fbpx
Wikipedia

Xaqan

Xaqan
Qədim Türk dili
Latın əlifbası: kaγan
Orxon əlifbası: q.türk 𐰴𐰍𐰣
Türk dili
Latın əlifbası: kağan
Rus dili
Kiril əlifbası: каган
Latın əlifbası: kagan
Monqol dili
Kiril əlifbası: хаан
Transliterasiya: xaan
Monqol əlifbası: ᠬᠠᠭᠠᠨ
Transliterasiya: qagan, xagan
Macar dili
Latın əlifbası: kagán
Çin dili
Sadələşdirilmiş çincə: 可汗
Hanyu Pinyin : kèhán
Fars dili
Fars əlifbası: خاقان
Koreya dili
Hangul: 가한
Latın əlifbası gahan
McCune-Reischauer: kahan

Xaqan (q.türk 𐰴𐰍𐰣) — erkən orta əsrlərdə bir çox türkdilli xalqlarda dövlət başçısının titulu.

Monarxiya
redaktə

"Xaqan" termininə ilk dəfə çin salnamələrində rast gəlinir. Sonralar Kiyev knyazları da bu titulu qəbul etdilər. Monqol imperiyası dövründə isə bu titul "imperator" mənasında işlədildi. Monqol imperiyasında kaan şəklində idi.

İstifadəsi

Bu titula ilk dəfə qədim çin mənbələrində rast gəlinir. Onlar III yüzillikdə yaşayan syanbilərin ulu xanını belə adlandırırlar. 402-ci ildə jujanlar hun titulu olan şanyünün əvəzinə xaqanı qəbul etmişdilər. 551-ci ildə avarlargöytürklər bu titulu jujanlardan aldılar. Göytürk xaqanlığı çökdükdən sonra digər türk xalqları - xəzərlər, uyğurlar, qarluqlar, kiməklərqırğızlar xaqan titulundan istifadə etdilər. Qərb mənbələrində isə "caganus" kimi latınlaşdırılmışdır.

Osmanlıda Hakan ül-Berreyn vel-Bahreyn (torpaqların və dənizin xaqanı) titulu mövcud idi. Çində Li Şimin dövründə Birinci Göytürk xaqanlığı dağıldıqdan sonra imperatorlar özlərinə "Tian Kehan" yəni "Səma xaqanı" deməyə başladılar.

İbn Rustanın yazdıqlarına əsasən X əsrdə rus hökmdarları xaqan adlanırdı: I Vladimir, II Svyatoslav, I Yaroslav xaqan adlanırdı.

İstinadlar

  1. "Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və tеrminlərin şərhi". Tərtib еdəni: A.M. Babayev, Bakı, "Maarif", 1993, səh. 229-230
  2. Grousset (1970), səh. 61, 585, n. 92.
  3. БСЭ

Mənbə

  • Дренетюркские языки и литературы. Главная редакция восточной литературы издательства "Наука", 1986. С. 56-58.
  • Modern Enciclopedia of Russian and Soviet History. Vol. 15.
  • Новосельцев А. П. К вопросу об одном из древнейших титулов русского князя // История СССР, 1982, № 4. С. 150-159;
  • Трубецкой Н.С. О туранском элементе в русской культуре.
  • Трубецкой Н. С. История. Культура. Язык. М., 1995. С. 141-162.

xaqan, qədim, türk, dililatın, əlifbası, kaγanorxon, əlifbası, türk, 𐰴𐰍𐰣türk, dililatın, əlifbası, kağanrus, dilikiril, əlifbası, каганlatın, əlifbası, kaganmonqol, dilikiril, əlifbası, хаанtransliterasiya, xaanmonqol, əlifbası, ᠬᠠᠭᠠᠨtransliterasiya, qagan, xa. XaqanQedim Turk diliLatin elifbasi kaganOrxon elifbasi q turk 𐰴𐰍𐰣Turk diliLatin elifbasi kaganRus diliKiril elifbasi kaganLatin elifbasi kaganMonqol diliKiril elifbasi haanTransliterasiya xaanMonqol elifbasi ᠬᠠᠭᠠᠨTransliterasiya qagan xaganMacar diliLatin elifbasi kaganCin diliSadelesdirilmis cince 可汗Hanyu Pinyin kehanFars diliFars elifbasi خاقانKoreya diliHangul 가한Latin elifbasi gahanMcCune Reischauer kahan Xaqan q turk 𐰴𐰍𐰣 erken orta esrlerde bir cox turkdilli xalqlarda dovlet bascisinin titulu MonarxiyaEsas anlayislarTaxt Tac Skeptron Sen Atef Desret Nemes Psent Sesed Ureret Xait Xat Hecet Hemhem Henu Xepres Xepti Ceni Suti UreyTaxt tac adi Sexsi ad Hor adi Nebti adi Qizil ad Set adi Serex Kartus Monarx Monarxizm Tanrinin lutfu Goyler Oglu Sahzade Tacqoyma Abdikasiya TarixKarnak siyahisi Sakkara siyahisi Abidos siyahisi Turin car papirusu Ptolemeyler Boyuk Ferman Serefli inqilab Boyuk Britaniya monarxi Qedim RomaAntoninler Flaviler Konstantinler Yuliler Klavdiler BizansYustinianlar Feodosiler Valentinianlar Osmanli Imperiyasi Teymuriler dovleti Boyuk Fransa inqilabi Burbonlar Ispan inqilabi Rus carligi Birinci Rusiya inqilabi AzerbaycanAtropatidler Alban Arsakileri Mehraniler Sirvansahlar Qacarlar Efsarlar Girdiman knyazligi Sefeviler Imperiyasi Sirvansah Sirvansahlar dovleti Azerbaycan xanliqlariCavansirler Qarabag xanligi Baki xanligi Derbend xanligi Gence xanligi Talis xanligi Naxcivan xanligi Quba xanligi Tebriz xanligi Urmiye xanligi Irevan xanligi Seki xanligi Cavad xanligi Qaradag xanligi Maku xanligi Maraga xanligi Merend xanligi Xalxal xanligi Xoy xanligi Sirvan xanligi Serab xanligi Erdebil xanligi Zencan xanligi Samaxi xanligi Elaqeli movzularDiktatura Aristokratiya Oliqarxiya Uzurpasiya Tiraniya NovleriMutleq monarxiya Konstitusiyali monarxiya Federal monarxiya Irsi monarxiya Dualistik monarxiya Parlamenli monarxiya Silki numayendeli monarxiya Seckili monarxiya Emirlik Etnarx Seltenet vekili Tetrarxiya Oliqarxiya Titul MonarxiyaPrinseps Imperator kayzer Sahensah Sanyu Imperiya Kral konsort Kralliq Car Carliq Sah Sahliq Sahbanu Sultan Sultanliq Emir Emirlik Knyaz Knyazliq Hersoq Hersoqluq Qraf Qrafliq Xan Xanliq Melik Meliklik Xaqan Xaqanliq Firon Vassalliq Markiz Doj Vikont Infantredakte Xaqan terminine ilk defe cin salnamelerinde rast gelinir Sonralar Kiyev knyazlari da bu titulu qebul etdiler Monqol imperiyasi dovrunde ise bu titul imperator menasinda isledildi 1 Monqol imperiyasinda kaan seklinde idi Istifadesi RedakteBu titula ilk defe qedim cin menbelerinde rast gelinir Onlar III yuzillikde yasayan syanbilerin ulu xanini bele adlandirirlar 402 ci ilde jujanlar hun titulu olan sanyunun evezine xaqani qebul etmisdiler 2 551 ci ilde avarlar ve goyturkler bu titulu jujanlardan aldilar Goyturk xaqanligi cokdukden sonra diger turk xalqlari xezerler uygurlar qarluqlar kimekler ve qirgizlar xaqan titulundan istifade etdiler 3 Qerb menbelerinde ise caganus kimi latinlasdirilmisdir Osmanlida Hakan ul Berreyn vel Bahreyn torpaqlarin ve denizin xaqani titulu movcud idi Cinde Li Simin dovrunde Birinci Goyturk xaqanligi dagildiqdan sonra imperatorlar ozlerine Tian Kehan yeni Sema xaqani demeye basladilar Ibn Rustanin yazdiqlarina esasen X esrde rus hokmdarlari xaqan adlanirdi I Vladimir II Svyatoslav I Yaroslav xaqan adlanirdi Istinadlar Redakte Azerbaycan klassik edebiyyatinda isledilen adlarin ve terminlerin serhi Tertib edeni A M Babayev Baki Maarif 1993 seh 229 230 Grousset 1970 seh 61 585 n 92 BSEMenbe RedakteDrenetyurkskie yazyki i literatury Glavnaya redakciya vostochnoj literatury izdatelstva Nauka 1986 S 56 58 Modern Enciclopedia of Russian and Soviet History Vol 15 Novoselcev A P K voprosu ob odnom iz drevnejshih titulov russkogo knyazya Istoriya SSSR 1982 4 S 150 159 Trubeckoj N S O turanskom elemente v russkoj kulture Trubeckoj N S Istoriya Kultura Yazyk M 1995 S 141 162 Menbe https az wikipedia org w index php title Xaqan amp oldid 5776384, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.