fbpx
Wikipedia

Tsikloalkanlar

Avqust 03, 2021

Tsikloalkanlar (alitsiklik karbohidrogenlər və ya naftenlər) - həlqəvi quruluşlu karbohidrogenlər sinfinə daxildir. İlk dəfə 1883-cü ildə Vladimir Markovnikov tərəfindən Bakı neftinin tərkibində tapılmışdır. Tsikloalkanlar suda pis həll olur. Ümumi formulu: CnH2n (n ≥ 3) Neft sənayesində katalitik riforminq yolu Aromatik karbohidrogenləri əmələ gətirmək üçün əsas mənbə olaraq istifadə olunur. Tsikloalkanlar neftin tərkibində olduğu üçün bəzən "Naftenlər" termini ilə adlandırılır.

Fiziki xassələri

Tsikloalkanlar su ilə reaksiyaya girmir və molekulunda bütün karbon atomu sp³ hibridləşmə halındadır. Lakin tsiklobutan, əsasən də tsiklopropan hibrid orbitalları arasında ölçü 109°28'-dən aşağıdır. Bu səbəbdən onların molekulları arasındakı gərginlik artır və bir çox nümayəndələr reaksiyaya girmə qabiliyyətini itirir. Tsikloalkanların yan zənciri olmayan ilk 4 nümayəndələrində molyar kütlə artdıqca, ərimə, qaynama temperaturu, sıxlığı, izomerlərin sayı artır. Lakin burada C və H-in kütlə payı atomların sayı sabitdir. Tsiklopropan və tsiklobutan (С3 — С4) otaq temperaturunda qaz halında, digər nümayəndələri (С5 — С16) maye, ali nümayəndələri (С17 nümayəndələrindən başlayaraq) isə bərk haldadır. Sıxlığı eyni C olan doymuş k/h-lər çoxdur. Tsiklopropandan narkoz istehsalında geniş istifadə edilir. Lakin partlama qabiliyyəti olduğundan onun istifadəsi bu sahədə məhdudlaşdırılıb. Tsikloalkanlarınbəzi nümayəndələrinin ərimə və qaynama temperaturu:

Tsikloalkan Т. ər., °C Т. qay., °C
tsiklopropan C3H6 −126,9 −32,7
tsiklobutan C4H8 −50 12
tsiklopentan C5H10 −93,9 49,3
tsikloheksan C6H12 6,5 80
tsikloheptan C7H14 −12 118,5
tsiklooktan C8H16 14,3 63 = 45 мм c. st.
tsiklononan C9H18 9,7 69 = 14 мм c. st.
tsiklodekan C10H20 10,8 201
tsikloundekan C11H22 −7,2 91 = 12 мм c. st.
tsiklododekan C12H24 61,6 243
tsiklotridekan C13H26 23,5 128 = 20 мм c. st.
tsiklotetradekan C14H28 54 131 = 11 мм c. st.
tsiklopentadekan C15H30 62,1 147 = 12 мм c. st.

İstinadlar

  1. Шаваров Ю.С. Органическая химия. Москва, Издательства химия, 2002.
  2. Петров А.А., Трафимов А.Т. Органическая химия. Санкт- Петербург, 2002.
  3. Tsikloalkanlar Academik.ru saytında, Yoxlanılıb: 1 oktyabr 2014
  4. Qarayev Ş. F., İmaşev İ. B., Talıbov G. M. Üzvi kimya, Bakı, 2003.
  5. Məhərrəmov A.M., Məhərrəmov M.M. Üzvi kimya, BDU, Bakı, 2007.
  6. Грандберг И.И. Органическая химия. Москва, «Высшая школа», 1980.
  7. Баркан Я.Г. Органическая химия. Москва, «Высшая школа», 1980.
  8. Циклоалканы[ölü keçid] статья из Большой советской энциклопедии, Yoxlanılıb: 1 oktyabr 2014
  9. Məhərrəmov A.M.,Allahverdiyev M.Ə. Üzvi kimya, BDU, Bakı, 2007.

Avqust 03, 2021
tsikloalkanlar, alitsiklik, karbohidrogenlər, naftenlər, həlqəvi, quruluşlu, karbohidrogenlər, sinfinə, daxildir, dəfə, 1883, ildə, vladimir, markovnikov, tərəfindən, bakı, neftinin, tərkibində, tapılmışdır, suda, həll, olur, ümumi, formulu, cnh2n, neft, sənay. Tsikloalkanlar alitsiklik karbohidrogenler ve ya naftenler helqevi quruluslu karbohidrogenler sinfine daxildir 1 2 Ilk defe 1883 cu ilde Vladimir Markovnikov terefinden Baki neftinin 3 terkibinde tapilmisdir 4 Tsikloalkanlar suda pis hell olur 5 Umumi formulu CnH2n n 3 6 7 Neft senayesinde katalitik riforminq yolu Aromatik karbohidrogenleri emele getirmek ucun esas menbe olaraq istifade olunur Tsikloalkanlar neftin terkibinde oldugu ucun bezen Naftenler termini ile adlandirilir 8 Fiziki xasseleri RedakteTsikloalkanlar su ile reaksiyaya girmir ve molekulunda butun karbon atomu sp hibridlesme halindadir Lakin tsiklobutan esasen de tsiklopropan hibrid orbitallari arasinda olcu 109 28 den asagidir Bu sebebden onlarin molekullari arasindaki gerginlik artir ve bir cox numayendeler reaksiyaya girme qabiliyyetini itirir Tsikloalkanlarin yan zenciri olmayan ilk 4 numayendelerinde molyar kutle artdiqca erime qaynama temperaturu sixligi izomerlerin sayi artir Lakin burada C ve H in kutle payi atomlarin sayi sabitdir 9 Tsiklopropan ve tsiklobutan S3 S4 otaq temperaturunda qaz halinda diger numayendeleri S5 S16 maye ali numayendeleri S17 numayendelerinden baslayaraq ise berk haldadir Sixligi eyni C olan doymus k h ler coxdur Tsiklopropandan narkoz istehsalinda genis istifade edilir Lakin partlama qabiliyyeti oldugundan onun istifadesi bu sahede mehdudlasdirilib Tsikloalkanlarinbezi numayendelerinin erime ve qaynama temperaturu Tsikloalkan T er C T qay Ctsiklopropan C3H6 126 9 32 7tsiklobutan C4H8 50 12tsiklopentan C5H10 93 9 49 3tsikloheksan C6H12 6 5 80tsikloheptan C7H14 12 118 5tsiklooktan C8H16 14 3 63 45 mm c st tsiklononan C9H18 9 7 69 14 mm c st tsiklodekan C10H20 10 8 201tsikloundekan C11H22 7 2 91 12 mm c st tsiklododekan C12H24 61 6 243tsiklotridekan C13H26 23 5 128 20 mm c st tsiklotetradekan C14H28 54 131 11 mm c st tsiklopentadekan C15H30 62 1 147 12 mm c st Istinadlar Redakte Shavarov Yu S Organicheskaya himiya Moskva Izdatelstva himiya 2002 Petrov A A Trafimov A T Organicheskaya himiya Sankt Peterburg 2002 Tsikloalkanlar Academik ru saytinda Yoxlanilib 1 oktyabr 2014 Qarayev S F Imasev I B Talibov G M Uzvi kimya Baki 2003 Meherremov A M Meherremov M M Uzvi kimya BDU Baki 2007 Grandberg I I Organicheskaya himiya Moskva Vysshaya shkola 1980 Barkan Ya G Organicheskaya himiya Moskva Vysshaya shkola 1980 Cikloalkany olu kecid statya iz Bolshoj sovetskoj enciklopedii Yoxlanilib 1 oktyabr 2014 Meherremov A M Allahverdiyev M E Uzvi kimya BDU Baki 2007 Menbe https az wikipedia org w index php title Tsikloalkanlar amp oldid 5744325, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.