Dəşt-i Qıpçaq (fars. دشت قپچاق Dašt-i Qipčaq), tam adı - Dəşt-i Qıpçaq və Kuman — Qıpçaq çölü - Qıpçaqların yaşadığı tarixi ərazi və eyniadlı imperiya.
Hunların, göytürklərin, хəzərlərin ardınca qıpçaqlarAvrasiya çöllərinin hakiminə çеvrildilər. Bu günə qədər "qıpçaq" еtnоniminin işləndiyi ilk mənbə 759-cu ilə aid оlan "Sеlеnq kitabəsi" hеsab оlunur. Gürcü mənbələri оnları "yеni" və "əski" qıpçaqlara bölür. Оrta əsr tariхçisi Fəzlullah Rəşidəddin qıpçaqları Oğuz xaqanın başçılıq еtdiyi türk ulusunun bеş qоlundan biri hеsab еdir.
Tariхdə "Dəşti Qıpçaq" (Qıpçaq çölü) adlanan ərazi Qara dənizin şimalını və Qafqazları əhatə еdirdi. XI-XV yüzillərdə Tyan Şanın qərb ətəklərindən Dunaya qədər torpaqlar türkdilli qıpçaqların (rus mənbələrində-polovəslər) adını daşıyırdı. Qıpçaq ölkəsi dedikdə, ilk növbədə Şimali Qafqaz və Şimali Qaradəniz çöllərini əhatə edən ərazi başa düşülür.
Bəzi tədqiqatçılar Attilanı qıpçaq kökənli hesab edirlər. Qeyd edirlər ki, Yeni erada qüdrətli Dəşti-Qıpçaq hökmdarlığı yarandı; bu türk dövlətçiliyinin ənənəvi davamı idi. Attilanın başçılıq etdiyi bu hökmranlıq öz gücü və əzəmətlə Roma imperiyasını, Bizansı arxada qoydu, onları həqir əyalətə, qəzaya bənzətdi. Mənbələrdə bu möhtəşəm hökmranlığın sərhədləri belə təsvir olunur: "Dəşti-Qıpçaq qərbdə Alpdan, Dunayın mənbəyindən, bu nəhəng çayın başlanğıcından başlayırdı. Və minlərlə kilometr Şərq-Baykal gölündən də Şərqə uzanırdı. Dəşti-Qıpçağın Şərqindən qərbinə səkkiz aylıq at yolu idi…
Attila hökmranlığının bu ucsuz-bucaqsız ölkəsi, əlbəttə ki, Roma və Bizansın ona həsəd aparan hakimlərinin gözünə tikan kimi batırdı. Onlar çöllülərə nifrət edirdilər. Ancaq V əsrin ortalarına qədər bu qüdrətli insanlara tabe olmağa məcbur idilər.
Əbu Həyyanın müasiri XIV yüzilin İslâm tarixçilərindən Əl-Diməşqi Qızıl Orda torpaqlarındaki Qıpçaq boy adlarını sıralayaraq onların hamısının Türk olduğunu zikr etməkdedir. Bunlar:
dəşt, qıpçaq, fars, دشت, قپچاق, dašt, qipčaq, adı, kuman, qıpçaq, çölü, qıpçaqların, yaşadığı, tarixi, ərazi, eyniadlı, imperiya, kuman, xəritə, türkcə, türk, tarixixiv, əsrə, qədərgöytürk, xaqanlığı, qərbi, göytürk, şərqi, göytürkavar, xaqanlığı, 804xəzər, xa. Dest i Qipcaq fars دشت قپچاق Dast i Qipcaq tam adi Dest i Qipcaq ve Kuman Qipcaq colu Qipcaqlarin yasadigi tarixi erazi ve eyniadli imperiya Dest i Qipcaq ve Kuman xerite Turkce Turk tarixiXIV esre qederGoyturk xaqanligi 552 744 Qerbi Goyturk Serqi GoyturkAvar xaqanligi 564 804Xezer xaqanligi 618 1048Boyuk Bolqar xanligi 632 668 Dunay Bolqariyasi Idil BolqariyasiTurkes xaqanligi 699 766Uygur xaqanligi 744 840Qaraxanlilar dovleti 840 1212 Qerbi Qaraxanlilar Serqi QaraxanlilarPeceneq xaqanligi860 1091 Kimek xaqanligi743 1035Dest i Qipcaq1067 1239 Oguz dovleti750 1055Sato sulaleleri 923 979 Sonraki Tan Sonraki Tszin Sonraki Xan Simali Xan Qezneviler dovleti 963 1186Boyuk Selcuq Imperiyasi 1037 1194Xarezmsahlar dovleti 1077 1231Rum sultanligi 1092 1307Dehli sultanligi 1206 1526 Muezziler sulalesi Xelecler sulalesi Tugluqogullari sulalesiMemluk dovleti 1250 1517 Behri sulalesiDiger turk sulaleleri AnadoludaArtuqlu sulalesiSaltuklu sulalesiAzerbaycandaEhmedili sulalesiEldenizler sulalesiMisirdeTuluniler sulalesiAgsidler sulalesiFarsdaSalqurlular sulalesiLevantdaBoriler sulelesiZengiler sulelesiSablon baxmuzakireredakteMundericat 1 Tarixi 2 Istinadlar 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteHunlarin goyturklerin hezerlerin ardinca qipcaqlar Avrasiya collerinin hakimine cevrildiler Bu gune qeder qipcaq etnoniminin islendiyi ilk menbe 759 cu ile aid olan Selenq kitabesi hesab olunur Gurcu menbeleri onlari yeni ve eski qipcaqlara bolur Orta esr tarihcisi Fezlullah Resideddin qipcaqlari Oguz xaqanin basciliq etdiyi turk ulusunun bes qolundan biri hesab edir Tarihde Desti Qipcaq Qipcaq colu adlanan erazi Qara denizin simalini ve Qafqazlari ehate edirdi XI XV yuzillerde Tyan Sanin qerb eteklerinden Dunaya qeder torpaqlar turkdilli qipcaqlarin rus menbelerinde polovesler adini dasiyirdi Qipcaq olkesi dedikde ilk novbede Simali Qafqaz ve Simali Qaradeniz collerini ehate eden erazi basa dusulur Bezi tedqiqatcilar Attilani qipcaq kokenli hesab edirler Qeyd edirler ki Yeni erada qudretli Desti Qipcaq hokmdarligi yarandi bu turk dovletciliyinin enenevi davami idi Attilanin basciliq etdiyi bu hokmranliq oz gucu ve ezemetle Roma imperiyasini Bizansi arxada qoydu onlari heqir eyalete qezaya benzetdi Menbelerde bu mohtesem hokmranligin serhedleri bele tesvir olunur Desti Qipcaq qerbde Alpdan Dunayin menbeyinden bu neheng cayin baslangicindan baslayirdi Ve minlerle kilometr Serq Baykal golunden de Serqe uzanirdi Desti Qipcagin Serqinden qerbine sekkiz ayliq at yolu idi Attila hokmranliginin bu ucsuz bucaqsiz olkesi elbette ki Roma ve Bizansin ona hesed aparan hakimlerinin gozune tikan kimi batirdi Onlar collulere nifret edirdiler Ancaq V esrin ortalarina qeder bu qudretli insanlara tabe olmaga mecbur idiler Ebu Heyyanin muasiri XIV yuzilin Islam tarixcilerinden El Dimesqi Qizil Orda torpaqlarindaki Qipcaq boy adlarini siralayaraq onlarin hamisinin Turk oldugunu zikr etmekdedir 1 2 3 Bunlar Tokus oba doqquz oba Yet oba yeddi oba Boruc oglu Bergu Kangaroglu Ancoglu Duna Kara Baroglu Cur Tan Kara Borklu Kotan Barak Yimek Borlu Ileris Tok Kumandur Berendi Becene Uzun As Az Istinadlar Redakte L Rasonyi Tarihte Turkluk Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu Yayinlan Ankara 1988 sayfa 145 Z Velidi Togan Umumi Turk Tarihine Giris Istanbul 1981 sayfa 163 F Kirzioglu Yukari Kur ve Coruk Boylarinda Kipcaklar Turk Tarih Kurumu Yay Ankara 1992 sayfa 91 92 Hemcinin bax RedakteQipcaqlarXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Dest i Qipcaq amp oldid 5817086, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_tr.png.html){kind=link}
