Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Oğuz dövləti, Oğuz yabquluğu və ya Oğuz yabqu dövləti — Kiyev knyazlığı tərəfindən məğlubiyyətə uğradılan Xəzər xaqanlığının özünün əvvəlki gücünü itirməsi ilə əvvəllər xəzərlərə tabe olan və Xəzər dənizi ilə Aral gölü arasında yaşayan şamanist oğuzlar 950-ci illərdə müstəqil oldular.
| Tarixi dövlət | |||
| Oğuz Yabqu dövləti | |||
|---|---|---|---|
| |||
 Oğuz dövləti xəritəsi | |||
| | |||
| Rəsmi dilləri | |||
| Dövlət dini | İslam, Tenqriçilik | ||
| İdarəetmə forması | |||
| Yabqu | |||
| • | |||
| • | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Oğuz dövləti 1050-ci illərə qədər var olmuş və daha sonra Böyük Səlcuq İmperiyasına qatılmışdır.
Oğuz dövlətində subaşı vəzifəsində olan Səlcuq bəyin Oğuz dövlətinin rəhbəri olan Yabğu ilə münasibətləri pisləşmişdi. Münasibətlərin daha da pisləşməsindən sonra Səlcuq bəy öz boyu və ona tabe olan boylar ilə birlikdə cənuba hərəkət etdi.
Bu dövrdə Oğuz dövlətinin ətrafındakı dövlətlər (peçeneqlər, qıpçaqlar və qarluqlar) ilə münasibətləri çox pis vəziyyətdə idi. Bəziləri tərəfindən, Oğuz-Qıpçaq müharibələrindən də bəhs edən "Dədə Qorqud dastanı"nın bu dövrdə baş verən hadisələrlə bağlı yazıldığı güman edilir.
Tarixi
İbn əl-Əsir oğuzların dövründə (775–785) Mavəraünnəhr bölgəsinə gəldiklərini bildirmişdir. Oğuzlar IX əsrin ikinci yarısından etibarən ətrafında yaşamaqda idilər. Oğuz dövləti isə oğuz türklərinin X əsrin ilk yarısında qışlıq mərkəzi Yenikənd olaraq qurduqları dövlət olmuşdur.
Bu dövlətin başında Yabğu titulu daşıyan şəxs dayanırdı. Kül Erkin titulu daşıyan digər bir şəxs isə onun köməkçisi olurdu. Ordunu isə subaşı titulu daşıyan şəxs idarə edirdi. Oğuz dövləti qonşuları olan peçeneqlər, qıpçaqlar və xəzərlərlə davamlı münaqişə halında idilər. Oğuzların şərqdəki qonşusu olan qaraxanlılar ilə münasibətlərinin pis olması bilinir. Belə ki, qaraxanlılarla müharibələrin birində Oğuz yabğusu öldürülmüşdü.
Digər tərəfdən, Mahmud Kaşğari oğuzlarla çigillər arasında köklü bir düşmənlikdən bəhs edir. Şimalda kiməklər ilə isə bəzən dostça, bəzən düşməncə münasibətlər davam edirdi. Oğuzlar daha çox "türk" adı ilə yanaşı "türkmən" adını da daşıyırlardı. Müsəlman ölkələrinə gəldikdən sonra İslam qaynaqlarında da bu adla anılmışlardır.
Oğuz yabquları
- (Səlcuq bəyin oğlu Arslan Yabqu ilə səhv salınmamalıdır.)
- Şah Məlik yabqu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oguz dovleti Oguz yabqulugu ve ya Oguz yabqu dovleti Kiyev knyazligi terefinden meglubiyyete ugradilan Xezer xaqanliginin ozunun evvelki gucunu itirmesi ile evveller xezerlere tabe olan ve Xezer denizi ile Aral golu arasinda yasayan samanist oguzlar 950 ci illerde musteqil oldular Tarixi dovletOguz Yabqu dovletiBayraqOguz dovleti xeritesi 750 1055Resmi dilleriDovlet dini Islam TenqricilikIdareetme formasiYabqu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Oguz dovleti 1050 ci illere qeder var olmus ve daha sonra Boyuk Selcuq Imperiyasina qatilmisdir Oguz dovletinde subasi vezifesinde olan Selcuq beyin Oguz dovletinin rehberi olan Yabgu ile munasibetleri pislesmisdi Munasibetlerin daha da pislesmesinden sonra Selcuq bey oz boyu ve ona tabe olan boylar ile birlikde cenuba hereket etdi Bu dovrde Oguz dovletinin etrafindaki dovletler peceneqler qipcaqlar ve qarluqlar ile munasibetleri cox pis veziyyetde idi Bezileri terefinden Oguz Qipcaq muharibelerinden de behs eden Dede Qorqud dastani nin bu dovrde bas veren hadiselerle bagli yazildigi guman edilir TarixiIbn el Esir oguzlarin dovrunde 775 785 Maveraunnehr bolgesine geldiklerini bildirmisdir Oguzlar IX esrin ikinci yarisindan etibaren etrafinda yasamaqda idiler Oguz dovleti ise oguz turklerinin X esrin ilk yarisinda qisliq merkezi Yenikend olaraq qurduqlari dovlet olmusdur Bu dovletin basinda Yabgu titulu dasiyan sexs dayanirdi Kul Erkin titulu dasiyan diger bir sexs ise onun komekcisi olurdu Ordunu ise subasi titulu dasiyan sexs idare edirdi Oguz dovleti qonsulari olan peceneqler qipcaqlar ve xezerlerle davamli munaqise halinda idiler Oguzlarin serqdeki qonsusu olan qaraxanlilar ile munasibetlerinin pis olmasi bilinir Bele ki qaraxanlilarla muharibelerin birinde Oguz yabgusu oldurulmusdu Diger terefden Mahmud Kasgari oguzlarla cigiller arasinda koklu bir dusmenlikden behs edir Simalda kimekler ile ise bezen dostca bezen dusmence munasibetler davam edirdi Oguzlar daha cox turk adi ile yanasi turkmen adini da dasiyirlardi Muselman olkelerine geldikden sonra Islam qaynaqlarinda da bu adla anilmislardir Oguz yabqulari Selcuq beyin oglu Arslan Yabqu ile sehv salinmamalidir Sah Melik yabqu