Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Cəlairi sultanlarının siyahısı —
| Cəlairilər sultanlığı hökmdarları | |
|---|---|
| Keçmiş monarxiya | |
 | |
 | |
| Böyük Həsən dövründə Cəlairilər sultanlığı (1337–1432-ci illər) | |
| İlk hökmdar | Böyük Həsən |
| Son hökmdar | |
| Titul | sultan |
| Rəsmi məkan | Bağdad, Təbriz |
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya |
| Yaranması | 1340 |
| Süqutu | 1432 |
Cəlairilərdə hökmdar
Hökmdarların siyahısı
| Hakimiyyətin banisi Hökmdar Müvəqqəti hakimiyyət Son hökmdar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| № | Tam adı | Titul | Adı | Hakimiyyətin başlanğıcı | Hakimiyyətin sonu | Qeydlər | Sikkə | |||
| 1 | Tacüd-dünya vəd-din Şeyx Həsən noyon ibn Hüseyn ərəb. | Noyon, sultan | Böyük Həsən | 1340 | iyul, 1356 |
|  | |||
| 2 | Müizəddin sultan Üveys ibn Həsən ərəb. معز الدين السلطان أويس بن حسن | Sultan | Üveys Cəlayır | 1356 | 10 oktyabr, 1374 |
|  | |||
| 3 | Cəlaləddin sultan Hüseyn ibn Üveys ərəb. جلال الدين السلطان حسين بن أويس | Sultan | I Hüseyn Cəlayır | 1374 | 1382 |  | ||||
| 4 | Bəyazid ibn Üveys ərəb. بايزيد بن أويس | Sultan | 1382 | 1384 | ||||||
| 5 | Qiyasəddin sultan Əhməd ibn Üveys ərəb. قياس الدين سلطان أحمد بن أويس | Sultan | Əhməd Cəlayır | 1382 | 1410 |  | ||||
| 6 | Əlaüd-dünya Şah Vələd ibn Şeyx Əli ərəb. | Sultan | 1410 | 1411 | ||||||
| 7 | Şah Mahmud ibn Şah Vələd ərəb. محمود بن شاه ولاد | Sultan | 1411 | 1415/1422 | ||||||
| 8 | Üveys ibn Şah Vələd ərəb. أويس بن شاه ولاد | Sultan | 1415 | 1421 |  | |||||
| 9 | Şah Məhəmməd ibn Şah Vələd ərəb. شاه محمد بن شاه ولاد | Sultan | 1422 | 1425 |  | |||||
| 10 | Hüseyn ibn Əlaüddövlə ərəb. حسين بن علاء الدولة | Sultan | 1425 | 1432 |  | |||||
İstinadlar
- Muzaffer Ürekli, 1993. səh. 264-265
- Bruno De Nicola, 2017. səh. 90-129
- Nilgün Dalkesen, 2007. səh. 67
- Fatih Korkmaz, 2017. səh. 12
- Patrick Wing, 2016. səh. 70
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 87
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 93
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 97
- Fatih Korkmaz, 2017. səh. 13
- Abdulkadir Yuvalı, 1997. səh. 311-312
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 110
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 116
- Charles Melville, 1994. səh. 255
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 117
- Peter Jackson, 1986. səh. 6
- Fatih Korkmaz, 2017. səh. 14
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 129
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 130
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 131-135
- Fatih Korkmaz, 2017. səh. 15
- Patrick Wing, 2016. səh. 108
- Patrick Wing, 2016. səh. 112
Ədəbiyyat
- Muzaffer Ürekli, CELÂYİRLİLER (türk), VII cild, TDV İslâm Ansiklopedisi, 1993
- Bülent Yılmaz. Celayirliler Kabile-Devlet (PDF). Ərzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Tarih Anabilim Dalı Enstitüsü. 2002.
- Fatih Korkmaz. Sultan Ahmed Celayir dönemi ve Celayirli – Timurlu ilişkileri. Ərzurum: T.C. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Ana Bilim Dalı. 2017. 07.10.2024 tarixində arxivləşdirilib.
- Həsən bəy Rumlu (fars dilindən tərcümə və şərhlər : Oqtay Əfəndiyev, ). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı) (PDF). Kastamonu: Uzanlar. 2017. ISBN .
- Bruno De Nicola, "Political Involvement and Women's Rule in the Ilkhanate", Women in Mongol Iran, The Khatuns, 1206-1335, Edinburgh University Press, 2017, 90–129, ISBN , JSTOR 10.3366/j.ctt1g09twn.10, İstifadə tarixi: 2021-01-10
- Nilgün Dalkesen. Genger Roles and Women's Status in Central Asia and Anatolia Between the Thirteenth and Sixteenth Centuries (PDF). 2007.
- Patrick Wing. The Jalayirids: Dynastic State Formation in the Mongol Middle East. Edinburgh University Press. 2016. ISBN . JSTOR 10.3366/j.ctt1bgzbrm.
- Abdulkadir Yuvalı, HASAN-ı BÜZÜRG (türk), VII cild, TDV İslâm Ansiklopedisi, 1997
- Charles Melville, Delšād Ḵātūn (ingilis), VII, Encyclopædia Iranica, 1994, İstifadə tarixi: 26 noy 2024
- Peter Jackson. Jalayirids, Muzaffarids and Sarbadars // Lockhart, Laurence; (redaktorlar ). The Cambridge History of Iran, Volume 6: The Timurid and Safavid Periods. Kembric: Cambridge University Press. 1986. 1–42. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 2 saniye evvel Turkmen muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Celairi sultanlarinin siyahisi Celairiler sultanligi hokmdarlariKecmis monarxiyaBoyuk Hesen dovrunde Celairiler sultanligi 1337 1432 ci iller Ilk hokmdar Boyuk HesenSon hokmdarTitul sultanResmi mekan Bagdad TebrizIdareetme formasi Mutleq monarxiyaYaranmasi 1340Suqutu 1432Celairilerde hokmdarHokmdarlarin siyahisi Hakimiyyetin banisi Hokmdar Muveqqeti hakimiyyet Son hokmdar Tam adi Titul Adi Hakimiyyetin baslangici Hakimiyyetin sonu Qeydler Sikke1 Tacud dunya ved din Seyx Hesen noyon ibn Huseyn ereb Noyon sultan Boyuk Hesen 1340 iyul 1356 Emir Huseyn Celayirin ve Arqun xanin qizi Olceteyi xatunun oglu Seyx Hesenin bacisi Soyurgatmis xatun Elxani hokmdari Mehemmed Olcaytu ile evlenmisdi Hemcinin ozu ise 1323 cu ilde Elxani sarayinda guclu movqede olan Emir Cobanin qizi Bagdad xatunla evlenmisdi Bu sebebden hemin dovrde Elxani sarayinda guclu nufuza sahib idi Lakin sultan Ebu Seid Bagdad xatuna asiq oldu ve sultanin isteyi ile Seyx Hesen Bagdad xatunu bosadi Bu bosanmadan sonra sultanin gozunde etibar qazandi ve Arran Sirvan Mugam daxil olmaqla Simali Azerbaycanin boyuk qismine hakim teyin olundu 1327 ci ilde Emir Cobanin olumunden sonra Elxani sarayinda Bagdad xatun ve vezir Qiyaseddin Mehemmed arasinda nufuz mubarizesi basladi Qiyaseddin Mehemmed terefinden Bagdad xatun ve Seyx Hesenin sultana sui qesd planlanmasi barede sayie yayildi ve belelikle 1331 ci ilde Seyx Hesen Kemax qalasinda hebs edildi Lakin 1332 ci ilde gunahsizligi subut edilikden sonra hebsden azad olundu ve Ruma Anadolu vali teyin edildi 1332 ci ilde Ebu Seidin olumunden sonra Elxaniler arasinda hakimiyyet ugrunda mubarize basladi Seyx Hesen 1336 ci ilde Elxani hokmdari Musa xani meglub etdi ve yerine Mehemmed xani hakimiyyete getirdi Belelikle hakimiyyeti faktiki olaraq oz elinde cemlesdirdi 1337 ci ilde bir qrup Elxani eyani Cingiz xan neslinden gelen Togateymur adli sehzadeni sultan elan ederek hakimiyyete getirmek isteseler de Maraga yaxinliginda bas vermis doyusde usyancilarin quvveleri meglub edildi usyan yatilirildi Bu dovrde Emir Cobanin Misirde hebsde olan nevesi Kicik Hesen Misiri terk ederek Elxani erazilerine geri dondu Oyratlar ve diger Elxani emirleri ile birleserek 1339 cu ilde Maraga yaxinliginda Seyx Heseni meglub etdi Seyx Hesen Iraqa cekildi ve 1340 ci ilde musteqillik elan ederek Celairiler sultanliginin esasini qoydu Daha sonra 1341 ci ilde Bagdad yaxinliginda ikinci qarsidurmada Qaraqoyunlularin yardimi ile Kicik Hesenin quvvelerini meglub ederek Iraqda hakimiyyetini mohkemlendirdi Kicik Hesen Cobaninin olumunden sonra hakimiyyete gelen qardasi Melik Esref 1347 ci ilde Seyx Hesen uzerine yeni bir yurus teskil etse de Bagdad yaxinliginda bas vermis toqqusmada meglub edildi ve Tebrize geri dondu Seyx Hesenin quvveleri 1347 ci ilde Luristani 1350 ci ilde ise Cobanileri meglub ederek Diyarbekir Exlat ve Erzurumu ele kecirdi Seyx Hesen 1356 ci ilde vefat etdi ve Necefde defn edildi 2 Muizeddin sultan Uveys ibn Hesen ereb معز الدين السلطان أويس بن حسن Sultan Uveys Celayir 1356 10 oktyabr 1374 Seyx Hesen Celayirin ve Cobani sehzadesi Dilsad xatunun oglu 1356 ci ilde atasinin olumunden sonra taxta cixmisdir Uveys Celayirin hakimiyyetinin ilk illerinde Cobani Melik Esref Qizil Orda hokmdari Canibey terefinden olduruldu ve Azerbaycan Qizil Orda terefinden ele kecirildi Canibey oglu Berdibegi sehere vali teyin etdi ve paytaxta geri dondu Lakin bir muddet sonra Canibeyin xestelenmesi xeberini alan Berdibeg Cobanilerden Ahi Cuqu oz yerine teyin ederek paytaxta getdi Bolgedeki hakimiyyet boslugundan istifade eden sultan Uveys 1358 1359 cu illerde Azerbaycana yurus teskil etdi ve Tebrizi ele kecirdi Daha sonra irelileyen Celairi ordusu Sirvan istisna olmaqla Azerbaycana nezareti tamamile ele kecirdi ve sultan Uveys paytaxti Bagdaddan Tebrize kocurdu 1360 1361 ci ilde sultan Uveys Exlata yurus teskil etdi Seher hakimi Xizir Sah Celairilere tabeliyini bildirdi ve ona siginan Cobani sehzadesi Teymurdasi edam etdirdi 1364 cu ilde Muzefferi hokmdari Sah Sucaya qarsi usyan qaldiran qardasi Sah Mahmud Uveys Celayirdan komek istedi ve qarsiliginda onun vassali olacagini ved etdi Bu teklifi qebul eden Uveys Celayir bolgeye ordu gonderdi Sah Sucani meglub eden Celairi ordusu hemin il Muzefferilerin paytaxti Siraza daxil oldu ve Sah Mahmud Muzefferi sultani elan edidi Lakin bolge faktiki olaraq eyalet qisminde Celairi emirleri terefinden idare olunurdu Bu veziyyet Muzefferi eyanlarinin naraziligina getirib cixardi ve onlar yeniden Sah Suca etrafinda birlesmeye basladilar 1366 ci ilde ordu ile Siraza dogru herekete kecen Sah Suca yeniden hakimiyyetini berpa etdi ve Muzefferiler Celairilerin hakimiyyet sahesinden cixdilar 1366 ci ilde Tikrit Mosul ve Mardin Celairiler terefinden ele kecirildi Hemin il Uveys Celayir Qaraqoyunlular uzerine de hereket ederek Mus yaxinliginda Bayram xocani meglub etdi Bayram xoca Uveys Celayirin hakimiyyetini qebul etdi Sultan Uveys 1364 cu ilde Sirvansahlar uzerine yurus teskil etmek istese de hemin dovrde Bagdad valisi Xoca Mircanin qiyam qaldirmasi bu plan pozulmusdu Sirvana hucumu yarimciq qoyan sultan geri qayidaraq Bagdada hereket etdi ve usyani yatirdi Daha sonra 1366 ci ilde Sirvana yeniden yurus teskil etdi Bayram beyin komandanliq etdiyi Celairi ordusu sirvansahin mudafie olundugu Samaxi qalasini muhasireye aldi Muqavimet gostere bilmeyeceyini basa dusen sirvansah Kavus qaladan cixaraq teslim oldu ve hebs edildi 3 ay Tebrizde hebsde qaldiqdan sonra Celairi vassalligini qebul etmesi ve oglu Husengi zemanet kimi Celairi sarayina gondermesi serti ile azad edildi 3 Celaleddin sultan Huseyn ibn Uveys ereb جلال الدين السلطان حسين بن أويس Sultan I Huseyn Celayir 1374 13824 Beyazid ibn Uveys ereb بايزيد بن أويس Sultan 1382 13845 Qiyaseddin sultan Ehmed ibn Uveys ereb قياس الدين سلطان أحمد بن أويس Sultan Ehmed Celayir 1382 14106 Elaud dunya Sah Veled ibn Seyx Eli ereb Sultan 1410 14117 Sah Mahmud ibn Sah Veled ereb محمود بن شاه ولاد Sultan 1411 1415 14228 Uveys ibn Sah Veled ereb أويس بن شاه ولاد Sultan 1415 14219 Sah Mehemmed ibn Sah Veled ereb شاه محمد بن شاه ولاد Sultan 1422 142510 Huseyn ibn Elauddovle ereb حسين بن علاء الدولة Sultan 1425 1432IstinadlarMuzaffer Urekli 1993 seh 264 265 Bruno De Nicola 2017 seh 90 129 Nilgun Dalkesen 2007 seh 67 Fatih Korkmaz 2017 seh 12 Patrick Wing 2016 seh 70 Bulent Yilmaz 2002 seh 87 Bulent Yilmaz 2002 seh 93 Bulent Yilmaz 2002 seh 97 Fatih Korkmaz 2017 seh 13 Abdulkadir Yuvali 1997 seh 311 312 Bulent Yilmaz 2002 seh 110 Bulent Yilmaz 2002 seh 116 Charles Melville 1994 seh 255 Bulent Yilmaz 2002 seh 117 Peter Jackson 1986 seh 6 Fatih Korkmaz 2017 seh 14 Bulent Yilmaz 2002 seh 129 Bulent Yilmaz 2002 seh 130 Bulent Yilmaz 2002 seh 131 135 Fatih Korkmaz 2017 seh 15 Patrick Wing 2016 seh 108 Patrick Wing 2016 seh 112EdebiyyatMuzaffer Urekli CELAYIRLILER turk VII cild TDV Islam Ansiklopedisi 1993 Bulent Yilmaz Celayirliler Kabile Devlet PDF Erzurum Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Tarih Anabilim Dali Enstitusu 2002 Fatih Korkmaz Sultan Ahmed Celayir donemi ve Celayirli Timurlu iliskileri Erzurum T C Ataturk Universitesi Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Turk Tarihi Ana Bilim Dali 2017 07 10 2024 tarixinde arxivlesdirilib Hesen bey Rumlu fars dilinden tercume ve serhler Oqtay Efendiyev Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar 2017 ISBN 5 8066 0436 5 Bruno De Nicola Political Involvement and Women s Rule in the Ilkhanate Women in Mongol Iran The Khatuns 1206 1335 Edinburgh University Press 2017 90 129 ISBN 978 1 4744 1547 7 JSTOR 10 3366 j ctt1g09twn 10 Istifade tarixi 2021 01 10 Nilgun Dalkesen Genger Roles and Women s Status in Central Asia and Anatolia Between the Thirteenth and Sixteenth Centuries PDF 2007 Patrick Wing The Jalayirids Dynastic State Formation in the Mongol Middle East Edinburgh University Press 2016 ISBN 9781474402255 JSTOR 10 3366 j ctt1bgzbrm Abdulkadir Yuvali HASAN i BUZURG turk VII cild TDV Islam Ansiklopedisi 1997 Charles Melville Delsad Ḵatun ingilis VII Encyclopaedia Iranica 1994 Istifade tarixi 26 noy 2024 Peter Jackson Jalayirids Muzaffarids and Sarbadars Lockhart Laurence redaktorlar The Cambridge History of Iran Volume 6 The Timurid and Safavid Periods Kembric Cambridge University Press 1986 1 42 ISBN 0 521 20094 6