraq Avropanin en zengin seherlerinden biri halina geldi Dublin deki iqtisadi bolunme simal cenuba elave olaraq serq qerb seklinde de gorulmekdedir Serq umumiliye qerbden daha zengindir Serqdeki sahil semtleriyle ki buna simaldekiler de daxildir qerbdeki yeni quruluslanan semtler arasinda diqqete carpan sosial ferqlilikler vardir 2006 ci ilde The Economist jurnali Dublinin dunyanin en bahali 16 ci seheri elan etmisdir Bundan basqa Mercer firmasi dunyadaki heyat standartlari keyfiyyeti sorgusunda seheri 24 cu en yuksek heyat keyfiyyetine malik seher elan etmisdir Idman RedakteIrlandiya nin az qala butun idman klubunun merkezi Dublinde vardir 82 500 tamasaci tutumuyla Drumcondra yaxinligindaki Croke Parki Gal Idman Ittifaqinin Gaelic Athletic Association merkezidir ve yay aylarinda eziz Patrik gununde ve Beynelxalq Futbol gunlerinde novbeli olaraq Gal futbolu ile Hurling oyunlarina ev sahibliyi edir Dublin Gal futbol komandasi liqa matclarini Parnell Parkinda oynayir Lansdowne Dublin ise 48 000 neferlik tutumuyla Irlandiya Futbol ve Rugby Birliyinin stadionudur Irlandiya Milli Futbol komandasi nin ev oyunlarindaki matclari burada oynanilir 2006 ci ilde sokulmesi ve yerine 50 000 neferlik tutumu olan yeni bir stadion insa edilmesi planlanmaqdadir 2007 ci ilde Gal Idmanci Birliyi terefinden verilen icaze neticesinde Croke Park da ilk Rugby Irlandiya Ingiltere ve Futbol Irlandiya Slovakiya matclari kecirilmisdir Phibsboro daki Dalymount Parki Irlandiya futbolunun enenevi merkezidir amma indiki vaxtda yalniz yerli klublarda Bohemian FK matclari ucun istifade edilmekdedir Rivals Shelbourne FK Drumcondra daki Tolka Parkinda oynamaqdadir St Patrick s Athletic ise oyunlarini seherin cenub qerb ucundaki Inchicore daki Richmond Parkinda oynayir Irlandiyanin en titullu klubu Shamrock Rovers eslinde Milltown dan gelmekdedir amma son iyirmi ildir ozune yeni bir ev axtarmaqdadir 2006 ci ilde Tallaght ta yeni stadionlarinin tamamlanmasini gozleyir Blanchardstown daki Milli Su Oyunlari Merkezi Irlandiyada acilan ilk Idman kompleksidir Bunlara elave olaraq ayrica basketbol Gal Hedtbolu Otustu xokkey ve atletizm de meshurdur Dublin Marafonu 1980 ci ilden beri mutemadi olaraq teskil olunur Eylence Redakte Temple Bar Dublinin hereketli bir gece heyati vardir Liffey cayinin cenubunda yerlesen ve Irlandiya xaricinde de taninan Temple Bar gece heyatinin en hereketli yerlerinden biridir Xususile qadin ve kisilere istiqametli subayliga vida partiyalari ile taninir ve turistler terefinden ziyaret edilen meshur yerlerdendir Seher merkezinde bir nece teatr vardir Bunlardan en boyukleri Abbey Teatri Gate Teatri Olympia Teatri ve Gaiety Teatridur Bu teatrlarda oyunlara elave olaraq axsamlari ayrica canli musiqi reqs ve filmlere de yer verilir En boyuk teatr Glasnevin de olan Dublin Seher Universitetinin The Helix teki Mahony salonudur Seher merkezinde iki boyuk kino salonu Liffey nin simalindaki Savoy kinosu ve Cineworld Yene Temple Barda olan Irlandiya Film Institutunda ve d Olier kucesindeki Screen kino salonunda alternativ ve xususi maraq sahelerine aid olan filmler gosterilir Seherin diger semtlerinde de bir cox kinoteatr var Iqlim Redakte Dublinde orta istilik qirmizi ve yagis mavi Dublin denize mesafesinden oteri mulayim bir iqlime malikdir Qislari mulayim yaylari serin kecir ve heddinden artiq soyuq ya da isti olmaz Umumiyyetle dusunulenin eksine Dublin qerb Irlandiya kimi six yagis gormemekdedir Qerb Irlandiyanin yagis nisbeti umumiyyetle paytaxtin iki qatidir London ile muqayise Dublinin daha az yagisli gun gorunur Yanvar ayindaki orta hesabla en yuksek temperaturu 8 C 46 F Iyul ayinda ise 20 C 68 F dir 9 En gunesli aylari gunde alti saata qeder uzanan may ve iyunun amma gunler yene de daha uzun kecer En yagisli aylari ise 74mm 2 9 duym ile dekabr ve Avqustdur En quru ay 45 mm 1 7 duym ile Apreldir Illik cemi orta yagis nisbeti butun yagis novleri daxil olmaqla 762 mm 29 5 duym dir Bu veziyyet Sidney Nyu York seheri ve Dallasdan da bele daha azdir Dublin yuksek paralelik sebebiyle uzun yaz gunlerine texminen 19 saat gun isigi ve qisa qis gunlerine doqquz saata qeder azalabilir malikdir Irlandiyanin geri qalaninda da oldugu kimi xortum qasirga zelzele ve sunami benzeri tebii felaketler baximindan olduqca qorunaqlidir Siddetli kuleklere daha cox qis ortasi rast gelinir amma xususile Oktyabr ve Fevral aylari daxil olmaqla her an guclu kulekler meydana gele biler Son dovrlerin en quvvetli firtinasi 24 dekabr 1997 ci ilde Casement Aerodrome da 151 km s 94 mil s olaraq qeyd edilmisdir Dublinin etrafdakindaki bolgelerde bir nece derece daha isti kecen bir iqlimi vardir Bundan basqa seherin merkeziyle eteklerinde kicik bir istilik ferqi de var Seherin merkezinde daha six meskunlasma oldugu ucun bir az daha istidir Yene seherin merkezi ile 12 kilometr simalindaki aerodrom arasinda da istilik ferqi vardir Ay 2 Yanvar Fevral Mart Aprel May Iyun Iyul Avqust Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr 2005 2006 illeriMaksimum orta 8 C 46 F 8 C 46 F 10 C 50 F 13 C 55 F 15 C 59 F 18 C 64 F 20 C 68 F 19 C 66 F 17 C 63 F 14 C 57 F 10 C 50 F 8 C 46 F 13 C 55 F Minimum orta 1 C 34 F 2 C 36 F 3 C 37 F 4 C 39 F 6 C 43 F 9 C 48 F 11 C 52 F 11 C 52 F 9 C 48 F 6 C 43 F 4 C 39 F 3 C 37 F 6 C 43 F Cemi yagis 67mm 2 6 55mm 2 1 51mm 2 45mm 1 7 60mm 2 3 57mm 2 2 70mm 2 7 74mm 2 9 72mm 2 8 70mm 2 7 67mm 2 6 74mm 2 9 762mm 29 5 Hokumet Redakte Dublin belediyye binasi Evvelki adi Royal Exchange yeni Kralliq Ticaret Merkezi Seher Dublin Seher Surasi kohne adiyla Dublin Meclisi terefinden idare edilir ve rehberlik Dublin Belediyye Bascisina Lord aiddir Belediyye bascisi illik olaraq secilir ve mesuliyyet muddeti erzinde Dublin Kosku nde yasayir Dublin Seher Surasinin iki esas binada yerlesmisdir Sura konfranslari Dublin belediyye binasindaki merkezde kecirilir Evveller Royal Exchange yeni Kralliq Ticaret Merkezi olan bu bina 1850 ci ilde seher idaresi terefinden hokumet ucun alinmisdir Idarenin rehberlik seviyyesindeki memurlarin coxu cox mubahise edilen Belediyye ofisleri nde calismaqdadir 18 esr sarayi indiki vaxtda meclis binasi olaraq istifade edilmekdedir Seher Surasi tek parlamentden ibaretdir ve bes ilde bir secilr Yerli secki bolgelerinden secilen 52 uzvu var En cox kresloya sahib partiya kimin hansi komitede oturacagina hansi siyasetin yerilideceyine ve kimin Belediyye Bascisi olacagina qerar verir Belediyye bascisinin liderliyinde sura yasayis yerlerine neqliyyat rehberliyine planlamaga tullantilara vs ne qeder pul xercleneceyine dair bir budce hazirlayar Dublin Seher Direktoru ise Seher Surasinin ohdesine goturduyu qerarlari tetbiq etmekle cavabdehdir Iqtisadiyyat ve Infrastruktur RedakteElaqe ve Media Redakte Dublin Irlandiyanin hem unsiyyet hem de media merkezidir Bir cox qezet radio stansiyasi televiziya kanali ve telefon sirketinin merkezleri burda yerlesir Radio Teilifis Eireann RTE Irlandiyanin milli resmi yayim orqanidir ve ana ofisleri Donnybrook ta yerlesir Fair City kanalin paytaxtinda bir mehellesinde Carraigstown kecen bir serialidir TV3 Kanal 6 Kent kanali ve Setanta Spor da Dublinin onemli kanallaridi Poct xidmetlerinin An Post esas infrastrukturu ve ofisleri ile kohne dovlet telefon sirketi Eircom Meteor mobil telefonu xidmeti Vodafone Irlandiya ve O2 Irlandiya da Dublin dedir Paytaxt ayrica The Irish Times ve Irish Independent kimi ehemiyyetli qezetlere de ev sahibliyi etmekdedir Neqliyyat Redakte Dublinin yerli qatarlari kutlevi dasimanin ehemiyyetli bir hissesidir Dublin Irlandiya neqliyyat sebekesinin merkezindedir Dublin limani olkenin en ehemiyyetli deniz limanidir Dublin aerodrom 2006 daki 21 milyon sernisin dasimasi ile adanin en six aeroportudur Bundan basqa Irlandiyanin diger aeroprtlarindan Avropaya Simali Amerikaya ve Orta Serqe ucuslariyla Avropanin da 14 cu en six aeroportudur Merkezi qatar stansiyasi cenub ve simali bir birine baglayan Heuston dayanacagi Ballina Westport Galway Ennis Limerick Tralee Cork ve Waterford reysleri Connolly stansiyasi Sligo Wexford ve Belfast a xidmet etmekdedir Bu iki stansiya son dovrde bir birine Luas adi verilen tramvay ile baglanmisdir Avtobusla adanin her yerine tez avtobus seferleri vardir Avtomobil yollari Redakte Dublin olkenin Avtomobil yollari sebekesinin merkezidir M50 yolu Irlandiyanin en six yolu bir nov etraf yoludur Seherin cenubuna qerbine ve simalina uzanaraq paytaxtdan diger bolgelere catan en ehemiyyetli esas yollari bir birine baglayir Luca kendi yaxinliginda Liffey cayinin uzerinde yukselen iki korpuden ibaret Qerb Baglantisi nda odenis heyata kecirilir 1 90 M50 yolunun cekilmesi hardasa 20 il davam etmisdir ve sonuncu hissesi Iyun 2005 ci ilde acilmisdir Etraf yolunu tamamlamaq ucun Serq Kecidi teklif edildi Bu layihenin ilk yarisi Dublin Liman Tuneli yaxin zamanda tamamlandi ve 20 dekabr 2006 ci ilde acildi Xususile agir masinlara istiqametli xidmet veren bu tunel yungul vasitelere odenislidir Fevral 2007 den beri agir tonnajli vasitelerin butun hefte erzinde 7 00 19 00 saatlari arasinda seher merkezinden kecmeleri qadagan edildi Yalniz xususi icazesi olanlar bu yollardan istifade etmekdedir Kutlevi neqliyyat Redakte Dublin bolgesi suretli neqliyyat xeritesi 2002 ci ilde Dublin ve etrafinda qalan iscilerin texminen 46 i ise velosipedle ve ya kutlevi dasimayla gedirdi Kutlevi neqliyyat sistemi yuzlerle avtobus xettinden bes yerli qatar xettinden ve iki tramvay xettinden ibaretdir Hokumetin Neqliyyat 21 adi altinda planlasdirdigi tesebbus yuksek tutumlu iki metro xetti qurmaq qerbe geden elektrik dasimalari genislendirmek ve olduqca muveffeqiyyetli olan Luas tramvay sistemini inkisaf etdirmek ucun yaradilmisdir Avtobus Redakte Dublinin kutlevi neqliyyat sisteminin boyuk bir qismi Bus Athan Cliath terefinden isledilen texminen 200 eded gunduz ve bazarertesinden sembeye qeder isleyen 24 gece avtobus xettinden ibaretdir Gunduz kemerlerinde 40 40A 40B 40C 40D nomre ve herfli kodlamalari vardir Gece kemerleri ucun nomrenin yanina N herfi qoyulur Bezi turist avtobuslari xaricinde Dublin avtobus xidmetleri bir adam terefinden idare olunur Gunduz tarifleri seyahet edilen dayanacaq sayina gore mueyyen edilir Yerli Reysli Sistem DART Redakte DART Dublin ve etrafina xidmet veren bes xetden ibaretdir Bu qatarala bezileri Drogheda qesebesine qeder de getmekdedir Xetlerden biri Dublin korfezi boyunca gedir ve Dublin Bolgesi Suretli Tranzit Dublin Area Rapid Tranzit DART olaraq bilinir Olkenin elektrikle isleyen tek demiryollaridir Her gun 80 000 den cox sernisin DART ile seyahet edir Tramvay Redakte Luas Tramvayi 2004 ci ilde iki xettli bir tramvay sebekesi olan Luas acildi ve xidmet verdiyi vaxtdan tez tez istifade olunmaga baslandi Iki xett arasindaki kecid qeyri kafi olsa da Luas xettlerini inkisaf etdirmek uzre yeddi proyektli bir plan hazirlanib Luas i gunde orta hesabla 80 000 adamin istifade edir 2006 ci ilde Demiryollari Xidmet Ofisi Luas in istifade edilmesinden yalniz bir il sonra gozlenilenden cox daha evvel hedeflenen gelire catdigini elan etdi Luas olkede hokumet destekli isleyen tek toplu dasima sistemidir Bu baximdan Avropada da az olan numunelerden biridir Senaye ve Iqtisadiyyat Redakte Dublin deki en meshur senaye herhalda pive senayesidir Ginness adli pive markasi 1759 ci ilden beri Dublinin St Ceyms s Gate semtinde cixarilmaqdadir Kelt pelengi hereketi illerinde yeni 90 ci illerin ortalarindan sonlarina qeder bir cox derman ve melumat texnologiyasi sirketleri Dublin ve etrafinda ofisler acdi Microsoftun Avropa ve Orta Serq merkezi seherin cenubundaki Sandyford Senaye bolgesindedir Buna elave olaraq Google ve Amazonun da seherde sobeleri var Intel ve Hewlett Packardin Dublinin qerbinde qalan Kildare mahalindaki bir mehellede Leixlip istehsal atelyesi vardir 2005 ci ilde Dublin ve etrafindaki bolgede isleyenlerin sayi texminen 800 000 nefer idi Bunlardan 600 000 i xidmet sektorunda ve 200 000 i ise senayede isleyir Qardas seherler RedakteDublinin 3 qardas seheri vardir Barselona Ispaniya Liverpul Ingiltere San Xose ABS Hemcinin bax Redakte Vikianbarda Dublin ile elaqeli mediafayllar var IrlandiyaIstinadlar Redakte http citypopulation de Ireland Cities html Hava ve iqlim BBC Meteoroloji Arxivlesdirilib 2003 12 07 at the Wayback Machine Xarici kecidler Redaktewww dublincity ieMenbe https az wikipedia org w index php title Dublin amp oldid 6033257, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.