fbpx
Wikipedia

Həsən xan Qubalı

Həsən xan (1784, Quba şəhəri – 1803, Dərbənd) — Quba xanı Fətəli xanın kiçik oğlu, dövlət xadimi.

Həsən xan
azərb. Həsən xan Fətəli xan oğlu Qubalı
Salyan naibi
1791 — 1796
Sələfi Şeyxəli ağa
Dərbənd hakimi
1799 — 1803
Xələfi İmamqulu bəy
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Quba şəhəri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Dərbənd şəhəri
Dəfn yeri Dərbənd şəhəri
Atası Fətəli xan
Anası Gülpəri xanım

Həyatı

1784-cü ildə Quba şəhərində anadan olmuşdur. İlisu sultanının qızı Gülpəri xanım Həsən xanın anasıdır.

1791-ci ildə Əhməd xan Qubada vəfat etdi. Onun Salyan naibi olan 13 yaşlı qardaşı Şeyxəli Qubaya gəlib xan taxtına yiyələndi və öz yerinə yeddi yaşlı qardaşı Həsən ağanı təyin etdi. 1796-cu ilə qədər Salyan naibi olan Həsən ağa, sonralar Dərbəndin idarəçiliyi uğrunda mübarizə aparmışdır.

1796-cı ildə Alpan və Quba ətrafında baş verən döyüşlərdən sonra Rusiya Həsən ağanı İlisudan çağıraraq Quba taxtına çıxardı. Noyabrın 3-də Həsən ağa Quba xanı elan edildi. Həsən xan azyaşlı olduğundan Baş komandanın müəyyənləşdirdiyi bir neçə ağsaqqal Quba xanlığının idarəsini həyata keçirməli idi. 1796-1797-ci illərdə Rusiyanın dəstəyi ilə Quba şəhərində hakimiyyəti əlinə alsa da, Şeyxəli xanın nüfuzunun çox olması ona bu ərazilərdə möhkəmlənməyə çətinlik yaratdı. Bulqakov 1797-ci il martın 12-də yazırdı ki, “Həsən xan əhalinin Şeyxəli xana tərəfdar olduğunu görüb Qubadan Dərbəndə köçmüşdür. Şeyxəli xan əhaliyə məktublar göndərərək rus qoşunları xanlıq ərazisini tərk etməkdə olduğu üçün yenidən ona tabe olmalarını tələb edirdi.

Rus hökuməti 28 avqust 1801-ci il tarixli fərmanla Həsən xanı Dərbənd, Şeyxəli xanı isə Quba hakimi kimi tanıdı. Bir müddət sonra Şeyxəli xan Həsən xanın idarəçiliyində olan Ulus mahalına hücum edərək, bir neçə kəndin əhalisini Qubaya köçürdü. Beləliklə, Həsən xanın idarəçiliyində yalnız Dərbənd şəhəri qaldı. Rus çarının 28 avqust 1800-cu il tarixli buyruğunda bir çox Azərbaycan xanlarına və Dağıstan hakimlərinə, o cümlədən Şeyxəli xan və Həsən xana öz aralarında sülh münasibətləri yaratmaları buyrulmuşdu. Bu buyruğun müəyyən nəticəsi oldu. Şeyxəli xan və Həsən xan Samur çayının sahilində görüşüb barışdılar və onların hər biri öz torpaqlarına geri döndü.

1803-cü ildə Həsən xan ağır xəstələnərək vəfat etdi. Şeyxəli xan Dərbəndə getdi və Həsən xanı hörmətlə dəfn etdi. İmamqulu bəyi Dərbənd naibi təyin edib Bakıya qayıtdı.

Mənbə

  • Mustafazadə Tofiq. Quba xanlığı. Bakı, Elm; 2005, 480 səh.. + 1 xəritə
  • В. Н., Левиатов (1948). Очерки из истории Азербайджана в XVIII веке. Баку: Изд-во Академии наук Азербайджанской ССР.

həsən, qubalı, həsən, 1784, quba, şəhəri, 1803, dərbənd, quba, xanı, fətəli, xanın, kiçik, oğlu, dövlət, xadimi, həsən, xanazərb, həsən, fətəli, oğlu, qubalı, salyan, naibi1791, 1796sələfi, şeyxəli, ağadərbənd, hakimi1799, 1803xələfi, imamqulu, bəyşəxsi, məlum. Hesen xan 1784 Quba seheri 1803 Derbend Quba xani Feteli xanin kicik oglu dovlet xadimi Hesen xanazerb Hesen xan Feteli xan oglu Qubali Salyan naibi1791 1796Selefi Seyxeli agaDerbend hakimi1799 1803Xelefi Imamqulu beySexsi melumatlarDogum tarixi 1784Dogum yeri Quba seheriVefat tarixi 1803Vefat yeri Derbend seheriDefn yeri Derbend seheriAtasi Feteli xanAnasi Gulperi xanimHeyati Redakte1784 cu ilde Quba seherinde anadan olmusdur Ilisu sultaninin qizi Gulperi xanim Hesen xanin anasidir 1791 ci ilde Ehmed xan Qubada vefat etdi Onun Salyan naibi olan 13 yasli qardasi Seyxeli Qubaya gelib xan taxtina yiyelendi ve oz yerine yeddi yasli qardasi Hesen agani teyin etdi 1796 cu ile qeder Salyan naibi olan Hesen aga sonralar Derbendin idareciliyi ugrunda mubarize aparmisdir 1796 ci ilde Alpan ve Quba etrafinda bas veren doyuslerden sonra Rusiya Hesen agani Ilisudan cagiraraq Quba taxtina cixardi Noyabrin 3 de Hesen aga Quba xani elan edildi Hesen xan azyasli oldugundan Bas komandanin mueyyenlesdirdiyi bir nece agsaqqal Quba xanliginin idaresini heyata kecirmeli idi 1796 1797 ci illerde Rusiyanin desteyi ile Quba seherinde hakimiyyeti eline alsa da Seyxeli xanin nufuzunun cox olmasi ona bu erazilerde mohkemlenmeye cetinlik yaratdi Bulqakov 1797 ci il martin 12 de yazirdi ki Hesen xan ehalinin Seyxeli xana terefdar oldugunu gorub Qubadan Derbende kocmusdur Seyxeli xan ehaliye mektublar gondererek rus qosunlari xanliq erazisini terk etmekde oldugu ucun yeniden ona tabe olmalarini teleb edirdi Rus hokumeti 28 avqust 1801 ci il tarixli fermanla Hesen xani Derbend Seyxeli xani ise Quba hakimi kimi tanidi Bir muddet sonra Seyxeli xan Hesen xanin idareciliyinde olan Ulus mahalina hucum ederek bir nece kendin ehalisini Qubaya kocurdu Belelikle Hesen xanin idareciliyinde yalniz Derbend seheri qaldi Rus carinin 28 avqust 1800 cu il tarixli buyrugunda bir cox Azerbaycan xanlarina ve Dagistan hakimlerine o cumleden Seyxeli xan ve Hesen xana oz aralarinda sulh munasibetleri yaratmalari buyrulmusdu Bu buyrugun mueyyen neticesi oldu Seyxeli xan ve Hesen xan Samur cayinin sahilinde gorusub barisdilar ve onlarin her biri oz torpaqlarina geri dondu 1803 cu ilde Hesen xan agir xestelenerek vefat etdi Seyxeli xan Derbende getdi ve Hesen xani hormetle defn etdi Imamqulu beyi Derbend naibi teyin edib Bakiya qayitdi Menbe RedakteMustafazade Tofiq Quba xanligi Baki Elm 2005 480 seh 1 xerite V N Leviatov 1948 Ocherki iz istorii Azerbajdzhana v XVIII veke Baku Izd vo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR Menbe https az wikipedia org w index php title Hesen xan Qubali amp oldid 5800483, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.