fbpx
Wikipedia

Azərbaycan bayrağı

Avqust 01, 2021

Azərbaycan Respublikasının bayrağı — Azərbaycan Respublikasının rəsmi simvollarından (himn və gerblə birlikdə) biri. Bayraq ilk dəfə 9 noyabr 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası tərəfindən təsdiq edilmişdir. 5 fevral 1991-ci ildə bayraq həmin il müstəqilliyini elan etmiş Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti tərəfindən təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Bayrağı
AdıÜçrəngli bayraq
İstifadəsiMilli bayraq və dəniz bayrağı
Proporsiya1:2
Qəbul edilib9 noyabr 1918
DizaynMavi rəng, qırmızı rəng, yaşıl rəng. Qırmızı zolağın ortasında ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri vardır.
DizaynerƏli bəy Hüseynzadə

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə Azərbaycanda hər il Dövlət Bayrağı Günü qeyd olunur.

Bayrağın təsviri

 
Bayrağın tikilmə planı

Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir. Bayraq üç rəngli parçadan (trikolor) ibarətdir. Bayraq bərabər enli üç üfüqi zolaqdan (yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl rəngdədir) ibarətdir. Qırmızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara ilə səkkizguşəli ulduz təsvir edilmişdir. Bayrağın mavi rəngi türkçülüyü, qırmızı müasir cəmiyyət, demokratiyanı, yaşıl rəng isə İslamçılığı tərənnüm edir.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Rəyasət Heyətinin sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1918-ci ildə Azərbaycan parlamentinin yığıncağında demişdi: "Bizim qaldırdığımız bayrağın üç rəngi: türk milli mədəniyyətinin, müsəlman sivilizasiyasının və müasir Avropa demokratik əsaslarının simvoludur". Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət himninin müəl­li­fi Üzeyir Hacıbəyov ya­zır­dı: "Azər­baycan Re­s­pub­li­ka­sı sağlam mil­li özül üzə­rin­də və türk düşüncə­si ilə ya­ra­dı­lıb… Ey­ni za­man­da, Azər­bay­can ye­ni cə­miyyət for­ma­laş­dır­ma­ğa, Av­ro­pa düşüncə­si ilə hə­rə­kət et­məyə ça­lı­şır­dı. Bay­rağı­mız­da­kı üç rə­ng bu ele­men­t­lə­ri özündə əks et­di­rir".

Bayraqda əks olunan rənglərin mənası məlum olsa da ağ rəngli aypara və səkkizgüşəli ulduzun mənası barədə yekdil fikir yoxdur. Qırmızı zolaq üstündəki bu rəmzlər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin Gəncədə qəbul etdiyi (21 iyun 1918-ci il) qırmızı rəngli, üstündə ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri olan dövlət bayrağının (bu XIX əsrin ortalarınadək Osmanlı İmperatorluğunun milli bayrağı olub) üçrəngli milli bayraqda kiçildilmiş formasından ibarətdir. Başqa sözlə, ağrəngli aypara və səkkizguşəli ulduz simvolu Azərbaycan bayrağına əski Osmanlı İmperatorluğunun bayrağından hazır şəkildə keçmişdir.

Fətəli xan Xoyski öz nitqində ulduzun guşələrinin sayının 1918-ci ildə əski əlifba ilə yazılan Azərbaycan sözünə işarə olduğunu bildirib. Bəzi iddialara görə, 8 oğuz tayfasının birləşməsi (azərbaycanlılar, osmanlılar, çağataylar, tatarlar, qazaxlar, qıpçaqlar, səlcuqilər və türkmənlər) ulduzun 8 guşəsində əks edilib. Digər fərziyyələr də var.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 23-cü maddəsində Dövlət Bayrağının təsviri:

  Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl rəngdədir və qırmızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara ilə səkkizguşəli ulduz təsvir edilmişdir. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir.  

Rəng kodları

"Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağının istifadə qaydası" haqqında sərəncamda dövlət bayrağının dəqiq rəng xüsusiyyətləri qeyd olunur. 22 oktyabr 2013-cü il tarixində “Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının istifadəsi qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir. Bu qanuna əsasən kodları — Pantone Blue 313C, Pantone Red 185C və Pantone Green 3405C rəng çalarları yeniləri ilə əvəz edilmişdir:

Rəng modeli Mavi Qırmızı Yaşıl
Pantone 306C Red 032C 362C
RGB 0, 181, 226 239, 51, 64 80, 158, 47
CMYK 75, 0, 5, 0 0, 79, 73, 6 78, 0, 100, 2
Hex #00b5e2 #ef3340 #509e2f

Bayrağın tarixi

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı

 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk bayrağı

1918-ci il mayın 28-də tarixdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti quruldu. Onun əsas rəmzi olan bayraq haqqında da həmin ilin iyun ayının 21-də hökumətin qərarı verildi. Həmin qərardan:

  Üstündə qırmızı fonda ağ səkkizguşəli ulduz və aypara təsviri olan qumaş Azərbaycanın bayrağı kimi təsdiq edilsin.  

Bu bayraq Osmanlı imperatorluğunun XVIII əsrin sonundan XIX əsrin 50-ci illərinədək mövcud olmuş üzərində ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri olan qırmızı rəngli dövlət bayrağı idi.

 
ADR hökumətinin 9 noyabr 1918-ci il iclasındakı protokoldan bayraq haqqında sənəd

Daha sonra Azərbaycan bayrağının dəyişməsi sualı qaldırıldı. Yeni layihə üç ideyanı əks etdirməli idi: Türkçülük, İslamçılıq və Müasirlik. Qeyd olunmalıdır ki, ideyaların formalaşmasında filosof Cəmaləddin Əfqaninin təsiri olmuşdu. Əfqani "Milli birlik fəlsəfəsi və din əsl mahiyyəti" və "İslam birliyi" kitablarında, müsəlman xalqlarının tərəqqisi dini konsolidasiya şəraitində, milli birlik və Avropa hökumətçiliyinin mütərəqqi ənənələrini tədqiq etməsi nəticəsində mümkündür. 1914-cü ildə, Cəmaləddin Əfqani kimi Məhəmməd Əmin Rəsulzadə də islamiyyətin və müsəlmanlığın milliyyət deyil, «ümmətçilik» ifadə etdiyini, milliyyətin isə din üzərində deyil, dil və mədəniyyət birliyi üzərində qurulduğunu və bu milli diriliyin təməlini təşkil edən milli mədəniyyətin ünsürlərini izah edərək milli hərəkatın ictimai fəlsəfəsini qeyd etmişdi.

 
1919-cu ildə AXC hökumətinin poçt markası.

1918-ci ilin noyabrın 9-da Fətəli xan Xoyskinin hesabatı əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin haqqında bayrağı qərar qəbul edildi:

  Milli bayraq haqqında Azərbaycan hökuməti qərarları dəftərindən 9 noyabr 1918-ci il tarixli çıxarışı:

Eşidildi: Nazirlər Şurası sədrinin Milli bayraq haqqında məruzəsi. Qərara alındı: Yaşıl, qırmızı və mavi rənglərdən, ağ aypara və səkkizbucaq ulduzdan ibarət olan bayraq Milli bayraq hesab edilsin.

 

ABŞ veksilloloqu Vitni Smitə görə bayrağın müəllifi Əli bəy Hüseynzadə idi. 1907-ci ildə iyul ayının 10-da Bakıda Hüseynzadənin nəşr etdiyi “Füyuzat” (bolluq, bərəkət mənasındadır) jurnalındakı bir məqaləsində "Türk hissiyyatlı, islam etiqadlı, firəng qafalı" kimi ilk dəfə təqdim etdiyi bu fikri sonradan mütəfəkkir Ziya Göyalp belə ifadə etmişdi: “Türk qanlı, islam imanlı, avropa mədəniyyətli”.

7 dekabr 1918-ci ildə Şərqdə və Türk-İslam dünyasında ilk demokratik, dünyəvi dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin açılışı zamanı olmuş, Azərbaycan bayrağı Parlament binası üzərində qaldırılmışdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk Parlamentini açan Məhəmməd Əmin Rəsulzadə müstəqil Azərbaycanı təmsil edən milli bayrağımızdakı üç rəngi "türk hürriyyəti, islam mədəniyyəti və müasir Avropa iqtidari-əhraranəsini" (demokratiyasını) ifadə etdiyini xüsusi olaraq qeyd edirdi. O, başqa bir çıxışında isə deyirdi ki, Azərbaycanın Dövlət bayrağındakı bu üç rəng "Türk milli mədəniyyətinin, müasir Avropa demokratiyasının və islam sivilizasiyasının simvoludur".

Üzeyir Hacıbəyov milli bayrağın rənglərin ifadə etdiyi məna və funksiyadan danışaraq yazırdı:

  Azərbaycan Respublikası o zaman bütün Şərqdə (və Avropada) ən demokratik parlament modelinə malik idi və sağlam bir milliyyət fikri və türklük şüuru üzərində qurulmuşdu...Eyni zamanda, Azərbaycan çağdaş bir cəmiyyət qurmağa, Avropa zehniyyəti ilə çalışmağa əzm etmişdir. Bayrağımızın üç rəngi bu ümdənin timsalıdır.  

Üzeyir Hacıbəyov Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bir illiyinə həsr olunmuş "Bir yaş" adlı məqaləsində milli bayraqdakı rənglərin mənasına toxunaraq deyirdi:

  Mavi rəngi türklüyə, yaşıl rəngi islamlığa və al rəngi mədəniyyətə işarə olan bayrağımızın mənayi-mənəviyyəsi də budur.  
  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı tarixi şəkillərdə

  • Azərbaycan Demokratik Respublikası Parlamentinin birinci iclası. İlk dəfə Azərbaycanın üçrəngli bayrağı bu parlamentdə ucaldı. 7 dekabr 1918-ci il.

  • Paris Sülh Konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin iştirakı. 1919-cu il. Arxa planda ADR-in üçrəngli bayrağı.

  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin zabitləri və əsgərləri Dövlət Bayrağı fonunda.

Azərbaycan SSR-in bayrağı

Əsas məqalə: Azərbaycan SSR-in bayrağı

1920-ci il aprelin 28-də Bakıda Sovet hakimiyyəti quruldu və Azərbaycan SSR elan olundu. Sovet bayraqşünaslarının fikrincə, ilk dövrlərdə inqilabi al bayraqlarla yanaşı, bayrağın sapına yönəlmiş yuxarı sol küncündə ağ beşguşəli ulduz və ağ aypara təsvirli al bayraqlardan da istifadə olunurdu. Məsələn, 1921-ci ildə Bakıda buraxılmış plakatda belə bayraq təsvir olunmuşdu. Lakin Sovet hakimiyyətinin ilk illərində Azərbaycan özünün dövlət atributlarını Sovet Rusiyasının atributlarına uyğunlaşdırmaq məcburiyyətində qalmışdı.

1921-ci ilin may ayında RSFSR-in Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış şəkildə Sovet Azərbaycanının ilk Konstitusiyası (Əsas Qanun) qəbul edilmişdi. 104-cü maddədə dövlət bayrağının təsviri verilirdi:

  Azərbaycan İctimai Şuralar Cümhuriyyətinin ticarət, dəniz və hərbi bayrağı al qumaş parçadan ibarətdir, onun sol küncündə, bayraq sapı tərəfdə yaşıl fon üzərində qızılı "AİŞC" və ya "Azərbaycan İctimai Şuralar Cümhuriyyəti" yazısı yerləşdirilmişdir.  

Yuxarıda verilən təsvir RSFSR-in 1918-ci il Konstitusiyasında verilmiş RSFSR bayrağının təsvirini eyniliklə təkrar edirdi. Fərqli cəhət bundan ibarət idi ki, RSFSR bayrağında yazılı sahə qırmızı idi, Azərbaycan SSR-in bayrağında isə yaşıl verilmişdi, respublikaların adlarının abreviaturaları da həmin qaydada seçilirdi.

1922-ci ilin dekabrın 30-da SSRİ-ni tərkibinə daxil olduqdan sonra öz müstəqilliyini de fakto itirən Azərbaycan SSR MİK (Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi) yeni latın qrafikalı əlifbanın (yeni əlifba adlanan) ərəb əlifbası əsasında olan köhnə əlifbası ilə eyni hüquqa malik olması barədə dekret qəbul etdi. Bu amil bayrağın təsvirinə də öz təsirini göstərmiş oldu, yəni "A.S.S.R" abreviaturası həm latın, həm ərəb əlifbası ilə verildi.

1924-cü il dekabrın 8-də Azərbaycan SSR MİK-in dördüncü çağırış üçüncü sessiyası Azərbaycan SSR Konstitusiyasının (Əsas Qanun) yeni redaksiyasını qəbul etdi. Azərbaycan SSR Sovetlər Qurultayı 1925-ci il martın 14-də onu təsdiq etdi. Konstitusiyanın (Əsas Qanun) yeni redaksiyasının 104-cü maddəsində dövlət bayrağı aşağıdakı qaydada təsvir edilirdi:

  AİŞC-nin dövlət bayrağı 2:1 nisbətdə olan al (qırmızı) qumaşdan ibarətdir. Yuxarı sol küncündə, bayraq sapı tərəfdə radiusu bayraq eninin 1/6-nə bərabər olan ölçüdə qızılı oraq və çəkic yerləşdirilib; onun üzərində şiş ucları sağ tərəfə yönəlmiş qızıl aypara və qızılı xətlə haşiyələnmiş qırmızı beşguşəli ulduz yerləşdirilib; ayparanın diametri bayraq eninin 1/10-nə bərabərdir, oraq və çəkicdən sağda yeni və əski türk əlifbası ilə "A.İ.Ş.C" yazısı verilib.  

1930-cu ildən başlayaraq Azərbaycan SSR-in bayrağı üzərində "ASSR" abreviaturası yalnız latın əlifbası ilə verilməyə başladı. Bu qayda VII Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayının 1931-ci il fevralın 14-də qəbul etdiyi Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasının (Əsas Qanun) yeni redaksiyasında təsbit edildi.

1937-ci il Konstitusiyasının 152-ci maddəsində isə dövlət bayrağının təsviri belə ifadə edilmişdi:

  Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət bayrağı, sol bucağında, bayraq ağacı yanında yuxarıda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin qızılla oraq və çəkic çəkilmiş və üstündə Azərbaycan dilində "Az SSR" sözləri yazılmış qırmızı qumaşdan ibarətdir.  
 
Azərbaycan SSR-nin 1952-1991-ci illərdəki bayrağı

1939-cu il 11 iyul tarixdə qəbul edilmiş "Azərbaycan əlifbasının latın əlifbasından rus əlifbasına keçməsi" haqqında Azərbaycan SSR-in Qanununa uyğun olaraq 1940-cı il yanvarın 1-dən Azərbaycan əlifbası latın əlifbasından rus əlifbasına keçirildi. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1940-cı il 20 mart tarixli fərmanı ilə Azərbaycan SSR Dövlət bayrağı üzərində "Az. SSR" abreviaturası yeni əlifba ilə təsvir edildi.

Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1952-ci il 7 oktyabr tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan SSR xalq rəssamı və Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyinin direktoru Kazım Kazımzadəin layihəsi əsasında Azərbaycan SSR-in yeni Dövlət bayrağı təsdiq olundu və onun təsviri Azərbaycan SSR-in 1953-cü il 18 avqust tarixli Qanunu ilə Azərbaycan SSR Konstitusiyasının (Əsas Qanun) 152-ci maddəsinə daxil edildi:

  Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Dövlət bayrağı iki üfüqi yerləşən rəngli zolaqlardan ibarətdir: qırmızı rəngli üst zolaq bayrağın eninin ¾-nə bərabər ölçüdədir, göy rəngli alt zolaq bayrağın eninin ¼-nə bərabər ölçüdədir, qırmızı zolağın yuxarı sol küncündə bayraq sapı tərəfdə qızılı oraq və çəkic, onlardan yuxarıda qızılı xətlə haşiyələnmiş qırmızı beşguşəli ulduz yerləşdirilib. Eninin uzununa nisbəti 1:2-dir.  

1956-cı il may ayının 5-də Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə "Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə" təsdiq edildi. Burada bayraq üzərində oraq, çəkic və ulduzun mövqelərini təkrarlayan və onların dəqiqləşdirilmiş təsvirləri aşağıdakı kimi verilirdi:

  ...Oraq və çəkic tərəfi bayraq eninin ¼-nə bərabər olan kvadratın içərisinə yerləşdirilir. Orağın şiş ucluğu kvadratın üst tərəfinin ortasına düşür, orağın və çəkicin dəstəkləri kvadratın alt künclərinə dirənir. Çəkicin dəstəyi ilə bir yerdə uzunluğu kvadratın diaqonalının uzunluğunun ¾-ni təşkil edir. Beşguşəli ulduz kvadratın yuxarı tərəfinə bitişik diametri bayraq eninin 1/8-nə bərabər olan çevrəyə yerləşdirilir. Ulduzu, orağı və çəkici ortadan bölən şaquli ox bayraq sapından bayraq eninin 1/3-i qədər məsafədə yerləşir. Bayrağın yuxarı kənarından ulduzun mərkəzinə qədər məsafə bayraq eninin 1/8-i qədərdir.  

Bu dəyişikliklərin nəticəsində oraq və çəkic təsvirlərinin ölçüsü SSRİ Dövlət bayrağı üzərindəki təsvirlərlə uyğunlaşdırılmış, yəni kiçildilmişdir, 1952-1956-cı illərdəkinə nisbətən bayrağın sapından bir az uzaqlaşdırıldı. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1981-ci il 16 mart tarixli fərmanı ilə təsdiq olunmuş "Azərbaycan SSR Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə"nin yeni redaksiyasında Azərbaycan SSR Dövlət bayrağının təsviri 1956-cı ildəki təsviri ilə müqayisədə dəyişilməz qalmış, lakin bayraq haqqında Əsasnaməyə əlavədə Azərbaycan SSR Dövlət bayrağının əks tərəfinin rəsmi təsdiq olunmuşdu, buradan oraq, çəkic və ulduz təsvirləri çıxarılmışdı.

5 fevral 1991-ci il tarixli Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında Qanunu ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağının yeni təsviri təsdiq edilmişdir.

1920-ci ildən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağının istifadəsi

 
Mühacirət dövründə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin hazırladığı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı.

1920-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı xaricdə immiqrant təşkilatlar tərəfindən istifadə olunurdu.

Böyük Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı Üçüncü Reyx tərəfdə döyüşən Azərbaycan legionu tərəfindən istifadə olunurdu. Azərbaycan legionunun işarəsi olaraq, bayraq döyüşçülərin qol embleminin üzərində əks olunmuşdu.

6 noyabr 1943-cü ildə Berlində Milli Azərbaycan Qurultayını Əbdürrəhman bəy Fətəlibəyli başçılıq edirdi. Qurultayda Azərbaycanın bayrağı qaldırılmış və alınan qərarlardan biri Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpa edilməsi idi.

1922-ci ildə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Müsavat Partiyasının tapşırığı ilə Leninqrada gedərək, oradan Finlandiya, daha sonra Türkiyə ərazisinə keçmişdi. O, orda Gülməmməd Bağırovla AXC-nin bayrağını hazırlamışdı. Hal-hazırda bayraq Azərbaycan Tarix Muzeyində yerləşir.

Ağ rəngli aypara və səkkizgüşəli ulduz Münhendə Əbdürrəhman bəy Fətəlibəylinin və Parisdə Topçubaşovlarun ailə məzarının üstündə yerləşir.

1956-cı ilin mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin yaranışını məxsusi qeyd edən Cahid Hilaloğlu, Bakıda Qız Qalasının başına Cümhuriyyət bayrağını sancmışdı. Bir neçə aydan sonra Cahid Hilaloğlunu palto oğurluğunda suçlayıb tutub, daha sonra onu Azərbaycan SSR CM 21-63 maddəsi ilə və Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4 iyun 1947-ci il fərmanıyla antisovet təbliğat və təşviqatda suçlaymışdı. İşə baxan Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi Hilaloğlunu 1956-cı ildə 10 il azadlıqdan, 3 il siyasi fəaliyyətdən və vətəndaşlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılmışdı.

Azərbaycan Respublikasının bayrağı

1980-cı illərin sonlarında AXC bayrağı milli hərəkatın kütləvi tədbirlərində istifadə olunurdu. Bayraq 1990-cı il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri, Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə keçirilən sessiyada Naxçıvan Muxtar Respublikasının dövlət bayrağı olaraq təsdiq edilmişdir. 1991-ci il fevralın 5-də Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti “Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında” Qanun qəbul edərək onu Dövlət bayrağı elan etmişdir.

1991-ci il oktyabrın 18-də “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı ilə Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisi kimi onun dövlət rəmzlərini, o cümlədən Dövlət bayrağını bərpa etmişdir. 2004-cü il iyunun 8-də “Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının istifadəsi qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə bu sahədə qanunvericilik bazası təkmilləşdirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 15 sentyabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir.

Dövlət bayrağının istifadəsi

 
Paris şəhərində Azərbaycanın Fransa səfirliyi

Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağına hörmətlə yanaşmalıdırlar.

Azərbaycan Respublikasının 683-cü qanunun 2-ci maddəsinə görə Dövlət bayrağının qaldırılmalı olduğu yerlər:

  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikasının Prezident sarayının və dövlət iqamətgahlarının üzərində, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin, Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin, Məhkəmə-Hüquq Şurasının, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının, Azərbaycan Respublikası Prokurorluğunun, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının, Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məhkəməsinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının, yerli icra hakimiyyəti orqanlarının binaları, Azərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları üzrə müvəkkilinin yerləşdiyi binanın üzərində daimi qaldırılır.
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəlikləri və konsulluqlarının binaları üzərində, habelə Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəlikləri və konsulluqlarının başçılarının iqamətgahları üzərində beynəlxalq hüquq normalarına və diplomatik protokol qaydalarına uyğun olaraq qaldırılır.
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikasına Ticarət Gəmiçiliyi Məcəlləsinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının gəmi reyestrlərindən birində qeydiyyata alınmış gəmilərin üzərində qaldırılır.
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikasının sərhəd nəzarət-buraxılış məntəqələrinin və sərhəd zastavalarının binaları üzərində daimi qaldırılır.
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin və başqa silahlı birləşmələrinin hərbi hissə və hərbi gəmilərində aşağıdakı hallarda qaldırılır:
  1. Azərbaycan Respublikasının bayram günlərində;
  2. hərbi andiçmə mərasimində;
  3. hərbi hissələrə və ya hərbi gəmilərə dövlət mükafatları təqdim edildikdə;
  4. hərbi hissələr (bölmələr) və ya hərbi gəmilər xarici dövlətin ərazisində (ərazi sularında) olduqda.
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin və başqa silahlı birləşmələrinin hərbi hissələrində onların qərargahlarının binalarında, hərbi gəmilərində isə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmi nizamnamələrinə uyğun olaraq qaldırılır.
  • Xarici dövlətin bayrağı altında üzən gəmi Azərbaycan Respublikasının daxili sularında üzərkən və ya Azərbaycan Respublikasının limanında dayanarkən öz bayrağı ilə yanaşı, beynəlxalq dəniz adətlərinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağını da qaldırmalıdır.

Dövlət bayrağının şaquli vəziyyətdə asılma qaydası

Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı binanın divarına dirəksiz şaquli çəkildikdə və ya şaquli vəziyyətdə xüsusi tutqaclara bərkidildikdə, Dövlət bayrağının yaşıl zolağı qarşıdan baxılarkən sol tərəfə yerləşməlidir.

Azərbaycan bayrağına hörmətsizliyin məsuliyyəti

Azərbaycan bayrağına hörmətsizlik cinayət sayılır. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 324-cü maddəsində Dövlət Bayrağı və Dövlət Gerbinin təhqir edilməsi yolverilməz hesab olunur. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı və ya Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi barədə təhqiredici hərəkətlər — iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.

Dövlət Bayrağı Günü

  Əsas məqalə: Dövlət Bayrağı Günü

2009-cu ilin noyabr ayında Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı Əmək Məcəlləsinin 105-ci maddəsinə əlavə edilmişdir. Əlavəyə əsasən, 9 noyabr Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günü elan olunur və bu bayram ölkədə qeyri-iş günü olan bayramların siyahısına daxil edilir.

Dövlət bayraq meydanları və muzeyləri

Bakıda

  Əsas məqalə: Dövlət Bayrağı Meydanı
 
Bakıda yerləşən Dövlət Bayrağı Meydanı. Meydanda ucaldılmış dayağın hündürlüyü — 162m.

Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanının yaradılması barədə sərəncam prezident İlham Əliyev tərəfindən 2007-ci il noyabrın 17-də imzalanıb.

Dövlət Bayrağı Meydanının təməli 2007-ci il dekabrın 30-da Bakının Bayıl qəsəbəsində — Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bazası yaxınlığında prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə qoyulub. Bakı şəhərində yerləşən Dövlət Bayrağı meydanında tikinti-quraşdırma və abadlaşdırma işlərinin sürətləndirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il üçün dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Prezidentin Ehtiyat Fondundan Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinə 10 mln. manat vəsait ayrılmışdı.

Amerika Birləşmiş Ştatlarının "Trident Support" şirkəti tərəfindən hazırlanmış layihənin icrasını Azərbaycanın "Azenko" şirkəti yerinə yetirib. Ümumi ərazisi 60 hektar, yuxarı hissəsinin sahəsi 31 min kvadratmetr olan meydanda bütün infrastruktur yaradılıb. Xüsusi layihə əsasında reallaşdırılan tikinti işlərini xarici və yerli mütəxəssislər həyata keçiriblər.

20000 m² ərazisi olan meydanda ucaldılmış dayağın hündürlüyü 162 metr, bünövrəsinin diametri 3,2, bünövrənin üst hissəsinin diametri 1,09 metrdir. Qurğunun ümumi kütləsi 220 tondur. Bayrağın eni 35 metr, uzunluğu 70 metr, ümumi sahəsi 2450 kvadratmetr, kütləsi isə təqribən 350 kiloqramdır. Ginnesin Rekordlar təşkilatı 2010-cu il mayın 29-da Azərbaycan dövlət bayrağı dirəyinin dünyada ən hündür bayraq dirəyi olduğunu təsdiq edib. Meydanda qurulmuş Azərbaycan Respublikasının gerbi, dövlət himninin mətni və Azərbaycanın xəritəsi qızıl suyuna salınmış bürüncdən hazırlanıb. Meydanda Dövlət Bayrağı Muzeyi də yaradılıb.

Digər Azərbaycan şəhərlərində

Dövlət bayraq meydanları Azərbaycanın digər şəhərlərində də mövcuddur. 2016-cı ildə Beyləqanda və Ağdam rayonunun Quzanlı qəsəbəsində Bayraq Muzeyinin açılışı olub.

Təsiri

Azərbaycan himnində bayraq iki dəfə qeyd olunur — 5-ci və 15-ci misralarda. 1919-cu ildə şair Əhməd Cavad "Azərbaycan bayrağına" şeirini parlamentin üzərində dalğalanan Dövlət bayrağına həsr etmişdir. Şair Cəfər Cabbarlı da Azərbaycan bayrağına sevgisini ifadə etməkdən kənarda qalmır. 1919-cu ilin 25 avqustunda "Azərbaycan" qəzetində onun bayrağımıza həsr etdiyi "Sevdiyim", cəmi dörd gün sonra isə elə həmin qəzetdə "Azərbaycan bayrağına" şeirləri çap olunur:

Bu göy boya, Göy Moğoldan qalmış bir türk nişanı,
— Bir türk oğlu olmalı!
Yaşıl boya islamlığın sarsılmayan imanı,
— Ürəklərə dolmalı!
Şu al boya azadlığın, təcəddüdün fərmanı,
— Mədəniyyət bulmalı!

"Azərbaycan bayrağına", Cəfər Cabbarlı, c. 1919

1922-ci ildə İstanbulda çap olunmuş Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin "Azərbaycan respublikası" kitabında, onun məşhur "Bir kərə yüksələn bayraq, bir daha enməz!" ifadəsi ilk dəfə istifadə olunmuşdur. 1995-ci ildən Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı tərəfindən istifadə etdiyi Cənubi Azərbaycan bayrağı, Azərbaycan bayrağı əsasında yaradılıb. Bu bayraq altında İran azərbaycanlılarının hüquqlarının qorunmasına aid, o cümlədən mədəni və dil şəxsiyyətinin tanınması, kütləvi tədbirlər keçirilir.

Poçt markası üzərində

 
2011-ci ildə buraxılmış poçt markası

2011-ci ilin oktyabr ayının 11-də Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Azərmarka" şirkəti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş yeni poçt markaları təqdim edilmişdir. Qiyməti 1 manat, tirajı isə 5000 ədəd olan həmin markalardan biri Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağına həsr olunmuşdur.

Azərbaycan bayrağı əsasında yaradılmış bayraqlar

Oxşar bayraqlar

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti - Bayraq". Preslib (azərb.). İstifadə tarixi: 10 iyul 2016. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası 1918-ci il noyabrın 9-da Azərbaycanın yeni üçrəngli - mavi, qırmızı, yaşıl zolaqlardan ibarət və üzərində ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri olan milli bayrağının təsdiq edilməsi haqqında qərar qəbul etmişdir.
  2. ↑ Bayraq. preslib.az. http://files.preslib.az/projects/remz/pdf/remz_bayraq.pdf. (#accessdate_missing_url)
  3. King, Charles (2008). The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. Oxford University Press. səh. 168. İstifadə tarixi: 3 iyul 2017.
  4. Kotkin, Stephen (2014). Stalin: Paradoxes of Power, 1878-1928. Penguin books. İstifadə tarixi: 3 iyul 2017.
  5. ↑ "ÜÇRƏNGLİ BAYRAĞIMIZIN MƏNASI". musavat.com. İstifadə tarixi: 13 November 2015.
  6. Mustafayeva, Sabire. "BİR KƏRƏ YÜKSƏLƏN BAYRAQ…". www.regionplus.az. İstifadə tarixi: 13 November 2015.
  7. ↑ . www.anspress.com. 16 November 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2015.
  8. Mərdanov M.C., Quliyev Ə.Q. Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri. (elmi redaktor: Ramiz Mehdiyev), səh. 31 Bakı: Çaşıoğlu, 2001.
  9. Encyclopædia Britannica Online, s. v. "flag of Azerbaijan", accessed April 23, 2016, http://www.britannica.com/topic/flag-of-Azerbaijan.
  10. ""Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının istifadəsi qaydaları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu" (azərb.). president.az. İstifadə tarixi: 7 may 2021.
  11. "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti" (azərb.). axc.preslib.az. İstifadə tarixi: 28 may 2021.
  12. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I–II cildlər. Bakı, 2005.
  13. Alakbarov, Faig. "Azərbaycan türkçülüyü ideyası - VI". modern.az. İstifadə tarixi: 14 November 2015.
  14. Azərbaycan bayraqları. Kataloq. Bakı, “Elm”, 2005.
  15. Кинохроника о конгрессе азербайджанцев в Берлине.
  16. "Фотография могилы Фаталиева в Мюнхене". vetenim.files.wordpress.com. 2012-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-27.
  17. Из коллекции Рамиза Абуталыбова. "Фотография семейной могилы Топчибашевых в Сен-Клу, пригороде Парижа". ourbaku.com. 2012-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-27.
  18. ↑ "Sovet vaxtı Azərbaycan bayrağını Qız Qalasından asan Cahid Hilaloğlu kimdir? -(Ardı)". www.azadliq.org. İstifadə tarixi: 14 November 2015.
  19. Ahmadov, Sabuhi. "Государственный флаг Азербайджанской Республики" (PDF). www.irs-az.com (Rusca). İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  20. ↑ "Milli Bayraq haqqında". www.dqmk.nmr.az. İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  21. "Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günü qeyd olunur". www.bbc.com. İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  22. Əliyev İqrar, Məhərrəmov Elmar. Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri. Yenidən işlənilmiş nəşri. Bakı, “Nurlan”, 2008.
  23. ↑ (PDF). mfa.gov.az. 13 October 2017 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  24. RESPUBLİKASININ NAZİRLƏR KABİNETİ QƏRAR № 317
  25. ↑ . www.haqqyolu.com. 23 October 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2015.
  26. "Baki_sheherinde__167224.html APA, 26 Oktyabr 2009[ölü keçid]
  27. Price, Rob. "Two Americans created a great business building the world's tallest flagpoles for dictators — see some of their record-breaking designs". uk.businessinsider.com. uk.businessinsider.com. 19 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2016.
  28. . 2014-09-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-13.
  29. "Tajikistan takes flag pole war to new heights". www.telegraph.co.uk. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2017.
  30. "Beyləqanda Bayraq Muzeyi açılıb". www.1news.az. www.1news.az. 31 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2017.
  31. "Ağdam rayonunda Bayraq Muzeyinin açılışı olub". www.1news.az. www.1news.az. 31 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2017.
  32. Qorchu, Oqtay. . www.mediaforum.az. 1 April 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  33. Eyyub, Vurgun. "Şeir təhlilləri". www.anl.az. İstifadə tarixi: 15 November 2015.
  34. ""Azərbaycan bayrağına" (Cəfər Cabbarlı)". www.azadliq.org (Azerbaijani). İstifadə tarixi: 10 November 2014.
  35. 11.10.2011. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş marka. azermarka.az 2016-03-04 at the Wayback Machine  (azərb.)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Azərbaycan bayrağı ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Azərbaycan. Dövlət rəmzləri və atributları
  • Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri. Bakı. 2008

Avqust 01, 2021
azərbaycan, bayrağı, azərbaycan, respublikasının, bayrağı, azərbaycan, respublikasının, rəsmi, simvollarından, himn, gerblə, birlikdə, biri, bayraq, dəfə, noyabr, 1918, ildə, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, nazirlər, şurası, tərəfindən, təsdiq, edilmişdir, fev. Azerbaycan Respublikasinin bayragi Azerbaycan Respublikasinin resmi simvollarindan himn ve gerble birlikde biri Bayraq ilk defe 9 noyabr 1918 ci ilde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Nazirler Surasi terefinden tesdiq edilmisdir 1 5 fevral 1991 ci ilde bayraq hemin il musteqilliyini elan etmis Azerbaycan Respublikasinin Ali Soveti terefinden tesdiq edilmisdir 2 Azerbaycan Respublikasinin BayragiAdiUcrengli bayraqIstifadesiMilli bayraq ve deniz bayragiProporsiya1 2Qebul edilib9 noyabr 1918DizaynMavi reng qirmizi reng yasil reng Qirmizi zolagin ortasinda ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduz tesviri vardir DizaynerEli bey HuseynzadeAzerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin serencami ile Azerbaycanda her il Dovlet Bayragi Gunu qeyd olunur Mundericat 1 Bayragin tesviri 2 Reng kodlari 3 Bayragin tarixi 3 1 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi 3 2 Azerbaycan SSR in bayragi 3 3 1920 ci ilden sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayraginin istifadesi 3 4 Azerbaycan Respublikasinin bayragi 4 Dovlet bayraginin istifadesi 4 1 Dovlet bayraginin saquli veziyyetde asilma qaydasi 4 2 Azerbaycan bayragina hormetsizliyin mesuliyyeti 4 3 Dovlet Bayragi Gunu 4 4 Dovlet bayraq meydanlari ve muzeyleri 4 4 1 Bakida 4 4 2 Diger Azerbaycan seherlerinde 5 Tesiri 5 1 Poct markasi uzerinde 5 2 Azerbaycan bayragi esasinda yaradilmis bayraqlar 6 Oxsar bayraqlar 7 Hemcinin bax 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerBayragin tesviri Redakte Bayragin tikilme plani Bayragin eninin uzunluguna nisbeti 1 2 dir Bayraq uc rengli parcadan trikolor ibaretdir Bayraq beraber enli uc ufuqi zolaqdan yuxari zolaq mavi orta zolaq qirmizi asagi zolaq yasil rengdedir ibaretdir Qirmizi zolagin ortasinda bayragin her iki uzunde ag rengli aypara ile sekkizguseli ulduz tesvir edilmisdir Bayragin mavi rengi turkculuyu qirmizi muasir cemiyyet demokratiyani yasil reng ise Islamciligi terennum edir 3 4 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Reyaset Heyetinin sedri Mehemmed Emin Resulzade 1918 ci ilde Azerbaycan parlamentinin yigincaginda demisdi Bizim qaldirdigimiz bayragin uc rengi turk milli medeniyyetinin muselman sivilizasiyasinin ve muasir Avropa demokratik esaslarinin simvoludur 5 Azerbaycan Respublikasinin resmi dovlet himninin muel li fi Uzeyir Hacibeyov ya zir di Azer baycan Re s pub li ka si saglam mil li ozul uze rin de ve turk dusunce si ile ya ra di lib Ey ni za man da Azer bay can ye ni ce miyyet for ma las dir ma ga Av ro pa dusunce si ile he re ket et meye ca li sir di Bay ragi miz da ki uc re ng bu ele men t le ri ozunde eks et di rir 6 Bayraqda eks olunan renglerin menasi melum olsa da ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduzun menasi barede yekdil fikir yoxdur 7 Qirmizi zolaq ustundeki bu remzler Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumetinin Gencede qebul etdiyi 21 iyun 1918 ci il qirmizi rengli ustunde ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduz tesviri olan dovlet bayraginin bu XIX esrin ortalarinadek Osmanli Imperatorlugunun milli bayragi olub ucrengli milli bayraqda kicildilmis formasindan ibaretdir Basqa sozle agrengli aypara ve sekkizguseli ulduz simvolu Azerbaycan bayragina eski Osmanli Imperatorlugunun bayragindan hazir sekilde kecmisdir 8 Feteli xan Xoyski oz nitqinde ulduzun guselerinin sayinin 1918 ci ilde eski elifba ile yazilan Azerbaycan sozune isare oldugunu bildirib 7 Bezi iddialara gore 8 oguz tayfasinin birlesmesi azerbaycanlilar osmanlilar cagataylar tatarlar qazaxlar qipcaqlar selcuqiler ve turkmenler ulduzun 8 gusesinde eks edilib 9 Diger ferziyyeler de var 7 Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasinin 23 cu maddesinde Dovlet Bayraginin tesviri Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Bayragi beraber enli uc ufuqi zolaqdan ibaretdir Yuxari zolaq mavi orta zolaq qirmizi asagi zolaq yasil rengdedir ve qirmizi zolagin ortasinda bayragin her iki uzunde ag rengli aypara ile sekkizguseli ulduz tesvir edilmisdir Bayragin eninin uzunluguna nisbeti 1 2 dir Reng kodlari Redakte Azerbaycan Respublikasinin dovlet bayraginin istifade qaydasi haqqinda serencamda dovlet bayraginin deqiq reng xususiyyetleri qeyd olunur 22 oktyabr 2013 cu il tarixinde Azerbaycan Respublikasi Dovlet bayraginin istifadesi qaydalari haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununda deyisiklik edilmesi barede Azerbaycan Respublikasinin Qanunu qebul edilmisdir 10 Bu qanuna esasen kodlari Pantone Blue 313C Pantone Red 185C ve Pantone Green 3405C reng calarlari yenileri ile evez edilmisdir Reng modeli Mavi Qirmizi YasilPantone 306C Red 032C 362CRGB 0 181 226 239 51 64 80 158 47CMYK 75 0 5 0 0 79 73 6 78 0 100 2Hex 00b5e2 ef3340 509e2fBayragin tarixi RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi Redakte Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ilk bayragi 1918 ci il mayin 28 de tarixde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti quruldu Onun esas remzi olan bayraq haqqinda da hemin ilin iyun ayinin 21 de hokumetin qerari verildi 5 Hemin qerardan Ustunde qirmizi fonda ag sekkizguseli ulduz ve aypara tesviri olan qumas Azerbaycanin bayragi kimi tesdiq edilsin 5 Bu bayraq Osmanli imperatorlugunun XVIII esrin sonundan XIX esrin 50 ci illerinedek movcud olmus uzerinde ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduz tesviri olan qirmizi rengli dovlet bayragi idi 11 ADR hokumetinin 9 noyabr 1918 ci il iclasindaki protokoldan bayraq haqqinda sened Daha sonra Azerbaycan bayraginin deyismesi suali qaldirildi Yeni layihe uc ideyani eks etdirmeli idi Turkculuk Islamciliq ve Muasirlik Qeyd olunmalidir ki ideyalarin formalasmasinda filosof Cemaleddin Efqaninin tesiri olmusdu 12 Efqani Milli birlik felsefesi ve din esl mahiyyeti ve Islam birliyi kitablarinda muselman xalqlarinin tereqqisi dini konsolidasiya seraitinde milli birlik ve Avropa hokumetciliyinin mutereqqi enenelerini tedqiq etmesi neticesinde mumkundur 1914 cu ilde Cemaleddin Efqani kimi Mehemmed Emin Resulzade de islamiyyetin ve muselmanligin milliyyet deyil ummetcilik ifade etdiyini milliyyetin ise din uzerinde deyil dil ve medeniyyet birliyi uzerinde quruldugunu ve bu milli diriliyin temelini teskil eden milli medeniyyetin unsurlerini izah ederek milli herekatin ictimai felsefesini qeyd etmisdi 13 1919 cu ilde AXC hokumetinin poct markasi 1918 ci ilin noyabrin 9 da Feteli xan Xoyskinin hesabati esasinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin haqqinda bayragi qerar qebul edildi Milli bayraq haqqinda Azerbaycan hokumeti qerarlari defterinden 9 noyabr 1918 ci il tarixli cixarisi Esidildi Nazirler Surasi sedrinin Milli bayraq haqqinda meruzesi Qerara alindi Yasil qirmizi ve mavi renglerden ag aypara ve sekkizbucaq ulduzdan ibaret olan bayraq Milli bayraq hesab edilsin 5 ABS veksilloloqu Vitni Smite gore bayragin muellifi Eli bey Huseynzade idi 1907 ci ilde iyul ayinin 10 da Bakida Huseynzadenin nesr etdiyi Fuyuzat bolluq bereket menasindadir jurnalindaki bir meqalesinde Turk hissiyyatli islam etiqadli fireng qafali kimi ilk defe teqdim etdiyi bu fikri sonradan mutefekkir Ziya Goyalp bele ifade etmisdi Turk qanli islam imanli avropa medeniyyetli 5 7 dekabr 1918 ci ilde Serqde ve Turk Islam dunyasinda ilk demokratik dunyevi dovlet olan Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin acilisi zamani olmus Azerbaycan bayragi Parlament binasi uzerinde qaldirilmisdir 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ilk Parlamentini acan Mehemmed Emin Resulzade musteqil Azerbaycani temsil eden milli bayragimizdaki uc rengi turk hurriyyeti islam medeniyyeti ve muasir Avropa iqtidari ehraranesini demokratiyasini ifade etdiyini xususi olaraq qeyd edirdi 2 O basqa bir cixisinda ise deyirdi ki Azerbaycanin Dovlet bayragindaki bu uc reng Turk milli medeniyyetinin muasir Avropa demokratiyasinin ve islam sivilizasiyasinin simvoludur 2 Uzeyir Hacibeyov milli bayragin renglerin ifade etdiyi mena ve funksiyadan danisaraq yazirdi Azerbaycan Respublikasi o zaman butun Serqde ve Avropada en demokratik parlament modeline malik idi ve saglam bir milliyyet fikri ve turkluk suuru uzerinde qurulmusdu Eyni zamanda Azerbaycan cagdas bir cemiyyet qurmaga Avropa zehniyyeti ile calismaga ezm etmisdir Bayragimizin uc rengi bu umdenin timsalidir 2 Uzeyir Hacibeyov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bir illiyine hesr olunmus Bir yas adli meqalesinde milli bayraqdaki renglerin menasina toxunaraq deyirdi Mavi rengi turkluye yasil rengi islamliga ve al rengi medeniyyete isare olan bayragimizin menayi meneviyyesi de budur 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi tarixi sekillerde Azerbaycan Demokratik Respublikasi Parlamentinin birinci iclasi Ilk defe Azerbaycanin ucrengli bayragi bu parlamentde ucaldi 7 dekabr 1918 ci il Paris Sulh Konfransinda Azerbaycan numayende heyetinin istiraki 1919 cu il Arxa planda ADR in ucrengli bayragi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin zabitleri ve esgerleri Dovlet Bayragi fonunda Azerbaycan SSR in bayragi Redakte Esas meqale Azerbaycan SSR in bayragi1920 ci il aprelin 28 de Bakida Sovet hakimiyyeti quruldu ve Azerbaycan SSR elan olundu 2 Sovet bayraqsunaslarinin fikrince ilk dovrlerde inqilabi al bayraqlarla yanasi bayragin sapina yonelmis yuxari sol kuncunde ag besguseli ulduz ve ag aypara tesvirli al bayraqlardan da istifade olunurdu 2 Meselen 1921 ci ilde Bakida buraxilmis plakatda bele bayraq tesvir olunmusdu 2 Lakin Sovet hakimiyyetinin ilk illerinde Azerbaycan ozunun dovlet atributlarini Sovet Rusiyasinin atributlarina uygunlasdirmaq mecburiyyetinde qalmisdi 2 1921 ci ilin may ayinda RSFSR in Konstitusiyasina uygunlasdirilmis sekilde Sovet Azerbaycaninin ilk Konstitusiyasi Esas Qanun qebul edilmisdi 104 cu maddede dovlet bayraginin tesviri verilirdi 2 Azerbaycan Ictimai Suralar Cumhuriyyetinin ticaret deniz ve herbi bayragi al qumas parcadan ibaretdir onun sol kuncunde bayraq sapi terefde yasil fon uzerinde qizili AISC ve ya Azerbaycan Ictimai Suralar Cumhuriyyeti yazisi yerlesdirilmisdir 2 Yuxarida verilen tesvir RSFSR in 1918 ci il Konstitusiyasinda verilmis RSFSR bayraginin tesvirini eynilikle tekrar edirdi Ferqli cehet bundan ibaret idi ki RSFSR bayraginda yazili sahe qirmizi idi Azerbaycan SSR in bayraginda ise yasil verilmisdi respublikalarin adlarinin abreviaturalari da hemin qaydada secilirdi 2 1922 ci ilin dekabrin 30 da SSRI ni terkibine daxil olduqdan sonra oz musteqilliyini de fakto itiren Azerbaycan SSR MIK Merkezi Icraiyye Komitesi yeni latin qrafikali elifbanin yeni elifba adlanan ereb elifbasi esasinda olan kohne elifbasi ile eyni huquqa malik olmasi barede dekret qebul etdi 2 Bu amil bayragin tesvirine de oz tesirini gostermis oldu yeni A S S R abreviaturasi hem latin hem ereb elifbasi ile verildi 2 1924 cu il dekabrin 8 de Azerbaycan SSR MIK in dorduncu cagiris ucuncu sessiyasi Azerbaycan SSR Konstitusiyasinin Esas Qanun yeni redaksiyasini qebul etdi 2 Azerbaycan SSR Sovetler Qurultayi 1925 ci il martin 14 de onu tesdiq etdi Konstitusiyanin Esas Qanun yeni redaksiyasinin 104 cu maddesinde dovlet bayragi asagidaki qaydada tesvir edilirdi AISC nin dovlet bayragi 2 1 nisbetde olan al qirmizi qumasdan ibaretdir Yuxari sol kuncunde bayraq sapi terefde radiusu bayraq eninin 1 6 ne beraber olan olcude qizili oraq ve cekic yerlesdirilib onun uzerinde sis uclari sag terefe yonelmis qizil aypara ve qizili xetle hasiyelenmis qirmizi besguseli ulduz yerlesdirilib ayparanin diametri bayraq eninin 1 10 ne beraberdir oraq ve cekicden sagda yeni ve eski turk elifbasi ile A I S C yazisi verilib 2 1930 cu ilden baslayaraq Azerbaycan SSR in bayragi uzerinde ASSR abreviaturasi yalniz latin elifbasi ile verilmeye basladi 2 Bu qayda VII Umumazerbaycan Sovetler Qurultayinin 1931 ci il fevralin 14 de qebul etdiyi Azerbaycan SSR in Konstitusiyasinin Esas Qanun yeni redaksiyasinda tesbit edildi 2 1937 ci il Konstitusiyasinin 152 ci maddesinde ise dovlet bayraginin tesviri bele ifade edilmisdi 2 Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin dovlet bayragi sol bucaginda bayraq agaci yaninda yuxarida Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin qizilla oraq ve cekic cekilmis ve ustunde Azerbaycan dilinde Az SSR sozleri yazilmis qirmizi qumasdan ibaretdir 2 Azerbaycan SSR nin 1952 1991 ci illerdeki bayragi 1939 cu il 11 iyul tarixde qebul edilmis Azerbaycan elifbasinin latin elifbasindan rus elifbasina kecmesi haqqinda Azerbaycan SSR in Qanununa uygun olaraq 1940 ci il yanvarin 1 den Azerbaycan elifbasi latin elifbasindan rus elifbasina kecirildi 2 Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1940 ci il 20 mart tarixli fermani ile Azerbaycan SSR Dovlet bayragi uzerinde Az SSR abreviaturasi yeni elifba ile tesvir edildi 2 Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1952 ci il 7 oktyabr tarixli Fermani ile Azerbaycan SSR xalq ressami ve Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinin direktoru Kazim Kazimzadein layihesi esasinda Azerbaycan SSR in yeni Dovlet bayragi tesdiq olundu ve onun tesviri Azerbaycan SSR in 1953 cu il 18 avqust tarixli Qanunu ile Azerbaycan SSR Konstitusiyasinin Esas Qanun 152 ci maddesine daxil edildi 2 Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin Dovlet bayragi iki ufuqi yerlesen rengli zolaqlardan ibaretdir qirmizi rengli ust zolaq bayragin eninin ne beraber olcudedir goy rengli alt zolaq bayragin eninin ne beraber olcudedir qirmizi zolagin yuxari sol kuncunde bayraq sapi terefde qizili oraq ve cekic onlardan yuxarida qizili xetle hasiyelenmis qirmizi besguseli ulduz yerlesdirilib Eninin uzununa nisbeti 1 2 dir 2 1956 ci il may ayinin 5 de Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fermani ile Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin Dovlet bayragi haqqinda Esasname tesdiq edildi 2 Burada bayraq uzerinde oraq cekic ve ulduzun movqelerini tekrarlayan ve onlarin deqiqlesdirilmis tesvirleri asagidaki kimi verilirdi Oraq ve cekic terefi bayraq eninin ne beraber olan kvadratin icerisine yerlesdirilir Oragin sis uclugu kvadratin ust terefinin ortasina dusur oragin ve cekicin destekleri kvadratin alt kunclerine direnir Cekicin desteyi ile bir yerde uzunlugu kvadratin diaqonalinin uzunlugunun ni teskil edir Besguseli ulduz kvadratin yuxari terefine bitisik diametri bayraq eninin 1 8 ne beraber olan cevreye yerlesdirilir Ulduzu oragi ve cekici ortadan bolen saquli ox bayraq sapindan bayraq eninin 1 3 i qeder mesafede yerlesir Bayragin yuxari kenarindan ulduzun merkezine qeder mesafe bayraq eninin 1 8 i qederdir 2 Bu deyisikliklerin neticesinde oraq ve cekic tesvirlerinin olcusu SSRI Dovlet bayragi uzerindeki tesvirlerle uygunlasdirilmis yeni kicildilmisdir 1952 1956 ci illerdekine nisbeten bayragin sapindan bir az uzaqlasdirildi 2 Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1981 ci il 16 mart tarixli fermani ile tesdiq olunmus Azerbaycan SSR Dovlet bayragi haqqinda Esasname nin yeni redaksiyasinda Azerbaycan SSR Dovlet bayraginin tesviri 1956 ci ildeki tesviri ile muqayisede deyisilmez qalmis lakin bayraq haqqinda Esasnameye elavede Azerbaycan SSR Dovlet bayraginin eks terefinin resmi tesdiq olunmusdu buradan oraq cekic ve ulduz tesvirleri cixarilmisdi 2 5 fevral 1991 ci il tarixli Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi haqqinda Qanunu ile Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayraginin yeni tesviri tesdiq edilmisdir 2 1920 ci ilden sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayraginin istifadesi Redakte Muhaciret dovrunde Mehemmed Emin Resulzadenin hazirladigi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi 1920 ci ilde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutundan sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi xaricde immiqrant teskilatlar terefinden istifade olunurdu Boyuk Veten muharibesi zamani Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bayragi Ucuncu Reyx terefde doyusen Azerbaycan legionu terefinden istifade olunurdu 14 Azerbaycan legionunun isaresi olaraq bayraq doyusculerin qol embleminin uzerinde eks olunmusdu 6 noyabr 1943 cu ilde Berlinde Milli Azerbaycan Qurultayini Ebdurrehman bey Fetelibeyli basciliq edirdi Qurultayda Azerbaycanin bayragi qaldirilmis ve alinan qerarlardan biri Azerbaycanin musteqilliyinin berpa edilmesi idi 15 1922 ci ilde Mehemmed Emin Resulzade Musavat Partiyasinin tapsirigi ile Leninqrada gederek oradan Finlandiya daha sonra Turkiye erazisine kecmisdi O orda Gulmemmed Bagirovla AXC nin bayragini hazirlamisdi Hal hazirda bayraq Azerbaycan Tarix Muzeyinde yerlesir Ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduz Munhende Ebdurrehman bey Fetelibeylinin ve Parisde Topcubasovlarun aile mezarinin ustunde yerlesir 16 17 1956 ci ilin mayin 28 de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetin yaranisini mexsusi qeyd eden Cahid Hilaloglu Bakida Qiz Qalasinin basina Cumhuriyyet bayragini sancmisdi 18 Bir nece aydan sonra Cahid Hilaloglunu palto ogurlugunda suclayib tutub daha sonra onu Azerbaycan SSR CM 21 63 maddesi ile ve Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 4 iyun 1947 ci il fermaniyla antisovet tebligat ve tesviqatda suclaymisdi 18 Ise baxan Azerbaycan SSR Ali Mehkemesi Hilaloglunu 1956 ci ilde 10 il azadliqdan 3 il siyasi fealiyyetden ve vetendasliqdan mehrumetme ile cezalandirilmisdi 18 Azerbaycan Respublikasinin bayragi Redakte 1980 ci illerin sonlarinda AXC bayragi milli herekatin kutlevi tedbirlerinde istifade olunurdu 19 Bayraq 1990 ci il noyabrin 17 de Naxcivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisinin sedri Heyder Eliyevin tesebbusu ve rehberliyi ile kecirilen sessiyada Naxcivan Muxtar Respublikasinin dovlet bayragi olaraq tesdiq edilmisdir 20 1991 ci il fevralin 5 de Azerbaycan Respublikasinin Ali Soveti Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi haqqinda Qanun qebul ederek onu Dovlet bayragi elan etmisdir 21 1991 ci il oktyabrin 18 de Azerbaycan Respublikasinin dovlet musteqilliyi haqqinda Konstitusiya Akti ile Azerbaycan Respublikasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin varisi kimi onun dovlet remzlerini o cumleden Dovlet bayragini berpa etmisdir 20 2004 cu il iyunun 8 de Azerbaycan Respublikasi Dovlet bayraginin istifadesi qaydalari haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu ile bu sahede qanunvericilik bazasi tekmillesdirilmisdir 20 22 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2008 ci il 15 sentyabr tarixli Fermani ile tesdiq edilmisdir 2 Dovlet bayraginin istifadesi Redakte Paris seherinde Azerbaycanin Fransa sefirliyi Azerbaycan Respublikasinin vetendaslari habele Azerbaycan Respublikasinin erazisinde olan ecnebiler ve vetendasligi olmayan sexsler Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragina hormetle yanasmalidirlar 23 Azerbaycan Respublikasinin 683 cu qanunun 2 ci maddesine gore Dovlet bayraginin qaldirilmali oldugu yerler 23 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasinin Prezident sarayinin ve dovlet iqametgahlarinin uzerinde Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin Azerbaycan Respublikasi Konstitusiya Mehkemesinin Azerbaycan Respublikasi Ali Mehkemesinin Mehkeme Huquq Surasinin merkezi icra hakimiyyeti orqanlarinin Azerbaycan Respublikasi Prokurorlugunun Azerbaycan Respublikasi Merkezi Bankinin Azerbaycan Respublikasi Merkezi Secki Komissiyasinin Azerbaycan Respublikasi Hesablama Palatasinin Naxcivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisinin Naxcivan Muxtar Respublikasi Nazirler Kabinetinin Naxcivan Muxtar Respublikasi Ali Mehkemesinin Naxcivan Muxtar Respublikasi merkezi icra hakimiyyeti orqanlarinin yerli icra hakimiyyeti orqanlarinin binalari Azerbaycan Respublikasinin Insan huquqlari uzre muvekkilinin yerlesdiyi binanin uzerinde daimi qaldirilir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasinin diplomatik numayendelikleri ve konsulluqlarinin binalari uzerinde habele Azerbaycan Respublikasinin diplomatik numayendelikleri ve konsulluqlarinin bascilarinin iqametgahlari uzerinde beynelxalq huquq normalarina ve diplomatik protokol qaydalarina uygun olaraq qaldirilir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasina Ticaret Gemiciliyi Mecellesine uygun olaraq Azerbaycan Respublikasinin gemi reyestrlerinden birinde qeydiyyata alinmis gemilerin uzerinde qaldirilir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasinin serhed nezaret buraxilis menteqelerinin ve serhed zastavalarinin binalari uzerinde daimi qaldirilir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasinin Silahli Quvvelerinin ve basqa silahli birlesmelerinin herbi hisse ve herbi gemilerinde asagidaki hallarda qaldirilir Azerbaycan Respublikasinin bayram gunlerinde herbi andicme merasiminde herbi hisselere ve ya herbi gemilere dovlet mukafatlari teqdim edildikde herbi hisseler bolmeler ve ya herbi gemiler xarici dovletin erazisinde erazi sularinda olduqda Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi Azerbaycan Respublikasi Silahli Quvvelerinin ve basqa silahli birlesmelerinin herbi hisselerinde onlarin qerargahlarinin binalarinda herbi gemilerinde ise Herbi Deniz Quvvelerinin gemi nizamnamelerine uygun olaraq qaldirilir Xarici dovletin bayragi altinda uzen gemi Azerbaycan Respublikasinin daxili sularinda uzerken ve ya Azerbaycan Respublikasinin limaninda dayanarken oz bayragi ile yanasi beynelxalq deniz adetlerine uygun olaraq Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragini da qaldirmalidir Azerbaycan bayragi muxtelif tedbirlerde Tofiq Behramov adina Respublika Stadionu Baki 2014 Azerbaycan Silahli Quvveleri 9 may 2010 cu ilde Moskva seherinde kecirilen herbi numayis zamani Azerbaycan Herbi Hava Quvveleri goyde Azerbaycan bayraginin renglerini numayis etdirirler Baki 2013 2012 Avroviziya Mahni Musabiqesinde Azerbaycan azarkesleri Baki 2013 Azerbaycan 2010 Qis Olimpiya Oyunlarinda Vankuver 2010 Azerbaycan azarkesleri 2012 Yay Paralimpiya Oyunlarinda London 2012 Celilabadda Sehidler Xiyabani Polsa prezidenti Lex Kacinskinin Azerbaycan prezidenti Ilham Eliyevle gorusu 2009 Sosial iqtisadi inkisaf dovlet proqramlarinin icrasi sergisinde 2013 Dovlet bayraginin saquli veziyyetde asilma qaydasi Redakte Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi binanin divarina direksiz saquli cekildikde ve ya saquli veziyyetde xususi tutqaclara berkidildikde Dovlet bayraginin yasil zolagi qarsidan baxilarken sol terefe yerlesmelidir 24 Azerbaycan bayragina hormetsizliyin mesuliyyeti Redakte Azerbaycan bayragina hormetsizlik cinayet sayilir 25 Azerbaycan Respublikasinin Cinayet Mecellesinin 324 cu maddesinde Dovlet Bayragi ve Dovlet Gerbinin tehqir edilmesi yolverilmez hesab olunur 25 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayragi ve ya Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbi barede tehqiredici hereketler iki iledek muddete azadligin mehdudlasdirilmasi ve ya bir iledek muddete azadliqdan mehrum etme ile cezalandirilir 25 Dovlet Bayragi Gunu Redakte Esas meqale Dovlet Bayragi Gunu2009 cu ilin noyabr ayinda Dovlet Bayragi Gunu ile bagli Emek Mecellesinin 105 ci maddesine elave edilmisdir Elaveye esasen 9 noyabr Azerbaycanda Dovlet Bayragi Gunu elan olunur ve bu bayram olkede qeyri is gunu olan bayramlarin siyahisina daxil edilir Dovlet bayraq meydanlari ve muzeyleri Redakte Bakida Redakte Esas meqale Dovlet Bayragi Meydani Bakida yerlesen Dovlet Bayragi Meydani Meydanda ucaldilmis dayagin hundurluyu 162m Bakida Dovlet Bayragi Meydaninin yaradilmasi barede serencam prezident Ilham Eliyev terefinden 2007 ci il noyabrin 17 de imzalanib Dovlet Bayragi Meydaninin temeli 2007 ci il dekabrin 30 da Bakinin Bayil qesebesinde Herbi Deniz Quvvelerinin bazasi yaxinliginda prezident Ilham Eliyevin istiraki ile qoyulub Baki seherinde yerlesen Dovlet Bayragi meydaninda tikinti qurasdirma ve abadlasdirma islerinin suretlendirilmesi ucun Azerbaycan Respublikasinin 2009 cu il ucun dovlet budcesinde nezerde tutulmus Prezidentin Ehtiyat Fondundan Baki Seher Icra Hakimiyyetine 10 mln manat vesait ayrilmisdi 26 Amerika Birlesmis Statlarinin Trident Support sirketi terefinden hazirlanmis layihenin icrasini Azerbaycanin Azenko sirketi yerine yetirib 27 Umumi erazisi 60 hektar yuxari hissesinin sahesi 31 min kvadratmetr olan meydanda butun infrastruktur yaradilib Xususi layihe esasinda reallasdirilan tikinti islerini xarici ve yerli mutexessisler heyata keciribler 20000 m erazisi olan meydanda ucaldilmis dayagin hundurluyu 162 metr bunovresinin diametri 3 2 bunovrenin ust hissesinin diametri 1 09 metrdir Qurgunun umumi kutlesi 220 tondur Bayragin eni 35 metr uzunlugu 70 metr umumi sahesi 2450 kvadratmetr kutlesi ise teqriben 350 kiloqramdir 28 Ginnesin Rekordlar teskilati 2010 cu il mayin 29 da Azerbaycan dovlet bayragi direyinin dunyada en hundur bayraq direyi oldugunu tesdiq edib Meydanda qurulmus Azerbaycan Respublikasinin gerbi dovlet himninin metni ve Azerbaycanin xeritesi qizil suyuna salinmis buruncden hazirlanib 29 Meydanda Dovlet Bayragi Muzeyi de yaradilib Diger Azerbaycan seherlerinde Redakte Dovlet bayraq meydanlari Azerbaycanin diger seherlerinde de movcuddur 2016 ci ilde Beyleqanda ve Agdam rayonunun Quzanli qesebesinde Bayraq Muzeyinin acilisi olub 30 31 Tesiri RedakteAzerbaycan himninde bayraq iki defe qeyd olunur 5 ci ve 15 ci misralarda 1919 cu ilde sair Ehmed Cavad Azerbaycan bayragina seirini parlamentin uzerinde dalgalanan Dovlet bayragina hesr etmisdir 32 Sair Cefer Cabbarli da Azerbaycan bayragina sevgisini ifade etmekden kenarda qalmir 1919 cu ilin 25 avqustunda Azerbaycan qezetinde onun bayragimiza hesr etdiyi Sevdiyim cemi dord gun sonra ise ele hemin qezetde Azerbaycan bayragina seirleri cap olunur 33 Bu goy boya Goy Mogoldan qalmis bir turk nisani Bir turk oglu olmali Yasil boya islamligin sarsilmayan imani Ureklere dolmali Su al boya azadligin teceddudun fermani Medeniyyet bulmali Azerbaycan bayragina Cefer Cabbarli c 1919 34 1922 ci ilde Istanbulda cap olunmus Mehemmed Emin Resulzadenin Azerbaycan respublikasi kitabinda onun meshur Bir kere yukselen bayraq bir daha enmez ifadesi ilk defe istifade olunmusdur 1995 ci ilden Guney Azerbaycan Milli Oyanis Herekati terefinden istifade etdiyi Cenubi Azerbaycan bayragi Azerbaycan bayragi esasinda yaradilib Bu bayraq altinda Iran azerbaycanlilarinin huquqlarinin qorunmasina aid o cumleden medeni ve dil sexsiyyetinin taninmasi kutlevi tedbirler kecirilir Poct markasi uzerinde Redakte 2011 ci ilde buraxilmis poct markasi 2011 ci ilin oktyabr ayinin 11 de Baki seherinde Azerbaycan Respublikasi Rabite ve Informasiya Texnologiyalari Nazirliyinin Azermarka sirketi terefinden Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Musteqilliyinin berpasinin 20 ci ildonumune hesr olunmus yeni poct markalari teqdim edilmisdir Qiymeti 1 manat tiraji ise 5000 eded olan hemin markalardan biri Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Bayragina hesr olunmusdur 35 Azerbaycan bayragi esasinda yaradilmis bayraqlar Redakte Azerbaycan legionunun bayragi Cenubi Azerbaycan bayragi CAMAH terefinden teqdim olunmus Cenubi Azerbaycan bayragi Ebulfez Elcibeyin gorunusunde Guney Azerbaycanin bayragi Turkmanlarin bayragi Qasqaylarin bayragiOxsar bayraqlar Redakte Turkiye bayragiHemcinin bax RedakteAzerbaycan Respublikasi Prezidentinin standartiIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Bayraq Preslib azerb Istifade tarixi 10 iyul 2016 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Nazirler Surasi 1918 ci il noyabrin 9 da Azerbaycanin yeni ucrengli mavi qirmizi yasil zolaqlardan ibaret ve uzerinde ag rengli aypara ve sekkizguseli ulduz tesviri olan milli bayraginin tesdiq edilmesi haqqinda qerar qebul etmisdir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Bayraq preslib az http files preslib az projects remz pdf remz bayraq pdf accessdate missing url King Charles 2008 The Ghost of Freedom A History of the Caucasus Oxford University Press seh 168 Istifade tarixi 3 iyul 2017 Kotkin Stephen 2014 Stalin Paradoxes of Power 1878 1928 Penguin books Istifade tarixi 3 iyul 2017 1 2 3 4 5 UCRENGLI BAYRAGIMIZIN MENASI musavat com Istifade tarixi 13 November 2015 Mustafayeva Sabire BIR KERE YUKSELEN BAYRAQ www regionplus az Istifade tarixi 13 November 2015 1 2 3 Bayragimizin sirri www anspress com 16 November 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 November 2015 Merdanov M C Quliyev E Q Azerbaycan Respublikasinin dovlet remzleri elmi redaktor Ramiz Mehdiyev seh 31 Baki Casioglu 2001 Encyclopaedia Britannica Online s v flag of Azerbaijan accessed April 23 2016 http www britannica com topic flag of Azerbaijan Orijinal metn ing The star points were said to stand for eight traditional Turkic peoples the Azerbaijanis Azeris Ottomans Jagatais Tatars Kazakhs Kipchaks Seljuqs Seljuks and Turkmen Azerbaycan Respublikasi Dovlet bayraginin istifadesi qaydalari haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununda deyisiklik edilmesi barede Azerbaycan Respublikasinin Qanunu azerb president az Istifade tarixi 7 may 2021 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti azerb axc preslib az Istifade tarixi 28 may 2021 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I II cildler Baki 2005 Alakbarov Faig Azerbaycan turkculuyu ideyasi VI modern az Istifade tarixi 14 November 2015 Azerbaycan bayraqlari Kataloq Baki Elm 2005 Kinohronika o kongresse azerbajdzhancev v Berline Fotografiya mogily Fatalieva v Myunhene vetenim files wordpress com 2012 10 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 27 Iz kollekcii Ramiza Abutalybova Fotografiya semejnoj mogily Topchibashevyh v Sen Klu prigorode Parizha ourbaku com 2012 10 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 27 1 2 3 Sovet vaxti Azerbaycan bayragini Qiz Qalasindan asan Cahid Hilaloglu kimdir Ardi www azadliq org Istifade tarixi 14 November 2015 Ahmadov Sabuhi Gosudarstvennyj flag Azerbajdzhanskoj Respubliki PDF www irs az com Rusca Istifade tarixi 15 November 2015 1 2 3 Milli Bayraq haqqinda www dqmk nmr az Istifade tarixi 15 November 2015 Azerbaycanda Dovlet Bayragi Gunu qeyd olunur www bbc com Istifade tarixi 15 November 2015 Eliyev Iqrar Meherremov Elmar Azerbaycan Respublikasinin dovlet remzleri Yeniden islenilmis nesri Baki Nurlan 2008 1 2 Azerbaycan Respublikasi Dovlet bayraginin istifadesi qaydalari haqqinda PDF mfa gov az 13 October 2017 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 November 2015 RESPUBLIKASININ NAZIRLER KABINETI QERAR 317 1 2 3 Maviler bayraq meydaninda www haqqyolu com 23 October 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 November 2015 Baki sheherinde 167224 html APA 26 Oktyabr 2009 olu kecid Price Rob Two Americans created a great business building the world s tallest flagpoles for dictators see some of their record breaking designs uk businessinsider com uk businessinsider com 19 oktyabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 oktyabr 2016 Mediaforum az 2009 10 26 2014 09 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 13 Tajikistan takes flag pole war to new heights www telegraph co uk Istifade tarixi 21 sentyabr 2017 Beyleqanda Bayraq Muzeyi acilib www 1news az www 1news az 31 iyul 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 iyul 2017 Agdam rayonunda Bayraq Muzeyinin acilisi olub www 1news az www 1news az 31 iyul 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 iyul 2017 Qorchu Oqtay AZERBAYCAN DEYENDE Birinci yazi www mediaforum az 1 April 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 November 2015 Eyyub Vurgun Seir tehlilleri www anl az Istifade tarixi 15 November 2015 Azerbaycan bayragina Cefer Cabbarli www azadliq org Azerbaijani Istifade tarixi 10 November 2014 11 10 2011 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Musteqilliyinin berpasinin 20 ci ildonumune hesr olunmus marka azermarka az Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine azerb Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Azerbaycan bayragi ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycan Dovlet remzleri ve atributlari Azerbaycan Respublikasinin dovlet remzleri Baki 2008 Bayraq nece ve niye deyisdirildiMenbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan bayragi amp oldid 6065781, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.