Çillə gecəsi (Yəlda gecəsi) (fars. شب چله - shab-e chelle - شب یلدا) — Yer kürəsinin şimal yarımkürəsində, ilin 365 gününün ən uzun gecəsidir. Bu gecə, şəmsi ilinin, dey ayın başlanğıc gecəsi, azər ayının sonuncu gecəsi və 3 ay Novruz bayramına qalmış bir gecədir.
Təbrizdə Çillə gecəsi
40 gün davam edən böyük çillənin (21 dekabr-29 yanvar) ilk günüdür. Sonra 20 günlük kiçik çillə (29 yanvar-18 fevral) gəlir.
Milad tarixi ilə dekabrın 20-dən 21-nə keçən gecədir.
Çillə gecəsindən sonra, yer kürəsinin şimal bölgələrində görünən günəş, ən aşağı vəziyyətə çatandan sonra, ufuqda üç gün hərəkətsiz qalır və dördüncü gün yuxarı qalxır. Bu hadisə 25 dekabr günü, yəni çillə gecəsindən dörd gün sonraya təsadüf edir. Həmin gün, yəni 25 dekabr günü günəş tanrılarının bir çoxunun doğum günüsüdür və həmdə qədim roma təqviminin başlanqıc günü kimi qeyd olunmuşdur. Qədim roma təqvimi miladdan öncə 753cü ildə Rem və Romul tərəfindən icad olunmuşdur, Yuli Sezar tərəfindən dəyişdirilmişdir, Bu təqvim hər 128 ildə bir gün geri qalırdı. Beləki 1582ci ildə, Şimal yarımkürəsində astronomik yazın başlandığı, gecə-gündüz bərabərliyi günü yəni Novruz bayramı günü, 11 mart gününə təsadüf etmişdir. Sonda 4 oktyabr1582 günü papa XIII Qriqorinin göstərişi ilə 11 gün irəli çəkirərək düzəliş olmuşdur.
Hazırda Yuli təqvimi 14 gün geri qalmışdır və bir çox yerlərdə köhnə yeni il bayramını 14 yanvar günündə qeyd edirlər.
Bu təqvim, ilk yaranan tarixindən 1582ci ilədək dəqiq olmaması səbəbi ilə, hazırki miladi təqvimin ilk günü, çillə gecəsinin dörd gün sonrasına təsadüf etmir.
1- Misirdə 3000 il e.ə "Horus", 2- Pars ərazilərində 1200 il e.ə "Mitra" 3- Qədim anadoluda (Frigya-da) 1200 il e.ə "Attis", 4- Hindistanda 900 il e.ə "Krişna", 5- Yunanistanda 500 il e.ə Dionysus, 6-Roma imperiyasında miladın 1ci ilində Jesus (İsa) və bir çox tanrıların 25 dekabrda doğulması, günəşin çillə gecəsindən dörd gün sonraki yuxarı qalxması ilə əlaqədardır və gündüz vaxtının uzanması, baharın gəlməsini və günəşin yenidən dirilməsinin əlaməti olaraq Milad bayramı olaraq hesablanmışdır.
Çillə gecəsi bayramın ideyası işığın qaranlıq üzərində simvolik qələbəsidir. Qədim inanclara görə, həmin gecə xeyir qüvvəsi (Axura Mazda) şər qüvvəsi (Əhrimən) ilə kəskin mübarizə aparmışdır.
Bu gecədə qar yağması çoxlu sevincə səbəb olur. Həmin gecə ailə üzvləri, qohum, dost, tanış səmimiyyətlə bir yerə yığışır və ilin ən uzun gecəsini çoxlu meyvə və şirniyyat yeməklə qeyd edirlər.
Bu gecənin ən əhəmiyyətli atributlarından biri qarpızdır. Belə ki, hər ailə həmin gecə mütləq bir qarpız almalıdır. Əgər yeni evlənənlər varsa, onlara da valideynləri tərəfindən qarpız hədiyyə edilir.
Qoz (cəviz) halvası, kök (həvic) halvası, paxlava, günəbaxan toxumu, meyvələr və şirniyyatlar bu gecə süfrədə olmalıdır.
Xarici keçidlər
Yelda və Çillə
Avqust 12, 2021
çillə, gecəsi, yəlda, gecəsi, fars, شب, چله, shab, chelle, شب, یلدا, kürəsinin, şimal, yarımkürəsində, ilin, gününün, uzun, gecəsidir, gecə, şəmsi, ilinin, ayın, başlanğıc, gecəsi, azər, ayının, sonuncu, gecəsi, novruz, bayramına, qalmış, gecədir, təbrizdə, gü. Cille gecesi Yelda gecesi fars شب چله shab e chelle شب یلدا Yer kuresinin simal yarimkuresinde ilin 365 gununun en uzun gecesidir Bu gece semsi ilinin dey ayin baslangic gecesi azer ayinin sonuncu gecesi ve 3 ay Novruz bayramina qalmis bir gecedir Tebrizde Cille gecesi 40 gun davam eden boyuk cillenin 21 dekabr 29 yanvar ilk gunudur Sonra 20 gunluk kicik cille 29 yanvar 18 fevral gelir Milad tarixi ile dekabrin 20 den 21 ne kecen gecedir Bu gece esasen Iran Azerbaycan Turkiyede qeyd edilir Cille gecesinden sonra yer kuresinin simal bolgelerinde gorunen gunes en asagi veziyyete catandan sonra ufuqda uc gun hereketsiz qalir ve dorduncu gun yuxari qalxir Bu hadise 25 dekabr gunu yeni cille gecesinden dord gun sonraya tesaduf edir Hemin gun yeni 25 dekabr gunu gunes tanrilarinin bir coxunun dogum gunusudur ve hemde qedim roma teqviminin baslanqic gunu kimi qeyd olunmusdur Qedim roma teqvimi miladdan once 753cu ilde Rem ve Romul terefinden icad olunmusdur Yuli Sezar terefinden deyisdirilmisdir Bu teqvim her 128 ilde bir gun geri qalirdi Beleki 1582ci ilde Simal yarimkuresinde astronomik yazin baslandigi gece gunduz beraberliyi gunu yeni Novruz bayrami gunu 11 mart gunune tesaduf etmisdir Sonda 4 oktyabr 1582 gunu papa XIII Qriqorinin gosterisi ile 11 gun ireli cekirerek duzelis olmusdur Hazirda Yuli teqvimi 14 gun geri qalmisdir ve bir cox yerlerde kohne yeni il bayramini 14 yanvar gununde qeyd edirler Bu teqvim ilk yaranan tarixinden 1582ci iledek deqiq olmamasi sebebi ile hazirki miladi teqvimin ilk gunu cille gecesinin dord gun sonrasina tesaduf etmir 1 Misirde 3000 il e e Horus 2 Pars erazilerinde 1200 il e e Mitra 3 Qedim anadoluda Frigya da 1200 il e e Attis 4 Hindistanda 900 il e e Krisna 5 Yunanistanda 500 il e e Dionysus 6 Roma imperiyasinda miladin 1ci ilinde Jesus Isa ve bir cox tanrilarin 25 dekabrda dogulmasi gunesin cille gecesinden dord gun sonraki yuxari qalxmasi ile elaqedardir ve gunduz vaxtinin uzanmasi baharin gelmesini ve gunesin yeniden dirilmesinin elameti olaraq Milad bayrami olaraq hesablanmisdir Cille gecesi bayramin ideyasi isigin qaranliq uzerinde simvolik qelebesidir Qedim inanclara gore hemin gece xeyir quvvesi Axura Mazda ser quvvesi Ehrimen ile keskin mubarize aparmisdir Urmiya Tebriz Erdebil Zencan Xoy Sebister Maraga Naxcivan Seki Gence ve diger seherler ve coxlu sayda Azerbaycan kendleri bu geceni qeyd edirler Iranda azerbaycanli fars kurd lur beluc ereb ve turkmenler bu geceni xususi sovq ile qeyd edirler Bu gecede qar yagmasi coxlu sevince sebeb olur Hemin gece aile uzvleri qohum dost tanis semimiyyetle bir yere yigisir ve ilin en uzun gecesini coxlu meyve ve sirniyyat yemekle qeyd edirler Bu gecenin en ehemiyyetli atributlarindan biri qarpizdir Bele ki her aile hemin gece mutleq bir qarpiz almalidir Eger yeni evlenenler varsa onlara da valideynleri terefinden qarpiz hediyye edilir Qoz ceviz halvasi kok hevic halvasi paxlava gunebaxan toxumu meyveler ve sirniyyatlar bu gece sufrede olmalidir Xarici kecidler RedakteYelda ve CilleMenbe https az wikipedia org w index php title Cille gecesi amp oldid 5853586, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
