Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Marjinal ticarət (ing. margin trading) — razılaşdırılmış məbləğ - marja təhlükəsizliyinə qarşı tacirə kreditlə verilən pul və / və ya maldan istifadə edərək spekulyativ ticarət əməliyyatlarının aparılması. Marjinal, sadə bir borcdan fərqlənir ki, alınan pul məbləği (və ya alınan malların dəyəri) girov məbləğindən (marji) bir qayda olaraq bir neçə dəfə çoxdur. Məsələn, ABŞ dollarına 100 min avro alqı-satqı müqaviləsi bağlamaq hüququnun verilməsi üçün broker ümumiyyətlə 2 min dollardan çox girov tələb edir. Belə borc vermək mümkündür, çünki marjinal ticarətində əməliyyatların məqsədi həmişə yalnız bir müddət sonra eyni məhsulun qiymətlərindəki fərqi əldə etməkdir və alınanları istehlak etmək deyil. Eyni zamanda, treyderə malların çatdırılması heç vaxt baş vermir, bu da malların zədələnməsi və ya itirilməsi riskini aradan qaldırır. Marjinal əməliyyatları mütləq "sövdələşməni bağlamaq" deməkdir, yəni "açılış" sövdələşməsinə münasibətdə bir cüt əks əməliyyat aparmaq - əgər birincisi məhsulun rubla alınmasıdırsa, o zaman bir müddət sonra eyni məhsul rubla satılacaq və özgəninkiləşdirilməyəcək və ya fərqli bir şəkildə istifadə olunmayacaq. Bu marjinal krediti verərkən bir treyder üçün mövcud olan vəsaitin bir əməliyyatdan yarana biləcək zərərin qaytarılması zəmanəti kimi izah edilməsinə imkan verir, yəni qiymətin özü deyil, mümkün zərərin miqdarı nəzərə alınır.
Marjinal ticarəti treyderə eyni kapitalla əməliyyat həcmini artırmağa imkan verir. Əlavə olaraq, marjinal ticarəti zamanı, oxşar məhsulun sonrakı gözlənilən alınması ilə borc verilmiş bir məhsul satmağa və krediti natura (əmtəə) qaytarmağa icazə verilir. Belə bir əməliyyata qısa mövqe və ya qısa satış (qapalı satış) deyilir. Bu mexanizm qiymətlər düşəndə mənfəət əldə etmək imkanı yaradır (nümunələr aşağıda verilmişdir).
Marjinal prinsipi hər hansı bir alət ilə mübadilə ticarətində geniş yayılmışdır.
Marjinal krediti almaq üçün şərtlər
Marjinal ticarəti bir brokerdən kreditlə alınan aktivlərlə əməliyyatların həyata keçirilməsini əhatə edir. Həm nağd, həm də ticarət edilə bilən mal ola bilər: məsələn, səhmlər, müddətli müqavilələr. Marj kreditinin öz xüsusiyyətləri var. Ümumiyyətlə aşağıdakı şərtlər nəzərdə tutulur:
- Kredit almaq üçün əvvəlcədən təsdiq və xüsusi qeydiyyat tələb olunmur.
- Kredit müvafiq hesablarda yerləşdirilmiş pul və digər aktivlərlə təmin edilir.
- Kredit, marjinal əməliyyatlarının həyata keçirilə biləcəyi aktivlər siyahısından aktivlər təqdim edir.
- Ticarət sessiyası zamanı kreditlər pulsuz verilir.
- Bir çox hallarda, məsələn, səhmlər ticarət edərkən, bir gündən çox müddətə borc vermək üçün bir haqq alınır. Bu, ümumiyyətlə borc məbləğinin və ya borc verilən əmlakın bazar dəyərinin müəyyən bir faizidir. Tipik olaraq, faiz dərəcəsi borc verilən aktivin növündən asılıdır və “adi” banklararası kreditləşmədə oxşar əməliyyatlar üçün mövcud faiz dərəcələrinə yönəldilmişdir.
Marjinal tələblərinin ölçüsü satılan əmtəənin likvidliyindən çox asılıdır. Valyuta bazarında marja ümumiyyətlə 0,5 - 2% təşkil edir. Həftə sonları 5 - 10% -ə qədər çıxa bilər. ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniyada birjadakı marja% 20-50 ola bilər. Rusiyada Federal Bazarlar Xidməti (2004-cü ilədək Qiymətli Kağızlar Bazarı üzrə Federal Komissiya öz funksiyalarını yerinə yetirmişdi) bəzi treyderlər üçün bəzi səhmlər ilə ticarət aparmaq üçün müqavilə məbləğinin 25-50% -lik marjinal icazə verir (2007-ci ilin fevral ayından etibarən). Marjinal miqdarı ilk ticarətin (alış və ya sat) istiqamətindən asılı ola bilər.
Böhran vəziyyətlərində tənzimləyicilər marj əməliyyatları aparmaq imkanlarını daha da məhdudlaşdırırlar. Wall Street-i əhatə edən çaxnaşma və şayiələrə qarşı mübarizə aparmaq üçün Qiymətli Kağızlar və Birja Komissiyası 21 İyul 2008-ci il tarixindən 19 iri maliyyə şirkətinin qiymətli kağızlarının "qısa" satışını təcili olaraq məhdudlaşdırdı və 19 sentyabr 2008-ci ildən bu siyahı 799 maliyyə şirkətinə qədər genişləndi . İngiltərə Maliyyə Davranış İdarəsi (FSA) 19 sentyabr 2008 - 16 yanvar 2009-cu il tarixlərində London Fond Birjasında səhmlərin “qısa satış” edilməsinə müvəqqəti qadağa qoymuşdur.
Rusiyanın Maliyyə Bazarları Federal Xidməti 17 sentyabr 2008-ci il tarixində Rusiya fond birjalarında bütün qiymətli kağızların alqı-satqısını dayandırdı. Rusiyanın Federal Maliyyə Bazarları Xidmətinin rəhbəri Vladimir Milovidovun şərhlərində bu addım "vasitəçilərin marjinal sövdələşmələri bağlamağa və qısa mövqelər açmağa davam edərək vəziyyəti daha da sabitləşdirməməsi" ilə izah olunur.
Marjinal ticarətinin xüsusiyyətləri
Marjinal ticarəti həmişə treyderin bir müddətdən sonra eyni həcmdə mal üçün əks əməliyyatı həyata keçirəcəyini düşünür. Əvvəlcə bir alış olsaydı, satış mütləq davam edəcəkdir. Satış ilk idisə, alış mütləq gözlənilir. İlk əməliyyatdan (mövqe açmaqdan) sonra treyder ümumiyyətlə aldığı mallara və ya satışdan əldə etdiyi vəsaitlərə sərbəst şəkildə sərəncam vermək fürsətindən məhrum olur. Həm də öz vəsaitlərinin bir hissəsini təminat olaraq razılaşdırılmış marjinal məbləğində girov qoyur. Vasitəçi açıq mövqeləri yaxından izləyir və mümkün zərərin miqdarına nəzarət edir. Zərər kritik bir dəyərə çatsa (məsələn, marjinalın yarısı), broker əlavə vəsait girovu təklifi ilə treyderlə əlaqə qura bilər. Bu zəng Margin Call adlanır - İngilis dilindən. Marjinal çağırışı (hərfi tərcümə - margin tələbi). Vəsait alınmasa və zərər artmağa davam edərsə, vasitəçi öz adından vəzifəni zorla bağlayacaqdır. İkinci əməliyyatdan sonra (mövqenin bağlanması) alış qiyməti ilə satış qiyməti arasındakı fərq məbləğində maliyyə nəticəsi yaranır, həmçinin əməliyyatın nəticəsi əlavə olunduğu təminat marjinalı sərbəst buraxılır. Nəticə müsbət olarsa, tacir, mənfəət verdiyindən daha çox mənfəət alacaq. Nəticə mənfi olarsa, zərər girovdan silinəcək və yalnız qalıq qaytarılacaqdır. Ən pis halda, girovdan heç bir şey qalmayacaq.
Tacir, marjın verilməsi xaricində aldığı kreditə görə broker qarşısında əlavə maliyyə öhdəlikləri daşımır. Bir qayda olaraq, bir vasitəçi, təminat məbləğini aşan bir zərərlə vəzifənin bağlandığı səbəbi ilə əlavə vəsait tələb edə bilməz. Bu vəziyyət yeni bir ticarət gününün açılışında, ticarət əvvəlki günün qiymətlərindən güclü bir boşluqla başladığında meydana gələ bilər. Bu vəziyyətdə əlavə itki riski brokerin üzərinə düşür. Bu, marjinal ticarəti ilə ənənəvi kredit istifadə edərək ticarət arasındakı əsas fərqdir. Bu baxımdan, marjinal ticarəti, riskin ümumiyyətlə bahis ölçüsü ilə məhdudlaşdığı qumar oyunlarına bənzəyir.
Mənfəət
Tacir üçün
- Treyderə lazımi kapitalı artırmadan əməliyyatların həcmini çoxaltmağa imkan verir.
- Treyderə kapital sıxlığı olan bazarlarda öz əhəmiyyətli pulu olmadan da əməliyyatlar aparmaq imkanı verir.
- Qiymətlər düşəndə qazanc əldə etmək üçün texniki imkan yaradır.
Vasitəçi üçün
- Kreditdən istifadə üçün faiz ödənişləri şəklində əlavə gəlir. Marjinal krediti üzrə faizlər bank əmanətlərindəki faizlərdən çox vaxt xeyli yüksəkdir (bir broker üçün müştərilərə borc verilməsi üçün vəsait istifadə etmək, bank depozitlərinə pul qoymaqdan daha sərfəlidir).
- Müştəri daha böyük həcmdə əməliyyatlar aparır və bu da broker-market meykerlərində yayılma şəklində daxil olmaqla broker komissiyasının artmasına səbəb olur.
- Broker, əməliyyatlar aparmaq üçün kifayət olan minimum kapital həddini azaltmaqla potensial müştərilərin dairəsini genişləndirir.
İstinadlar
- "«Призрак социализма» бродит по Wall Street". РИА Новости www.rian.ru. 2008-07-18. 2012-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-27.
- "Власти США запретили короткие продажи акций почти 800 компаний". РосБизнесКонсалтинг www.rbc.ru. 2008-09-19. 2013-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-19.
- "В Великобритании запретили «игру на понижение» на бирже". РосБизнесКонсалтинг www.rbc.ru. 2008-09-18. 2011-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-19.
- "Пресс-релиз ФСФР «О приостановке торгов ценными бумагами на российских фондовых биржах и организаторах торговли»". ФСФР России www.fcsm.ru. 2008-09-17. İstifadə tarixi: 2008-09-19.[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Federal Bazarlar Xidmətinin veb saytında sənədlərin bölməsi
- Приказ Федеральной службы по финансовым рынкам от 27 октября 2005 г. № 05-53/пз-н «Об утверждении Порядка совершения маржинальных сделок профессиональными участниками рынка ценных бумаг, осуществляющими брокерскую деятельность для определенной категории клиентов»;
- Приказ Федеральной службы по финансовым рынкам от 7 марта 2006 г. № 06-24/пз-н «Об утверждении Правил осуществления брокерской деятельности при совершении на рынке ценных бумаг сделок с использованием денежных средств и/или ценных бумаг, переданных брокером в заем клиенту (маржинальных сделок)»;
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marjinal ticaret ing margin trading razilasdirilmis mebleg marja tehlukesizliyine qarsi tacire kreditle verilen pul ve ve ya maldan istifade ederek spekulyativ ticaret emeliyyatlarinin aparilmasi Marjinal sade bir borcdan ferqlenir ki alinan pul meblegi ve ya alinan mallarin deyeri girov mebleginden marji bir qayda olaraq bir nece defe coxdur Meselen ABS dollarina 100 min avro alqi satqi muqavilesi baglamaq huququnun verilmesi ucun broker umumiyyetle 2 min dollardan cox girov teleb edir Bele borc vermek mumkundur cunki marjinal ticaretinde emeliyyatlarin meqsedi hemise yalniz bir muddet sonra eyni mehsulun qiymetlerindeki ferqi elde etmekdir ve alinanlari istehlak etmek deyil Eyni zamanda treydere mallarin catdirilmasi hec vaxt bas vermir bu da mallarin zedelenmesi ve ya itirilmesi riskini aradan qaldirir Marjinal emeliyyatlari mutleq sovdelesmeni baglamaq demekdir yeni acilis sovdelesmesine munasibetde bir cut eks emeliyyat aparmaq eger birincisi mehsulun rubla alinmasidirsa o zaman bir muddet sonra eyni mehsul rubla satilacaq ve ozgeninkilesdirilmeyecek ve ya ferqli bir sekilde istifade olunmayacaq Bu marjinal krediti vererken bir treyder ucun movcud olan vesaitin bir emeliyyatdan yarana bilecek zererin qaytarilmasi zemaneti kimi izah edilmesine imkan verir yeni qiymetin ozu deyil mumkun zererin miqdari nezere alinir Marjinal ticareti treydere eyni kapitalla emeliyyat hecmini artirmaga imkan verir Elave olaraq marjinal ticareti zamani oxsar mehsulun sonraki gozlenilen alinmasi ile borc verilmis bir mehsul satmaga ve krediti natura emtee qaytarmaga icaze verilir Bele bir emeliyyata qisa movqe ve ya qisa satis qapali satis deyilir Bu mexanizm qiymetler dusende menfeet elde etmek imkani yaradir numuneler asagida verilmisdir Marjinal prinsipi her hansi bir alet ile mubadile ticaretinde genis yayilmisdir Marjinal krediti almaq ucun sertlerMarjinal ticareti bir brokerden kreditle alinan aktivlerle emeliyyatlarin heyata kecirilmesini ehate edir Hem nagd hem de ticaret edile bilen mal ola biler meselen sehmler muddetli muqavileler Marj kreditinin oz xususiyyetleri var Umumiyyetle asagidaki sertler nezerde tutulur Kredit almaq ucun evvelceden tesdiq ve xususi qeydiyyat teleb olunmur Kredit muvafiq hesablarda yerlesdirilmis pul ve diger aktivlerle temin edilir Kredit marjinal emeliyyatlarinin heyata kecirile bileceyi aktivler siyahisindan aktivler teqdim edir Ticaret sessiyasi zamani kreditler pulsuz verilir Bir cox hallarda meselen sehmler ticaret ederken bir gunden cox muddete borc vermek ucun bir haqq alinir Bu umumiyyetle borc mebleginin ve ya borc verilen emlakin bazar deyerinin mueyyen bir faizidir Tipik olaraq faiz derecesi borc verilen aktivin novunden asilidir ve adi banklararasi kreditlesmede oxsar emeliyyatlar ucun movcud faiz derecelerine yoneldilmisdir Marjinal teleblerinin olcusu satilan emteenin likvidliyinden cox asilidir Valyuta bazarinda marja umumiyyetle 0 5 2 teskil edir Hefte sonlari 5 10 e qeder cixa biler ABS Boyuk Britaniya Almaniyada birjadaki marja 20 50 ola biler Rusiyada Federal Bazarlar Xidmeti 2004 cu iledek Qiymetli Kagizlar Bazari uzre Federal Komissiya oz funksiyalarini yerine yetirmisdi bezi treyderler ucun bezi sehmler ile ticaret aparmaq ucun muqavile mebleginin 25 50 lik marjinal icaze verir 2007 ci ilin fevral ayindan etibaren Marjinal miqdari ilk ticaretin alis ve ya sat istiqametinden asili ola biler Bohran veziyyetlerinde tenzimleyiciler marj emeliyyatlari aparmaq imkanlarini daha da mehdudlasdirirlar Wall Street i ehate eden caxnasma ve sayielere qarsi mubarize aparmaq ucun Qiymetli Kagizlar ve Birja Komissiyasi 21 Iyul 2008 ci il tarixinden 19 iri maliyye sirketinin qiymetli kagizlarinin qisa satisini tecili olaraq mehdudlasdirdi ve 19 sentyabr 2008 ci ilden bu siyahi 799 maliyye sirketine qeder genislendi Ingiltere Maliyye Davranis Idaresi FSA 19 sentyabr 2008 16 yanvar 2009 cu il tarixlerinde London Fond Birjasinda sehmlerin qisa satis edilmesine muveqqeti qadaga qoymusdur Rusiyanin Maliyye Bazarlari Federal Xidmeti 17 sentyabr 2008 ci il tarixinde Rusiya fond birjalarinda butun qiymetli kagizlarin alqi satqisini dayandirdi Rusiyanin Federal Maliyye Bazarlari Xidmetinin rehberi Vladimir Milovidovun serhlerinde bu addim vasitecilerin marjinal sovdelesmeleri baglamaga ve qisa movqeler acmaga davam ederek veziyyeti daha da sabitlesdirmemesi ile izah olunur Marjinal ticaretinin xususiyyetleriMarjinal ticareti hemise treyderin bir muddetden sonra eyni hecmde mal ucun eks emeliyyati heyata kecireceyini dusunur Evvelce bir alis olsaydi satis mutleq davam edecekdir Satis ilk idise alis mutleq gozlenilir Ilk emeliyyatdan movqe acmaqdan sonra treyder umumiyyetle aldigi mallara ve ya satisdan elde etdiyi vesaitlere serbest sekilde serencam vermek fursetinden mehrum olur Hem de oz vesaitlerinin bir hissesini teminat olaraq razilasdirilmis marjinal mebleginde girov qoyur Vasiteci aciq movqeleri yaxindan izleyir ve mumkun zererin miqdarina nezaret edir Zerer kritik bir deyere catsa meselen marjinalin yarisi broker elave vesait girovu teklifi ile treyderle elaqe qura biler Bu zeng Margin Call adlanir Ingilis dilinden Marjinal cagirisi herfi tercume margin telebi Vesait alinmasa ve zerer artmaga davam ederse vasiteci oz adindan vezifeni zorla baglayacaqdir Ikinci emeliyyatdan sonra movqenin baglanmasi alis qiymeti ile satis qiymeti arasindaki ferq mebleginde maliyye neticesi yaranir hemcinin emeliyyatin neticesi elave olundugu teminat marjinali serbest buraxilir Netice musbet olarsa tacir menfeet verdiyinden daha cox menfeet alacaq Netice menfi olarsa zerer girovdan silinecek ve yalniz qaliq qaytarilacaqdir En pis halda girovdan hec bir sey qalmayacaq Tacir marjin verilmesi xaricinde aldigi kredite gore broker qarsisinda elave maliyye ohdelikleri dasimir Bir qayda olaraq bir vasiteci teminat meblegini asan bir zererle vezifenin baglandigi sebebi ile elave vesait teleb ede bilmez Bu veziyyet yeni bir ticaret gununun acilisinda ticaret evvelki gunun qiymetlerinden guclu bir bosluqla basladiginda meydana gele biler Bu veziyyetde elave itki riski brokerin uzerine dusur Bu marjinal ticareti ile enenevi kredit istifade ederek ticaret arasindaki esas ferqdir Bu baximdan marjinal ticareti riskin umumiyyetle bahis olcusu ile mehdudlasdigi qumar oyunlarina benzeyir MenfeetTacir ucun Treydere lazimi kapitali artirmadan emeliyyatlarin hecmini coxaltmaga imkan verir Treydere kapital sixligi olan bazarlarda oz ehemiyyetli pulu olmadan da emeliyyatlar aparmaq imkani verir Qiymetler dusende qazanc elde etmek ucun texniki imkan yaradir Vasiteci ucun Kreditden istifade ucun faiz odenisleri seklinde elave gelir Marjinal krediti uzre faizler bank emanetlerindeki faizlerden cox vaxt xeyli yuksekdir bir broker ucun musterilere borc verilmesi ucun vesait istifade etmek bank depozitlerine pul qoymaqdan daha serfelidir Musteri daha boyuk hecmde emeliyyatlar aparir ve bu da broker market meykerlerinde yayilma seklinde daxil olmaqla broker komissiyasinin artmasina sebeb olur Broker emeliyyatlar aparmaq ucun kifayet olan minimum kapital heddini azaltmaqla potensial musterilerin dairesini genislendirir Istinadlar Prizrak socializma brodit po Wall Street RIA Novosti www rian ru 2008 07 18 2012 02 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 27 Vlasti SShA zapretili korotkie prodazhi akcij pochti 800 kompanij RosBiznesKonsalting www rbc ru 2008 09 19 2013 05 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 09 19 V Velikobritanii zapretili igru na ponizhenie na birzhe RosBiznesKonsalting www rbc ru 2008 09 18 2011 03 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 09 19 Press reliz FSFR O priostanovke torgov cennymi bumagami na rossijskih fondovyh birzhah i organizatorah torgovli FSFR Rossii www fcsm ru 2008 09 17 Istifade tarixi 2008 09 19 olu kecid Xarici kecidlerFederal Bazarlar Xidmetinin veb saytinda senedlerin bolmesi Prikaz Federalnoj sluzhby po finansovym rynkam ot 27 oktyabrya 2005 g 05 53 pz n Ob utverzhdenii Poryadka soversheniya marzhinalnyh sdelok professionalnymi uchastnikami rynka cennyh bumag osushestvlyayushimi brokerskuyu deyatelnost dlya opredelennoj kategorii klientov Prikaz Federalnoj sluzhby po finansovym rynkam ot 7 marta 2006 g 06 24 pz n Ob utverzhdenii Pravil osushestvleniya brokerskoj deyatelnosti pri sovershenii na rynke cennyh bumag sdelok s ispolzovaniem denezhnyh sredstv i ili cennyh bumag peredannyh brokerom v zaem klientu marzhinalnyh sdelok