fbpx
Wikipedia

Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu

Oktyabr 01, 2021

Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu (rus. Объединённый институт ядерных исследований) və ya qısaca: BNAİ (rus. ОИЯИ) — Moskva şəhərinin 120 kilometr şimal-şərqində, Moskva vilayətində yerləşən Dubna şəhərində yerləşən nüvə elminin beynəlxalq tədqiqat mərkəzidir.Qurucuları BNAİ-nun 18 üzv dövlətidir.Tərkibini Ermənistan, Azərbaycan, Belarus, Qazaxıstan da daxil olmaqla, 18 üzv ölkədən 5,500 nəfər heyət və 1000 doktorant təşkil edir.BNAİ-nun nəzəri və eksperimental tədqiqatlarının əsas istiqamətləri nüvə fizikası, elementar hissəcik fizikası və maddənin qatılaşdırılmış vəziyyətinin tədqiqidır.

Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu
İnzibati mərkəz Dubna, Rusiya
Quruluşu
Quruluş tarixi 1956
Mükafatları

jinr.ru
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
SSRİ-nin poçt markası, 1976-ci il

Sovet İttifaqı və Rusiyada aşkar edilmiş kimyəvi elementlərin dövri sisteminin bütün transuran elementləri BNAİ-da sintez edilmiş və digər ölkələrdə aşkar edilmiş transuran elementlərinin sintezi təkrar edilmişdir.1991-ci ilədək edilən yeni elementlərin sintezi üzrə nailiyyətlər elmi kəşflər kimi qəbul edilmiş və SSRİ-nin Kəşfiyyatlarının Dövlət Reyestrinə daxil olmuşdur. BNAİ-nun qurulduğu gündən bəri, bu institutda dünyadakı aşkarlanmış 18 elementdən- onu aşkar edilmişdir.

Tarix

Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu maddənin əsas xüsusiyyətlərini öyrənmək üçün elmi və maddi potensialını birləşdirmək məqsədi ilə on bir qurucu dövlətin hökumət nümayəndələri tərəfindən 26 mart 1956-cı ildə Moskvada imzalanmış Sazişin əsasında yaradılmışdır.Eyni zamanda, Sovet İttifaqı 50 faiz, Çin Xalq Respublikasının 20 faizini təşkil etmişdir. 1957-ci il 1 fevral tarixində BMT-nin Ədliyyə Nazirliyi qeydiyyatdan keçmişdir. İnstitut Moskva şəhərindən 120 km şimalda Dubna şəhərində yerləşir.

BNAİ-nun yaradılması ərəfəsində yüklənmiş hissəciklərin ən böyük sürətləndiricisində, sinxrokotoklotronda nüvə maddəsinin xüsusiyyətlərinə dair fundamental və tətbiqi tədqiqatların geniş bir elmi proqramını işə salmış SSRİ Elmlər Akademiyasının Nüvə Problemləri İnstitutu (NPİ) artıq 1940-cı illərin sonlarından etibarən gələcək Dubnanın ərazisində mövcud idi.Eyni zamanda burda yaradılmış SSRİ Elmlər Akademiyasının Elektrofizika Laboratoriyasında akademik V. Vekslerin rəhbərliyi altında 10 GV-luq rekord enerji ilə yeni bir sürətləndirici- proton sinxrofazatro - yaratmaq üçün işlər aparılırdı.

1950-ci illərin ortalarında dünya nüvə elminin gizli laboratoriyalarının hüdudlarından çıxması lazım olduğunu və yalnız geniş əməkdaşlığın, insanlığın bu əsas təməl sahəsinin mütərəqqi inkişafının və atom enerjisinin sərbəst istifadəsini təmin edə biləcəyini anladı.Beləliklə, 1954-cü ildə ANTT (Avropa Nüvə Tədqiqatları Təşkilatı) Cenevrə yaxınlığında qərb Avropa ölkələrinin mikrodalğanın əsas xüsusiyyətlərini öyrənmək üçün səylərini birləşdirmək üçün yaradılmışdır.Təxminən eyni bu vaxtda SSRİ hökumətinin təşəbbüsü ilə sotsialist cəmiyyətə məxsus olan ölkələr NPİ və Elektrofizika Laboratoriyası əsasında Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu qurmağa qərar verdilər.

İnstitutun ilk direktoru Oblinskiyadakı dünyanın ilk atom elektrik stansiyasının yaradılmasını tamamlayan professor D. Bloxintsev idi.BNAİ-nun birinci vitse-direktoru professor M. Danış (Polşa) və V. Votruba (Çexoslovakiya) olmuşlar.İlk rəhbərliyin payına İnstitutun həyatında ən çətin və tənqidi dövrlərdən biri düşdü - onun formalaşma vaxtı.

Birləşmiş İnstitutun formalaşması tarixi N. Bogolyubov, L. Infeld, İ. Kurçatov, Q. Nevodniçanskiy, E. Slavskiy, I. Tamm, A.Topçiyev,X.Xulubey,L.Yanoşi kimi tanınmış alim və liderlərin adları ilə əlaqələndirilir.

Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu
 
Ölkə
Statistika
Təsis tarixi 1956
Ardıcıllıq
jinr.ru
  Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nailiyyətlər

1961-ci ildə, BNAİ-nun mükafatları təsis edildikdən sonra, bu mükafat, Vladimir İosifoviç Veksler və Çinli professor Vang Qangçanın rəhbərlik etdiyi müəlliflər qrupuna anti-siqma-minus-hiperonunun aşkar edilməsinə görə təqdim edilmişdir.Heç kim onun elementar hissəcik olmadığına şübhe ilə yanaşmırdı, lakin bir neçə il sonra proton, neytron, π- və K-meksonlar və digər hadronlar kimi elementarlığı təkzib edildi.Bu obyektlər qvarklar və antikvarklardan ibarət olan kompleks hissəciklər olmuşdur.Dubna fizikləri, hadronların qvark strukturunun anlaşılmasına kömək etdilər.Bu, rəngli qvarklarının konsepsiyasıdır, bu, "Dubna çuvalı" və s. kimi tanınan hadronun qvark modelidir.

1957-ci ildə Bruno Pontekorvo BNAİ-nun yaradılmasından qısa bir müddət sonra neytron salınımları haqqında bir fərziyyə ortaya qoydu.Müasir fizikanın mərkəzi suallarından biri olan neytron salınımlarının zəif qarşılıqlı əlaqəsinin eksperimental təsdiqi tapması üçün bir neçə onilliklər lazim gəldi.2005-ci ilin yanvarında, BNAİ-nun Elmi Şurasının 97-ci sessiyasında, SNR eksperimentində (Sadberi Neytron Rəsədxanası) günəş neytron salınımlarının sübutuna görə Royal Universitetinin (Kinqston,Kanada) fizika professoru Dr. A. MacDonald. SNR-nin layihəsinin direktoru B. M. Pontekorvo adına mükafata layiq görülmüşdür.

BNAİ-nun payına keçmiş SSRİ-də qeydə alınmış nüvə fizikası sahəsindəki kəşflərin yarısı (təxminən 40) düşür.

Bir çox yeni kimyəvi elementi və dörd yüzdən artıq yeni izotopu sintez edən İnstitut bu sahədə çox az sayda olan dünya liderlərindən birinə çevrilmişdir.Xüsusilə, 1998-ci ildən etibarən, 113-cü maddədən başlayaraq, Kimyəvi elementlərin dövri sisteminin bütün yeni elementləri prioritet olaraq sintez edilmişdir.İnstitut tərəfindən ilk dəfə olaraq Nobelium (102), Fleroviy (114), Moskoviy (115), Livermorium (116), Tennessin (117), Oqaneson (118) sintez edilmişdi.

İnstitutun strukturu

Hökumət səviyyəsində İnstitut Almaniya, Macarıstan, İtaliya və Cənubi Afrika Respublikası ilə əməkdaşlıq sazişlərini bağlamışdır.

BNAİ-nun ən yüksək idarəetmə orqanı bütün 18 üzv ölkənin səlahiyyətli nümayəndələr Komitəsi. İnstitutun Elmi Siyasəti elmi şura tərəfindən hazırlanıb və iştirakçı ölkələri təmsil edən elm adamları ilə yanaşı, Almaniya, İtaliya, ABŞ, Fransa,Avropa Nüvə Tədqiqatları Təşkilatınında nümayəndələri də daxildir.

İnstitutda təxminən 6000 nəfər işləyir, onlardan 1000-dən çoxu elmi işçi, eləcə də milli elmi akademiyaların tam üzvləri və müvafiq üzvləri, 260-dan çox həkim və 630 elm adamı, 2000-ə yaxın mühəndis və texniki işçidir.BNAİ-nun Təhsil və Elmi Mərkəzi hər il Rusiyanın və digər ölkələrin ali təhsil müəssisələrinin tələbələri üçün İnstitutun imkanları ilə bağlı seminar keçirir.

Xarici əməkdaşlıq

İnstitut dünyanın 60 ölkəsində təxminən 700 elmi mərkəz və universitetlə əlaqə saxlayır. Yalnız Rusiyada, BNAİ-nun ən böyük tərəfdaşı olan əməkdaşlıq, Rusiya şəhərlərindən 150 araşdırma mərkəzləri, universitetlər, sənaye müəssisələri və firmalarla əməkdaşlıq edir. İnstitutun yüksək enerji fizikası sahəsində bir çox nəzəri və eksperimental problemlərin həlli sahəsində Avropa Nüvə Tədqiqatları Təşkilatı (ANTT) ilə əməkdaşlığı bir nümunədir. BNAİ-nun "Böyük Hadron Kollayder (BHK)" layihəsində iştirak edir - ATLAS, CMS, ALICE və LHC maşınlarının ayrı-ayrı detektor sistemlərinin yaradılmasında iştirak edir.İnstitut, superkompüter mərkəzinin əsasında, Avropa İttifaqı layihəsi "HEP-EU-GRİD" layihəsinin tərkib hissəsi olmağı planlaşdırılan LHC ilə Rusiya regional eksperimental məlumatların emal mərkəzinin yaradılmasında iştirak edir.

İnstitutun elmi proqramında 200-dən çox elmi mərkəz, universitet və 10 MDB ölkəsindən müəssisələr iştirak edir.

BNAİ, qarşılıqlı faydalı əsasda, MAQATE, UNESCO, Avropa Fizika Cəmiyyəti, Trieste Beynəlxalq Nəzəri Fizika Mərkəzi ilə əlaqə saxlayır.Hər il BNAİ ilə əməkdaşlıq edən mindən çox alim Dubna'ya gəlir. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdən olan fiziklərə BNAİ təqaüd verirlər.Birləşmiş İnstitutunun alimləri bir çox beynəlxalq və milli elmi konfransların iştirakçısıdır.Öz növbəsində İnstitut hər il 10 əsas konfransı, 30-dan çox beynəlxalq görüş, habelə gənc alimlərin ənənəvi məktəblərini təşkil edir.

Hər il bir çox jurnalın redaksiyasına və konfransların təşkili komitələrinə İnstitut təxminən 3000 müəllifdən 500-dən çox elmi məqalə və hesabatı göndərir. BNAİ-nun nəşrləri dünyanın 50-dən çox ölkəsinə paylanılır. BNAİ iştirakçı ölkələrdə yeni obyektlərin inşasına və elmi proqramların inkişafına iştirak edir (Slovakiya Respublikasının Bratislava şəhərindəki siklotron mərkəzi, Astanada DC60 siklotronu(Qazaxıstan) və başqaları).

Mükafatlar

  • Xalqlar Dostluğu ordeni

  • Macarıstan Xalq Respublikasının Qırmızı Bayraq Əmək Ordeni

  • Çexoslovakiyanın Əmək Ordeni

  • Vyetnamın Dostluq Ordeni

  • Sovet İttifaqının 50 illik yubileyinə həsr olunmuş yubiley fəxri nişanı

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Rusiyanın elmi kəşfləri
  2. Bilinməyən elementlər üçün əbədi axtarış
  3. Birləşmiş Nüvə Araşdırma İnstitutu
  4. Dubnadakı İnstitut açıq izotopların sayına görə dünyada dördüncü oldu
  5. Isotope ranking reveals leading labs

Xarici keçidlər

  • BNAİ-nun rəsmi saytı
  • Kurçatnikdən qaçmaq Elementar hissəciklərin fizikası: Rusiyanın ən inkişaf etmiş elm sahələrindən biri necə yaşayır?
  • BNAİ-gələcək kəşflərin təşəbbüskarı

Oktyabr 01, 2021
birləşmiş, nüvə, araşdırma, institutu, Объединённый, институт, ядерных, исследований, qısaca, bnai, ОИЯИ, moskva, şəhərinin, kilometr, şimal, şərqində, moskva, vilayətində, yerləşən, dubna, şəhərində, yerləşən, nüvə, elminin, beynəlxalq, tədqiqat, mərkəzidir, . Birlesmis Nuve Arasdirma Institutu rus Obedinyonnyj institut yadernyh issledovanij ve ya qisaca BNAI rus OIYaI Moskva seherinin 120 kilometr simal serqinde Moskva vilayetinde yerlesen Dubna seherinde yerlesen nuve elminin beynelxalq tedqiqat merkezidir Quruculari BNAI nun 18 uzv dovletidir Terkibini Ermenistan Azerbaycan Belarus Qazaxistan da daxil olmaqla 18 uzv olkeden 5 500 nefer heyet ve 1000 doktorant teskil edir BNAI nun nezeri ve eksperimental tedqiqatlarinin esas istiqametleri nuve fizikasi elementar hissecik fizikasi ve maddenin qatilasdirilmis veziyyetinin tedqiqidir 1 Birlesmis Nuve Arasdirma InstitutuInzibati merkez Dubna RusiyaQurulusuQurulus tarixi 1956Mukafatlarijinr ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarSSRI nin poct markasi 1976 ci il Sovet Ittifaqi ve Rusiyada askar edilmis kimyevi elementlerin dovri sisteminin butun transuran elementleri BNAI da sintez edilmis ve diger olkelerde askar edilmis transuran elementlerinin sintezi tekrar edilmisdir 1991 ci iledek edilen yeni elementlerin sintezi uzre nailiyyetler elmi kesfler kimi qebul edilmis ve SSRI nin Kesfiyyatlarinin Dovlet Reyestrine daxil olmusdur BNAI nun quruldugu gunden beri bu institutda dunyadaki askarlanmis 18 elementden onu askar edilmisdir 2 Mundericat 1 Tarix 2 Nailiyyetler 3 Institutun strukturu 4 Xarici emekdasliq 5 Mukafatlar 6 Hemcinin bax 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerTarix RedakteBirlesmis Nuve Arasdirma Institutu maddenin esas xususiyyetlerini oyrenmek ucun elmi ve maddi potensialini birlesdirmek meqsedi ile on bir qurucu dovletin hokumet numayendeleri terefinden 26 mart 1956 ci ilde Moskvada imzalanmis Sazisin esasinda yaradilmisdir Eyni zamanda Sovet Ittifaqi 50 faiz Cin Xalq Respublikasinin 20 faizini teskil etmisdir 1957 ci il 1 fevral tarixinde BMT nin Edliyye Nazirliyi qeydiyyatdan kecmisdir Institut Moskva seherinden 120 km simalda Dubna seherinde yerlesir BNAI nun yaradilmasi erefesinde yuklenmis hisseciklerin en boyuk suretlendiricisinde sinxrokotoklotronda nuve maddesinin xususiyyetlerine dair fundamental ve tetbiqi tedqiqatlarin genis bir elmi proqramini ise salmis SSRI Elmler Akademiyasinin Nuve Problemleri Institutu NPI artiq 1940 ci illerin sonlarindan etibaren gelecek Dubnanin erazisinde movcud idi Eyni zamanda burda yaradilmis SSRI Elmler Akademiyasinin Elektrofizika Laboratoriyasinda akademik V Vekslerin rehberliyi altinda 10 GV luq rekord enerji ile yeni bir suretlendirici proton sinxrofazatro yaratmaq ucun isler aparilirdi 1950 ci illerin ortalarinda dunya nuve elminin gizli laboratoriyalarinin hududlarindan cixmasi lazim oldugunu ve yalniz genis emekdasligin insanligin bu esas temel sahesinin mutereqqi inkisafinin ve atom enerjisinin serbest istifadesini temin ede bileceyini anladi Belelikle 1954 cu ilde ANTT Avropa Nuve Tedqiqatlari Teskilati Cenevre yaxinliginda qerb Avropa olkelerinin mikrodalganin esas xususiyyetlerini oyrenmek ucun seylerini birlesdirmek ucun yaradilmisdir Texminen eyni bu vaxtda SSRI hokumetinin tesebbusu ile sotsialist cemiyyete mexsus olan olkeler NPI ve Elektrofizika Laboratoriyasi esasinda Birlesmis Nuve Arasdirma Institutu qurmaga qerar verdiler Institutun ilk direktoru Oblinskiyadaki dunyanin ilk atom elektrik stansiyasinin yaradilmasini tamamlayan professor D Bloxintsev idi BNAI nun birinci vitse direktoru professor M Danis Polsa ve V Votruba Cexoslovakiya olmuslar Ilk rehberliyin payina Institutun heyatinda en cetin ve tenqidi dovrlerden biri dusdu onun formalasma vaxti Birlesmis Institutun formalasmasi tarixi N Bogolyubov L Infeld I Kurcatov Q Nevodnicanskiy E Slavskiy I Tamm A Topciyev X Xulubey L Yanosi kimi taninmis alim ve liderlerin adlari ile elaqelendirilir 3 Birlesmis Nuve Arasdirma Institutu Olke Rusiya SSRIStatistikaTesis tarixi 1956Ardicilliqjinr ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarNailiyyetler Redakte1961 ci ilde BNAI nun mukafatlari tesis edildikden sonra bu mukafat Vladimir Iosifovic Veksler ve Cinli professor Vang Qangcanin rehberlik etdiyi muellifler qrupuna anti siqma minus hiperonunun askar edilmesine gore teqdim edilmisdir Hec kim onun elementar hissecik olmadigina subhe ile yanasmirdi lakin bir nece il sonra proton neytron p ve K meksonlar ve diger hadronlar kimi elementarligi tekzib edildi Bu obyektler qvarklar ve antikvarklardan ibaret olan kompleks hissecikler olmusdur Dubna fizikleri hadronlarin qvark strukturunun anlasilmasina komek etdiler Bu rengli qvarklarinin konsepsiyasidir bu Dubna cuvali ve s kimi taninan hadronun qvark modelidir 1957 ci ilde Bruno Pontekorvo BNAI nun yaradilmasindan qisa bir muddet sonra neytron salinimlari haqqinda bir ferziyye ortaya qoydu Muasir fizikanin merkezi suallarindan biri olan neytron salinimlarinin zeif qarsiliqli elaqesinin eksperimental tesdiqi tapmasi ucun bir nece onillikler lazim geldi 2005 ci ilin yanvarinda BNAI nun Elmi Surasinin 97 ci sessiyasinda SNR eksperimentinde Sadberi Neytron Resedxanasi gunes neytron salinimlarinin subutuna gore Royal Universitetinin Kinqston Kanada fizika professoru Dr A MacDonald SNR nin layihesinin direktoru B M Pontekorvo adina mukafata layiq gorulmusdur BNAI nun payina kecmis SSRI de qeyde alinmis nuve fizikasi sahesindeki kesflerin yarisi texminen 40 dusur Bir cox yeni kimyevi elementi ve dord yuzden artiq yeni izotopu sintez eden Institut bu sahede cox az sayda olan dunya liderlerinden birine cevrilmisdir 4 5 Xususile 1998 ci ilden etibaren 113 cu maddeden baslayaraq Kimyevi elementlerin dovri sisteminin butun yeni elementleri prioritet olaraq sintez edilmisdir Institut terefinden ilk defe olaraq Nobelium 102 Fleroviy 114 Moskoviy 115 Livermorium 116 Tennessin 117 Oqaneson 118 sintez edilmisdi Institutun strukturu RedakteBNAI nun uzvleri 18 dovletdir Azerbaycan Qazaxistan Rusiya Belarus Kuba Ruminiya Gurcustan Moldova Slovakiya Bolqaristan KXDR Ozbekistan Ermenistan Polsa Ukrayna Vyetnam Monqolustan CexiyaHokumet seviyyesinde Institut Almaniya Macaristan Italiya ve Cenubi Afrika Respublikasi ile emekdasliq sazislerini baglamisdir BNAI nun en yuksek idareetme orqani butun 18 uzv olkenin selahiyyetli numayendeler Komitesi Institutun Elmi Siyaseti elmi sura terefinden hazirlanib ve istirakci olkeleri temsil eden elm adamlari ile yanasi Almaniya Italiya ABS Fransa Avropa Nuve Tedqiqatlari Teskilatininda numayendeleri de daxildir Institutda texminen 6000 nefer isleyir onlardan 1000 den coxu elmi isci elece de milli elmi akademiyalarin tam uzvleri ve muvafiq uzvleri 260 dan cox hekim ve 630 elm adami 2000 e yaxin muhendis ve texniki iscidir BNAI nun Tehsil ve Elmi Merkezi her il Rusiyanin ve diger olkelerin ali tehsil muessiselerinin telebeleri ucun Institutun imkanlari ile bagli seminar kecirir Xarici emekdasliq RedakteInstitut dunyanin 60 olkesinde texminen 700 elmi merkez ve universitetle elaqe saxlayir Yalniz Rusiyada BNAI nun en boyuk terefdasi olan emekdasliq Rusiya seherlerinden 150 arasdirma merkezleri universitetler senaye muessiseleri ve firmalarla emekdasliq edir Institutun yuksek enerji fizikasi sahesinde bir cox nezeri ve eksperimental problemlerin helli sahesinde Avropa Nuve Tedqiqatlari Teskilati ANTT ile emekdasligi bir numunedir BNAI nun Boyuk Hadron Kollayder BHK layihesinde istirak edir ATLAS CMS ALICE ve LHC masinlarinin ayri ayri detektor sistemlerinin yaradilmasinda istirak edir Institut superkomputer merkezinin esasinda Avropa Ittifaqi layihesi HEP EU GRID layihesinin terkib hissesi olmagi planlasdirilan LHC ile Rusiya regional eksperimental melumatlarin emal merkezinin yaradilmasinda istirak edir Institutun elmi proqraminda 200 den cox elmi merkez universitet ve 10 MDB olkesinden muessiseler istirak edir BNAI qarsiliqli faydali esasda MAQATE UNESCO Avropa Fizika Cemiyyeti Trieste Beynelxalq Nezeri Fizika Merkezi ile elaqe saxlayir Her il BNAI ile emekdasliq eden minden cox alim Dubna ya gelir Inkisaf etmekde olan olkelerden olan fiziklere BNAI teqaud verirler Birlesmis Institutunun alimleri bir cox beynelxalq ve milli elmi konfranslarin istirakcisidir Oz novbesinde Institut her il 10 esas konfransi 30 dan cox beynelxalq gorus habele genc alimlerin enenevi mekteblerini teskil edir Her il bir cox jurnalin redaksiyasina ve konfranslarin teskili komitelerine Institut texminen 3000 muellifden 500 den cox elmi meqale ve hesabati gonderir BNAI nun nesrleri dunyanin 50 den cox olkesine paylanilir BNAI istirakci olkelerde yeni obyektlerin insasina ve elmi proqramlarin inkisafina istirak edir Slovakiya Respublikasinin Bratislava seherindeki siklotron merkezi Astanada DC60 siklotronu Qazaxistan ve basqalari Mukafatlar Redakte Xalqlar Dostlugu ordeni Macaristan Xalq Respublikasinin Qirmizi Bayraq Emek Ordeni Cexoslovakiyanin Emek Ordeni Vyetnamin Dostluq Ordeni Sovet Ittifaqinin 50 illik yubileyine hesr olunmus yubiley fexri nisaniHemcinin bax RedakteAtom Enerjisi uzre Beynelxalq Agentlik CERN Nuve reaktoru BMTIstinadlar Redakte Rusiyanin elmi kesfleri Bilinmeyen elementler ucun ebedi axtaris Birlesmis Nuve Arasdirma Institutu Dubnadaki Institut aciq izotoplarin sayina gore dunyada dorduncu oldu Isotope ranking reveals leading labsXarici kecidler RedakteBNAI nun resmi sayti Kurcatnikden qacmaq Elementar hisseciklerin fizikasi Rusiyanin en inkisaf etmis elm sahelerinden biri nece yasayir BNAI gelecek kesflerin tesebbuskariMenbe https az wikipedia org w index php title Birlesmis Nuve Arasdirma Institutu amp oldid 5966259, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.