Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Arıq Buğa (monq. Аригбөх; 1219 — 1266) — Toluy xanın kiçik oğlu, Çingiz xanın nəvəsi.
| Arıq Buğa | |
|---|---|
 | |
| 11 avqust 1259 – 21 avqust 1264 | |
| Əvvəlki | Mönke xan |
| Sonrakı | Xubilay xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Monqol imperiyası |
| Fəaliyyəti | Xan |
| Atası | Toluy xan |
| Anası | Sörköktəni Bəgi |
| Uşaqları | , , və |
| Ailəsi | Çingizlilər |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Böyük xanlıq uğrunda Çingiz xanın nəvəsi, Mönkge və Hülakü xanın kiçik qardaşı Arıq Buğa və böyük qardaşı Xubilay qaan arasında müharibə baş verdi. Baydarın böyük oğlu Algü Arıq Buğanın da yardımı ilə xanlığı ələ keçirdi. 2 il sonra güc topladıqdan sonra Arıq Buğaya qarşı Xubilayın yanında müharibəyə başladı. Bu onu daha güclü etsə də Arıq Buğanın digər müttəfiqi Kaydu (Ugedeyin nəvəsi) ona qarşı Bərkə ilə müharibəyə başladı və məğlub oldu. Taxt yenidən Mütügenlərə, Mübarək Şaha keçdi. Mübarək şah müsəlman olan ilk xan idi. Buna görə Xubilay hirsləndi və Baydarın nəvəsi, Algünün qardaşı Yesüntoanın oğlu Barakı xan elan etdi. 1269-cu ildə Barak Mübarəkşahı sürgün etdirdi. Bu vaxt Arıq Buğanın keçmiş müttəfiqi Kaydu yenidən savaşa başladı. Barak isə Elxani hökmdarı Abaqa və Böyük xan Xubilayın tərəfində keçərək gücləndi. Daha sonra isə yenə Algü kimi tərəf dəyişdirsə də Elxani hökmdarı Abaqaya məğlub oldu. Kaydunun yanına dönərkən yolda öldü. Barakın oğulları isə Kayduya qarşı savaşmağa davam etdilər. Çoxu da Elxanilər dövlətinə, Azərbaycana köçdülər. Kaydu nəvəsi Negübeyi Çağatay xanı etdi. Daha sonra onun da üsyanına cavab olaraq Buğa Temürü xan etdi. Buğa Temür Mütügenin oğlu Börü-nün nəslindən gəlirdi. Buğa Temür isə 1282-ci ildə xəstəlikdən öldü.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ariq Buga monq Arigboh 1219 1266 Toluy xanin kicik oglu Cingiz xanin nevesi Ariq BugaBoyuk Monqol imperiyasinin V xaqani11 avqust 1259 21 avqust 1264EvvelkiMonke xanSonrakiXubilay xanSexsi melumatlarDogum tarixi 1219Dogum yeriVefat tarixi 1266Vefat yeri Monqol imperiyasiFealiyyeti XanAtasi Toluy xanAnasi Sorkokteni BegiUsaqlari veAilesi Cingizliler Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBoyuk xanliq ugrunda Cingiz xanin nevesi Monkge ve Hulaku xanin kicik qardasi Ariq Buga ve boyuk qardasi Xubilay qaan arasinda muharibe bas verdi Baydarin boyuk oglu Algu Ariq Buganin da yardimi ile xanligi ele kecirdi 2 il sonra guc topladiqdan sonra Ariq Bugaya qarsi Xubilayin yaninda muharibeye basladi Bu onu daha guclu etse de Ariq Buganin diger muttefiqi Kaydu Ugedeyin nevesi ona qarsi Berke ile muharibeye basladi ve meglub oldu Taxt yeniden Mutugenlere Mubarek Saha kecdi Mubarek sah muselman olan ilk xan idi Buna gore Xubilay hirslendi ve Baydarin nevesi Algunun qardasi Yesuntoanin oglu Baraki xan elan etdi 1269 cu ilde Barak Mubareksahi surgun etdirdi Bu vaxt Ariq Buganin kecmis muttefiqi Kaydu yeniden savasa basladi Barak ise Elxani hokmdari Abaqa ve Boyuk xan Xubilayin terefinde kecerek guclendi Daha sonra ise yene Algu kimi teref deyisdirse de Elxani hokmdari Abaqaya meglub oldu Kaydunun yanina donerken yolda oldu Barakin ogullari ise Kayduya qarsi savasmaga davam etdiler Coxu da Elxaniler dovletine Azerbaycana kocduler Kaydu nevesi Negubeyi Cagatay xani etdi Daha sonra onun da usyanina cavab olaraq Buga Temuru xan etdi Buga Temur Mutugenin oglu Boru nun neslinden gelirdi Buga Temur ise 1282 ci ilde xestelikden oldu Istinadlar