fbpx
Wikipedia

Monqol imperiyası

Monqol İmperiyası (monq. Их Монгол Улс) — XIII əsrdə yaranmış monqol imperiyası.

Их Монгол Улс
Monqol İmperiyası
12061368
Böyük Monqol İmperiyası bayraqları
Gerbi
StatusuXaqanlıq
PaytaxtıQaraqorum ,Xanbalıq
Ən böyük şəhəriSəmərqənd , Xanbalıq, Bağdad
Rəsmi dilləriMonqol dili , Türk dili, Çin dili
Dini
buddizm ,şamanizm ,Tenqriçilik, islam, xristianlıq,
Demonim(lər)iMonqol, Türk və s.
İdarəetmə formasıSeçmə monarxiya
SülaləÇingizlilər
Xan, xaqan, kağan 
• 1206-1227
Çingiz xan
• 1227-1241
Ögedey xan
• 1241-1248
Güyük xan
• 1248-1259
Münke xan
• 1259-1264
Arıqbuka xan
• 1264-1271
Xubilay xan
Tarixi 
• Yaranması
1206
• Süqutu
1368
Ərazisi
• Ümumi
38.000.000 km²
Əhalisi
• Təxmini
monqollar, farslar, türklər, çinlilər, ərəblər
ValyutasıÇao , Dirhəm

Tarixi

XII əsrdə monqollarda qəbilə quruluşu dağıldı və ordular yarandı. Ordu rəisləri bahadırlar idi. Dövlətin əsasını Temuçin adlı bahadır qoymuşdur. 1206-cı ildə Onon çayı sahilində keçirilən qurultayda Temuçin xaqan oldu və Çingiz xan adlandırıldı. O, 1207-1211-ci illərdə Sibiri və Türküstanı, 1215-ci ildə Şimali Çini işğal etdi. Çingiz xan 1219-1220-ci illərdə isə Buxara, Səmərqənd, Üzgənc və Otrarı tutdu. 1227-ci ildə Çingiz xan öldü və böyük xaqan Ugedey oldu. Monqolustan Çingiz xanın 4 oğlu: Ugedey, Cağatay, Cuci, Tuli arasında bölüşdürüldü.

1235-ci ildə nəvəsi Batı xan Avropanın cənub-şərqinə yürüş etdi. O, Xəzər və Azovdan başlayaraq Rusiyanı cənub-şərq çöllərinədək işğal etdi və 1237-ci ildə Ryazanı, 1238-ci ildə Vladimir şəhərlərini ələ keçirdi. 1240-ci ildə Kiyev və Volın şəhərlərini də tutdu. 1251-ci ildə Batı xanın köməyi ilə Münke xaqan oldu. Artıq orduda üsyanlar baş verməyə başladı.

XII əsrin axırlarında Xubilay xanın dövründə isə Çinin cənubu da işğal edildi. Paytaxt Qaraqorumdan Pekinə köçürüldü. XIV əsrdə üsyanlar və çəkişmələr nəticəsində imperiya dağıldı və yerində müstəqil dövlətlər yarandı.

Monqol dövləti 1220-ci ildə Azərbaycana I yürüşünü etdi və Zəncanı, Ərdəbili, Sərabı, Şamaxını tutdu. Onlar Təbrizdən üç dəfə xərac aldılar, sonra isə Marağanı talan etdilər. Volqaboyunda bulqarlara məğlub olduqdan sonra Monqolustana qayıtdılar.

1225-ci ildə Xarəzmşah Məhəmmədin oğlu Cəlaləddin Azərbaycana yürüş etdi və Eldənizlər dövləti süqut etdi. 1231-ci ildə monqollar Azərbaycana ikinci dəfə yürüş etdilər və Cəlaləddinin ağalığına son qoydular. Onlar Marağını, Gəncəni, Şəmkiri, Tovuzu və Bakını tutdular. Monqolların üçüncü yürüşü Hülaki xanın başçılığı ilə 1256-cı ildə baş verdi. Onlar Azərbaycanı və Bağdadı ələ keçirdilər. İşğal olunmuş ərazilərdə Hülakilər (Elxanilər) dövləti yarandı. Dövlətin mərkəzi Azərbaycan oldu. Dövlət Təbrizdən idarə olunurdu. Sonra digər Monqol dövləti — Qızıl Ordu Azərbaycan ərazisinə yürüş etdi.

Cuci xanın dövlətindən törəyən ölkələr

Cığatayın dövlətindən törəyən ölkələr

Tulunun dövlətindən törəyən ölkələr

Monqol İmperiyasının hökmdarları

  1. Çingiz xan (1205-1227)
  2. Ögedey xan (1229-1241)
  3. Güyük xan (1246-1248)
  4. Möngke xan (1251-1259)
  5. Arıq Buğa xan (1259 - 1264)
  6. Kubilay xan (1260 (de-fakto - 1264)-1294)

İstinadlar

Qalereya

Xarici keçidlər

  • Завоевание Руси татаро-монголами. Интерактивная карта

Həmçinin bax

monqol, imperiyası, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, monqol,. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Monqol Imperiyasi monq Ih Mongol Uls XIII esrde yaranmis monqol imperiyasi Ih Mongol UlsMonqol Imperiyasi1206 1368Boyuk Monqol Imperiyasi bayraqlari GerbiStatusuXaqanliqPaytaxtiQaraqorum XanbaliqEn boyuk seheriSemerqend Xanbaliq BagdadResmi dilleriMonqol dili Turk dili Cin diliDinibuddizm samanizm Tenqricilik islam xristianliq Demonim ler iMonqol Turk ve s Idareetme formasiSecme monarxiyaSulaleCingizlilerXan xaqan kagan 1206 1227Cingiz xan 1227 1241Ogedey xan 1241 1248Guyuk xan 1248 1259Munke xan 1259 1264Ariqbuka xan 1264 1271Xubilay xanTarixi Yaranmasi1206 Suqutu1368Erazisi Umumi38 000 000 km Ehalisi Texminimonqollar farslar turkler cinliler ereblerValyutasiCao DirhemSelefi XelefiXarezmsahlar dovletiQaraxitaylar dovletiSi SyaAbbasilerKiyev Rus dovletiSun imperiyasiIdil bulqarlariKimek xaqanligi Qizil OrdaElxaniler dovletiTeymuriler dovletiYuan sulalesiMonqolustan tarixiBu meqaleler olke seriyasindandirQedim tarixBoyuk Hun ImperiyasiXianbei dovletiJujan xaqanligiGoyturk xaqanligiUygur xaqanligiOrta esrlerYenisey qirgizlariKidanXamaq MonqolBoyuk Monqol imperiyasiYuanSimali YuanMonqolustan Tzin sulalesinin terkibindeMuasir tarixMonqolustan Xalq RespublikasiMonqolustanMonqolustan portalibmr Mundericat 1 Tarixi 1 1 Cuci xanin dovletinden toreyen olkeler 2 Monqol Imperiyasinin hokmdarlari 3 Istinadlar 4 Qalereya 4 1 Xarici kecidler 4 2 Hemcinin bax Tarixi Redakte XII esrde monqollarda qebile qurulusu dagildi ve ordular yarandi Ordu reisleri bahadirlar idi Dovletin esasini Temucin adli bahadir qoymusdur 1206 ci ilde Onon cayi sahilinde kecirilen qurultayda Temucin xaqan oldu ve Cingiz xan adlandirildi O 1207 1211 ci illerde Sibiri ve Turkustani 1215 ci ilde Simali Cini isgal etdi Cingiz xan 1219 1220 ci illerde ise Buxara Semerqend Uzgenc ve Otrari tutdu 1227 ci ilde Cingiz xan oldu ve boyuk xaqan Ugedey oldu Monqolustan Cingiz xanin 4 oglu Ugedey Cagatay Cuci Tuli arasinda bolusduruldu 1235 ci ilde nevesi Bati xan Avropanin cenub serqine yurus etdi O Xezer ve Azovdan baslayaraq Rusiyani cenub serq collerinedek isgal etdi ve 1237 ci ilde Ryazani 1238 ci ilde Vladimir seherlerini ele kecirdi 1240 ci ilde Kiyev ve Volin seherlerini de tutdu 1251 ci ilde Bati xanin komeyi ile Munke xaqan oldu Artiq orduda usyanlar bas vermeye basladi XII esrin axirlarinda Xubilay xanin dovrunde ise Cinin cenubu da isgal edildi Paytaxt Qaraqorumdan Pekine kocuruldu XIV esrde usyanlar ve cekismeler neticesinde imperiya dagildi ve yerinde musteqil dovletler yarandi Monqol dovleti 1220 ci ilde Azerbaycana I yurusunu etdi ve Zencani Erdebili Serabi Samaxini tutdu Onlar Tebrizden uc defe xerac aldilar sonra ise Maragani talan etdiler Volqaboyunda bulqarlara meglub olduqdan sonra Monqolustana qayitdilar 1225 ci ilde Xarezmsah Mehemmedin oglu Celaleddin Azerbaycana yurus etdi ve Eldenizler dovleti suqut etdi 1231 ci ilde monqollar Azerbaycana ikinci defe yurus etdiler ve Celaleddinin agaligina son qoydular Onlar Maragini Genceni Semkiri Tovuzu ve Bakini tutdular Monqollarin ucuncu yurusu Hulaki xanin basciligi ile 1256 ci ilde bas verdi Onlar Azerbaycani ve Bagdadi ele kecirdiler Isgal olunmus erazilerde Hulakiler Elxaniler dovleti yarandi Dovletin merkezi Azerbaycan oldu Dovlet Tebrizden idare olunurdu Sonra diger Monqol dovleti Qizil Ordu Azerbaycan erazisine yurus etdi Cuci xanin dovletinden toreyen olkeler Redakte Qizil Orda xanligi Toga Teymur xan sulalesi Krim xanligi Qazan xanligi Qasim xanligi Hesterxan xanligi Qazax xanligi Nogay Orda Cuci ailesine xidmet eden mangitler Sufi sulalesi Cuci ailesine xidmet eden kongiratlar Seyban xan sulalesi Sibir xanligi Seybani xanligi Buxara xanligi Xive xanligi Kokand xanligi Buxara emirliyiCigatayin dovletinden toreyen olkeler Cigatay xanligi Serqi Cigatay xanligi Monqolustan xanligi Cigatayin sulalesinden Tugluk Timurun ogullari Qasgar xanligi Monqolustan xaninin sulalesinden Qerbi Cagatay xanligi Boyuk Teymur Imperiyasi Cigatay ailesine xidmet eden barlaslar Boyuk Mogol ImperiyasiTulunun dovletinden toreyen olkeler Yuan sulalesi Simali Yuan Tulunun ikinci oglu Kubilayin ogullari Oyrat Tulunun ailesine xidmet eden oyratlar Cungar Oyratlarin cunqar qolu Elxaniler dovleti Tulunun ucuncu oglu Hulakunun ogullari Celayirlar sulalesi Tulunun ailesine xidmet eden celayirlarMonqol Imperiyasinin hokmdarlari Redakte Cingiz xan 1205 1227 Ogedey xan 1229 1241 Guyuk xan 1246 1248 Mongke xan 1251 1259 Ariq Buga xan 1259 1264 Kubilay xan 1260 de fakto 1264 1294 Istinadlar RedakteQalereya Redakte Bayragi Bayragi Bayragi Xaqanligin yaranmasi ciceklenmesi ve parcalanmasi Imperiyanin en genis serhedleri Munke xaqan dovrunde Monqol Imperiyasi Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Monqol imperiyasi ile elaqeli mediafayllar var Zavoevanie Rusi tataro mongolami Interaktivnaya kartaHemcinin bax Redakte Cingiz xanMenbe https az wikipedia org w index php title Monqol imperiyasi amp oldid 6072756, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.