Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Sultan Məhəmməd Olcaytu xan (1280 – 16 dekabr 1316, Sultaniyə, Zəncan ostanı) — Qazan xanın qardaşı, Arqun xanın ikinci oğlu, elxan.
| Qiyasəddünya vəd-Din Məhəmməd Xüdabəndə Olcaytu Sultan | |
|---|---|
| monq. ᠦᠯᠵᠡᠢᠲᠦ ᠺᠬᠠᠨ | |
 | |
| 19 iyul 1304 – 17 dekabr 1316 | |
| Əvvəlki | Qazan xan |
| Sonrakı | Əbu Səid Bahadur |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | (34 yaşında) |
| Vəfat yeri | Sultaniyyə |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | Arqun xan |
| Anası | Uruk xatun |
| Həyat yoldaşı | məlum olan - Hacı Xatun |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Çingizlilər, Elxanlılar sülaləsi |
| Dini | Buddizm (1291-ci ilədək), Xristianlıq (1295-ci ilədək), Sünni İslamı (1310-cu ilədək), Şiə İslamı (ölənədək) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Olcaytu xan 24 mart 1282-ci ildə doğulmuşdur. Arqun xan və xristian Uruk xatunun oğludur. İlk adı Nikolas idi. Əvvəlcə buddist, daha sonra qardaşı Qazan ilə birlikdə sünni olmuşdu. Daha sonralar — 1310-cu ildə, Əllamə Hillinin təsiri ilə şiə olmuşdur. Bundan sonra adını Məhəmmədə çevirmişdir.
Hakimiyyəti
1304-cü ildə qardaşı Qazan xanın yerinə xan seçilmişdir. Həmin il Arqun xan dövründən bəri salınmağa başlamış Sultaniyyə şəhərinin tikintisi bitmişdir. Xan, Sultaniyyəni paytaxt, Bağdadı isə qış iqamətgahı kimi istifadə edirdi. 1309-cu ildə Şirazda "Seyyidlər evi"nin əsasını qoymuş, hər il 10000 dinar maaş vermişdi. 1312-ci ildə Məmlüklərə qarşı monqolların son yürüşünü başlatmış və məğlub olmuşdur.
1305-ci ildə Olcaytu Bizans imperatoru II Androniklə ittifaqa girmiş və birlikdə Osman bəyi məğlub etmişdilər.
Ticarət münasibətləri
Hakimiyyətinin ilk ilində Genuya respublikası ilk dəfə Təbrizdə konsulluq açmışdır. Bundan əlavə 1306-cı ildə Venesiyalılara da azad ticarət hüququ verilmişdi. Avropa ölkələrindən gətirdiyi mancanaq ustaları sayəsində Herat şəhərini ələ keçirmişdi. Olcaytunun Avropalılarla Məmlüklərə qarşı yeni müharibə planı baş tutmamışdı. Bu isə 1313-cü ildə Kebek xanın Xorasana daxil olmasına bəhanə verdi. Çağatay ordusunda elxanilərin tərəfinə keçməsi ilə Kebek xan məğlub oldu. Ölcaytu, Yasavur xana Badğis vilayətini verdi.
Dini
Olcaytu həyatı boyu Buddizm, Xristianlıq və İslam dinini qəbul etmişdir. Qardaşının yerinə keçdikdən sonra Olcaytu şiə teoloqları Əllamə Hilli və təsiri altına düşdü. Baxmayaraq ki, başqa bir mənbə onun xanımının razılığı ilə İslamı qəbul etdiyini göstərir. Əlammə Hilinin ölümündən sonra Olcaytu müəlliminin qalıqlarını Bağdaddan Soltaniyyədə tikdirdiyi günbəzli türbəyə köçürür. Daha sonra sünnilər arasında yaranan qrup çəkişmələri nəticəsində özgəninkiləşdirilən Olcaytu 1310-cu ildə dinini dəyişərək şiəliyə keçdi. Hətta bəzi məqamlarda o, 1310-cu ilin əvvəllərində tenqriçiliyi qəbul etməyi də düşündü.
Ölümü
Məhəmməd Olcaytu 38 yaşında vəfat etmişdir. Yerinə oğlu Əbu Səid Bahadur keçdi.
Ailəsi
Oğulları
- Süleymanşah (gənc yaşda öldü)
- Sultan Əbu Səid Bahadur xan (1316–1335)
- Bəstam
- Bəyazid
- Teyfur
- Əbülxeyr
Qızları
- Sultan Satıbəy xatun (1339–1340)
İstinadlar
- Hope, 2016. səh. 185
- Uljaytu // British Museum person-institution thesaurus.
- Oljeitu // Encyclopædia Britannica (ing.).
- "Fasix əl-Xəvəfi - Mücməl-i Fasixi". 2022-06-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-05.
- Histoire de l'Empire Mongol, Jean-Paul Roux, səh.408
- Alizadeh, Saeed; Alireza Pahlavani; Ali Sadrnia. Iran: A Chronological History. səh. 137.
- Al Oraibi, Ali. Rationalism in the school of Bahrain: a historical perspective // Lynda Clarke (redaktor). Shīʻite Heritage: Essays on Classical and Modern Traditions. Global Academic Publishing. 2001. səh. 336.
- The preaching of Islam: a history of the propagation of the Muslim faith By Sir Thomas Walker Arnold, p. 197.
- Ann K.S. Lambton, Continuity and Change in Medieval Persia, ed. Ehsan Yarshater, (Bibliotheca Persica, 1988), p. 255.
- Kamola, Stefan. Rashīd al-Dīn and the making of history in Mongol Iran (Tezis). 2013-07-25. 204–224. :1773/23424. 2023-06-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-17.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- (az.). apa.tv. 2015-10-28. 2016-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.
| SƏLƏF Sultan Mahmud Qazan xan |  | Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan Elxanilər | | XƏLƏF Sultan Əbu Səid Bahadur xan |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Sultan Mehemmed Olcaytu xan 1280 16 dekabr 1316 Sultaniye Zencan ostani Qazan xanin qardasi Arqun xanin ikinci oglu elxan Qiyaseddunya ved Din Mehemmed Xudabende Olcaytu Sultanmonq ᠦᠯᠵᠡᠢᠲᠦ ᠺᠬᠠᠨElxanlilar sulalesinden VIII elxan19 iyul 1304 17 dekabr 1316EvvelkiQazan xanSonrakiEbu Seid BahadurSexsi melumatlarDogum tarixi 24 mart 1282Vefat tarixi 17 dekabr 1316 34 yasinda Vefat yeri SultaniyyeFealiyyeti suveren d Atasi Arqun xanAnasi Uruk xatunHeyat yoldasi melum olan Haci XatunUsaqlari Sultan Ebu Seid Bahadur xan Sultan Satibey xatunAilesi Cingizliler Elxanlilar sulalesiDini Buddizm 1291 ci iledek Xristianliq 1295 ci iledek Sunni Islami 1310 cu iledek Sie Islami olenedek Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiOlcaytu xan 24 mart 1282 ci ilde dogulmusdur Arqun xan ve xristian Uruk xatunun ogludur Ilk adi Nikolas idi Evvelce buddist daha sonra qardasi Qazan ile birlikde sunni olmusdu Daha sonralar 1310 cu ilde Ellame Hillinin tesiri ile sie olmusdur Bundan sonra adini Mehemmede cevirmisdir Hakimiyyeti1304 cu ilde qardasi Qazan xanin yerine xan secilmisdir Hemin il Arqun xan dovrunden beri salinmaga baslamis Sultaniyye seherinin tikintisi bitmisdir Xan Sultaniyyeni paytaxt Bagdadi ise qis iqametgahi kimi istifade edirdi 1309 cu ilde Sirazda Seyyidler evi nin esasini qoymus her il 10000 dinar maas vermisdi 1312 ci ilde Memluklere qarsi monqollarin son yurusunu baslatmis ve meglub olmusdur 1305 ci ilde Olcaytu Bizans imperatoru II Andronikle ittifaqa girmis ve birlikde Osman beyi meglub etmisdiler Ticaret munasibetleriHakimiyyetinin ilk ilinde Genuya respublikasi ilk defe Tebrizde konsulluq acmisdir Bundan elave 1306 ci ilde Venesiyalilara da azad ticaret huququ verilmisdi Avropa olkelerinden getirdiyi mancanaq ustalari sayesinde Herat seherini ele kecirmisdi Olcaytunun Avropalilarla Memluklere qarsi yeni muharibe plani bas tutmamisdi Bu ise 1313 cu ilde Kebek xanin Xorasana daxil olmasina behane verdi Cagatay ordusunda elxanilerin terefine kecmesi ile Kebek xan meglub oldu Olcaytu Yasavur xana Badgis vilayetini verdi DiniOlcaytu heyati boyu Buddizm Xristianliq ve Islam dinini qebul etmisdir Qardasinin yerine kecdikden sonra Olcaytu sie teoloqlari Ellame Hilli ve tesiri altina dusdu Baxmayaraq ki basqa bir menbe onun xaniminin raziligi ile Islami qebul etdiyini gosterir Elamme Hilinin olumunden sonra Olcaytu muelliminin qaliqlarini Bagdaddan Soltaniyyede tikdirdiyi gunbezli turbeye kocurur Daha sonra sunniler arasinda yaranan qrup cekismeleri neticesinde ozgeninkilesdirilen Olcaytu 1310 cu ilde dinini deyiserek sieliye kecdi Hetta bezi meqamlarda o 1310 cu ilin evvellerinde tenqriciliyi qebul etmeyi de dusundu OlumuMehemmed Olcaytu 38 yasinda vefat etmisdir Yerine oglu Ebu Seid Bahadur kecdi Mehemmed Xudabende Yuan sulalesinden olan Cin sefirini qebul ederken 1438 Mecme ul tevarix Britaniya muzeyiAilesiOgullari Suleymansah genc yasda oldu Sultan Ebu Seid Bahadur xan 1316 1335 Bestam Beyazid Teyfur Ebulxeyr Qizlari Sultan Satibey xatun 1339 1340 IstinadlarHope 2016 seh 185 Uljaytu British Museum person institution thesaurus Oljeitu Encyclopaedia Britannica ing Fasix el Xevefi Mucmel i Fasixi 2022 06 17 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 05 Histoire de l Empire Mongol Jean Paul Roux seh 408 Alizadeh Saeed Alireza Pahlavani Ali Sadrnia Iran A Chronological History seh 137 Al Oraibi Ali Rationalism in the school of Bahrain a historical perspective Lynda Clarke redaktor Shiʻite Heritage Essays on Classical and Modern Traditions Global Academic Publishing 2001 seh 336 The preaching of Islam a history of the propagation of the Muslim faith By Sir Thomas Walker Arnold p 197 Ann K S Lambton Continuity and Change in Medieval Persia ed Ehsan Yarshater Bibliotheca Persica 1988 p 255 Kamola Stefan Rashid al Din and the making of history in Mongol Iran Tezis 2013 07 25 204 224 1773 23424 2023 06 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 17 Hemcinin baxOlcaytu Xudabende turbesiXarici kecidler az apa tv 2015 10 28 2016 04 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 02 SELEF Sultan Mahmud Qazan xan Sultan Mehemmed Xudabende Olcaytu xan Elxaniler XELEF Sultan Ebu Seid Bahadur xan