Vikipediya azad ensiklopediya Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsməyin əgər kömək etmək istəyirsinizsə

Vikipediya azad ensiklopediya Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 11 saat evvel Nigar1972 muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Mustafa Kamal Ataturkun herbi heyatiMustafa Kemal Ataturk un askeri hayatiMustafa Kamal PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1881Dogum yeri Saloniki Osmanli imperiyasiVefat tarixi 10 noyabr 1938 56 57 yasinda Vefat yeri Dolmabagca sarayi Istanbul Turkiye Mustafa Kamal Ataturk 1881 10 noyabr 1938 Turkiye Cumhuriyyetinin qurucusu ve ilk prezidenti feldmarsal inqilabci dovlet xadimi Mustafa Kamal Ataturkun herbi karyerasi 1905 ci ilde Istanbuldaki Osmanli Herbi Akademiyasini leytenant rutbesinde bitirmesi ile 8 iyul 1919 cu ilde Osmanli Ordusundan texsis olunduguna elece Turkiye Istiqlaliyyat muharibesi zamani rehberlik etdiyi dovru ehate edir Ilk illeri span Besinci Orduda qerargah kapitani 1905 1907 span Mustafa Kamal 1905 ci ilde Osmanli Herbi Qerargah Kollecini qerargah kapitani Kurmay Yuzbasi rutbesi ile bitirmis ve Demesqde yerlesen Besinci Orduya gonderilmisdir Orada o tezlikle Veten ve Hurriyet adli islahatci zabitlerden ibaret kicik gizli inqilabi cemiyyete qosuldu ve II Abdalhemid rejiminin feal muxalifine cevrildi Beyrutdaki Besinci Ordunun Osmanli zabitleri Mustafa Kamal Ataturk on sirada solda oturur Ataturk Italyan isgalina qarsi Liviya doyusculerine komandanliq edir 1911 Ucuncu Orduda bas kapitan 1907 1910 span 1907 ci ilde Qolagasi bas kapitan rutbesine yukseldi ve Monastirde indiki Bitola Simali Makedoniya Osmanli Imperiyasinin 3 cu Ordusuna teyin edildi Ele bu dovrde o Ittifaq ve Tereqqi Komitesine ITK daxil oldu 1908 ci ilde Genc Turk inqilabi hakimiyyeti o zamanlar hokmdar olan Sultan II Ebdulhemidden ele kecirdi ve Mustafa Kamal boyuk herbi xadim oldu ITK nin ilk uzvlerinden biri kimi o 1908 ci il inqilabinda rol oynadi Sonraki illerde o ITK in rehberliyinin apardigi siyasete qarsi cixdi Az sonra Mustafa Kamalin Enver Pasa ile munasibetleri pislesdi ve Enver Pasa 1913 cu ilde boyuk herbi lider kimi ortaya cixdiqda Mustafa Kamal hakimiyyet merkezinden kenarlasdirildi Herbi nazirlik 1910 1911 span Ataturk 1910 cu ilde Fransanin Pikardiya seherinde ordu telimlerinde istirak etmisdir 1911 ci ilde Istanbulda Herbi nazirlikde ise daxil olur Italiya Turkiye muharibesi 1911 1912 span 1911 ci ilde Italiyanin isgalina qarsi cixmaq ucun Tripolida Italiya Turkiye muharibesinde konullu olaraq doyusmusdur 22 dekabr 1911 ci ilde Tobruq seherinin ugurlu mudafiesinden sonra 6 mart 1912 ci ilde Derna Silahli quvvelere komandan teyin edildi Balkan muharibeleri 1912 1913 span 1912 ci ilin oktyabrinda Balkan muharibelerinin baslamasindan sonra Istanbula qayitdi Birinci Balkan muharibesi zamani Mustafa Kamal Frakiya sahillerinde Canaqqala ve Bulair Bolayir bolgesinde Bolqaristan ordusuna qarsi vurusdu O hemcinin Ikinci Balkan Muharibesi zamani Edirne ve Dimetoka seherlerinin geri alinmasinda muhum rol oynamisdir I Dunya Muharibesi span Sofiyada herbi attase 1913 1914 span 1913 cu ilde Ataturk Sofiyaya herbi attase teyin edildi Sofiyada olarken o Imperiyanin Almaniya terefinde muharibe etmesin narazi idi 1914 cu il iyulun 16 da o Sofiyadan Istanbukdaki Herbi Nazirliyine resmi gonderis gonderdi ve muharibe bas vererse sonradan merkezi guclere qarsi mumkun mudaxile ucun neytralliq siyasetine cagirdi Lakin Herbi nazir Enver Pasa Almaniya ile ittifaqin terefdari oldu ve neticede iki hokumet arasinda gizli ittifaq muqavilesi imzalandi Osmanli Imperiyasi Birinci Dunya Muharibesinde Almaniya terefinden doyusdu Canaqqala doyusu 1915 1916 span Herbi xerite Butun Muttefiq desantlari ile qarsilasdigi Canaqqala doyusunde 19 cu diviziya Ataturk esgerleri ile Canaqqalada 1915 Ataturkun Anzak muharibesi zamani dediyi sozler abidenin uzerindeSoldan saga Fuad Bulca Mustafa Kamal Alman artilleriya musaviri fon Berk Ebdurrehim Tuncak ovladliga gotururduyu ogul Yeddinci Ordunun komandani Mustafa Kamal Pasa adyutant zabitleri ile sagdan sola Salih Bozok Sukru Tezer ve Cevat Abbas Gurer 1918 Heleb source source source Mustafa Kamal Ataturk turk inqilabcilari ile Alman marsali Otto Liman fon Sanders Canaqqalanin mudafiesi ucun Besinci Ordunun komandani teyin edildi Mustafa Kamala 5 ci Orduya teyin edilmis 19 cu Diviziyani teskil etmek ve komandanliq etmek vezifesi verildi 8 yanvar 1915 ci ilde Britaniya Herbi Surasi Istanbulu ele kecirmek meqsedi ile Canaqqalani bombalamaq ve ele kecirmek emeliyyatina basladi Ingilis donanmasinin hucumlari Canaqqala bogazindan kece bilmedi ve ingilisler quru hucuma kecdiler Quru yurusu 25 aprel 1915 ci il ve 9 yanvar 1916 ci il tarixleri arasinda bas tutdu Mustafa Kamal Canaqqalada yerlesen diviziyasi ile muttefiqlerin yarimadaya dogru zorla kecme cehdlerinin merkezinde oldu 25 aprel 1915 ci ilde Avstraliya ve Yeni Zelandiya Ordu Korpusu ANZAK korfezine qosun endirdikden sonra iceriye dogru hereket etmeli idi lakin tezlikle Mustafa Kamalin komandanligi ile turklerin eks hucumu ile qarsilasdi Dusmen quvveleri ile toqqusmadan sonra turkler yuksekliklerini geri aldi ANZAK quvveleri geri cekildi boyuk olcude itki verdi ve meqsedlerine nail ola bilmedi Axsama dogru ANZAK lar 2000 cox itki vermis ve sonraki iki hefte erzinde irelileye bilmediler ve quvvelerinin ucde birini itirdiler Cunuk Bayir doyusunde muttefiq quvvelerini muhasireye almasi sayesinde quru kampaniyasinin ilkin merhelesinde Mustafa Kamal Albay polkovnik rutbesine yukseldi Avqustun 6 da baslayan Canaqqala doyuslerinin ikinci merhelesi Mustafa Kamali ates xettinden cemi uc yuz metr texminen 330 yard uzaqlasdirdi O eyni zamanda Canaqqala muharibesi boyunca Cunuk Bayir Tekketepe doyusleri kimi bir cox boyuk doyuslerde komandan teyin edilmisdir Canaqqala doyusleri muttefiqler ucun felaketli meglubiyyete cevrildi cunki onlar on ay davam eden doyuslerde turkler terefinden sixisdirildilar ve Canaqqalanin sahillerini kece bilmediler Muttefiqler nehayet hucumu dayandirmaq qerarina geldiler ve qosunlarini texliye etdiler Otto Liman fon Sanders ve bir nece basqa turk komandiri Turk bogazlarinin mudafiesinde muhum ugur qazandilar Bundan sonra Mustafa Kamal gorkemli cebhe komandiri oldu ve kecmis dusmenleri arasinda boyuk hormet qazandi Mustafa Kamalin Canaqqala muharibesi zamani helak olan yuz minlerle turk ve anzak esgerinin itkisini xatirlayan nitqi Anzak korfezindeki abidenin uzerinde yazilib Qafqaz doyusleri 1916 1917 span Canaqqala doyusunden sonra Mustafa Kamal 14 yanvar 1916 ci ile qeder Edirne seherinde xidmet etdi Ikinci Ordunun XVI Korpusunun komandanligina teyin edildi ve Qafqaz cebhesinde istirak etmek ucun Diyarbekire gonderildi Aprelin 1 de ona Tuggeneral rutbesi verildi Mustafa Kamal yeni vezifeye teyin olunanda ermeni generallari rehberlik etdiyi rus ordusu ermeni konullu birlesmeleri ve ermeni quldur desteleri Vanda mutereqqi hokumet yaradirdi Mustafa Kamal gelende xaotik seraitle qarsilasdi Ermeni birlesmeleri ile gergin munasibetlerde olan yuz minlerle yerli ehali cebhe xettine axisdi Mustafa Kamalin ilkin vezifesi qorxuya dusmus xalqi sakitlesdirmek idi Rusiyanin kutlevi hucumu Anadolunun esas seherleri Erzurum Bitlis ve Musa catdi Mustafa Kamal avqustun 7 de qosunlarini toplayib eks hucuma kecdi O oz ordusunun ehval ruhiyyesini o qeder guclendirmisdi ki bes gun erzinde onun iki diviziyasi tekce Bitlisi deyil eyni derecede ehemiyyetli Mus seherini de ele kecirerek rus komandanliginin hesablamalarini xeyli pozmusdu 7 mart 1917 ci ilde Mustafa Kamal XVI Korpus komandanligindan Ikinci Ordunun umumi komandanligina teyin edildi Bu vaxt rus inqilabi bas verdi ve car qosunlarinin Qafqaz cebhesi parcalandi Mustafa Kamal artiq basqa bir doyus cebhesine teyin olunaraq bolgeni terk etdi Sinay ve Felestin cebhesi 1917 1918 span Mustafa Kamalin Ikinci Ordu komandanligi Sinay ve Felestin Cebhesine kocurulduyu ucun qisamuddetli oldu Burada onu Yeddinci Ordunun komandani teyin etdiler Yeddinci Ordunun qerargahina qisa muddet rehberlik etdikden sonra oktyabrin 7 de Istanbula qayitdi ve Almaniyaya veliehd sahzade Mehmed Vahdettin sonradan Sultan VI Mehmed ile birlikde sefer etdi Bu sefer zamani xestelendi ve mualice ucun Vyanada qaldi 28 avqust 1918 ci ilde Helebe qayitdi ve Yeddinci Ordunun komandanligini berpa etdi Onun qerargahi Felestinin Nablus seherinde idi Canaqqalada oldugu kimi qerargaha Nazaretde yerlesen general Liman fon Sandersin komandanligi rehberlik edirdi Mustafa Kamal yeniden Suriyani herterefli arasdirdi ve cebhe bolgelerini ziyaret etdi Onun geldiyi netice bu idi ki Suriya acinacaqli veziyyetdedir Bolgede Osmanli valileri ve serkerdeleri yox idi Boyuk Britaniya tebligati var idi ve ingilis agentleri her yerde idi Yerli ehali Osmanli hokumetine nifret edir ve ingilis qosunlarinin gelisini sebirsizlikle gozleyirdi Dusmen texnika baximindan guclu idi O cixilmaz veziyyeti tesvir etmek ucun demisdi Biz onlarin yaninda pambiq sapi kimiyik Mustafa Kamal Ataturk hemcinin Boyuk Britaniya terefinden teskil edilen ve yerli erebleri turk hokmranligina qarsi usyana tesviq eden ereb usyani ile de mubarize aparmali oldu Liman fon Sanders Meqiddo doyusunde uduzdu ve tekce ilk gunde 75 000 turk herbi esir goturuldu General Allenbinin quvveleri ile Mustafa Kamalin Yeddinci Ordusu arasinda indi hec ne yox idi Ingilis quvvelerine qarsi durmaq ucun herbi gucu olmadigi qenaetine gelen Mustafa Kamal daha guclu mudafie xetti qurmaq ucun Iordaniyaya dogru geri cekildi Bir nece gun erzinde ferarilerin umumi sayi 300 mine catdi Mustafa Kamal muharibede muttefiqlere qarsi mubarizeden elave oz quvvelerinin parcalanmasina qarsi mubarize edirdi Muharibe zamani Mustafa Kamal Ildirim Ordular qrupu Komandanligina Liman von Sandersin yerine teyin edildi 1918 ci ilin payizinda Qudsu ele keciren muttefiq quvveler Felestin cebhesinde general Allenbinin rehberliyi altinda turklere qarsi son hucuma hazirlasirdilar O Helebin cenubunda yeni mudafie xetti boyunca qosunlarini yerlesdirdi daglarda muqavimet gostermeyi bacardi ve irelileyen Ingilis quvvelerini dayandirdi Mustafa Kamalin movqeyi Mudros muqavilesinin esas serheddi oldu Sulh muqavilesi dovrunde hele de Osmanlinin nezaretinde olan Yemen kimi bolgeler var idi Mustafa Kamalin Osmanli Ordusunda esas xidmetlerinden cebhe xettinin cenubunda qalan hisselerin geri qaytarilmasinin teskili idi Herbi nazirlik 1918 1919 span 30 oktyabr 1918 ci ilde Osmanlilar Mudros muqavilesinden sonra muttefiqlere teslim oldular Bundan sonra muasir ereb dunyasinin ve Turkiyenin yaradilmasi baslanildi Muharibenin sonunda Mustafa Kamalin 37 yasi var idi O Birinci Dunya Muharibesinin son merhelelerinde Osmanli Ordusunun en boyuk diviziyasina Ildirim Ordular qrupu komandanligina rehberlik edirdi Ancaq ateskesden sonra bu qrup dagildi ve Mustafa Kamal Herbi nazirliye teyin edildi Mustafa Kamal Kazim Qarabekir Ismet Inonu ve basqa Osmanli Ordusunun qabaqcil zabitleri Istanbula qayitmazdan evvel Istanbulun isgali basladi Mustafa Kamal Istanbulda qarsisini almaq ucun mubarize apardigi seraitle ehate olunmusdu Bu muddet erzinde o her axsam Fethi Okyar Eli Fuad Cebesoy Kazim Qarabekir ve Ismet Inonu ile gorusur dovleti indiki cetin veziyyetden nece xilas ede bileceklerini muzakire edirdi Istanbulda oldugu muddetde Mustafa Kamal siyasetle de mesgul olub Samsuna cixisi 19 may 1919 8 iyul 1919 span Mondros muqavilesiden sonra Osmanli dovletinin ordulari terxis olunmaga ve onlarin sursatlari toplanmaga basladi Daha sonra olkenin muxtelif bolgeleri bir bir isgal olundu Antanta dovletleri Samsundaki ordunun terxis olunmadigini bildirerek bolgeni isgal etmekle hedelediler Sivas Trabzon Erzurum ve Van vilayetleri kimi Samsunda da mulki ve herbi hakimiyyet quruldu 19 may 1919 cu ilde Ataturk Istanbuldan Samsuna yola dusdu Samsunda onun vezifesi qalan Osmanli herbi hisselerinin milletci teskilatlarin ve herbi texnikanin toplanmasini temin etmek idi 19 may Turkiye Istiqlaliyyet muharibesinin baslangici kimi qebul edilir Ona Sivas Trabzon Erzurum ve Van vilayetlerinin hemcinin Samsun mahalinin mulki ve herbi selahiyyetleri verildi Mustafa Kamal Samsuna teyinati ile bagli bunlari deyir Menim bu iki korpusa birbasa emr etmekden basqa da selahiyyetim var idi Men mufettisliyin bolgesine yaxin herbi hisselere de bildirisler vere bilerdim Eynile men oz regionum daxilinde ve ona bitisik eyaletlere bildirisler gondere bilerdim Bu selahiyyete gore men Ankaradaki 20 ci Korpus ve onun tabeliyindeki mufettisliyi ile Diyarbekirdeki korpusla ve Anadoludaki demek olar ki butun mulki inzibati memurlarla elaqe yarada ve yazisa bilerdim Meni Istanbuldan cixarmaq niyyeti ile Anadoluya gonderenlerin mene bu genis selahiyyeti nece vermesi size qeribe gele biler Derhal qeyd etmeliyem ki onlar mene bu selahiyyeti bilerekden vermeyibler Neyin bahasina olursa olsun Istanbuldan cixarilmasim ucun tapdiqlari behane Samsuna gedib Samsunda ve etrafdaki tehlukesizliksizliyi sexsen musahide etmek ve tedbir gormek idi Men iddia etdim ki bu vezifeni yerine yetirmek vezife ve selahiyyet sahibi olmaqdan asilidir Bunda hec bir problem gormediler Hemin vaxt Bas Qerargahda olan ve menim niyyetimi mueyyen qeder basa dusenlerle meslehetlesdim Menim ucun mufettis vezifesini tapdilar Hakimiyyetle bagli gosterisleri men ozum dikte etmisem Hetta herb naziri Sakir Pasa da telimati oxuduqdan sonra onu imzalamaqda tereddud etdi o sadece olaraq mohurunu cetin basa dusulen sekilde vurdu Osmanli Ordusundan istefa 8 iyul 1919 span Mustafa Kamalin fealiyyetinden xeber tutan ingilisler tesvise dusduler ve derhal Osmanli hokumeti ile elaqe saxladilar Ingilisler Mustafa Kamalin milletci ideallara sahib olduguna inanirdilar ve haqli idiler 6 iyun 1919 cu ilde general Milnenin imzasi ile Herbi nazirliyine nota gonderildi Buna mehel qoymayan Mustafa Kamal 22 iyun 1919 cu ilde Amasyaya getdi Ardinca Daxili Isler Nazirliyi 23 iyun 1919 cu ilde Diyarbakir Ankara Erzurum ve s vilayetlerine teleqramlar gonderdi Mustafa Kamal Pasanin tutdugu vezifeden azad edilmesini ve onunla hec bir elaqe saxlamamasini teleb etdiler 23 iyul 1919 cu ilde Erzurumda qurultay kecirildi Mustafa Kamal Erzurum Konqresinin bascisi secildi Bu ona Turk Milli Herekati adindan cixis etmek sansi verdi Erzurum konqresi layihe hazirladi Sonralar Milli Pakti kimi taninan bu sened Osmanli serhedlerinin toxunulmazligini yeni Mudros muqavilesinin imzalanmasi zamani turklerin yasadigi butun Osmanli torpaqlarini bir daha tesdiq etdi Turkiye Boyuk Millet Meclisi adlandirilan muveqqeti hokumeti elan edildi Sened Osmanli Imperiyasinin kapitulyasiyasi adlanirdi Idare heyeti yaradildi ve Mustafa Kamal basci secildi Yeni hokumet quruldu Osmanli hokumeti Mustafa Kamalin Anadoluda qalan Osmanli quvvelerini dagitmaq ucun Sultanin emrine tabe olmamaqda ittiham ederek onun hebsi ucun order verdi ve sonra onu olume mehkum etdi Cavab olaraq Mustafa Kamal Erzurumda olarken iyulun 8 de Osmanli Ordusundan istefa etdi Mustafa Kamal Ankarada yeni Turkiye Parlamentinin yaradilmasi ucun milli seckiye cagirdi Secki cagirisi ugurlu oldu 12 fevral 1920 ci ilde Istanbulda toplanan sonuncu Osmanli Parlamenti Milli Pakti elan etdi Bunun ardinca parlament isgalci Britaniya quvveleri terefinden buraxildi Turkiye Istiqlaliyyet muharibesi span Ingilis Italyan Fransiz ve Yunan quvveleri Anadolunu isgal etmeye basladilar Istanbulun isgali Izmirin isgali ile birlikde turk milli herekatinin ve Turk Istiqlaliyyet muharibesinin formalasmasina sebeb oldu Osmanli Imperiyasinin parcalanmasina cavab olaraq turkler Istiqlaliyyat muharibesine basladilar ve Turkiye Cumhuriyyeti yarandi Munaqiseler Mart 1920 Mart 1922 span Sakarya doyusu Duatepe Gozetci tepesinde Mustafa Kamal Ataturk Fevzi Cakmak Kazim Ozalp Ismet Inonu ve Hayrullah Fisek 10 sentyabr 1921 ci il Mustafa Kamal Istanbulda Osmanli Parlamentinin buraxilmasindan sonra Ankarada yeni Milli Meclisin yaradilmasi ucun furset kimi istifade etdi Turkiye Boyuk Millet Meclisinin TBMM ilk iclasi 23 aprel 1920 ci ilde Mustafa Kamalin sedrliyi ile kecirilib 1920 ci il avqustun 10 da bas vezir Ferid Pasa Osmanli Imperatorlugunun bolunmesi planlarini yekunlasdiran Sevr muqavilesini imzaladi Mustafa Kamal ve dostlari bu muqavileni qebuledilmez hesab etdiler cunki bu Turkiyenin musteqilliyine son qoyacaqdi Sevr muqavilesi ile turklere Anadolunun qalan hissesinde Ingilis protektorlugu teklifi redd edildi Muqavilenin qebulu ve ondan sonraki hadiseler Istanbuldaki Sultan hokumetinin legitimliyini zeifletdi ve hakimiyyetin Ankarada Milli Raziliq Hokumetinin xeyrine yeniden bolusdurulmesine sebeb oldu Mustafa Kamal parlamenti suverenliyin millete ve onun numayendesi kimi parlamente aid oldugunu tanimaga inandirdi 1921 ci il yeni konstitusiyasi Xalq Suverenliyi Qanununu qebul etdi Kamal daha sonra parlamenti Milli Ordu yaratmaga razi saldi Icra hakimiyyeti Nazirler Kabinetine ve onun rehberi Mustafa Kamala verildi Milli Ordu muttefiqlerin isgalci quvveleri ile uz uze geldi ve uc cebhede vurusdu Cenub Qerb ve Serq 1920 ci ilin payizinin evvelinde turk inqilabcilari ile ermeni herbcileri arasinda Turkiye Ermenistan muharibesi basladi 1920 ci ilin dekabrinda Ermenistan sulhe cagiris etdi ve Qumru muqavilesi imzalandi Ermenistan Sovet Sosialist Respublikasi kimi Zaqafqaziya SFSR in terkibine daxil edildikden sonra Qars muqavilesi baglandi Sakarya doyusu span source source source source Mustafa Kamal turk inqilabcilari ile Qerb Cebhesindeki bir sira doyuslerden sonra Yunan ordusu Ankara Boyuk Millet Meclisinin cemi seksen kilometr qerbinde Sakarya cayina qeder ireliledi 1921 ci il avqustun 5 de Mustafa Kamal turk ordusunun bas komandani teyin edildi London Konfransinin daha bir iclasi 1922 ci ilin martinda bas tutdu Muttefiqler Ankaranin nailiyyetlerine mehel qoymayaraq deyisdirilmis Sevr muqavilesini sulh muqavilesi kimi Ankaraya tetbiq etmeye umid edirdiler Muttefiqler Turkiye hokumeti uzerinde maliyye nezaretini aradan qaldirmagi teklif etdiler lakin kapitulyasiyalari ve Dovlet Borc komissiyasini legv etmediler Mustafa Kamal bu teklifi redd etdi Dumlupinar doyusu span Ugursuzluqla basa catan London konfransindan sonra son doyus olan Dumlupinar doyusu 1922 ci ilin avqust sentyabr aylari arasinda bas verdi Mustafa Kamal yunan mudafiesini yarmaq techizat xetlerini kesmek Izmire ve denize yol acmaq ucun Afyonkarahisarda genis miqyasli hucuma kecdi Yunanlarin mudafie movqeleri avqustun 26 da pozuldu ve avqustun 30 da ordusu qeti meglubiyyete ugradi Mustafa Kamal sentyabrin 1 de turk ordusuna meshur emrini verdi Ilk hedefiniz Araliq denizidir Ireli Yunanlar sentyabrin 6 da ateskes teleb etdiler ve sentyabrin 10 da Anadoludan ayrildilar Hemcinin bax span Turkiye hokumetlerinin siyahisi Turkiye PrezidentiXarici kecidler span Vikianbarda Mustafa Kamal Ataturkun herbi heyati ile elaqeli mediafayllar var Turkiye prezidentleriMustafa Kamal Ataturk Ismet Inonu Celal Bayar Camal Gursel Covdet Sunay Fexri Qoruturk Kenan Evren Turqut Ozal Suleyman Demirel Ehmed Necdet Sezer Abdullah Gul Receb Tayyib Erdogan Turkiye movzulardaGerb Bayraq Himn Dovlet qurulusu Parlament Inzibati bolgu Cografiya Seherler Paytaxt Ehali Diller Tarix Iqtisadiyyat Kend teserrufati Energetika Valyuta Medeniyyet Din Kinematoqrafiya Edebiyyat Musiqi Bayramlar Tehsil Memarliq Turizm Silahli Quvveler Turkiye portali Istinadlar span Ataturk un Egitim ve Ogretim Gordugu Kurumlar Ataturk Kronolojisi Zurcher Turkey a modern history 142 Hareket Ordusu ve Kurmay Yuzbasi Mustafa Kemal Balkan Muharebeleri Sirasinda Mustafa Kemal in Canakkale Bolgesindeki Faaliyetleri Balkan Muharebeleri Sirasinda Mustafa Kemal in Canakkale Bolgesindeki Faaliyetleri Yrd Doc Dr Mithat Atabay Kinross Ataturk The Rebirth of a Nation 60 Mustafa Kemal Gallipoli Heat and thirst Mustafa Kemal in Ilk Savasi Ataturk and the Kurds Chronology Transcaucasia Lengyel They called him Ataturk 68 Kinross Ataturk The Rebirth of a Nation 100 Spangnolo The modern Middle East in historical perspective essays in honour of Albert Hourani 234 254 Mango Ataturk 179 Mango Ataturk 180 Kinross Ottoman centuries 608 Mustafa Kemal in Mondros Mutarekesi ne Tepkisi Mango Andrew 1999 Ataturk The Biography of the Founder of Modern Turkey chap 10 Lord Kinross The Rebirth of a Nation chap 20 MUSTAFA KEMAL PASA NIN ISTANBUL DAKI SIYASI FAALIYETLERI 13 KASIM 1918 16 MAYIS 1919 Cetiner Yilmaz Son Padisah Vahdettin 2 b Istanbul Milliyet Yayinlari 1993 Ozakman Turgut Vahidettin M Kemal ve Milli Mucadele Yalanlar Yanlislar Yutturmacalar Bilgi Yayinevi Ankara s 250 252 Erdogan Abdullah 25 Haziran 2022 Tevfik Ubud Efendi nin Hint Islam Cemiyeti Adina Kurtulus Savasi na Mali Yardim Adi Altinda Casusluk Faaliyetleri Unal Levent 15 Eylul 2022 MILLI MUCADELE STRATEJISI UYGULANMASI VE SONUCLARI SIREL Munir 1967 19 Mayis ve Ataturk Belgelerle Turk Tarih Dergisi 2 ss 5 8 SERTOGLU Mithat 1968 Milli Mucadele de Ata nin Bilinmeyen Bir Telgrafi Belgelerle Turk Tarih Dergisi 5 ss 7 11 GENCER Ali Ihsan Sabahattin Ozel 2016 Turk Inkilap Tarihi Der Yayinlari Lewis Bernard Modern Turkiye nin Dogusu Cev Metin Kiratli 9 b Ankara TTK Yayinlari 2004 s 246 Ozgoren Aydin 2019 La question du Pont Euxin 1914 1923 Ataturk Kemal 1995 Nutuk Altuncuoglu Neslihan Erdogan Abdullah 22 Haziran 2019 Arsiv Belgeleri Isiginda Mustafa Kemal Pasa nin Askerlikten Istifa Sureci Dahiliye Nezareti Sifre Evraki 100 174 1 Ahmad The Making of Modern Turkey 50 Mustafa Kemal Pasha s speech on his arrival in Angora Ankara in November 1919 Yapp The making of the modern Near East 1792 1923 314 Stanford Jay Shaw History of the Ottoman Empire and Modern Turkey s 362 Kateqoriyalar 1881 ci ilde dogulanlar10 noyabrda vefat edenler1938 ci ilde vefat edenlerElifba sirasina gore vezifeli sexslerGizli kateqoriyalar Is davam eden sehifelerVikipediya Xarici kecidler sablonu bosdur