fbpx
Wikipedia

Ağdərə rayonu

Ağdərə rayonu — Keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin (DQMV) tərkibinə daxil olan Azərbaycan rayonlarından biri; Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli Qərarına əsasən ləğv olunmuşdur. Bir hissəsi Tərtərə, bir hissəsi Ağdama, qərbi isə Kəlbəcər rayonuna verilmişdi.

Ağdərə rayonu

40°12′55″ şm. e. 46°48′46″ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Ağdərə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 8 avqust 1930
Ləğv edilib 13 oktyabr 1992
Saat qurşağı

Tarixi

Rayon 8 avqust 1930-cu ildə təşkil edilmişdir. 10 sentyabr 1939-cu ilədək Cerabert, 1991-ci ilə qədər Mardakert, həmin tarixdən ləğv olunana kimi isə Ağdərə adlanıb. İnzibati mərkəzi Ağdərə şəhəri olub.1992-ci ilin oktyabrında Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə Ağdərə rayonunu ləğv edilərək, ərazisi Dağlıq Qarabağ ətrafındakı üç rayon - Tərtər, Ağdam, Kəlbəcər rayonları arasında bölünmüşdür.

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 avqust 1992-ci il tarixli, 287 nömrəli Qərarına əsasən, Ağdərə rayonunun Leninavan qəsəbə Soveti, Həsənqaya, Çaylı, Seysulan və Talış kənd Sovetləri, Ağdərə şəhər Sovetinin Qarmiravan və Mağavuz kənd Sovetinin Cerabert kəndləri Tərtər rayonunun tərkibinə verilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli 327 nömrəli Qərarına əsasən Ağdərə rayonu ləğv edilmişdir. Ləğv edilmiş Ağdərə rayonunun Xatınbəyli, Qazançı, Manikli, Baş Güneytəpə, Orta Güneytəpə, Sırxavənd, Yeni Qaralar, Kiçan kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Ağdam rayonunun; Çərəktar, Qozlu, Kotavan, Yuxarı Oratağ, Qızılqaya, Yayıcı, Dəvədaşı, Drombon, Çıldıran, Mehmana, Dovşanlı, Həyat, Bazarkənd, Şahmansurlu, Vəngli, Çormanlı, İmarət Qərvənd, Zardaxaç, Çapar, Həsənriz, Narınclar, Damğalı, Kolatağ kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Kəlbəcər rayonunun; Ağdərə şəhəri, Umudlu, Zəylik, Ulu Qarabəy, Kiçik Qarabəy, Ağabəyyalı, Çardaqlı, Lüləsaz, Miqrelalay, Aşağı Oratağ, Qasapet, Canyataq, Dəmirli, Gülyataq, Talış, Seysulan, Suqovuşan kəndləri və onlara məxsus torpaq sahələri Tərtər rayonunun inzibati tərkibinə verilmişdir.

Erməni işğalına qədər Ağdərənin 14 kəndində 14 mindən çox azərbaycanlı yaşayıb. Ağdərə rayonu Dağlıq Qarabağdakı bir çox ərazilər kimi Qarabağ müharibəsinin başlanğıcında erməni silahli qüvvələrinin nəzarəti altına keçir. 1992-ci ildə Azərbaycan ordusunun hücumu nəticəsində Ağdərə rayonu ərazisinin bir çox hissəsi erməni işğalçılarından azad edilir. 1 il boyunca Ağdərə şəhəri ətrafındakı kəndlərdə və yüksəkliklərdə aramsız döyüşlər gedir. Lakin 1993-cü ildə Azərbaycanda 4 iyun Gəncə qiyamı baş verir. Qarabağ cəbhəsində döyüşən orduya rəhbərlik edən Surət Hüseynov mərkəzi hakimiyyətə qarşı qiyam edərək Bakıya doğru hücuma keçir. Onun rəhbərlik etdiyi ordu bölmələri öz mövqelərini qoyaraq Bakıya doğru hücuma qoşuldular. Bundan məharətlə istifadə edən erməni ordusu 7 iyul 1993-cü ildə Ağdərə şəhərini və rayonun bir çox kəndlərini yenidən işğal etmişdi. Ağdərə rayonu 10 noyabr 2020-ci il tarixində imzalanan atəşkəs razılaşmasına görə rəsmi olaraq Rusiya sülhməramlılarının nəzarətinə verilmişdir.

Əhalisi

1989-cu ildə SSRİ tərəfindən aparılmış son əhalinin siyahıya alınmasına görə, rayonun 14 kəndində 14 min azərbaycanlı əhali yaşayırdı.

İşğala qədər azərbaycanlılar Ağdərənin əsasən 14 kəndində - Sırxavənd, Bəşirlər, Qaraşlar, Qaralar, Baş Güneypəyə, Orta Güneypəyə, Xatınbəyli, Manikli, Tellibinə, Narınclar, Çərəktar, İmarət-Qərvənd, Umudlu, Yeni Qaralar kəndlərində və Gəncxana sovxoz qəsəbəsində yaşayıb.

Milli tərkib

Ağdərə rayonu : 1979-cu il siyahıya alması
Etnik quplar əhalinin Sayı (Nəfər)
Azərbaycanlılar 7 050 (15,8%)
Ukraynalılar 20 (0,1%)
Ruslar 355 (0,8%)
Ermənilər 37 050 (83,1%)
Bütün rayon üzrə 44 586 (100%)

Ərazisi

Səthi əsasən dağlıq, şərq hissəsi isə düzənliklərdən ibarətdir. Faydalı qazıntıları – Mehmana polimetal yatağı, əhəngdaşı və gipsdən ibarətdir. Mehmana yatağının filizlərinin tərkibində sink, qurğuşun və digər qiymətli metallar var (Asan saflaşır, sənaye əhəmiyyətlidir). Əsas çayları Tərtər çayıXaçınçaydır. Tərtər çayı üzərində 1976-cı ildə Sərsəng su qovşağı yaradılmışdır. Tərtər kompleksi həm elektrik enerjisi almaq, həm də suvarma məqsədilə qurulmuşdu. Anbarda suyun həcmi 560 min kub metr, ildə 125 milyon kilovat/saat elektrik enerjisi verirdi və düzən Qarabağın və dağətəyi zonanın 120 min hektar torpaq sahəsinin suvarılması onunla təmin edilirdi. İşğaldan əvvəl 78 min hektar əkin sahəsi suvarılırdı. Rayon ərazisinin 75,59 min hektarını və yaxud 44 faizini meşələr tuturdu.

Ağdərə Dağlıq Qarabağın mühüm kənd təsərrüfatı rayonlarından idi. İqtisadiyyatında üzümçülük, taxılçılıq, tütünçülük və heyvandarlıq əsas yer tuturdu (1988-ci il). Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar 53324 hektar idi. Bunun 21189 hektarı əkin yeri, 5931 hektarı çoxillik bitkilər, 1892 hektarı biçənək, 22863 hektarı örüş idi. Suvarılan torpaqlar 15 min hektar idi. Əkin sahəsinin 9,7 min hektarı dənli-paxlalı bitkilər (buğda, arpa, qarğıdalı) və kartof, 11,3 min hektarı yem bitkiləri əkinləri idi. Rayonda üzümlüklər 3,4 min hektar sahəni tuturdu. Tərtər çayı dərəsi boyunca Azərbaycanın yuxarı və aşağı Qarabağını birləşdirən karvan və avtomobil yolları var idi.

İnzibati-ərazi bölgüsü

  • 1 yanvar 1977-ci il tarixinə rayon ərazisində 24 Sovetlikdə (2 qəsəbə Sovetliyi, 22 kənd Sovetliyi) 3-ü qəsəbə və 57-i kənd olmaqla 60 yaşayış məntəqəsi mövcud olmuşdur:

Tarixi Abidələri

Memarlıq abidələrindən Vəngli kəndindəki məşhur Gəncəsər alban məbədi, Xanabert qalası, Herabert qəsəbəsində Hermuk qalası, kilsə, Kolatağ kəndində müqəddəs İako məbədi (635-ci il) var idi. Talış kəndi yaxınlığında, Urek məbədi (XII əsr), Tərtər çayının yuxan axarında məbəd (XIII əsr), Qasapert kəndində Hatəm Məlik qalası, Madagiz kəndində Yegiş Arakel məbədi (XII əsr) və qədim körpülər dağıdılıb. (Oradakı Qafqaz alban dinastiyaları və katolikoslarının son istinadgahı olan məşhur Gəncəsar məbədinin əsası 1240-cı ildə Həsən Cəlal tərəfındən qoyulmuşdur. Sonuncu Gəncəsar alban məbədi 1837-ci ildən erməni katolikosluğuna tabe edilmişdir).

İqtisadiyyatı

İşğal edilmiş ərazidə 8036 hektar sanitariya-gigiyena və sağlamlaşdırma funksiyalı meşələr mövcud idi ki, bunun 628 hektarı şəhərətrafı yaşıllıq zonası, 7408 hektarı isə su təchizatı mənbələrinin sanitar mühafızə zonalarına aid meşələr idi. Rayonda 75059 hektar meşə sahələri var idi ki, bu da ərazinin 44%-ni təşkil edirdi. Ağdərə rayonunda, Tərtər çayı vadisində Şərq çinarı meşəliyi xüsusi olaraq qorunurdu. Ağdərə rayonunda zəngin faydalı qazıntı yataqları var idi: Qızılbulaq qazıntı yatağında 13,6 ton vahid sənaye ehtiyatı olan qızıl və 47,9 milyon ton mis, Mehmana yatağında sənaye ehtiyatları 37,3 milyon ton olan qurğuşun, 40,4 milyon ton olan sink, 100 milyon ton olan Dəmirli mis yatağı, Canyataq-Gülyataq qızıl yatağı vardı. Sənaye ehtiyatları 38080 min kub metr olan Ağdərə, 6423 min kub metr olan Şorbulaq-I, 2129 min kub metr olan Şorbulaq – II mişar daşı yatağı, 200 min kub metr olan Ağdərə gəc yatağı düşmənlərə qaldı.

Onu da qeyd edək ki, işğal olunmuş ərazilərimizin qızıl yataqları bir qayda olaraq ABŞ-ın, Kanadanın, İsveçrənin, Fransanın iş adamları tərəfindən talan olunur. Ağdərənin Mehmana mis yatağı Türkiyəli iş adamı Mehmət Abdullaoğluna satılıb. 2004-cü ildən türk iş adamı Mehmana ərazisindən mis çıxarmaqla məşğuldur. Maraqlıdır ki, ərazidən çıxarılan mis Rusiya Federasiyasındakı Almaniyadan olan iş adamına satılır. 2005-ci ilin mart ayından iş adamı M. Abdullaoğlu ərazidəki digər mis və qurğuşun yataqlarını da satın alıb.

80-ci illərin sonlarında, Dağlıq Qarabağda erməni separatizminin aktiv fazaya keçməsi ərəfəsində rayonun ərazisində zəngin daş kömür yataqlarının da olduğu aşkarlanmışdı. 2011-ci ildə isə Ermənistanın Azərbaycanın işğal altındakı ərazilərində yeraltı təbii sərvətlərin talan edilməsinə dair daha bir planı açıqlanıb. Düşmən ölkənin Energetika və Təbii Ehtiyatlar naziri Armen Movsisyan Ermənistan İctimai Televiziyasına verdiyi müsahibədə bildirib ki, Ağdərə rayonundakı daş kömür yataqlarında ehtiyatların həcmini araşdırmaq üçün tədqiqat işləri gedir. Onun sözlərinə görə, işlərin hələ başa çatmamasına və bir neçə il davam edəcəyinə baxmayaraq artıq indidən aydındır ki, Dağlıq Qarabağda daş kömür ehtiyatları İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının köhnə enerji blokunu yenidən işə salmaq üçün yetərlidir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərarı
  2. "Ağdərə rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinin ləğv edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı[ölü keçid]
  3. "Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli, 327 nömrəli Qərarı
  4. . 2015-05-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-23.
  5. KÖÇKÜNLƏR PREZİDENT İLHAM ƏLİYEVƏ MÜRACİƏT ETDİ: AĞDƏRƏ BƏRPA OLUNSUN[ölü keçid]
  6. "Azərbaycan Respublikası Ağdərə rayonunun bəzi kəndlərinin Tərtər rayonunun inzibati ərazi bölgüsünə daxil edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 avqust 1992-ci il tarixli, 287 nömrəli Qərarı[ölü keçid]
  7. Ağdərə əməliyyatından 16 il ötür[ölü keçid]
  8. Dağlıq Qarabağın Əhalisi
  9. [1][ölü keçid]
  10. . 2012-01-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-10.

Xarici keçidlər

  • Составители: Мельников С. А., Ибрагимов Ч. Г.: Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1977 года/ редколлегия: Исаев А. М., Будагов Б. А., Гейбуллаев Г. А.. — 4-е издание. — Баку: Азернешр, 1979. часть 1-я, часть 2-я, часть 3-я, часть 4-я

ağdərə, rayonu, keçmiş, dağlıq, qarabağ, muxtar, vilayətinin, dqmv, tərkibinə, daxil, olan, azərbaycan, rayonlarından, biri, azərbaycan, respublikası, milli, məclisinin, oktyabr, 1992, tarixli, qərarına, əsasən, ləğv, olunmuşdur, hissəsi, tərtərə, hissəsi, ağd. Agdere rayonu Kecmis Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetinin DQMV terkibine daxil olan Azerbaycan rayonlarindan biri Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 13 oktyabr 1992 ci il tarixli Qerarina esasen legv olunmusdur 2 3 Bir hissesi Tertere bir hissesi Agdama qerbi ise Kelbecer rayonuna verilmisdi Agdere rayonu40 12 55 sm e 46 48 46 s u Olke Azerbaycan Azerbaycan SSRInzibati merkez AgdereTarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Legv edilib 13 oktyabr 1992 1 Saat qursagi UTC 04 00UTC 05 00 Mundericat 1 Tarixi 2 Ehalisi 2 1 Milli terkib 3 Erazisi 4 Inzibati erazi bolgusu 5 Tarixi Abideleri 6 Iqtisadiyyati 7 Hemcinin bax 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerTarixi RedakteRayon 8 avqust 1930 cu ilde teskil edilmisdir 10 sentyabr 1939 cu iledek Cerabert 1991 ci ile qeder Mardakert hemin tarixden legv olunana kimi ise Agdere adlanib 4 Inzibati merkezi Agdere seheri olub 1992 ci ilin oktyabrinda Azerbaycan hokumetinin qerari ile Agdere rayonunu legv edilerek erazisi Dagliq Qarabag etrafindaki uc rayon Terter Agdam Kelbecer rayonlari arasinda bolunmusdur 5 Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 avqust 1992 ci il tarixli 287 nomreli Qerarina esasen Agdere rayonunun Leninavan qesebe Soveti Hesenqaya Cayli Seysulan ve Talis kend Sovetleri Agdere seher Sovetinin Qarmiravan ve Magavuz kend Sovetinin Cerabert kendleri Terter rayonunun terkibine verilmisdir 6 Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 13 oktyabr 1992 ci il tarixli 327 nomreli Qerarina esasen Agdere rayonu legv edilmisdir Legv edilmis Agdere rayonunun Xatinbeyli Qazanci Manikli Bas Guneytepe Orta Guneytepe Sirxavend Yeni Qaralar Kican kendleri ve onlara mexsus torpaq saheleri Agdam rayonunun Cerektar Qozlu Kotavan Yuxari Oratag Qizilqaya Yayici Devedasi Drombon Cildiran Mehmana Dovsanli Heyat Bazarkend Sahmansurlu Vengli Cormanli Imaret Qervend Zardaxac Capar Hesenriz Narinclar Damgali Kolatag kendleri ve onlara mexsus torpaq saheleri Kelbecer rayonunun Agdere seheri Umudlu Zeylik Ulu Qarabey Kicik Qarabey Agabeyyali Cardaqli Lulesaz Miqrelalay Asagi Oratag Qasapet Canyataq Demirli Gulyataq Talis Seysulan Suqovusan kendleri ve onlara mexsus torpaq saheleri Terter rayonunun inzibati terkibine verilmisdir 3 Ermeni isgalina qeder Agderenin 14 kendinde 14 minden cox azerbaycanli yasayib Agdere rayonu Dagliq Qarabagdaki bir cox eraziler kimi Qarabag muharibesinin baslangicinda ermeni silahli quvvelerinin nezareti altina kecir 1992 ci ilde Azerbaycan ordusunun hucumu neticesinde Agdere rayonu erazisinin bir cox hissesi ermeni isgalcilarindan azad edilir 7 1 il boyunca Agdere seheri etrafindaki kendlerde ve yuksekliklerde aramsiz doyusler gedir Lakin 1993 cu ilde Azerbaycanda 4 iyun Gence qiyami bas verir Qarabag cebhesinde doyusen orduya rehberlik eden Suret Huseynov merkezi hakimiyyete qarsi qiyam ederek Bakiya dogru hucuma kecir Onun rehberlik etdiyi ordu bolmeleri oz movqelerini qoyaraq Bakiya dogru hucuma qosuldular Bundan meharetle istifade eden ermeni ordusu 7 iyul 1993 cu ilde Agdere seherini ve rayonun bir cox kendlerini yeniden isgal etmisdi Agdere rayonu 10 noyabr 2020 ci il tarixinde imzalanan ateskes razilasmasina gore resmi olaraq Rusiya sulhmeramlilarinin nezaretine verilmisdir Ehalisi Redakte1989 cu ilde SSRI terefinden aparilmis son ehalinin siyahiya alinmasina gore rayonun 14 kendinde 14 min azerbaycanli ehali yasayirdi Isgala qeder azerbaycanlilar Agderenin esasen 14 kendinde Sirxavend Besirler Qaraslar Qaralar Bas Guneypeye Orta Guneypeye Xatinbeyli Manikli Tellibine Narinclar Cerektar Imaret Qervend Umudlu Yeni Qaralar kendlerinde ve Gencxana sovxoz qesebesinde yasayib Milli terkib Redakte Agdere rayonu 1979 cu il siyahiya almasi Etnik quplar ehalinin Sayi Nefer 8 Azerbaycanlilar 7 050 15 8 Ukraynalilar 20 0 1 Ruslar 355 0 8 Ermeniler 37 050 83 1 Butun rayon uzre 44 586 100 Erazisi RedakteSethi esasen dagliq serq hissesi ise duzenliklerden ibaretdir Faydali qazintilari Mehmana polimetal yatagi ehengdasi ve gipsden ibaretdir Mehmana yataginin filizlerinin terkibinde sink qurgusun ve diger qiymetli metallar var Asan saflasir senaye ehemiyyetlidir Esas caylari Terter cayi ve Xacincaydir Terter cayi uzerinde 1976 ci ilde Serseng su qovsagi yaradilmisdir Terter kompleksi hem elektrik enerjisi almaq hem de suvarma meqsedile qurulmusdu Anbarda suyun hecmi 560 min kub metr ilde 125 milyon kilovat saat elektrik enerjisi verirdi ve duzen Qarabagin ve dageteyi zonanin 120 min hektar torpaq sahesinin suvarilmasi onunla temin edilirdi Isgaldan evvel 78 min hektar ekin sahesi suvarilirdi Rayon erazisinin 75 59 min hektarini ve yaxud 44 faizini meseler tuturdu Agdere Dagliq Qarabagin muhum kend teserrufati rayonlarindan idi Iqtisadiyyatinda uzumculuk taxilciliq tutunculuk ve heyvandarliq esas yer tuturdu 1988 ci il Kend teserrufatina yararli torpaqlar 53324 hektar idi Bunun 21189 hektari ekin yeri 5931 hektari coxillik bitkiler 1892 hektari bicenek 22863 hektari orus idi Suvarilan torpaqlar 15 min hektar idi Ekin sahesinin 9 7 min hektari denli paxlali bitkiler bugda arpa qargidali ve kartof 11 3 min hektari yem bitkileri ekinleri idi Rayonda uzumlukler 3 4 min hektar saheni tuturdu Terter cayi deresi boyunca Azerbaycanin yuxari ve asagi Qarabagini birlesdiren karvan ve avtomobil yollari var idi Inzibati erazi bolgusu Redakte1 yanvar 1977 ci il tarixine rayon erazisinde 24 Sovetlikde 2 qesebe Sovetliyi 22 kend Sovetliyi 3 u qesebe ve 57 i kend olmaqla 60 yasayis menteqesi movcud olmusdur 1 Mardakert qesebe Sovetliyi Mardakert qesebesi Karmiravan kendi 2 Leninavan qesebe Sovetliyi Leninavan qesebesi Levonarx kendi Hesenqaya kendi Maralyansarov kendi 3 Aracadzor kend Sovetliyi Aracadzor kendi Tomaqahog kendi Ayyad kendi 4 Arutyunaqomer kend Sovetliyi Arutyunaqomer kendi Verin Oratag kendi 5 Aterk kend Sovetliyi Aterk kendi 6 Vaqaus kend Sovetliyi Vaqaus kendi 7 Vengli kend Sovetliyi Vengli kendi Sahmasur kendi Qarnakar kendi 8 Verin Cayli kend Sovetliyi Verin Cayli kendi Nerkin Cayli kendi Dostagir kendi Suqovusan kendi Tonasen kendi 9 Canyataq kend Sovetliyi Canyataq kendi Gulyataq kendi Manikli kendi Xatinbeyli kendi 10 Drmbon kend Sovetliyi Drmbon kendi Qocoqot kendi 11 Imaret Qervend kend Sovetliyi Imaret Qervend kendi Zardaxac kendi Capar kendi Getavan kendi 12 Qazanci kend Sovetliyi Qazanci kendi 13 Kolatag kend Sovetliyi Kolatag kendi Damgali kendi 14 Magavuz kend Sovetliyi Magavuz kendi Akop Kamari kendi Minqrelsk kendi Cerabert kendi 15 Metssen kend Sovetliyi Metssen kendi 16 Mohretag kend Sovetliyi Mohretag kendi Agabeyelenc kendi 17 Narestar kend Sovetliyi Narestar kendi 18 Nerkin Oratag kend Sovetliyi Nerkin Oratag kendi Qasapet kendi Demirli kendi 19 Seysulan kend Sovetliyi Seysulan kendi Yarimca kendi 20 Sirxavend kend Sovetliyi Sirxavend kendi Kican kendi 21 Talis kend Sovetliyi Talis kendi 22 Umudlu kend Sovetliyi Umudlu kendi Zeylik kendi 23 Cerektar kend Sovetliyi Cerektar kendi 24 Cildiran kend Sovetliyi Cildiran kendi Mehmana kendi Poqosaqomer kendi Tarixi Abideleri RedakteMemarliq abidelerinden Vengli kendindeki meshur Genceser alban mebedi Xanabert qalasi Herabert qesebesinde Hermuk qalasi kilse Kolatag kendinde muqeddes Iako mebedi 635 ci il var idi Talis kendi yaxinliginda Urek mebedi XII esr Terter cayinin yuxan axarinda mebed XIII esr Qasapert kendinde Hatem Melik qalasi Madagiz kendinde Yegis Arakel mebedi XII esr ve qedim korpuler dagidilib Oradaki Qafqaz alban dinastiyalari ve katolikoslarinin son istinadgahi olan meshur Gencesar mebedinin esasi 1240 ci ilde Hesen Celal terefinden qoyulmusdur Sonuncu Gencesar alban mebedi 1837 ci ilden ermeni katolikosluguna tabe edilmisdir Iqtisadiyyati RedakteIsgal edilmis erazide 8036 hektar sanitariya gigiyena ve saglamlasdirma funksiyali meseler movcud idi ki bunun 628 hektari seheretrafi yasilliq zonasi 7408 hektari ise su techizati menbelerinin sanitar muhafize zonalarina aid meseler idi Rayonda 75059 hektar mese saheleri var idi ki bu da erazinin 44 ni teskil edirdi Agdere rayonunda Terter cayi vadisinde Serq cinari meseliyi xususi olaraq qorunurdu Agdere rayonunda zengin faydali qazinti yataqlari var idi Qizilbulaq qazinti yataginda 13 6 ton vahid senaye ehtiyati olan qizil ve 47 9 milyon ton mis Mehmana yataginda senaye ehtiyatlari 37 3 milyon ton olan qurgusun 40 4 milyon ton olan sink 100 milyon ton olan Demirli mis yatagi Canyataq Gulyataq qizil yatagi vardi Senaye ehtiyatlari 38080 min kub metr olan Agdere 6423 min kub metr olan Sorbulaq I 2129 min kub metr olan Sorbulaq II misar dasi yatagi 200 min kub metr olan Agdere gec yatagi dusmenlere qaldi Onu da qeyd edek ki isgal olunmus erazilerimizin qizil yataqlari bir qayda olaraq ABS in Kanadanin Isvecrenin Fransanin is adamlari terefinden talan olunur Agderenin Mehmana mis yatagi Turkiyeli is adami Mehmet Abdullaogluna satilib 2004 cu ilden turk is adami Mehmana erazisinden mis cixarmaqla mesguldur Maraqlidir ki eraziden cixarilan mis Rusiya Federasiyasindaki Almaniyadan olan is adamina satilir 2005 ci ilin mart ayindan is adami M Abdullaoglu erazideki diger mis ve qurgusun yataqlarini da satin alib 9 80 ci illerin sonlarinda Dagliq Qarabagda ermeni separatizminin aktiv fazaya kecmesi erefesinde rayonun erazisinde zengin das komur yataqlarinin da oldugu askarlanmisdi 2011 ci ilde ise Ermenistanin Azerbaycanin isgal altindaki erazilerinde yeralti tebii servetlerin talan edilmesine dair daha bir plani aciqlanib Dusmen olkenin Energetika ve Tebii Ehtiyatlar naziri Armen Movsisyan Ermenistan Ictimai Televiziyasina verdiyi musahibede bildirib ki Agdere rayonundaki das komur yataqlarinda ehtiyatlarin hecmini arasdirmaq ucun tedqiqat isleri gedir Onun sozlerine gore islerin hele basa catmamasina ve bir nece il davam edeceyine baxmayaraq artiq indiden aydindir ki Dagliq Qarabagda das komur ehtiyatlari Irevan Istilik Elektrik Stansiyasinin kohne enerji blokunu yeniden ise salmaq ucun yeterlidir 10 Hemcinin bax RedakteAgdereIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin Qerari Agdere rayonu Icra hakimiyyetinin bascisi vezifesinin legv edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Fermani olu kecid 1 2 Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 13 oktyabr 1992 ci il tarixli 327 nomreli Qerari Tarixde bu gun Azerbaycan xronoqrafinda 10 sentyabr 2015 05 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 06 23 KOCKUNLER PREZIDENT ILHAM ELIYEVE MURACIET ETDI AGDERE BERPA OLUNSUN olu kecid Azerbaycan Respublikasi Agdere rayonunun bezi kendlerinin Terter rayonunun inzibati erazi bolgusune daxil edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 avqust 1992 ci il tarixli 287 nomreli Qerari olu kecid Agdere emeliyyatindan 16 il otur olu kecid Dagliq Qarabagin Ehalisi 1 olu kecid ERMENISTAN QARABAGIN DAS KOMUR YATAQLARINI TALAMAGA HAZIRLASIR 2012 01 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 10 Xarici kecidler RedakteSostaviteli Melnikov S A Ibragimov Ch G Azerbajdzhanskaya SSR Administrativno territorialnoe delenie na 1 yanvarya 1977 goda redkollegiya Isaev A M Budagov B A Gejbullaev G A 4 e izdanie Baku Azerneshr 1979 chast 1 ya chast 2 ya chast 3 ya chast 4 yaMenbe https az wikipedia org w index php title Agdere rayonu amp oldid 6075663, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.