fbpx
Wikipedia

Maştağa

Avqust 01, 2021

Maştağa — Bakının Sabunçu rayonunda şəhər tipli qəsəbə. Bir sıra tarixi fərziyyələrə görə, qəsəbə sakinlərinin soykökündə Böyük Kiri döyüşdə məğlub edən və V-VI əsrlərdə Xəzər sahillərində məskunlaşan qədim köçəri Türk tayfası durur.

Maştağa
Gerb
40°31′43″ şm. e. 50°00′37″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Sabunçu rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 19 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 43.700 nəf. (2013)
Maştağa
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
Maştağanın gerbi

Bakı şəhərinin ən böyük yaşayış məskənlərindən biri hesab olunan, 6 min hektara qədər əraziyə malik Maştağa kəndi (sonralar qəsəbəyə çevrilib) qədim bir tarixə malikdir. Burada Azərbaycanın qədim adət və ənənələri, inam və etiqadları, mifoloji təsəvvürləri, şifahi ədəbiyyatı qorunub saxlanmaqdadır. Daha doğrusu, kəndin əhalisi bütün bunları nəsilbənəsil bir-birinə ötürür və ən gözəl ərmağan kimi bu gün də yaşadır.

Maştağa kəndi öz tarixini burada ucaldılmış, tarixin daş yaddaşına çevrilmiş memarlıq abidələri ilə də təsdiqləyir. Lakin təəssüflər olsun ki, kənddə geniş arxeoloji qazıntılar aparılmadığından, tarixi faktların elmə töhfəsi qənaətbəxş deyildir. Maştağanın orta əsrlərdən bəri 27 hamamı, 21 ovdanı, müdafiə qalası, 20 məscidinin inşaası, tarixi ərazisinin iri miqyaslı ictimai tikililərlə zəngin olması onu Bakıdan sonra ikinci yerə qoyurdu. Bir məhəllədə 5 məscidin, 7 hamamın, 5 ovdanın olması Abşeronda istisna hal idi.

"Maştağa" sözü, bu kəndin özündən əvvəl yaranıb. Görkəmli Azərbaycan tarixçisi Abbasqulu ağa Bakıxanov "Gülüstan-i İrəm" əsərində "Maştağa" toponiminin "massaget" sözündən yaranması fikrini irəli sürmüşdür. Azərbaycan xalqının soykökündə mühüm rol oynayan bu tayfa eramızdan əvvəl VI-V əsrlərdə mövcud olub. Bu toponimin digər mənasını da Abbasqulu ağa Bakıxanov "Gülüstani-İrəm" əsərində "Məşədi ağa" kimi vermişdir. Bakı xanı Mirzə Məhəmməd xan vaxtilə burada möhtəşəm bir qala tikdirmişdir. Hətta qalanın yanında məscid də olub. Ötən əsrin 20-ci illərində dağıdılmışdır. Kəndin ətrafında aparılan qazıntılar zamanı mis sikkələr aşkar edilmişdir. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, kəndin qədim tarixi var. Təəssüf ki, yadelli işğalçıların basqınına məruz qalan Maştağa dəfələrlə dağıdılmışdır. Stepan Razindən tutmuş (1668) Stepan Şaumyana kimi (1915-1918) bu qədim kəndə kimlər divan etməmişdir.

Mədəniyyəti

Maştağa Bakının memarlıq mərkəzlərindən biri olub. Maştağa həm də görkəmli ruhanilərin, elm, mədəniyyət və sənət adamlarının vətəni olmuşdur.

Əhalisi

AzStat-ın 1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən qəsəbədə təxminən 43.7 min nəfər əhali yaşayır.

Tarixi dövrün təhlillərinə görə, orta əsrlərdə bu kəndin əyalət şəhəri olması ehtimal olunur. Maştağa əhalisinin sayı haqqında ilk məlumatlar XIX əsrin əvvəllərinə aid olsada, bu kəndin əhalisi orta əsrlərdə dəfələrlə çox olmuşdur. Maştağada evlərin sayı 1849-cu ildə 854, 1886-cı ildə 1137 və 1921-ci ildə 1260 idi. Əhali sayı 1842-ci ildə 3619 nəfər idi və Bakı kəndləri arasında bu saya görə1-ci olsada, sonrakı illərdə daha sürətlə artmış, 1886-cı ildə 6179, 1904-ci ildə 7784, 1913-cü ildə 8730, 1926-ci ildə 8220 və 1939-cu ildə 11642 nəfər olmuşdur. 1913-cü ildə Bakı kəndləri arasında mədən-zavod rayonu ərazisinə aid olan kəndləri saymasaq, əhali sayına görə yenə 1-ci yerdə idi. Sovet dövrü quruculuq-abadlıq işləri kənddə məskunlaşmanı sürətləndirmiş, burada ən sürətli artım olmuşdur. Əhali sayı 1959-cu ildə 16,9 min, 1970-ci ildə 22,2 min, 1979-cu ildə 31,9 min, 1989-cu ildə 40,2 min, 1999-cu ildə 38,9 min, 2009-cu ildə 43,7 min və 2016-ci ildə 45,1 min nəfər olmuşdur.

İqtisadiyyatı

Əkinçilik, ticarət.

İnfrastrukturu

Qəsəbədə parklar, olimpiya kompleksi, mədəniyyət və gənclər evi, 7 saylı şəhər xəstəxanası, poliklinika, 1 saylı ruhi xəstəxana, internat, peşə və musiqi məktəbləri, 2 ATS, poçt məntəqəsi, 2 kitabxana, şadlıq sarayları, kafe, restoranlar, müasir ticarət mərkəzləri və d. sosial binalar fəaliyyət göstərir. Qəsəbədə 8 məktəbdə 7542 şagird təhsil alır və 6 uşaq bağçasında 446 uşaq tərbiyə alır (2011). Savalan ərazisində yeni məktəb və bağça tikilmişdir. Məktəblərin çoxu qəsəbənin köhnə hissəsində yerləşdiyi üçün yeni salınan məskənlərdə məktəb və uşaq bağçalarına böyük ehtiyac vardır. Qəsəbədə istehsalat müəssisələrindən zeytun yağı istehsal edən müəssisə (hazırda Gilan Holdinqə məxsusdur), ticarət avadanlığı və metal konstruksiyalar zavodu, yeyinti sənayesinə aid olan ət kəsimi, kənd təsərrüfatı emal müəssisəsi, çörək sexi, qadın geyimlər fabriki fəaliyyət göstərir; kiçik müəssisələr vardır. Maştağada məşğulluq probleminin həlli üçün buranı beynəlxalq əhəmiyyətli turizm mərkəzinə çevirmək imkanları vardır. Tarixi abidələrin çoxluğu, təkrarlanmayan memarlıq abidələri, məscidlər, pirlər, hamamlar, ovdanlar və d. buranı İcərişəhərdən sonra 2-ci böyük turizm məkanına çevrilməsi üçün geniş imkanlar aça bilər. Qəsəbədə xalq sənətkarlıq mərkəzinin, xalçaçılıq, aqro-sənaye və d. müəssisələrin açılması problemlərin həllində geniş imkanlar yaradar.

Tanınmış şəxsləri

Görüntülər

  • Maştağa mədəniyyət mərkəzi

  • Hacı Aslan məscidi

  • Eldar qalası

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının inzibati - erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.
  2. Bakıxanov, Abbasqulu Ağa (1951). Gülüstani-Irəm. Bakı: Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı.
  3. Azərbaycan Respublikası Bakı Şəhəri Sabunçu Rayon İcra Hakimiyyəti. Maştağa qəsəbəsi. http://sabunchu-ih.gov.az/page/236.html
  4. "Tribuna", 10 mart 2001-ci il.
  5. ↑ R.Əliyeva, E.Bədəlov "Abşeronda məskunlaşma və memarlıq". Bakı - "Avropa" - 2016.264 səh.
  6. Bakı kəndləri[ölü keçid]
  7. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı 2014-07-02 at the Wayback Machine (min nəfər)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Maştağa ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • "Maştağa məscidinin axundu: "Belə getsə, məscid tamamilə sıradan çıxacaq" - VİDEO" ( (azərb.)). islamazeri.az. 2017-03-03. 2017-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-03.
  • Qoçuları və qəhrəmanlıqları məşhur Maştağa
  • Təkrarı olmayan tarixi abidə məhv edilir – Sakinlər qədim abidəni “zibil qutusuna”çevirib
   Bakı şəhəri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
   Qəsəbə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 01, 2021
maştağa, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, bakının, sabunçu, rayonunda, şəhər, tipli, qəsəbə, sıra, tarixi, fərziyyələrə, görə, qəsəbə, sakinlərinin, soykökündə, böyük, kiri. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mastaga Bakinin Sabuncu rayonunda seher tipli qesebe 1 Bir sira tarixi ferziyyelere gore 2 3 qesebe sakinlerinin soykokunde Boyuk Kiri doyusde meglub eden ve V VI esrlerde Xezer sahillerinde meskunlasan qedim koceri Turk tayfasi durur MastagaGerb40 31 43 sm e 50 00 37 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Sabuncu rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 19 mEhalisiEhalisi 43 700 nef 2013 Mastaga Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Medeniyyeti 3 Ehalisi 4 Iqtisadiyyati 5 Infrastrukturu 6 Taninmis sexsleri 7 Goruntuler 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerTarixi Redakte Mastaganin gerbi Baki seherinin en boyuk yasayis meskenlerinden biri hesab olunan 6 min hektara qeder eraziye malik 4 Mastaga kendi sonralar qesebeye cevrilib qedim bir tarixe malikdir Burada Azerbaycanin qedim adet ve eneneleri inam ve etiqadlari mifoloji tesevvurleri sifahi edebiyyati qorunub saxlanmaqdadir Daha dogrusu kendin ehalisi butun bunlari nesilbenesil bir birine oturur ve en gozel ermagan kimi bu gun de yasadir Mastaga kendi oz tarixini burada ucaldilmis tarixin das yaddasina cevrilmis memarliq abideleri ile de tesdiqleyir Lakin teessufler olsun ki kendde genis arxeoloji qazintilar aparilmadigindan tarixi faktlarin elme tohfesi qenaetbexs deyildir Mastaganin orta esrlerden beri 27 hamami 21 ovdani mudafie qalasi 20 mescidinin insaasi tarixi erazisinin iri miqyasli ictimai tikililerle zengin olmasi onu Bakidan sonra ikinci yere qoyurdu Bir mehellede 5 mescidin 7 hamamin 5 ovdanin olmasi Abseronda istisna hal idi 5 Mastaga sozu bu kendin ozunden evvel yaranib Gorkemli Azerbaycan tarixcisi Abbasqulu aga Bakixanov Gulustan i Irem eserinde Mastaga toponiminin massaget sozunden yaranmasi fikrini ireli surmusdur Azerbaycan xalqinin soykokunde muhum rol oynayan bu tayfa eramizdan evvel VI V esrlerde movcud olub Bu toponimin diger menasini da Abbasqulu aga Bakixanov Gulustani Irem eserinde Mesedi aga kimi vermisdir Baki xani Mirze Mehemmed xan vaxtile burada mohtesem bir qala tikdirmisdir Hetta qalanin yaninda mescid de olub Oten esrin 20 ci illerinde dagidilmisdir Kendin etrafinda aparilan qazintilar zamani mis sikkeler askar edilmisdir Tedqiqatcilar bildirirler ki kendin qedim tarixi var Teessuf ki yadelli isgalcilarin basqinina meruz qalan Mastaga defelerle dagidilmisdir Stepan Razinden tutmus 1668 Stepan Saumyana kimi 1915 1918 bu qedim kende kimler divan etmemisdir 6 Medeniyyeti RedakteMastaga Bakinin memarliq merkezlerinden biri olub Mastaga hem de gorkemli ruhanilerin elm medeniyyet ve senet adamlarinin veteni olmusdur Ehalisi Redakte AzStat in 1 yanvar 2013 cu il tarixine olan resmi melumata esasen qesebede texminen 43 7 min nefer ehali yasayir 7 Tarixi dovrun tehlillerine gore orta esrlerde bu kendin eyalet seheri olmasi ehtimal olunur Mastaga ehalisinin sayi haqqinda ilk melumatlar XIX esrin evvellerine aid olsada bu kendin ehalisi orta esrlerde defelerle cox olmusdur Mastagada evlerin sayi 1849 cu ilde 854 1886 ci ilde 1137 ve 1921 ci ilde 1260 idi Ehali sayi 1842 ci ilde 3619 nefer idi ve Baki kendleri arasinda bu saya gore1 ci olsada sonraki illerde daha suretle artmis 1886 ci ilde 6179 1904 ci ilde 7784 1913 cu ilde 8730 1926 ci ilde 8220 ve 1939 cu ilde 11642 nefer olmusdur 1913 cu ilde Baki kendleri arasinda meden zavod rayonu erazisine aid olan kendleri saymasaq ehali sayina gore yene 1 ci yerde idi Sovet dovru quruculuq abadliq isleri kendde meskunlasmani suretlendirmis burada en suretli artim olmusdur Ehali sayi 1959 cu ilde 16 9 min 1970 ci ilde 22 2 min 1979 cu ilde 31 9 min 1989 cu ilde 40 2 min 1999 cu ilde 38 9 min 2009 cu ilde 43 7 min ve 2016 ci ilde 45 1 min nefer olmusdur 5 Iqtisadiyyati RedakteEkincilik ticaret Infrastrukturu RedakteQesebede parklar olimpiya kompleksi medeniyyet ve gencler evi 7 sayli seher xestexanasi poliklinika 1 sayli ruhi xestexana internat pese ve musiqi mektebleri 2 ATS poct menteqesi 2 kitabxana sadliq saraylari kafe restoranlar muasir ticaret merkezleri ve d sosial binalar fealiyyet gosterir Qesebede 8 mektebde 7542 sagird tehsil alir ve 6 usaq bagcasinda 446 usaq terbiye alir 2011 Savalan erazisinde yeni mekteb ve bagca tikilmisdir Mekteblerin coxu qesebenin kohne hissesinde yerlesdiyi ucun yeni salinan meskenlerde mekteb ve usaq bagcalarina boyuk ehtiyac vardir Qesebede istehsalat muessiselerinden zeytun yagi istehsal eden muessise hazirda Gilan Holdinqe mexsusdur ticaret avadanligi ve metal konstruksiyalar zavodu yeyinti senayesine aid olan et kesimi kend teserrufati emal muessisesi corek sexi qadin geyimler fabriki fealiyyet gosterir kicik muessiseler vardir Mastagada mesgulluq probleminin helli ucun burani beynelxalq ehemiyyetli turizm merkezine cevirmek imkanlari vardir Tarixi abidelerin coxlugu tekrarlanmayan memarliq abideleri mescidler pirler hamamlar ovdanlar ve d burani Iceriseherden sonra 2 ci boyuk turizm mekanina cevrilmesi ucun genis imkanlar aca biler Qesebede xalq senetkarliq merkezinin xalcaciliq aqro senaye ve d muessiselerin acilmasi problemlerin hellinde genis imkanlar yaradar 5 Taninmis sexsleri RedakteHeybet Heybetov General ikinci dunya muharibesi veterani Memmed Eliyev fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Agarefi Agayev kimya elmleri doktoru professor Yasar Nuri Azerbaycanin xalq artisti Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Mukafati laureati Elibaba Memmedov Azerbaycanin xalq artisti xanende professor Salam Qedirzade Azerbaycan yazicisi jurnalist edib Boyukaga Qasimzade sair tercumeci 1939 cu ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Ehmedaga Ehmedov taninmis Nizamisunas Ramiz Abdullayev sair dramaturq Qizil qelem mukafati laureati Seyxulislam Axund Ebdusselam Axundzade 1895 1907 ci illerde Qafqazin Seyxulislami mulki musavir muellim yazici Agaselim Cildag meyxana ustasi Sohret ordeni laureati Mesedibaba Aydemirov meshur meyxanaci Memmedsadiq Nuriyev Azerbaycan aktyoru Yasar Nurinin atasi Elcin Atakisiyev meshur meyxanaci Agamirze meshur meyxanaci Agaselim Cildagin telebesi meyxana ustadi Kerim meshur meyxanaci Memmed Memmedyarov dovlet xadimi inqilabci Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurmaq ugrunda feal mubariz Hacaga Abbasov aktyor 1929 1937 ci illerde Baki Teatr Tehnikumunun direktoru Azerbaycan Incesenet Isleri Idaresi Teatr sobesinin reisi xalq artisti Ibrahim Quliyev hekim tibbi xidmet leytenanti 1941 1945 Boyuk Veten muharibesi istirakcisi Mircavad Axundzade Azerbaycanin birinci pesekar fotoqrafi Seyidaga Axundzade tarixci Muxtar Bisavad sair Mecmeus suera edebi meclisinin uzvu Qurd Cebrayil taninmis qanuni ogru Arxadan vurulan zerbe bedii filminin esas personajlarindan biri Atababa Hicri sair muellim Memmed Elili Azerbaycan aktyoru ve rejissoru Azerbaycanin emekdar incesenet xadimi aktyor Qorxmaz Elilinin atasi Qorxmaz Elili Azerbaycan aktyoru Azerbaycan Estrada Teatrinin yaradicisi Abbasaga Quliyev 1941 1945 Boyuk Veten muharibesi istirakcisi Mastaga qesebesi Xalq Deputatlari Sovetinin sedri Vuqar Ebdulov meshur meyxanaciGoruntuler Redakte Mastaga medeniyyet merkezi Haci Aslan mescidi Eldar qalasiIstinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh Bakixanov Abbasqulu Aga 1951 Gulustani Irem Baki Elmler Akademiyasi Nesriyyati Azerbaycan Respublikasi Baki Seheri Sabuncu Rayon Icra Hakimiyyeti Mastaga qesebesi http sabunchu ih gov az page 236 html Tribuna 10 mart 2001 ci il 1 2 3 R Eliyeva E Bedelov Abseronda meskunlasma ve memarliq Baki Avropa 2016 264 seh Baki kendleri olu kecid Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi 2013 cu ilin evveline iqtisadi ve inzibati rayonlar elece de seher yasayis menteqeleri uzre ehalinin cins bolgusunde sayi Arxivlesdirilib 2014 07 02 at the Wayback Machine min nefer Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Mastaga ile elaqeli mediafayllar var Mastaga mescidinin axundu Bele getse mescid tamamile siradan cixacaq VIDEO azerb islamazeri az 2017 03 03 2017 03 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 03 Qoculari ve qehremanliqlari meshur Mastaga Tekrari olmayan tarixi abide mehv edilir Sakinler qedim abideni zibil qutusuna cevirib Baki seheri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Qesebe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Mastaga amp oldid 6035028, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.