Yeni Əhd (ivrit. ברית חדשה brit xadaşa; yunan. διαθήκη καινή diateke kayne) İsa Məsihin insanların günahının bağışlanması üçün tökülmüş qanı vasitəsilə Allahın insanlarla bağladığı əhd. Bu əhdə görə İsa Məsihin qurbanına iman gətirən hər kəs xilas olur.
Əhdi-Ətiqdə Yeni Əhd
Yeni Əhddən ilk dəfə bəhs edən Yeremya Peyğəmbər olmuşdur. Yeremya xəbər vermişdir ki, Allahın seçdiyi [[İsrail] xalqı günaha batıb cəzalandırıldıqdan sonra, Allah bu xalqla Yeni Əhd bağlayacaq:
“Rəbb bəyan edir: «İsrail xalqı və Yəhuda xalqı ilə Yeni Əhd bağlayacağım günlər yaxınlaşır.
Bu Əhd atalarını Misir torpağından çıxartmaq üçün əllərindən tutduğum gün onlarla bağladığım əhdə bənzəməyəcək. Onların ağası olduğum halda o əhdimi pozdular» Rəbb belə bəyan edir. «O günlərdən sonra İsrail xalqı ilə bağlayacağım Əhd belədir: qanunumu onların daxilinə qoyub ürəklərinə yazacağam. Mən onların Allahı, onlar da Mənim xalqım olacaq» Rəbb belə bəyan edir.
«Bundan sonra bir kəs öz qonşusunu yaxud qardaşını “Rəbbi tanıyın” deyib öyrətməyəcək. Ona görə ki böyükdən kiçiyə qədər hamı Məni tanıyacaq. Çünki təqsirlərini bağışlayacağam, günahlarını daha yada salmayacağam» Rəbb belə bəyan edir”.
Yəhudi və xristian ilahiyyatçıları bu peyğəmbərliyin gözlənilən Məsihə aid olduğu ilə razılaşırlar.
Əhdi-Ətiqin e.ə. III-II əsrlərə aid olan qədim yunan dilinə tərcüməsi Septuagintadaibranicə ברית berit (əhd) sözü διαθήκη diateke (əhd, vəsiyyət) olaraq tərcümə olunmuşdur. Septuaginta tərcüməsini yaradan yəhudi ilahiyyatçılarının bu seçimi xristian anlayışına təsir göstərmişdir. Ellinizm dövründə hüquqi sahədə διαθήκη diateke sözü bir kəsin öz mülkiyyəti ilə əlaqədar verdiyi sərəncam (vəsiyyət) yaxud öz iradəsini bildirib yerinə yetirilməsini tələb etməsi mənasını verirdi. Belə razılığın hüquqi xarakteri arxa planda qalır, bu sərəncamı yaxud tələbi verən şəxsin səlahiyyəti üstünlük qazanır. Beləliklə, Septuagintanın tərcüməçiləri uca və əzəmətli Allahın insanlara lütf göstərərək Öz xalqı İsraili yaratdığını və onlara Tövratı (Qanunu) verdiyini vurğulamaq məqsədi ilə διαθήκη diateke sözünü işlətmişlər.
İsa Məsihin Yeni Əhdi
Yeni Əhd sonuncu şam yeməyində təyin olunmuşdur. İlahi Quzunun – Məsihin qanı Yeni Əhdin nişanəsi oldu:
“(İsa) axşam yeməyindən sonra kasanı götürüb dedi: «Sizin üçün axıdılan bu kasa Mənim qanımla bağladığım Yeni Əhddir”.
O gündən bəri xristian möminləri özlərini Yeremya Peyğəmbərin xəbər verdiyi Yeni Əhdin cəmiyyəti saymışlar.
Müjdələrnin dördündə də sonuncu şam yeməyi əhvalatında διαθήκη diateke sözü işlənmişdir. İsa çörəyi götürüb “Alın! Bu Mənim bədənimdir” deyir. Sonra kasa götürür və şükür edib şagirdlərinə verir: “Bundan hamınız için! Çünki bu, Əhdin bağlanması və günahların bağışlanması üçün çoxları uğrunda axıdılan Mənim qanımdır”. Kasanın hamıya ötürülməsi təntənəli bir mərasim idi. İsa Məsih “Bu, Mənim qanımdır” dedikdə, çoxları uğrunda könüllü olaraq Öz qanını axıdacağını, canını qurban verəcəyini nəzərdə tuturdu.
Görünür ki, Məsih Özünü Yeşaya Peyğəmbərin xəbər verdiyi Allahın Qulu – “Öz canını təqsir qurbanı təqdim edən” Şəxs olaraq görür:
“Amma Rəbb Özü onun bu iztirablarını istədi,
Çəkdiyi əziyyətlər Onun iradəsi idi. Öz canını təqsir qurbanı təqdim edərsə, Nəsil görəcək, ömür uzadacaq. Rəbbin istəyi onun əli ilə uğur qazanacaq. O çəkdiyi iztirablarının bəhrəsini görüb qane olacaq, Mənim saleh qulum öz biliyi ilə çoxlarına bəraət qazandıracaq,
Onların şər əməllərinin yükünü üzərinə götürəcək”.
Müqəddəs Kitab (Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid) – birinci nəşr. Müqəddəs Kitab Şirkəti, Bakı, 2009. “Lüğət”, səh. 379
Yeremya Peyğəmbərin Kitabı 31:31-34
Luka Müjdəsi 22:20
Bax: İbranilərə Məktub 8:7-13: “Əgər ilk Əhd qüsursuz olsaydı, ikinci Əhdə səbəb axtarılmazdı. Çünki Allah Öz xalqını təqsirkar çıxararaq deyir: «Rəbb bəyan edir: “İsrail xalqı və Yəhuda xalqı ilə Yeni bir Əhd bağlayacağım günlər yaxınlaşır. Bu Əhd atalarını Misir torpağından çıxartmaq üçün əllərindən tutduğum gün onlarla bağladığım əhdə bənzəməyəcək. Çünki onlar əhdimə sadiq qalmadılar, Mən də onlardan üz döndərdim” Rəbb belə bəyan edir. “O günlərdən sonra İsrail xalqı ilə bağlayacağım Əhd belədir”Rəbb bəyan edir, “Qanunlarımı onların zehinlərinə qoyub ürəklərinə yazacağam. Mən onların Allahı, onlar da Mənim xalqım olacaq. Bir kəs öz həmvətənini yaxud qardaşını ‹Rəbbi tanı› deyib öyrətməyəcək.Çünki böyükdən kiçiyə qədər hamı Məni tanıyacaq. Çünki təqsirlərinə qarşı mərhəmətli olacağam, Günahlarını daha yada salmayacağam”». Allah «Yeni Əhd» deməklə birincisinin köhnə olduğunu göstərir. Köhnələn və yaşa dolansa çox keçmədən yox olur”.
Mark Müjdəsi 14:22
Matta Müjdəsi 26:27-28
Yeşaya 53:10-11
Mənbə
Müqəddəs Kitab (Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid). Müqəddəs Kitab şirkəti. Bakı, 2009.
Словарь библейского богословия. Под редакцией Ксавье Леон-Дюфура и Жана Люпласи, Августина Жоржа, Пьера Грело, Жака Гийе, Марка-Франсуа Лакана. Перевод со второго французского издания. Брюссель: Жизнь с Богом, 1990. "Союз / Завет".
yeni, əhd, xristianlıq, bakirə, məryəmin, doğması, isanın, çarmıxa, çəkilməsi, isanın, dirilməsi, pasxa, xristianlıqda, erkən, dövr, həvari, kilsə, inanc, incil, allahın, padşahlığı, septuaginta, bibliya, əhdi, ətiq, əhdi, cədid, xristian, kanonları, apokrif, . Xristianliq Isa Bakire Meryemin dogmasi Isanin carmixa cekilmesi Isanin dirilmesi Pasxa Isa Xristianliqda Erken Dovr Hevari Kilse Inanc Incil Allahin Padsahligi Septuaginta Yeni Ehd Bibliya Ehdi Etiq Ehdi Cedid Xristian kanonlari Apokrif Teologiya Bagislanma Veftiz Xristologiya Ata Ogul Muqeddes Ruh Insan Xilas Esxatologiya Uc uqnum Tarix ve Eneneler Xronologiya Meryem Pyotr Pavel Erken I Konstantin Kilse meclisi Xristianliqda bolunme Xac yurusleri Reformasiya Mezhebler ve Herekatlar QerbiAdventist Anabaptist Anglikan Baptist Kalvinizm Evangelizm Muqeddeslik Luteran Medotist Qedim Kilse Protestant Ellinci Katolik kilsesiSerqiPravoslav Katolik kilsesi Serqi Pravoslav Konstantinopol Pravoslav KilsesiHerekatlarYehovanin Sahidleri Sonuncu gun Unitarianizm Kristafel Birlik pentekostalizmi Esas movzular Medeniyyet Xristianligin tenqidi Ekumenizm Ayin ili Liturgiya Musiqi Veftiz Diger dinler Dua Vez SimvolizmXristianliqbaxmuzakireredakteYeni Ehd ivrit ברית חדשה brit xadasa yunan dia8hkh kainh diateke kayne Isa Mesihin insanlarin gunahinin bagislanmasi ucun tokulmus qani vasitesile Allahin insanlarla bagladigi ehd Bu ehde gore Isa Mesihin qurbanina iman getiren her kes xilas olur 1 Mundericat 1 Ehdi Etiqde Yeni Ehd 2 Isa Mesihin Yeni Ehdi 3 Istinadlar 4 MenbeEhdi Etiqde Yeni Ehd RedakteYeni Ehdden ilk defe behs eden Yeremya Peygember olmusdur Yeremya xeber vermisdir ki Allahin secdiyi Israil xalqi gunaha batib cezalandirildiqdan sonra Allah bu xalqla Yeni Ehd baglayacaq Rebb beyan edir Israil xalqi ve Yehuda xalqi ile Yeni Ehd baglayacagim gunler yaxinlasir Bu Ehd atalarini Misir torpagindan cixartmaq ucun ellerinden tutdugum gun onlarla bagladigim ehde benzemeyecek Onlarin agasi oldugum halda o ehdimi pozdular Rebb bele beyan edir O gunlerden sonra Israil xalqi ile baglayacagim Ehd beledir qanunumu onlarin daxiline qoyub ureklerine yazacagam Men onlarin Allahi onlar da Menim xalqim olacaq Rebb bele beyan edir Bundan sonra bir kes oz qonsusunu yaxud qardasini Rebbi taniyin deyib oyretmeyecek Ona gore ki boyukden kiciye qeder hami Meni taniyacaq Cunki teqsirlerini bagislayacagam gunahlarini daha yada salmayacagam Rebb bele beyan edir 2 Yehudi ve xristian ilahiyyatcilari bu peygemberliyin gozlenilen Mesihe aid oldugu ile razilasirlar Ehdi Etiqin e e III II esrlere aid olan qedim yunan diline tercumesi Septuagintada ibranice ברית berit ehd sozu dia8hkh diateke ehd vesiyyet olaraq tercume olunmusdur Septuaginta tercumesini yaradan yehudi ilahiyyatcilarinin bu secimi xristian anlayisina tesir gostermisdir Ellinizm dovrunde huquqi sahede dia8hkh diateke sozu bir kesin oz mulkiyyeti ile elaqedar verdiyi serencam vesiyyet yaxud oz iradesini bildirib yerine yetirilmesini teleb etmesi menasini verirdi Bele raziligin huquqi xarakteri arxa planda qalir bu serencami yaxud telebi veren sexsin selahiyyeti ustunluk qazanir Belelikle Septuagintanin tercumecileri uca ve ezemetli Allahin insanlara lutf gostererek Oz xalqi Israili yaratdigini ve onlara Tovrati Qanunu verdiyini vurgulamaq meqsedi ile dia8hkh diateke sozunu isletmisler Isa Mesihin Yeni Ehdi RedakteYeni Ehd sonuncu sam yemeyinde teyin olunmusdur Ilahi Quzunun Mesihin qani Yeni Ehdin nisanesi oldu Isa axsam yemeyinden sonra kasani goturub dedi Sizin ucun axidilan bu kasa Menim qanimla bagladigim Yeni Ehddir 3 O gunden beri xristian mominleri ozlerini Yeremya Peygemberin xeber verdiyi Yeni Ehdin cemiyyeti saymislar 4 Mujdelernin dordunde de sonuncu sam yemeyi ehvalatinda dia8hkh diateke sozu islenmisdir Isa coreyi goturub Alin Bu Menim bedenimdir deyir 5 Sonra kasa goturur ve sukur edib sagirdlerine verir Bundan haminiz icin Cunki bu Ehdin baglanmasi ve gunahlarin bagislanmasi ucun coxlari ugrunda axidilan Menim qanimdir 6 Kasanin hamiya oturulmesi tenteneli bir merasim idi Isa Mesih Bu Menim qanimdir dedikde coxlari ugrunda konullu olaraq Oz qanini axidacagini canini qurban vereceyini nezerde tuturdu Gorunur ki Mesih Ozunu Yesaya Peygemberin xeber verdiyi Allahin Qulu Oz canini teqsir qurbani teqdim eden Sexs olaraq gorur Amma Rebb Ozu onun bu iztirablarini istedi Cekdiyi eziyyetler Onun iradesi idi Oz canini teqsir qurbani teqdim ederse Nesil gorecek omur uzadacaq Rebbin isteyi onun eli ile ugur qazanacaq O cekdiyi iztirablarinin behresini gorub qane olacaq Menim saleh qulum oz biliyi ile coxlarina beraet qazandiracaq Onlarin ser emellerinin yukunu uzerine goturecek 7 O axsam sonuncu sam yemeyinde Isa sagirdleri ucun yevxaristiya merasimini teyin etmisdir Yevxaristiya Isa Mesihin qani ile baglanan Yeni Ehdin zahiri elametidir Isa Mesihle Yeni Ehd baglamis mominler bunu yevxaristiyada istirak ederek tesdiq edirler Istinadlar Redakte Muqeddes Kitab Ehdi Etiq ve Ehdi Cedid birinci nesr Muqeddes Kitab Sirketi Baki 2009 Luget seh 379 Yeremya Peygemberin Kitabi 31 31 34 Luka Mujdesi 22 20 Bax Ibranilere Mektub 8 7 13 Eger ilk Ehd qusursuz olsaydi ikinci Ehde sebeb axtarilmazdi Cunki Allah Oz xalqini teqsirkar cixararaq deyir Rebb beyan edir Israil xalqi ve Yehuda xalqi ile Yeni bir Ehd baglayacagim gunler yaxinlasir Bu Ehd atalarini Misir torpagindan cixartmaq ucun ellerinden tutdugum gun onlarla bagladigim ehde benzemeyecek Cunki onlar ehdime sadiq qalmadilar Men de onlardan uz donderdim Rebb bele beyan edir O gunlerden sonra Israil xalqi ile baglayacagim Ehd beledir Rebb beyan edir Qanunlarimi onlarin zehinlerine qoyub ureklerine yazacagam Men onlarin Allahi onlar da Menim xalqim olacaq Bir kes oz hemvetenini yaxud qardasini Rebbi tani deyib oyretmeyecek Cunki boyukden kiciye qeder hami Meni taniyacaq Cunki teqsirlerine qarsi merhemetli olacagam Gunahlarini daha yada salmayacagam Allah Yeni Ehd demekle birincisinin kohne oldugunu gosterir Kohnelen ve yasa dolansa cox kecmeden yox olur Mark Mujdesi 14 22 Matta Mujdesi 26 27 28 Yesaya 53 10 11Menbe RedakteMuqeddes Kitab Ehdi Etiq ve Ehdi Cedid Muqeddes Kitab sirketi Baki 2009 Slovar biblejskogo bogosloviya Pod redakciej Ksave Leon Dyufura i Zhana Lyuplasi Avgustina Zhorzha Pera Grelo Zhaka Gije Marka Fransua Lakana Perevod so vtorogo francuzskogo izdaniya Bryussel Zhizn s Bogom 1990 Soyuz Zavet Men A protoierej Bibliologicheskij slovar v 3 h t Moskva Fond imeni Aleksandra Menya 2002 Novyj Zavet http krotov info spravki essays 08 z zavet html Arxivlesdirilib 2012 05 16 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Yeni Ehd amp oldid 5871242, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
