Monqollar bütün Çini idarə edən ilk şimal xalqı olmuşlar. Uzaq qərbə qədər uzanan imperiya yaradan monqollar 1210-cu ildə çjurçjenlərin Tszin dövlətini fəth etdilər. 1215-ci ildə Çingiz xanPekini ələ keçirdi. 1227-ci ildə monqollar Qərbi Syaya uğurlu zəfər yürüşü etdilər. Bu yürüşdən qayıdan zaman Çingizxan ölür. 1229-cu ildə monqolların böyük xanı Çingizxanın üçüncü oğlu Uqedey olur. İmperiyanın paytaxtı Qaraqorum olur.
Uqedey öz hakimiyyətinə Çinin çjurçjenlərin əlində olan şimal vilayətlərinə yürüşlərlə başladı. Bu müharibədə Sonrakı Sun sülaləsi monqollarla ittifaq bağlayaraq ümid etdi ki, onların köməyi ilə çjurçjenlərin zəbt etdiyi torpaqlarını geri qaytara biləcək. Lakin bu ümidlər doğrulmadı. Monqollar 1235-ci ildə çjurçjenləri darmadağın edib Çinin cənubuna istilaçı yürüşlərə başladılar və bu da 1280-ci ildə müvəffəqiyyətlə nəticələndi.
Bu dövrdə hakimiyyətdə olan Çingizxanın nəvəsi Qubilay qaan monqolların paytaxtını Qaraqorumdan Daduya (indiki Pekin) köçürdü. O, özünü Çin imperatoru elan etdi və və bununla da "Əzəli" mənasını verən Yuan sülaləsinin əsasını qoydu. Bu ad monqolların dünyəvi hakimiyyətinin uzun bir erasının başlanğıcını göstərmək məqsədilə seçilmişdir.
Monqolların Çində hakimiyyəti yüz ildən az çəkdi. Monqolların ilkin planı Çin ərazisini böyük bir otlağa çevirmək idi. Lakin Xubilayın monqol olmayan müşavirləri onu ölkəni idarə etməkdə Çin metodlarından istifadənin səmərəlliliyinə inandırdılar. Monqollar inzibati idarəetmə aparatını öz əllərinə götürərək aşağı vəzifələri əcnəbilərə etibar edir, Çin aristokratiyasını isə hakimiyyətə buraxmırdılar. Ölkənin yerli əhalisi üçün hər cür qadağalar qoyulmuşdu. Onlara gecələr çölə çıxmaq və hər hansı bir yığıncaq keçirmək qadağan idi. Kəndli və sənətkarlara ağır vergilər qoyulmuşdu. Çin tacirləri böyük rüsumlar verməyə məcbur idilər. Hakimiyyətlərini möhkəmləndirdikdən sonra monqollar bəzi güzəştlərə yol verirlər.
1315-ci ildə dövlət qulluğuna qəbul üçün imtahan sistemi tətbiq olunmağa başladı, burada da Çinli olmayanlar üçün çoxlu güzəştlər nəzərdə tutulmuşdu. Ənənəvi Çin elmləri arasında təbabətə üstünlük verilirdi ki, bundan da monqollar öz döyüşçülərinin sağlamlığını qorumaq üşün istifadə etmək istəyirdilər. Yuan dövründə avropalılar səyyah və tacirlərdən Çin haqqında məlumatlar almağa başladılar. Çin haqqında ən maraq doğuran məlumatlar Venesiyalı tacir Marko Poloya aiddir. Çinə 1275-1292-ci illərdə səyahətindən sonra Marko Polo evinə qayıdır və Çin adlandırdığı yüksək sivilizasiyalı ölkə haqqında kitab yazır. 1294-cü ildə Xubilayın ölümündən sonra gələn zəif və səriştəsiz hökmdarlar sırası monqolların mənfur hakimiyyətini daha da dözülməz etmişdi. XV əsrin ortalarında Çində bir çox gizli cəmiyyətlər meydana gəlir. Onlardan ən fəalı ölkənin şimalında yaranan və özünü budda Maytreyinin təcəssümü elan edən Xan Linerin rəhbərlik etdiyi "Ağ lotos" təşkilatı idi.
1356-cı ildə Xan Linberin davamçısı, Budda monaxı Çju Yuançanın başçılıq etdiyi kəndli ordusu Nankini tutur. On il ərzində Çju Yuançan Çinin mərkəzi vilayətlərini özünə tabe edir və Yantszı çayına gəlib çatır. 1368-ci ildə o, özünü yeni Min sülaləsinin ("Aydınlıq") imperatoru elan edərək tay-tszu titulunu götürür və Yantszı çayının aşağı axarı Nankini özünün paytaxtı təyin edir. Az sonra elə həmin il o, Yuanın paytaxtı Pekini tutur. Çinin qalan ərazilərini monqollardan təmizləmək üçün ona daha 20 il lazım olur.
Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 16, 2021
yuan, imperiyası, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, yuan, sül. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Yuan sulalesi 1280 1367 ci iller Cinde hokmranliq etmis Monqol sulalesi monq Ih Yuan Uls cin 元朝 Boyuk Yuan sulalesi1271 1368Bayragi GerbiStatusuTarixi dovletPaytaxtiXanbaliq Pekin Resmi dilleriCin diliMonqol diliDiniBuddizm Taoizm Xristianliq Islam Tenqricilik Samanizm KonfutsicilikDemonim ler iMonqol turk cinliIdareetme formasiMonarxiyaSulaleYuan CingizlileriImperator Van 1260 1294Xubilay xanTarixi Yaranmasi1271 Suqutu1368Erazisi Umumi14 000 000 km2Ehalisi Texmini87 147 000 1350 ValyutasiCaoXelefiSimali Yuan sulalesiMin sulalesi Mundericat 1 Tarixi 2 Qirmizisariqlilar usyani 3 Monqol imperiyasinin xaqanlari 4 Esas imperatorlari Vanlari Xaqanlari Xanlari 5 Nesil agaci agaci 6 Istinadlar 7 Hemcinin bax 8 Xarici kecidlerTarixi RedakteMonqollar butun Cini idare eden ilk simal xalqi olmuslar Uzaq qerbe qeder uzanan imperiya yaradan monqollar 1210 cu ilde cjurcjenlerin Tszin dovletini feth etdiler 1215 ci ilde Cingiz xan Pekini ele kecirdi 1227 ci ilde monqollar Qerbi Syaya ugurlu zefer yurusu etdiler Bu yurusden qayidan zaman Cingizxan olur 1229 cu ilde monqollarin boyuk xani Cingizxanin ucuncu oglu Uqedey olur Imperiyanin paytaxti Qaraqorum olur Uqedey oz hakimiyyetine Cinin cjurcjenlerin elinde olan simal vilayetlerine yuruslerle basladi Bu muharibede Sonraki Sun sulalesi monqollarla ittifaq baglayaraq umid etdi ki onlarin komeyi ile cjurcjenlerin zebt etdiyi torpaqlarini geri qaytara bilecek Lakin bu umidler dogrulmadi Monqollar 1235 ci ilde cjurcjenleri darmadagin edib Cinin cenubuna istilaci yuruslere basladilar ve bu da 1280 ci ilde muveffeqiyyetle neticelendi Bu dovrde hakimiyyetde olan Cingizxanin nevesi Qubilay qaan monqollarin paytaxtini Qaraqorumdan Daduya indiki Pekin kocurdu O ozunu Cin imperatoru elan etdi ve ve bununla da Ezeli menasini veren Yuan sulalesinin esasini qoydu Bu ad monqollarin dunyevi hakimiyyetinin uzun bir erasinin baslangicini gostermek meqsedile secilmisdir Monqollarin Cinde hakimiyyeti yuz ilden az cekdi Monqollarin ilkin plani Cin erazisini boyuk bir otlaga cevirmek idi Lakin Xubilayin monqol olmayan musavirleri onu olkeni idare etmekde Cin metodlarindan istifadenin semerelliliyine inandirdilar Monqollar inzibati idareetme aparatini oz ellerine goturerek asagi vezifeleri ecnebilere etibar edir Cin aristokratiyasini ise hakimiyyete buraxmirdilar Olkenin yerli ehalisi ucun her cur qadagalar qoyulmusdu Onlara geceler cole cixmaq ve her hansi bir yigincaq kecirmek qadagan idi Kendli ve senetkarlara agir vergiler qoyulmusdu Cin tacirleri boyuk rusumlar vermeye mecbur idiler Hakimiyyetlerini mohkemlendirdikden sonra monqollar bezi guzestlere yol verirler 1315 ci ilde dovlet qulluguna qebul ucun imtahan sistemi tetbiq olunmaga basladi burada da Cinli olmayanlar ucun coxlu guzestler nezerde tutulmusdu Enenevi Cin elmleri arasinda tebabete ustunluk verilirdi ki bundan da monqollar oz doyusculerinin saglamligini qorumaq usun istifade etmek isteyirdiler Yuan dovrunde avropalilar seyyah ve tacirlerden Cin haqqinda melumatlar almaga basladilar Cin haqqinda en maraq doguran melumatlar Venesiyali tacir Marko Poloya aiddir Cine 1275 1292 ci illerde seyahetinden sonra Marko Polo evine qayidir ve Cin adlandirdigi yuksek sivilizasiyali olke haqqinda kitab yazir 1294 cu ilde Xubilayin olumunden sonra gelen zeif ve seristesiz hokmdarlar sirasi monqollarin menfur hakimiyyetini daha da dozulmez etmisdi XV esrin ortalarinda Cinde bir cox gizli cemiyyetler meydana gelir Onlardan en feali olkenin simalinda yaranan ve ozunu budda Maytreyinin tecessumu elan eden Xan Linerin rehberlik etdiyi Ag lotos teskilati idi Qirmizisariqlilar usyani Redakte Esas meqale Qirmizisariqlilar usyani1356 ci ilde Xan Linberin davamcisi Budda monaxi Cju Yuancanin basciliq etdiyi kendli ordusu Nankini tutur On il erzinde Cju Yuancan Cinin merkezi vilayetlerini ozune tabe edir ve Yantszi cayina gelib catir 1368 ci ilde o ozunu yeni Min sulalesinin Aydinliq imperatoru elan ederek tay tszu titulunu goturur ve Yantszi cayinin asagi axari Nankini ozunun paytaxti teyin edir Az sonra ele hemin il o Yuanin paytaxti Pekini tutur Cinin qalan erazilerini monqollardan temizlemek ucun ona daha 20 il lazim olur Monqol imperiyasinin xaqanlari RedaktePortret Mebed adi Olumden sonraki ad Xan adi Ilk adi Hakimiyyet dovru Era adi Taicu 太祖 Taizǔ Fatyan Kiyun Senqvu 法天啟運聖武皇帝 Cingiz xan Borucigin Temucin 1206 1227 Ruiconq 睿宗 Ruizōng Toluyxan Monqol imperiyasinin veziri olmusdur Toluy xan Borucigin Tuluy 1227 1229 Taiconq 太宗 Taizōng Yingven 英文皇帝 Ogedey xan Borucigin Ogedey 1229 1241Dingconq 定宗 Dingzōng Cianpinq 简平皇帝 Guyuk xan Borucigin Guyuk 1246 1248Xiancong 憲宗 Xianzōng Huansu 桓肃皇帝 Mongke xan Borucigin Mongke 1251 1259Esas imperatorlari Vanlari Xaqanlari Xanlari RedaktePortret Mebed adi Olumden sonraki adi Xan adi Ilk adi Hakimiyyet dovru Era adi Sicu 世祖 Shizǔ Emperor Senqde Senqonq Venvu 聖德神功文武皇帝 Xubilay xan Borucigin Xubilay 孛兒只斤忽必烈 Boerzhijin Hubilie 1260 1294 Conqtonq 中統 Zhōngtǒng 1260 1264 Ciyuan 至元 Zhiyuan 1264 1294 Cenqzonq 成宗 Chengzōng not used Temur xan Borucigin Temur 孛兒只斤鐵木耳 Boerzhijin Tiemu er 1294 1307 Yuancen 元貞 Yuanzhen 1295 1297 Dade 大德 Dade 1297 1307 Vuconq 武宗 Wǔzōng Kulug xan Borucigin Qaysan 孛兒只斤海山 Boerzhijin Hǎishan 1307 1311 Cida 至大 Zhida 1308 1311 Renconq 仁宗 Renzōng Buyantu xan Borucigin Ayurparibhadra 孛兒只斤愛育黎拔力八達 Boerzhijin Aiyulibalibada 1311 1320 Huangking 皇慶 Huangqing 1312 1313 Yanyu 延祐 Yanyou 1314 1320Yinqconq 英宗 Yingzōng Sidebala Gegeen xan Borucigin Sidebala 孛兒只斤碩德八剌 Boerzhijin Shuodebala 1320 1323 Cici 至治 Zhizhi 1321 1323Cinzonq 晉宗 Jinzōng Taidinq Di 泰定帝 Taiding Di 2 Yesun Temur xan Borucigin Yesun Temur 孛兒只斤也孫鐵木兒 Boerzhijin Yesuntiemuer 1323 1328 Taidinq 泰定 Taiding 1321 1328 Cihe 致和 Zhihe 1328Tyansundi 天順帝 Tianshun Di 2 Aracabiq xan Borucigin Arigaba 孛兒只斤阿速吉八 Boerzhijin Asujiba 1328 Tiansun 天順 Tianshun 1328 Venconq 文宗 Wenzōng Tog Temur xan Borucigin Toq Temur 孛兒只斤圖鐵木兒 Boerzhijin Tutiemuer 1328 1329 and 1329 1332 Tianli 天曆 Tianli 1328 1330 Cisun 至順 Zhishun 1330 1332Minqconq 明宗 Mingzōng Xutuqtu xan Borucigin Xosila 孛兒只斤和世剌 Boerzhijin Heshila 1329 Ninqconq 寧宗 Ningzōng Rincinbal xan Borucigin Irinchibal 孛兒只斤懿璘質班 Boerzhijin Yilinzhiban 1332 Cisun 至順 Zhishun 1332Hiconq 惠宗 Huizōng Sundi 順帝 Shundi Toqhon Teymur Borucigin Toghan Temur 孛兒只斤妥懽鐵木兒 Boerzhijin Tuǒhuan Tiemuer 1333 1370 Cisun 至順 Zhishun 1333 Yuantonq 元統 Yuantǒng 1333 1335Ciyuan 至元 Zhiyuan 1335 1340Cijeng 至正 Zhizheng 1341 1368Ciyuan 至元 Zhiyuan 1368 1370Nesil agaci agaci Redakte Cingiz Tuluy xan Xubilay xan5 1274 1294 Dolj Cinkim Mangala Nomugan Kamala Darmabala Temur6 1294 1307 Ananda Yesun Temur10 1323 1328 Kaysan7 1307 1311 Ayurbarwada8 1311 1320 Arigiba 1328 Kosila11 1329 Tok Temur12 1329 1332 Sidebala9 1320 1323 Togon Teymur14 1338 1370 Irinjibar13 1332 El Togus Ayursiridara15 1370 1378 Togus Temur16 1378 1388 Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteYuan Dynasty Earthen City Wall Park Beijing Arxivlesdirilib 2013 04 30 at the Wayback Machine The Yuan Dynasty Arxivlesdirilib 2012 04 21 at the Wayback Machine Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Yuan imperiyasi amp oldid 5765157, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
