fbpx
Wikipedia

Şeyxəli xan (Quba xanı)

Şeyxəli xan Qubalı (1778, Quba şəhəri1810, Bakı şəhəri) — Quba xanlığının VII, sonuncu xanı (1791-1806)

Şeyxəli xan
azərb. Şeyxəli xan Fətəli xan oğlu Qubalı
Tacqoyma 1791
Sələfi Əhməd xan Qubalı
Xələfi Mirzə Məhəmməd xan
Salyan hakimi
naməlum — 1791
Sələfi Qubad sultan
Xələfi Həsən ağa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Quba şəhəri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Quba şəhəri
Dəfn yeri Bakı
Atası Fətəli xan

Həyatı

Şeyxəli xan Fətəli xan oğlu Quba şəhərində anadan olmuşdur.

1791-ci ildən Qubada hakimiyyətə gəlmiş Şeyxəli xan əvvəlki siyasəti kökündən dəyişərək Ağa Məhəmməd şah Qacarla dostluq əlaqələri yaratmış, onun müttəfiqinə çevrilmişdi.

Rus qoşunları 1806-cı ildə Quba xanlığını işğal edib, xanlığı ləğv etdi. Lakin buna baxmayaraq, Qubalı Şeyxəli xan uzun müddət işğalçılara qarşı mübarizəni qətiyyətlə davam etdirdi.

Quba xanlığının tarixinin bu qısa təhlili göstərir ki, İranda bərpa olunmuş mərkəzləşmiş hakimiyyətə əvvəllər öz şəxsi xanlıq mənafeyinə görə münasibəti müsbət olmayan xanların əksəriyyəti rus təhlükəsini hiss etdikcə və çar qoşunlarının vəhşiliklərini gördükcə son pənah yeri kimi yenə də İranı görür və ondan kömək umurdular.

1796-cı ildə V.Zubovun başçılığı ilə rus qoşunları Dərbəndi tutmaq istəyərkən, Quba xanı Şeyxəli xanın başçılıq etdiyi qızğın müqavimətə rast gəldi. Buna görə də rus komandanlığı Şeyxəli xanın hakimiyyətdən uzaqlaşdırıb atabir anadan ayrı qardaşı Həsən ağanı Dərbəndin hakimi təyin etdi.

1797-ci ilin martında rus qoşunları Azərbaycan ərazisini tərk edən kimi Şeyxəli xan yenidən bütün Quba xanlığında, o cümlədən Dərbənddə hakimiyyəti ələ keçirdi.

1806-cı il sentyabrın 5-də general Bulqakovun komandanlığı ilə rus qoşunu yenidən Bakı üzərinə hücuma keçdi. O, yerli əhaliyə toxunmayacağını bildirmiş və sözünə təminat məqsədilə oğlunu Bakıya göndərmişdi. Lakin şəhər əhalisi onun sözlərinə inanmayaraq dağlara çəkilmiş, xan isə əvvəl Qubaya, oradan da İrana pənah aparmışdı. 1806-cı il oktyabrın 3-də Bakı ruslar tərəfindən işğal olundu və Bakı xanlığı ləğv olundu. Bundan bir qədər sonra isə Quba xanlığı işğal olundu və Şeyxəli xan dağlara çəkildi. Onun qoşun hissələrindən bəzisi Xızı-Bərmək dağlarında sığınacaq tapdılar. Bu onunla bağlı idi ki, bu döyüşdə Xızı-Bərmək mahalının dağlıları Şeyxəli xana kömək etmişdilər. Bir çox bəy və digər tərəfdarları ilə bərabər Şeyxəli xan Qazıqumuxlu Surxay xanın oğlu Nuh bəylə Qubanı tutmağa gəldilər. Lakin xanın dəstəsi vuruşmayıb, hərə öz yurduna getdiyi üçün şəhəri tuta bilmədi. Çar Rusiyası Quba əyalətinə nəzarət etmək üçün yerli bəylərin şurasını təşkil etdi. Şuranı Quba şəhərində yerləşən rus hərbi dairəsinin rəisi Ryabin idarə edirdi.

1809-cu ildən Abbasqulu ağa Bakıxanovun atası Mirzə Məhəmməd xan müvəqqəti idarə etmənin naibi təyin olunmuşdur. 1811-ci ilin əvvəllərində general Xatuntsovun komandanlığı altında rus ordusu Şeyxəli xanın dəstəsini əzdi. Şeyxəli xan dağlara çəkildi.

1810-cu ilin avqustunda xalqın köməyinə arxalanan Şeyxəli xan rus qoşunlarını Gilgilçay üzərindəki döyüşdə əzdi və onlara köməyə gələn general Repinin qoşunlarını da geri oturtdu. Rus generalı Şeyxəli xanı tutub gətirən və öldürən adama 1500 çervon mükafat veriləcəyini elan etsə də əhali öz qəhrəman oğlunu mərdliklə müdafiə edirdi. Mustafa xan Şirvanlı da Quba üsyançılarına yaxından kömək göstərirdi.

İstinadlar

Həmçinin bax

şeyxəli, quba, xanı, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, şeyxəl. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Seyxeli xan Qubali 1778 Quba seheri 1810 Baki seheri Quba xanliginin VII sonuncu xani 1791 1806 Seyxeli xanazerb Seyxeli xan Feteli xan oglu Qubali VII Quba Xani1791 oktyabr 1806Tacqoyma 1791Selefi Ehmed xan QubaliXelefi Mirze Mehemmed xanSalyan hakiminamelum 1791Selefi Qubad sultanXelefi Hesen agaSexsi melumatlarDogum tarixi 1778Dogum yeri Quba seheriVefat tarixi 29 mart 1810Vefat yeri Quba seheriDefn yeri BakiAtasi Feteli xanHeyati RedakteSeyxeli xan Feteli xan oglu Quba seherinde anadan olmusdur 1791 ci ilden Qubada hakimiyyete gelmis Seyxeli xan evvelki siyaseti kokunden deyiserek Aga Mehemmed sah Qacarla dostluq elaqeleri yaratmis onun muttefiqine cevrilmisdi Rus qosunlari 1806 ci ilde Quba xanligini isgal edib xanligi legv etdi Lakin buna baxmayaraq Qubali Seyxeli xan uzun muddet isgalcilara qarsi mubarizeni qetiyyetle davam etdirdi Quba xanliginin tarixinin bu qisa tehlili gosterir ki Iranda berpa olunmus merkezlesmis hakimiyyete evveller oz sexsi xanliq menafeyine gore munasibeti musbet olmayan xanlarin ekseriyyeti rus tehlukesini hiss etdikce ve car qosunlarinin vehsiliklerini gordukce son penah yeri kimi yene de Irani gorur ve ondan komek umurdular 1796 ci ilde V Zubovun basciligi ile rus qosunlari Derbendi tutmaq isteyerken Quba xani Seyxeli xanin basciliq etdiyi qizgin muqavimete rast geldi Buna gore de rus komandanligi Seyxeli xanin hakimiyyetden uzaqlasdirib atabir anadan ayri qardasi Hesen agani Derbendin hakimi teyin etdi 1797 ci ilin martinda rus qosunlari Azerbaycan erazisini terk eden kimi Seyxeli xan yeniden butun Quba xanliginda o cumleden Derbendde hakimiyyeti ele kecirdi 1806 ci il sentyabrin 5 de general Bulqakovun komandanligi ile rus qosunu yeniden Baki uzerine hucuma kecdi O yerli ehaliye toxunmayacagini bildirmis ve sozune teminat meqsedile oglunu Bakiya gondermisdi Lakin seher ehalisi onun sozlerine inanmayaraq daglara cekilmis xan ise evvel Qubaya oradan da Irana penah aparmisdi 1806 ci il oktyabrin 3 de Baki ruslar terefinden isgal olundu ve Baki xanligi legv olundu Bundan bir qeder sonra ise Quba xanligi isgal olundu ve Seyxeli xan daglara cekildi Onun qosun hisselerinden bezisi Xizi Bermek daglarinda siginacaq tapdilar Bu onunla bagli idi ki bu doyusde Xizi Bermek mahalinin daglilari Seyxeli xana komek etmisdiler Bir cox bey ve diger terefdarlari ile beraber Seyxeli xan Qaziqumuxlu Surxay xanin oglu Nuh beyle Qubani tutmaga geldiler Lakin xanin destesi vurusmayib here oz yurduna getdiyi ucun seheri tuta bilmedi Car Rusiyasi Quba eyaletine nezaret etmek ucun yerli beylerin surasini teskil etdi Surani Quba seherinde yerlesen rus herbi dairesinin reisi Ryabin idare edirdi 1809 cu ilden Abbasqulu aga Bakixanovun atasi Mirze Mehemmed xan muveqqeti idare etmenin naibi teyin olunmusdur 1811 ci ilin evvellerinde general Xatuntsovun komandanligi altinda rus ordusu Seyxeli xanin destesini ezdi Seyxeli xan daglara cekildi 1810 cu ilin avqustunda xalqin komeyine arxalanan Seyxeli xan rus qosunlarini Gilgilcay uzerindeki doyusde ezdi ve onlara komeye gelen general Repinin qosunlarini da geri oturtdu Rus generali Seyxeli xani tutub getiren ve olduren adama 1500 cervon mukafat verileceyini elan etse de ehali oz qehreman oglunu merdlikle mudafie edirdi Mustafa xan Sirvanli da Quba usyancilarina yaxindan komek gosterirdi Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteQuba xanligi Derbend qalasinin isgaliMenbe https az wikipedia org w index php title Seyxeli xan Quba xani amp oldid 5826150, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.