fbpx
Wikipedia

Siyavuş Paşa

Siyavuş Paşa (ö. 26 aprel 1656, İstanbul) — IV Mehmed dönəmində 2 dəfə - ümumilikdə 2 ay 29 gün müddətinə Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır.

Siyavuş Paşa
ساشا بوشا
Sələfi Mələk Əhməd Paşa
Xələfi Gürcü Mehmed Paşa
Sələfi Zurnazən Mustafa Paşa
Xələfi Boynuyaralı Mehmed Paşa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1611
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Həyat yoldaşı Safiyə xanım Sultan
Hərbi xidmət
Rütbəsi Admiral

Həyatı

Əslən abxazdır və Abxaz Mehmed Paşanın yetişdirməsi olaraq sarayında xəzinədarı olmuşdur. Abxaz Mehmed Paşanın edamından sonra (1634) saraya alınaraq burada saray tərbiyəsi almışdır. Bir müddət sonra bacarıqlı olduğu görüldü və IV Murad tərəfindən saray ənənəsinə zidd olaraq has odabaşı seçildi. Ardından Mələk Əhməd Paşa Diyarbəkir bəylərbəyi oldu və Siyavuş ağa onun yerinə silahdarlığa gətirildi (fevral 1639). IV Muradın vəfatı əsnasında yanında olmuş, vəfat edən padşahın üzünü bir şalla örtərək vəfat xəbərini sədrəzəm Qara Mustafa Paşaya göndərmişdir.

Sultan İbrahimin səltənətində Dəli Hüseyn Paşanın Özi hakimi seçilməsi ilə Siyavuş ağa vəzirliyə gətirilərək kaptan-ı dərya seçildi (9 sentyabr 1640). Bir il 4 ay 22 gün davam edən bu vəzifəsi əsnasında ilk vəzifə olaraq işğal olunan Azov qalasının geri qaytarılması tapşırıldı. Lazımi hazırlıq görüldükdən sonra donanma İstanbuldan ayrıldı. 140 gün davam edən mühasirə heç bir nəticə vermədi və sadəcə Kəfədəki bəzi qalalar təhkim olunaraq geri dönüldü (12 yanvar 1642). Bəzi mənbələrə görə, kaptan-ı dəryalıqda müvəffəq olmayan və dövlət adamları ilə yola getməyən Siyavuş Paşa kaptan-ı dəryalıqdan alınsa da, qübbə vəzirliyində qaldı.

Siyavuş Paşa daha sonra Hələb bəylərbəyliyinə gətirilsə də (1643), əhaliyə zülm verməsi səbəbilə vəzifədən alındı və İstanbula gəldikdən sonra bir neçə gün Yeddiqüllə zindanlarına həbs olundu. Ardından bağışlanaraq I Əhmədin qızı Gövhər Sultanın Topal Rəcəb Paşadan doğulan qızı Safiyə xanım Sultanla evləndirildi. Bundan sonra bir çox əyalətlərə təyin olundu (mart 1644-də Ərzurum, dekabr 1644-də Timeşvar, sentyabr 1647-də Diyarbəkir, 1648-də Budin). Əldə etdiyi idarəçilik təcrübəsi səbəbilə Sədrəzəm Mələk Əhməd Paşa onu özünə rəqib görməyə başladı və kaptan-ı dərya seçərək onu paytaxtdan uzaqlaşdırmaq istədi. Ancaq Siyavuş Paşa araya nüfuzlu şəxsləri salaraq bu təyinatdan qurtuldu. Əlbəttə, bu şəxslər arasında yaxın dostu Şeyxülislam Bahai Mehmed ƏfəndiBöyük Validə Kösəm Sultan da vardı.

Siyavuş Paşa vəzirliyə davam edərkən ağır vergilərdən narazı olan əhali Şeyxülislam Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndini də aralarına alaraq ayaqlandı və saraya hücum etdi. Nəticədə Mələk Əhməd Paşa vəzifədən alındı. Üsyançılar yeniçəri ağası Qara çavuşun sədarətə gətirilməsini tələb etsə də, bunun dövlət və saray ənənəsinə zidd olduğu deyildi. IV MehmedƏbdüləziz Əfəndi arasında gedən müzakirələrdə yeni sədrəzəmin Siyavuş Paşa olması qəbul edildi.

21 avqust 1651 tarixində sədrəzəm olan Siyavuş Paşa vəzifəsi əsnasında yeniçərilərə arxalanan Böyük Validə Kösəm Sultanla, saraydakı ağalara arxalanan Turhan Sultan arasındakı şiddətli mübarizə səbəbilə çıxan qarışıqlıqlarla məşğul oldu. Yeniçərilərin saraya göstərdiyi təzyiqi qıran Siyavuş Paşa Darüssəadə ağası Uzun Süleyman ağanın köməyilə bəzi ağaları cəzalandırdı. Ancaq çox keçmədən Kösəm Sultana arxalanan Süleyman ağa ilə ziddiyyət yaşadı və gözdən düşərək sədarətdən alındı (1 oktyabr 1651). Hətta öldürülməsi üçün bostançıların göndərildiyi ancaq Turhan Sultanın müdaxiləsi ilə canını qurtardığı bilinir. Ardından mal-mülkü alınaraq Təkirdağa sürgün edildi. Çox keçmədən Bosniya bəylərbəyi seçildi.

İbşir Mustafa Paşa ilə Abxaz Həsənin üsyanında Siyavuş Paşanın da əli olduğu şayələri yayıldı və yenidən edamı gündəmə gətirildi. Ancaq bu şübhələrdən azad oldu və Rumeli bəylərbəyi seçildi (17 aprel 1652). Gürcü Mehmed Paşanın vəzifədən alınmasından sonra Siyavuş Paşa sədrəzəm namizədi göstərilsə də, bu vəzifəyə Əhməd Paşa gətirildi.

Süleyman Paşanın sədarəti dövründə Krit adasına təcili yardım üçün göndərilsə də, yola çıxmadan arxa-arxaya baş verən sədarət dəyişikliyi səbəbilə vəziyyəti dəyişdi. Hər sədrəzəm dəyişikliyində namizəd olaraq göstərildi. Ancaq hər dəfə Turhan Sultansaraydakı ağaların müdaxiləsi ilə Siyavuş Paşa sədarətdən uzaqlaşdırıldı. Bir müddət sonra Çinar hadisələri əsnasında sədarətə gətirilən Mustafa Paşanın da hadisələrdə əli olduğu başa düşüldü və 4 saat sonra vəzifədən alındı. Elə həmin gün sədarət möhürü Siyavuş Paşaya göndərildi (5 mart 1656).

Xəbəri Silistrədə alan Siyavuş Paşa dərhal gəmiylə İstanbula gəldi və 15 martda padşahın qəbulunda oldu. Ancaq yolda ikən humma xəstəliyinə tutuldu. 1 ay 2 gün davam edən ikinci sədarətində xəstəliyi səbəbilə divan məclisinə yalnız bir dəfə qatıla bildi. IV Mehmedin xəstəliyi getdikcə artan sədrəzəmə önəm verdiyi, hətta xəstə yatağında ikən onu ziyarət etdiyi bilinir. Siyavuş Paşa xəstə olmasına baxmayaraq rəqib gördüyü və özündən sonra sədrəzəm namizədi olan Dəftərzadə Mehmed Paşanı edam etdirdi. Ancaq özü də elə həmin gecə vəfat etdi və hər ikisinin cənazə namazı eyni gün qılındı. Siyavuş Paşanın məzarı Çəmbərlidaşda yerləşən Atik Əli Paşa türbəsindədir.

Mənbə

  • Topçular Kâtibi Abdülkadir (Kadrî) Efendi Târihi (haz. Ziya Yılmazer), Ankara 2003, s. 1148, 1150-1152, 1159, 1162;
  • Kâtib Çelebi, Fezleke (haz. Zeynep Aycibin, doktora tezi, 2007), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 724, 816, 895, 897-898, 901;
  • Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi, Ravzatü’l-ebrâr Zeyli (haz. Nevzat Kaya), Ankara 2003, s. 73-74, 99, 100, 124, 126, 142, 226, 234, 242, 249, 258, ayrıca bk. neşredenin girişi, s. XXII;
  • Mehmed Halîfe, Târîh-i Gılmânî (s.nşr. Kamil Su), Ankara 1999, s. 38-40, 54-55, 57-58;
  • Abdurrahman Abdi Paşa, Vekāyi‘nâme (haz. Fahri Çetin Derin, doktora tezi, 1993), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 29, 33, 44, 73-76;
  • Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhîsü’l-beyân fî Kavânîn-i Âl-i Osmân (haz. Sevim İlgürel), Ankara 1998, s. 190, 191;
  • Naîmâ, Târih (haz. Mehmet İpşirli), Ankara 2007, II, 895, 941, 946;
  • Hadîkatü’l-vüzerâ, s. 93, 94;
  • Hammer (Atâ Bey), X, 14, 183, 186-187, 192, 194-195, 254-256;
  • Sicill-i Osmânî, III, 116, 117;
  • Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/1, s. 249, 252-259, 261, 267, 272, 293-294;
  • Danişmend, Kronoloji2, III, 389, 416-417, 421;
  • M. Orhan Bayrak, İstanbul’da Gömülü Meşhur Adamlar (1453-1978), İstanbul 1979, s. 49;
  • M. Çağatay Uluçay, Harem II, Ankara 1985, s. 123;
  • Ersin Gülsoy, Girit’in Fethi ve Osmanlı İdaresinin Kurulması (1645-1670), İstanbul 2004, s. 44, 48-49, 60, 69-70, 76, 81, 84-85, 101-193.

siyavuş, paşa, aprel, 1656, istanbul, mehmed, dönəmində, dəfə, ümumilikdə, gün, müddətinə, osmanlı, imperiyasının, sədrəzəmi, olmuş, dövlət, adamıdır, ساشا, بوشاosmanlı, sədrəzəmi21, avqust, 1651, oktyabr, 1651sələfi, mələk, əhməd, paşaxələfi, gürcü, mehmed, p. Siyavus Pasa o 26 aprel 1656 Istanbul IV Mehmed doneminde 2 defe umumilikde 2 ay 29 gun muddetine Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Siyavus Pasaساشا بوشاOsmanli sedrezemi21 avqust 1651 1 oktyabr 1651Selefi Melek Ehmed PasaXelefi Gurcu Mehmed PasaIkinci sedareti5 mart 1656 26 aprel 1656Selefi Zurnazen Mustafa PasaXelefi Boynuyarali Mehmed PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1611Vefat tarixi 26 aprel 1656Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri IstanbulHeyat yoldasi Safiye xanim SultanHerbi xidmetRutbesi AdmiralHeyati RedakteEslen abxazdir ve Abxaz Mehmed Pasanin yetisdirmesi olaraq sarayinda xezinedari olmusdur Abxaz Mehmed Pasanin edamindan sonra 1634 saraya alinaraq burada saray terbiyesi almisdir Bir muddet sonra bacariqli oldugu goruldu ve IV Murad terefinden saray enenesine zidd olaraq has odabasi secildi Ardindan Melek Ehmed Pasa Diyarbekir beylerbeyi oldu ve Siyavus aga onun yerine silahdarliga getirildi fevral 1639 IV Muradin vefati esnasinda yaninda olmus vefat eden padsahin uzunu bir salla orterek vefat xeberini sedrezem Qara Mustafa Pasaya gondermisdir Sultan Ibrahimin seltenetinde Deli Huseyn Pasanin Ozi hakimi secilmesi ile Siyavus aga vezirliye getirilerek kaptan i derya secildi 9 sentyabr 1640 Bir il 4 ay 22 gun davam eden bu vezifesi esnasinda ilk vezife olaraq isgal olunan Azov qalasinin geri qaytarilmasi tapsirildi Lazimi hazirliq goruldukden sonra donanma Istanbuldan ayrildi 140 gun davam eden muhasire hec bir netice vermedi ve sadece Kefedeki bezi qalalar tehkim olunaraq geri donuldu 12 yanvar 1642 Bezi menbelere gore kaptan i deryaliqda muveffeq olmayan ve dovlet adamlari ile yola getmeyen Siyavus Pasa kaptan i deryaliqdan alinsa da qubbe vezirliyinde qaldi Siyavus Pasa daha sonra Heleb beylerbeyliyine getirilse de 1643 ehaliye zulm vermesi sebebile vezifeden alindi ve Istanbula geldikden sonra bir nece gun Yeddiqulle zindanlarina hebs olundu Ardindan bagislanaraq I Ehmedin qizi Govher Sultanin Topal Receb Pasadan dogulan qizi Safiye xanim Sultanla evlendirildi Bundan sonra bir cox eyaletlere teyin olundu mart 1644 de Erzurum dekabr 1644 de Timesvar sentyabr 1647 de Diyarbekir 1648 de Budin Elde etdiyi idarecilik tecrubesi sebebile Sedrezem Melek Ehmed Pasa onu ozune reqib gormeye basladi ve kaptan i derya secerek onu paytaxtdan uzaqlasdirmaq istedi Ancaq Siyavus Pasa araya nufuzlu sexsleri salaraq bu teyinatdan qurtuldu Elbette bu sexsler arasinda yaxin dostu Seyxulislam Bahai Mehmed Efendi ve Boyuk Valide Kosem Sultan da vardi Siyavus Pasa vezirliye davam ederken agir vergilerden narazi olan ehali Seyxulislam Qaracelebizade Ebduleziz Efendini de aralarina alaraq ayaqlandi ve saraya hucum etdi Neticede Melek Ehmed Pasa vezifeden alindi Usyancilar yeniceri agasi Qara cavusun sedarete getirilmesini teleb etse de bunun dovlet ve saray enenesine zidd oldugu deyildi IV Mehmed ve Ebduleziz Efendi arasinda geden muzakirelerde yeni sedrezemin Siyavus Pasa olmasi qebul edildi 21 avqust 1651 tarixinde sedrezem olan Siyavus Pasa vezifesi esnasinda yenicerilere arxalanan Boyuk Valide Kosem Sultanla saraydaki agalara arxalanan Turhan Sultan arasindaki siddetli mubarize sebebile cixan qarisiqliqlarla mesgul oldu Yenicerilerin saraya gosterdiyi tezyiqi qiran Siyavus Pasa Darusseade agasi Uzun Suleyman aganin komeyile bezi agalari cezalandirdi Ancaq cox kecmeden Kosem Sultana arxalanan Suleyman aga ile ziddiyyet yasadi ve gozden duserek sedaretden alindi 1 oktyabr 1651 Hetta oldurulmesi ucun bostancilarin gonderildiyi ancaq Turhan Sultanin mudaxilesi ile canini qurtardigi bilinir Ardindan mal mulku alinaraq Tekirdaga surgun edildi Cox kecmeden Bosniya beylerbeyi secildi Ibsir Mustafa Pasa ile Abxaz Hesenin usyaninda Siyavus Pasanin da eli oldugu sayeleri yayildi ve yeniden edami gundeme getirildi Ancaq bu subhelerden azad oldu ve Rumeli beylerbeyi secildi 17 aprel 1652 Gurcu Mehmed Pasanin vezifeden alinmasindan sonra Siyavus Pasa sedrezem namizedi gosterilse de bu vezifeye Ehmed Pasa getirildi Suleyman Pasanin sedareti dovrunde Krit adasina tecili yardim ucun gonderilse de yola cixmadan arxa arxaya bas veren sedaret deyisikliyi sebebile veziyyeti deyisdi Her sedrezem deyisikliyinde namized olaraq gosterildi Ancaq her defe Turhan Sultan ve saraydaki agalarin mudaxilesi ile Siyavus Pasa sedaretden uzaqlasdirildi Bir muddet sonra Cinar hadiseleri esnasinda sedarete getirilen Mustafa Pasanin da hadiselerde eli oldugu basa dusuldu ve 4 saat sonra vezifeden alindi Ele hemin gun sedaret mohuru Siyavus Pasaya gonderildi 5 mart 1656 Xeberi Silistrede alan Siyavus Pasa derhal gemiyle Istanbula geldi ve 15 martda padsahin qebulunda oldu Ancaq yolda iken humma xesteliyine tutuldu 1 ay 2 gun davam eden ikinci sedaretinde xesteliyi sebebile divan meclisine yalniz bir defe qatila bildi IV Mehmedin xesteliyi getdikce artan sedrezeme onem verdiyi hetta xeste yataginda iken onu ziyaret etdiyi bilinir Siyavus Pasa xeste olmasina baxmayaraq reqib gorduyu ve ozunden sonra sedrezem namizedi olan Defterzade Mehmed Pasani edam etdirdi Ancaq ozu de ele hemin gece vefat etdi ve her ikisinin cenaze namazi eyni gun qilindi Siyavus Pasanin mezari Cemberlidasda yerlesen Atik Eli Pasa turbesindedir Menbe RedakteTopcular Katibi Abdulkadir Kadri Efendi Tarihi haz Ziya Yilmazer Ankara 2003 s 1148 1150 1152 1159 1162 Katib Celebi Fezleke haz Zeynep Aycibin doktora tezi 2007 Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 724 816 895 897 898 901 Karacelebizade Abdulaziz Efendi Ravzatu l ebrar Zeyli haz Nevzat Kaya Ankara 2003 s 73 74 99 100 124 126 142 226 234 242 249 258 ayrica bk nesredenin girisi s XXII Mehmed Halife Tarih i Gilmani s nsr Kamil Su Ankara 1999 s 38 40 54 55 57 58 Abdurrahman Abdi Pasa Vekayi name haz Fahri Cetin Derin doktora tezi 1993 IU Sosyal Bilimler Enstitusu s 29 33 44 73 76 Hezarfen Huseyin Efendi Telhisu l beyan fi Kavanin i Al i Osman haz Sevim Ilgurel Ankara 1998 s 190 191 Naima Tarih haz Mehmet Ipsirli Ankara 2007 II 895 941 946 Hadikatu l vuzera s 93 94 Hammer Ata Bey X 14 183 186 187 192 194 195 254 256 Sicill i Osmani III 116 117 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 1 s 249 252 259 261 267 272 293 294 Danismend Kronoloji2 III 389 416 417 421 M Orhan Bayrak Istanbul da Gomulu Meshur Adamlar 1453 1978 Istanbul 1979 s 49 M Cagatay Ulucay Harem II Ankara 1985 s 123 Ersin Gulsoy Girit in Fethi ve Osmanli Idaresinin Kurulmasi 1645 1670 Istanbul 2004 s 44 48 49 60 69 70 76 81 84 85 101 193 Menbe https az wikipedia org w index php title Siyavus Pasa amp oldid 5516249, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.