Kiməkxaqanlığı (qaz.Қимақ қағандығы/Qïmaq qağandığı, tatar.Kimäk Qağanlığı) — Köçəri türklərin qədim dövləti, 750-ci ildən 1035-ci ilədək Qazaxıstan və Cənubi Sibirdə yerləşirdi.
İrtış (əsl adı Erdişi) çayı sahilləri və Altay dağları arasında VIII əsrdə çeşidli boylarla birlikdə ittifaq dövləti içində yaşamış bir Türk ulusu olan kiməklər xaqanlıq qurmağa çalışırdılar. VIII yüzildə müstəqil oldular və X yüzildə Kitanların hücumu nəticəsində Ural dağlarının cənubuna köç etdilər. XI yüzildə Asiyanın şərqindən qərbinə sürəkli köç etdiklərindən boy birliyine əsaslanan quruluşları pozulmuşdu. Birlikləri pozulunca Qıpçaqlara tabe oldular.
Bu zamana qədər, Kiməklərin Monqol kökənli olduğu əsas götürülürdü. Aparılan araşdırmalar nəticəsində Kiməklərin də Türk kökənli olduğu sübut olundu. Qıpçaqların kiməklərin davamı olduğu bilinir.
Orta çağa bağlı Çin coğrafyacılardan Yemək (Kimək), ayrıca Chumuhun və Üeban (Yūēban) kimi etnik grupların kim olduqları bilinmirdi, Ərəb və Fars coğrafyacıları; bütün bu adların Yemək (Kimək) boyu olduğunu yazmışdılar.. Uyğur dönəmində, Çu boylarının içində əsas boyu olan Yeməkləri (Kimək) Ərəb və Fars qaynaqlarından tanınmışdılar. Yemək boy adından erken İslâm qaynaqları da bəhs etməkdədir. Yemək əsilli kimsələr Abbasixəlifəsinin gulâmları (memlük) arasında vardılar.
"Rûm ölkəsinə ən yaxın olan boy Beçenekdir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay(Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Qırğızlar Çin ölkəsinə yaxındırlar.". tüm Türk boy ve oymakların yaşam alanları tanımlanır.
Алёхин Ю. П. 1998 : Курган кимакской знати на Рудном Алтае. // Сохранение и изучение культурного наследия Алтайского края. Вып. IX. Барнаул: 1998. С. 201—203.
Арсланова Ф. Х. 1991 : Некоторые образцы наконечников стрел кимаков Верхнего Прииртышья. // Проблемы средневековой археологии Южной Сибири и сопредельных территорий. Новосибирск: 1991. С. 67-77.
Кудряшов К. В. Половецкая степь. — М., 1948.
Кумеков Б. Е. Страна кимаков по карте ал-Идриси. // Страны и народы Востока, т. Х. 1971. С. 194—198.
Кумеков Б. Е. Государство кимаков IX—X вв. по арабским источникам. — Алма-Ата: "Наука", — 1972. 156 с.
Кызласов Л. Р. Торговые пути и связи древнехакасского государства с Западной Сибирью и Восточной Европой //Западная Сибирь в эпоху средневековья. — Томск, — 1984.
Могильников В. А. Кимаки. — Сросткинская культура. — Карлуки. // Степи Евразии в эпоху Средневековья. Серия: Археология СССР. — М.: 1981, С. 43-46.
Плетнёва С. А. Кочевники Средневековья: поиски исторических закономерностей / Отв. ред. акад. Рыбаков Б. А. — М.: "Наука", 1982. — 190 с.
Савинов Д. Г. Расселение кимаков по археологическим данным. // Прошлое Казахстана по археологическим источникам. Алма-Ата: 1976.
Савинов Д. Г. Этнокультурные связи енисейских кыргызов и кимаков в IX—X вв. // ТС 1975. М.: 1978. С. 209—225.
Савинов Д. Г. К исторической оценке генеалогической легенды кимаков. // Краткое содержание докладов Лавровских (Среднеазиатско-Кавказских) чтений. 1990—1991. СПб: 1992, с. 27-29.
Савинов Д. Г. О взаимоотношениях между енисейскими кыргызами и кимаками (по материалам археологических памятников Кемеровской области). // Современные проблемы исторического краеведения. ТД. Кемерово: 1993. С. 14-16.
Avqust 04, 2021
kimək, xaqanlığı, Қимақ, қағандығы, qïmaq, qağandığı, tatar, kimäk, qağanlığı, köçəri, türklərin, qədim, dövləti, ildən, 1035, ilədək, qazaxıstan, cənubi, sibirdə, yerləşirdi, 1035paytaxtı750, 1035, xaqan, kimək, 1035, iməkiyədinitanrıçılıqidarəetmə, formasımo. Kimek xaqanligi qaz Қimak kagandygy Qimaq qagandigi tatar Kimak Qaganligi Koceri turklerin qedim dovleti 1 750 ci ilden 1035 ci iledek Qazaxistan ve Cenubi Sibirde yerlesirdi Kimek xaqanligi750 1035Paytaxti750 1035 Xaqan Kimek 750 1035 ImekiyeDiniTanriciliqIdareetme formasiMonarxiyaXan Tarixi Yaranmasi750 Suqutu1035 Mundericat 1 Tarixi 2 Ictimai qurlisu 3 Hokmdarlari 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteIrtis esl adi Erdisi cayi sahilleri ve Altay daglari arasinda VIII esrde cesidli boylarla birlikde ittifaq dovleti icinde yasamis bir Turk ulusu olan kimekler xaqanliq qurmaga calisirdilar VIII yuzilde musteqil oldular ve X yuzilde Kitanlarin hucumu neticesinde Ural daglarinin cenubuna koc etdiler XI yuzilde Asiyanin serqinden qerbine surekli koc etdiklerinden boy birliyine esaslanan quruluslari pozulmusdu Birlikleri pozulunca Qipcaqlara tabe oldular Bu zamana qeder Kimeklerin Monqol kokenli oldugu esas goturulurdu Aparilan arasdirmalar neticesinde Kimeklerin de Turk kokenli oldugu subut olundu Qipcaqlarin kimeklerin davami oldugu bilinir Kimekler isk lanikaz eclad eymur bayandur tatar qipcaq tayfalarina ayrilirdilar 2 Orta caga bagli Cin cografyacilardan Yemek Kimek ayrica Chumuhun ve Ueban Yueban kimi etnik gruplarin kim olduqlari bilinmirdi Ereb ve Fars cografyacilari butun bu adlarin Yemek Kimek boyu oldugunu yazmisdilar 3 Uygur doneminde Cu boylarinin icinde esas boyu olan Yemekleri Kimek Ereb ve Fars qaynaqlarindan taninmisdilar 4 Yemek boy adindan erken Islam qaynaqlari da behs etmekdedir Yemek esilli kimseler Abbasi xelifesinin gulamlari memluk arasinda vardilar 5 Mahmud Qasqarli Divan i Lugetit Turkde Rum olkesine en yaxin olan boy Becenekdir sonra Kipcak Oguz Yemek Basgirt Basmil Kay Kayi Yabaku Tatar Kirkiz Kirgiz gelir Qirgizlar Cin olkesine yaxindirlar 6 tum Turk boy ve oymaklarin yasam alanlari tanimlanir Ictimai qurlisu RedakteHokmdarlari RedakteAlp Qara Uran xan Alp Direk xan Inalciq xan Abar xan Bacman xanIstinadlar Redakte Bax Pletnyova S A Kochevniki Srednevekovya poiski istoricheskih zakonomernostej Otv red akad Rybakov B A M Nauka 1982 190 s Statya Kimaki narod Uraanhaj Saha Arxivlesdirilib 2012 03 14 at WebCite na sajte kyrgyz ru Qumilev L N Ancient Turks Moscow Science 1967 Ch 27 S A Pletneva Kipchaks sayfa 26 P Golden Kipcak Kabileleri Uzerine Notlar Kimek ve Yemekler Turkler Cilt II sehife 762 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 28 Hemcinin bax RedakteKimeklerXarici kecidler RedakteKimakskij kaganat Kaganaty Alyohin Yu P 1998 Kurgan kimakskoj znati na Rudnom Altae Sohranenie i izuchenie kulturnogo naslediya Altajskogo kraya Vyp IX Barnaul 1998 S 201 203 Arslanova F H 1991 Nekotorye obrazcy nakonechnikov strel kimakov Verhnego Priirtyshya Problemy srednevekovoj arheologii Yuzhnoj Sibiri i sopredelnyh territorij Novosibirsk 1991 S 67 77 Kudryashov K V Poloveckaya step M 1948 Kumekov B E Strana kimakov po karte al Idrisi Strany i narody Vostoka t H 1971 S 194 198 Kumekov B E Gosudarstvo kimakov IX X vv po arabskim istochnikam Alma Ata Nauka 1972 156 s Kyzlasov L R Torgovye puti i svyazi drevnehakasskogo gosudarstva s Zapadnoj Sibiryu i Vostochnoj Evropoj Zapadnaya Sibir v epohu srednevekovya Tomsk 1984 Mogilnikov V A Kimaki Srostkinskaya kultura Karluki Stepi Evrazii v epohu Srednevekovya Seriya Arheologiya SSSR M 1981 S 43 46 Pletnyova S A Kochevniki Srednevekovya poiski istoricheskih zakonomernostej Otv red akad Rybakov B A M Nauka 1982 190 s Savinov D G Rasselenie kimakov po arheologicheskim dannym Proshloe Kazahstana po arheologicheskim istochnikam Alma Ata 1976 Savinov D G Etnokulturnye svyazi enisejskih kyrgyzov i kimakov v IX X vv TS 1975 M 1978 S 209 225 Savinov D G K istoricheskoj ocenke genealogicheskoj legendy kimakov Kratkoe soderzhanie dokladov Lavrovskih Sredneaziatsko Kavkazskih chtenij 1990 1991 SPb 1992 s 27 29 Savinov D G O vzaimootnosheniyah mezhdu enisejskimi kyrgyzami i kimakami po materialam arheologicheskih pamyatnikov Kemerovskoj oblasti Sovremennye problemy istoricheskogo kraevedeniya TD Kemerovo 1993 S 14 16 Menbe https az wikipedia org w index php title Kimek xaqanligi amp oldid 5731622, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
