fbpx
Wikipedia

Əziz Mirəhmədov

Əziz Mirəhmədov (tam adı: Mirəhmədov Əziz Mirfeyzulla oğlu; 11 fevral 1920 - 2002) — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1959), Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi (1982), filologiya elmləri doktoru (1976), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1980).

ƏZİZ MİRƏHMƏDOV
Əziz Mirfeyzulla oğlu Mirəhmədov
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı
Vəfat tarixi (82 yaşında)
Vətəndaşlığı Azərbaycan
Elmi dərəcəsi filologiya elmləri doktoru
Üzvlüyü
Mükafatları

Həyatı

Əziz Mirəhmədov 1920-ci ildə Bakı şəhərində doğulmuşdur. İlk təhsilini Bakıda M.A.Əliyev və M.F.Axundov küçələrinin kəsişdiyi yerdə olan 25 nömrəli məktəbdə almışdır. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. İlk məqaləsi hələ tələbə ikən "Azərbaycan müəllimi"nin sələfi olan "Müəllim qəzeti"nin 13 may 1938-ci il nömrəsində çap olunmuşdur. 1941-ci ildə APİ-ni bitirdikdən sonra gənc Əziz bir qədər orta və ali məktəblərdə dərs deyir, 1942-ci ildə Mərdəkandakı 156 nömrəli məktəbdə müəllim işləyir. 1943-1948-ci illərdə ADU-nun "Azərbaycan ədəbiyyatı" kafedrasında baş müəllim vəzifəsini tutur. Xalq şairi B.Vahabzadə də onun tələbəsi olmuşdur. Bəxtiyar Vahabzadənin xatirəsində deyilir: "Xəyalım ilk tanışlığımıza - 1943-cü ilin sentyabrına getdi. Bu o gün idi ki, gənc, ucaboy, qarayanız aspirant Əziz Mirəhmədov bizə dərs deyirdi. Gənc olmasına baxmayaraq, onda çılğınlığın, ötkəmliyin əlaməti belə yox idi. Çox asta və təmkinlə danışar, izah etmək istədiyi mətləbi yalnız faktlarla bizə dərk etdirməyə çalışardı". Onu yaxşı tanıyan müəllimləri H.AraslıM.Arif tezliklə Əziz Mirəhmədovu Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutuna dəvət edirlər. "Cəlil Məmmədquluzadə və XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan mətbuatının inkişaf mərhələləri" mövzusunda dissertasiyasını müdafiə edib elmlər doktoru adını alır, 1980-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilir. Azərbaycan ədəbiyyatının bir sıra açılmamış səhifələri Əziz müəllimin qismətinə düşmüşdü. O, "Molla Nəsrəddin" jurnalının 25 illik nömrələrinin transliterasiyası, 12 cilddə çapa hazırlanması və birinci cildin nəşr edilməsi işini də başa çatdırmışdı.

Yaradıcılığı

Əziz Mirəhmədovun yaradıcılıq yolu ədəbi-elmi fikrimizin yarım əsrə yaxın əldə etdiyi nailiyyətləri, nəzəri axtarışların istiqamətlərini, onun uğurlarını və metodoloji qüsurlarını bütün dolğunluğu ilə özündə əks etdirir. Onun bir ədəbiyyatşünas kimi təfəkkür tipi Azərbaycan klassik filologiya məktəbinin ənənələri zəminində formalaşmış, milli-ədəbi irsi professionallıq və məsuliyyət hissi ilə öyrənməyin tarixi təcrübəsi onun alim və tədqiqatçı yaddaşına buradan süzülüb gəlmişdi.

Əziz Mirəhmədovun ədəbiyyat tarixi və nəzəriyyəsi, mətbuat tarixi, mətnşünaslıq, biblioqrafiya və kitab mədəniyyətinə, həmçinin müasir ədəbi prosesin əsas istiqamətləri və imzaları haqqında çoxsaylı tədqiqatları onun elmi maraq dairəsinin genişliyini göstərməklə yanaşı, alimin bir tədqiqatçı kimi fərdi təhlil üsulunun da üstünlüklərini üzə çıxardır.

Arxiv, sənəd, fakt yığımı ilə tarixi dövrlərin ictimai, fəlsəfi, siyasi, ədəbi, dini institutları arasındakı dialektik vəhdəti nəzərə alaraq onlar arasındakı əlaqənin mahiyyətini üzə çıxartmaqla elmi ümumiləşdirmələr aparmaq Əziz Mirəhmədovun bir ədəbiyyatşünas kimi seçdiyi təhlil üsulu, tədqiqatçılıq keyfiyyətidir. Onun əsərləri XIXXX əsrlər bədii fikri haqqında yenidən düşünməkdə fakt, sənəd cəbbəxanası, mübahisə, mühakimə təcrübəsi kimi yaşamaq hüququnu ehtiva edir. Digər tərəfdən, alimin Avropa və rus ədəbiyyatşünaslıq məktəbləri ilə yanaşı, Şərq, xüsusən türk ədəbiyyatşünaslıq və estetik fikrinə eyni dərəcədə bələd olması onun tədqiqatlarında birtərəfli qiymətləndirmə və təhlil prinsiplərini, əsasən, aradan götürür.

Bütün fəaliyyəti boyu çox məhsuldar işləyən Əziz Mirəhmədov 18 kitabın, 500-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir. Onun "M.F.Axundov" (1953), "Abdulla Şaiq" (1956), "Sabir" (1958), "Məhəmməd Hadi" (1962 və 1981), "Azərbaycan Molla Nəsrəddini" (1980) , "Satirik gülüşün qüdrəti" (1981), "Ağlar güləyən" (1989) monoqrafiyaları, "XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında satiranın inkişafına dair" , "Zakir və XIX əsr Azərbaycan satirası", "XX əsrin əvvəllərində ədəbi hərəkat: tənqidi realizm" və s. sanballı məqalələri ədəbiyyatımızın tarixinin öyrənilməsində ən etibarlı mənbələrdəndir. Hələ 40-cı illərdə gənc Əziz iki cildlik "Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi"nin (1943-1944) hazırlanmasında yaxından iştirak edərək ilkin təcrübə qazanmış, sonrakı illərdə isə püxtələşmiş alim kimi üçcildlik "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi"nin (1958-1960) əsas müəlliflərindən biri olmuşdur. O, nəşri planlaşdırılmış yeddicildlik "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi"nin də aparıcı müəlliflərindən biri idi. Yorulmaz tədqiqatçının böyük zəhməti bahasına müxtəlif illərdə Cəlil Məmmədquluzadənin əsərlərinin ikicildliyi (1951-1954), üçcildliyi (1966-1967) və altıcildliyi (1981-1985) çapa hazırlanıb nəşr edilmiş, onun tərəfindən hər nəşrə müqəddimə, izah və şərhlər yazılmışdır

Əziz Mirəhmədovun M.Ə.Sabir haqqında BakıdaMoskvada çap etdirdiyi fundamental monoqrafiyalar ədəbiyyatımızda ictimai satiranın tarixi gerçəkliyin təsiri ilə yeni, mütərəqqi məzmun qazanmasını, Sabir poeziyasının Azərbaycanda yeni tipli ədəbiyyatın təşəkkülündə rolunu, onun Yaxın Şərq xalqlarının ədəbiyyatında tənqidi-realist meylin inkişafına təsirini aydınlaşdırmaqla yanaşı, şerimizin poetik təkamülündə orijinal hadisə olduğunu və XX əsrdə davam etməkdə olan epiqon şeirin aradan götürülməsində praktik əhəmiyyətini üzə çıxarır. “Xudojestvennaya literatura” nəşriyyatının çap etdiyi “Ağlar güləyən” monoqrafiyası Sabir irsini keçmiş sovet məkanında təbliğ və təqdir etdiyi kimi, ədəbiyyatşünaslığımızın da bu səviyyədə təmsil olunmaq hüququnu və imkanlarını nümayiş etdirdi.

İstinadlar

  1. [1]
  2. . 2012-06-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-15.
  3. Alışanlı Şirindil. XX əsrin görkəmli ədəbiyyatşünası:// 525-ci qəzet.- 2010.- 3 mart.- S. 6-7.
  4. Alışanlı Şirindil. XX əsrin görkəmli ədəbiyyatşünası. // 525-ci qəzet.- 2010.- 3 mart.- S. 6-7.
  5. Alışanlı Şirindil. XX əsrin görkəmli ədəbiyyatşünası.// 525-ci qəzet.- 2010.- 3 mart.- S. 6-7.

Xarici keçidlər

  • Zamanın sorağında. Əziz Mirəhmədov (film)

əziz, mirəhmədov, adı, mirəhmədov, əziz, mirfeyzulla, oğlu, fevral, 1920, 2002, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, azərbaycan, yazıçılar, birliyinin, üzvü, 1959, azərbaycanın, əməkdar, xadimi, 1982, filologiya, elmləri, doktoru, 1976, azərbaycan, elmlər, akademiyasının. Eziz Mirehmedov tam adi Mirehmedov Eziz Mirfeyzulla oglu 11 fevral 1920 2002 edebiyyatsunas tenqidci Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu 1959 Azerbaycanin Emekdar elm xadimi 1982 filologiya elmleri doktoru 1976 Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1980 1 EZIZ MIREHMEDOVEziz Mirfeyzulla oglu MirehmedovDogum tarixi 11 fevral 1920Dogum yeri BakiVefat tarixi 11 fevral 2002 82 yasinda Vetendasligi AzerbaycanElmi derecesi filologiya elmleri doktoruUzvluyu AMEAMukafatlari Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteEziz Mirehmedov 1920 ci ilde Baki seherinde dogulmusdur Ilk tehsilini Bakida M A Eliyev ve M F Axundov kucelerinin kesisdiyi yerde olan 25 nomreli mektebde almisdir Azerbaycan Pedaqoji Institutunun filologiya fakultesine daxil olmusdur Ilk meqalesi hele telebe iken Azerbaycan muellimi nin selefi olan Muellim qezeti nin 13 may 1938 ci il nomresinde cap olunmusdur 1941 ci ilde API ni bitirdikden sonra genc Eziz bir qeder orta ve ali mekteblerde ders deyir 1942 ci ilde Merdekandaki 156 nomreli mektebde muellim isleyir 1943 1948 ci illerde ADU nun Azerbaycan edebiyyati kafedrasinda bas muellim vezifesini tutur Xalq sairi B Vahabzade de onun telebesi olmusdur Bextiyar Vahabzadenin xatiresinde deyilir Xeyalim ilk tanisligimiza 1943 cu ilin sentyabrina getdi Bu o gun idi ki genc ucaboy qarayaniz aspirant Eziz Mirehmedov bize ders deyirdi Genc olmasina baxmayaraq onda cilginligin otkemliyin elameti bele yox idi Cox asta ve temkinle danisar izah etmek istediyi metlebi yalniz faktlarla bize derk etdirmeye calisardi Onu yaxsi taniyan muellimleri H Arasli ve M Arif tezlikle Eziz Mirehmedovu Nizami adina Edebiyyat ve Dil Institutuna devet edirler Celil Memmedquluzade ve XX esrin evvellerinde Azerbaycan metbuatinin inkisaf merheleleri movzusunda dissertasiyasini mudafie edib elmler doktoru adini alir 1980 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu secilir Azerbaycan edebiyyatinin bir sira acilmamis sehifeleri Eziz muellimin qismetine dusmusdu O Molla Nesreddin jurnalinin 25 illik nomrelerinin transliterasiyasi 12 cildde capa hazirlanmasi ve birinci cildin nesr edilmesi isini de basa catdirmisdi 2 Yaradiciligi RedakteEziz Mirehmedovun yaradiciliq yolu edebi elmi fikrimizin yarim esre yaxin elde etdiyi nailiyyetleri nezeri axtarislarin istiqametlerini onun ugurlarini ve metodoloji qusurlarini butun dolgunlugu ile ozunde eks etdirir Onun bir edebiyyatsunas kimi tefekkur tipi Azerbaycan klassik filologiya mektebinin eneneleri zemininde formalasmis milli edebi irsi professionalliq ve mesuliyyet hissi ile oyrenmeyin tarixi tecrubesi onun alim ve tedqiqatci yaddasina buradan suzulub gelmisdi 3 Eziz Mirehmedovun edebiyyat tarixi ve nezeriyyesi metbuat tarixi metnsunasliq biblioqrafiya ve kitab medeniyyetine hemcinin muasir edebi prosesin esas istiqametleri ve imzalari haqqinda coxsayli tedqiqatlari onun elmi maraq dairesinin genisliyini gostermekle yanasi alimin bir tedqiqatci kimi ferdi tehlil usulunun da ustunluklerini uze cixardir 4 Arxiv sened fakt yigimi ile tarixi dovrlerin ictimai felsefi siyasi edebi dini institutlari arasindaki dialektik vehdeti nezere alaraq onlar arasindaki elaqenin mahiyyetini uze cixartmaqla elmi umumilesdirmeler aparmaq Eziz Mirehmedovun bir edebiyyatsunas kimi secdiyi tehlil usulu tedqiqatciliq keyfiyyetidir Onun eserleri XIX ve XX esrler bedii fikri haqqinda yeniden dusunmekde fakt sened cebbexanasi mubahise muhakime tecrubesi kimi yasamaq huququnu ehtiva edir Diger terefden alimin Avropa ve rus edebiyyatsunasliq mektebleri ile yanasi Serq xususen turk edebiyyatsunasliq ve estetik fikrine eyni derecede beled olmasi onun tedqiqatlarinda birterefli qiymetlendirme ve tehlil prinsiplerini esasen aradan goturur 5 Butun fealiyyeti boyu cox mehsuldar isleyen Eziz Mirehmedov 18 kitabin 500 den artiq elmi meqalenin muellifidir Onun M F Axundov 1953 Abdulla Saiq 1956 Sabir 1958 Mehemmed Hadi 1962 ve 1981 Azerbaycan Molla Nesreddini 1980 Satirik gulusun qudreti 1981 Aglar guleyen 1989 monoqrafiyalari XX esr Azerbaycan edebiyyatinda satiranin inkisafina dair Zakir ve XIX esr Azerbaycan satirasi XX esrin evvellerinde edebi herekat tenqidi realizm ve s sanballi meqaleleri edebiyyatimizin tarixinin oyrenilmesinde en etibarli menbelerdendir Hele 40 ci illerde genc Eziz iki cildlik Muxteser Azerbaycan edebiyyati tarixi nin 1943 1944 hazirlanmasinda yaxindan istirak ederek ilkin tecrube qazanmis sonraki illerde ise puxtelesmis alim kimi uccildlik Azerbaycan edebiyyati tarixi nin 1958 1960 esas muelliflerinden biri olmusdur O nesri planlasdirilmis yeddicildlik Azerbaycan edebiyyati tarixi nin de aparici muelliflerinden biri idi Yorulmaz tedqiqatcinin boyuk zehmeti bahasina muxtelif illerde Celil Memmedquluzadenin eserlerinin ikicildliyi 1951 1954 uccildliyi 1966 1967 ve alticildliyi 1981 1985 capa hazirlanib nesr edilmis onun terefinden her nesre muqeddime izah ve serhler yazilmisdir 2 Eziz Mirehmedovun M E Sabir haqqinda Bakida ve Moskvada cap etdirdiyi fundamental monoqrafiyalar edebiyyatimizda ictimai satiranin tarixi gercekliyin tesiri ile yeni mutereqqi mezmun qazanmasini Sabir poeziyasinin Azerbaycanda yeni tipli edebiyyatin tesekkulunde rolunu onun Yaxin Serq xalqlarinin edebiyyatinda tenqidi realist meylin inkisafina tesirini aydinlasdirmaqla yanasi serimizin poetik tekamulunde orijinal hadise oldugunu ve XX esrde davam etmekde olan epiqon seirin aradan goturulmesinde praktik ehemiyyetini uze cixarir Xudojestvennaya literatura nesriyyatinin cap etdiyi Aglar guleyen monoqrafiyasi Sabir irsini kecmis sovet mekaninda teblig ve teqdir etdiyi kimi edebiyyatsunasligimizin da bu seviyyede temsil olunmaq huququnu ve imkanlarini numayis etdirdi 4 Istinadlar Redakte 1 1 2 Necef Necefov Boyuk alim unudulmaz muellim Azerbaycan muellimi 9 Aprel 2010 13 2012 06 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 15 Alisanli Sirindil XX esrin gorkemli edebiyyatsunasi 525 ci qezet 2010 3 mart S 6 7 1 2 Alisanli Sirindil XX esrin gorkemli edebiyyatsunasi 525 ci qezet 2010 3 mart S 6 7 Alisanli Sirindil XX esrin gorkemli edebiyyatsunasi 525 ci qezet 2010 3 mart S 6 7 Xarici kecidler RedakteZamanin soraginda Eziz Mirehmedov film Menbe https az wikipedia org w index php title Eziz Mirehmedov amp oldid 5715553, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.