Uzurpasiya (lat.usurpatio - yiyələnmək) — hakimiyyətin bir nəfər, bir qurum və ya bir qrup adam tərəfindən zor gücünə, qanunsuz ələ keçirilməsi. Bunun icraçısı isə uzurpator adlanır.
Hakimiyyətin bir qanadının digər qanadının səlahiyyətlərini uzurpasiya etmək, hakimiyyətin parçalanmasının qarşısının alınması cəhdi kimi qəbul olunur.
Tarixi xronologiyada Qədim Roma və Bizans imperatorları iki qrupa: qanuni imperatorlara və uzurpator imperatorlara bölünür. Roma papaları da bu prinsiplə qanunı papalara və antipapalara bölünürlər. Tarixdə qanuni hakimiyyətə çatmağın yolu sələf-xələf prinsipinə əsaslanır. Qanunsuz yol isə saray çevrilişlərinə, hökmdarın və xələfinin cismən yox edilməsinə, vətəndaş müharibəsi dalğası üzərində hakimiyyətə gəlmə prinsipinə əsaslanır. Parçalanmış dövlətdə bir neçə iddiaçı, ya rəqib hökmdar peyda olarsa, onda qalib gələn hökmdar bir növ "qanuni imperator", yerdə qalanlar isə uzurpator imperatorlar sayılırlar. Lakin istisna hallar da mövcuddur. Misal olaraq Flavi Yoann 423-425-ci illərdə Qərbi Roma imperatoru olsa da o, uzurpator kimi qəbul olunur.
Digər bir misal, 284-cü ilə qədər bir uzurpator kimi Roma imperatoru olmuş Diokletian rəqibi Karinə qalib gələrək, artıq 285-ci ildən qanuni imperator kimi qəbul edilmişdir.
V. O. Klyuçevski II Yekaterınanın ıqtıdarı uzurpasıya etməsini belə xarakterizə edirdi:
Yekaterina hakimiyyəti ikiqat tutmuşdur: ərindən hakimiyyəti almış və onu yeganə xələfi olan oğluna ötürməmişdir.
Antik dövr
Tiraniya (yun.τυραννίς tyrannís ) Antik dövrədə Yunanıstanda hökmranlıq forması, icraçısı isə tiran (zor gücünə hakimiyyətə gələnə, zülmkar) uzurpatorun ekvivalenti sayılır.
Maqn Maksim (383 — 28 avqust388) Edame edilmiştir. Maqn Maksim senator və keçmiş konsul olmuş, imperator Aleksandr Sever öldükdən sonra sələf yeni imperator I Maksimə sui qəsd hazırlayaraq hakimiyyəti öz əlinə almağa cəhd göstərmiş.
Flavi Yevgeni (392 — 394) II Valentinianın müəmmalı ölümündən sonra imperatorun dəftərxana rəisi Flavi Yevgeni hərbi magistr Flaviy Arboqastın dəstəyi ilə özünü 392 ci ildə Qərbi Roma imperatoru elan edir. Şərqi Romada bunu uzurpasiya hesab edirlər. Şərqi Roma imperatoru I Feodosi müdaxilə edərək uzurpator 394 cü ildə tutularaq edam edilir.
↑ Ключевский В. Курс русской истории. Лекция LXXVI
↑ Liste der römischen Kaiser der Antike[ölü keçid]
2. Übung 5, Teil 2: Die politisch-publizistische Kampagne Caesars zur Rechtfertigung seiner gegen die traditionelle römische Verfassung gerichteten Usurpation i. J. 49 v. Chr.
Usurpation Gaius Iulius Caesar
Gaius Julius Caesar Octavianus Augustus
Usurpationen in der Spätantike: Akten des Kolloquiums "Staatsstreich und ...
Еще французские просветители, для которых Август был узурпатором и душителем республики, отзывались о нем резко отрицательно
The Emperor Diocletian
Eugenius, Flavius, Usurpator 392-394
Zustand des russischen Reiches und Beziehungen desselben zu den Nachbarstaaten bei Katharinas Regierungsantritt
"Узурпатором власти"[ölü keçid]
Napoleon and English Romanticism
Русским войскам, освободившим Париж от узурпатора Наполеона, установят 3 памятника во Франции
Avqust 03, 2021
uzurpasiya, usurpatio, yiyələnmək, hakimiyyətin, nəfər, qurum, qrup, adam, tərəfindən, gücünə, qanunsuz, ələ, keçirilməsi, bunun, icraçısı, isə, uzurpator, adlanır, dövlət, idarəetmə, formalarıaristokratiyademokratiyatəqlidçi, demokratiya, liberal, demokratiya. Uzurpasiya lat usurpatio yiyelenmek hakimiyyetin bir nefer bir qurum ve ya bir qrup adam terefinden zor gucune qanunsuz ele kecirilmesi Bunun icracisi ise uzurpator adlanir Dovlet idareetme formalariAristokratiyaDemokratiyaTeqlidci demokratiya Liberal demokratiya Numayendeli demokratiya Birbasa demokratiya Burjua demokratiyasi Despotizm Cemahiriyye DiarxiyaDiktaturaHerbi diktatura Fasist diktaturasi Kleptokratiya Korporatokratiya MeritokratiyaMonarxiyaMutleq monarxiya Uzurpasiya Konstitusiyali monarxiya Dualistik monarxiya Parlament monarxiyasi Silki numayendeli monarxiya Netokratiya Birpartiyali sistem Oliqarxiya Oxlokratiya PlutokratiyaRespublikaParlament respublikasi Prezident respublikasi Qarisiq respublika Teokratiya Texnokratiya TiraniyaredakteHakimiyyetin bir qanadinin diger qanadinin selahiyyetlerini uzurpasiya etmek hakimiyyetin parcalanmasinin qarsisinin alinmasi cehdi kimi qebul olunur Tarixi xronologiyada Qedim Roma ve Bizans imperatorlari iki qrupa qanuni imperatorlara ve uzurpator imperatorlara bolunur Roma papalari da bu prinsiple qanuni papalara ve antipapalara bolunurler Tarixde qanuni hakimiyyete catmagin yolu selef xelef prinsipine esaslanir Qanunsuz yol ise saray cevrilislerine hokmdarin ve xelefinin cismen yox edilmesine vetendas muharibesi dalgasi uzerinde hakimiyyete gelme prinsipine esaslanir Parcalanmis dovletde bir nece iddiaci ya reqib hokmdar peyda olarsa onda qalib gelen hokmdar bir nov qanuni imperator yerde qalanlar ise uzurpator imperatorlar sayilirlar Lakin istisna hallar da movcuddur Misal olaraq Flavi Yoann 423 425 ci illerde Qerbi Roma imperatoru olsa da o uzurpator kimi qebul olunur Diger bir misal 284 cu ile qeder bir uzurpator kimi Roma imperatoru olmus Diokletian reqibi Karine qalib gelerek artiq 285 ci ilden qanuni imperator kimi qebul edilmisdir V O Klyucevski II Yekaterinanin iqtidari uzurpasiya etmesini bele xarakterize edirdi Yekaterina hakimiyyeti ikiqat tutmusdur erinden hakimiyyeti almis ve onu yegane xelefi olan ogluna oturmemisdir 1 Antik dovr RedakteTiraniya yun tyrannis tyrannis Antik dovrede Yunanistanda hokmranliq formasi icracisi ise tiran zor gucune hakimiyyete gelene zulmkar uzurpatorun ekvivalenti sayilir Aristotele gore hokmranliq sxemi Iqtidar sayi Legitim IllegitimTek basina Monarxiya TiraniyaQrupun iqtidari Aristokratiya OliqarxiyaCoxlugun iqtidari Politiya DemokratiyaUzurpatorlar 2 RedakteQay Yuli Sezar 3 4 e e 100 e e 44 Oktavian Avqust 5 6 7 e e 63 14 Van Man cin 王莽 pinyin Wang Măng 9 23 cu illerde Cin imperatoru Edame edilmistir Diokletian 8 284 305 284 cu ile qeder bir uzurpator kimi Roma imperatoru olmusdur Tiberi 2 e e 14 37 Maqn Maksim 383 28 avqust 388 Edame edilmistir Maqn Maksim senator ve kecmis konsul olmus imperator Aleksandr Sever oldukden sonra selef yeni imperator I Maksime sui qesd hazirlayaraq hakimiyyeti oz eline almaga cehd gostermis Flavi Yevgeni 9 392 394 II Valentinianin muemmali olumunden sonra imperatorun defterxana reisi Flavi Yevgeni herbi magistr Flaviy Arboqastin desteyi ile ozunu 392 ci ilde Qerbi Roma imperatoru elan edir Serqi Romada bunu uzurpasiya hesab edirler Serqi Roma imperatoru I Feodosi mudaxile ederek uzurpator 394 cu ilde tutularaq edam edilir Gildo 397 398 Afrikada uzurpator II Yekaterina 1 10 11 1729 1796 Rusiya imperatricasi Napoleon Bonapart 12 13 1799 1815 Fransa imperatoruIstinadlar Redakte 1 2 Klyuchevskij V Kurs russkoj istorii Lekciya LXXVI 1 2 Liste der romischen Kaiser der Antike olu kecid 2 Ubung 5 Teil 2 Die politisch publizistische Kampagne Caesars zur Rechtfertigung seiner gegen die traditionelle romische Verfassung gerichteten Usurpation i J 49 v Chr Usurpation Gaius Iulius Caesar Gaius Julius Caesar Octavianus Augustus Usurpationen in der Spatantike Akten des Kolloquiums Staatsstreich und Eshe francuzskie prosvetiteli dlya kotoryh Avgust byl uzurpatorom i dushitelem respubliki otzyvalis o nem rezko otricatelno The Emperor Diocletian Eugenius Flavius Usurpator 392 394 Zustand des russischen Reiches und Beziehungen desselben zu den Nachbarstaaten bei Katharinas Regierungsantritt Uzurpatorom vlasti olu kecid Napoleon and English Romanticism Russkim vojskam osvobodivshim Parizh ot uzurpatora Napoleona ustanovyat 3 pamyatnika vo FranciiMenbe https az wikipedia org w index php title Uzurpasiya amp oldid 5744722, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
