Tomas Hobbs (ing.Thomas Hobbes; 5 aprel1588(1588-04-05)[…], Westport[d], İngiltərə krallığı – 4 dekabr1679(1679-12-04)[…], Ault Hucknall[d], Derbişir[d]) — məşhur ingilis filosofu və siyasi mütəfəkkiri , XVII əsr İngiltərəsində dramatik hadisələrin fəal iştirakçılarından olmuşdur. Monarxist olan Hobbs parlament tərəfdarlarından canını qurtararaq Fransaya mühacirət edib orada gənc II Karlın (edam edilmiş I Karlın oğlu) tərbiyəçisi olur. O, 1651-ci ildə vətənə qayıdır və Kromvelin respublikaçı hökuməti ilə barışır. Hobbs özünün başlıca əsərlərində (Fəlsəfənin əsaslar (1642); Leviafan (1651); ―Begemot (1668)) İctimai müqavilənin yeni nəzəriyyəsini irəli sürür. Bu yeni nəzəriyyə onun rədd etdiyi İngiltərə inqilabı hadisələrinin təhlili nəticəsində meydana gəlmişdi. Hobbsun həll etməyə çalışdığı başlıca məsələ vətəndaş iğtişaşlarının səbəbi və onların qarşısının alınmasından ibarət idi.
O, dövlət və siyasi hakimiyyəti problemlərini «Leviafan, və ya Materiya, kilsə və vətəndaş dövlətinin forma və hakimiyyəti» adlı əsərində araşdırmışdır. Hobbs dövləti "süni cisim" ilahi varlıq olaraq deyil, insan fəaliyyətinin məhsulu kimi dəyərləndirirdi. Hobbsa görə dövlət «təbii vəziyyət»dən yaranan «ictimai müqavilə» əsasında meydana gəlmişdir. Bu zaman hər tərəfə dağılmış insanlar «hamının hər kəsə qarşı müharibəsi» vəziyyətində idilər.
İctimai müqavilə əsasında azadlıqlarını könüllü şəkildə məhdudlaşdıraraq müəyyən vətəndaşlar sülhü qorumaq, rifaha nail olmaq kimi hüquqlarını hökmdarların (və ya dövlət orqanlarının) ixtiyarına buraxırlar. Filosofun fikrincə, icitimai müqavilə cəmiyyətin və dövlətin eyni vaxtda yaranmasına səbəb olmuşdur. Bunun vasitəsilə də kütlə mütəşəkkil cəmiyyətə çevrilir və tək sima — dövləti yaradır. Hobbs dövlət təşkilatını canlı orqanizmin quruluşuna bənzədirdi: suverenlik — dövlətin qəlbi, gizli aqentlər — dövlətin gözləri və s. Vətəndaş sülhü onun tərəfindən dövlətin sağlamlığı, üsyanlar və vətəndaş müharibələri isə sonradan dövlətin dağılmasına və məhvinə səbəb olan xəstəliklərlə eyniləşdirilirdi. Hobbsun siyasi idealı dövlətdə suverenliyi və daxili iradə birliyini təmin edən monarxiyadır. Dövlət hakimiyyəti vahiddir və heç nə ilə məhdudlaşmır. Vətəndaş qanunları üzərində dayanır. Bu qanunlar yalnız ondan öz güclərini ala bilərlər.
Hobbsa görə, insan anadan ―təbii hüquqları (Rights of Nature) — tələbatlarının ödənilməsi haqları ilə doğulur. Onlara yaşamaq, başlıca həyat tələbatları, düşmən təcavüzündən qorunmaq haqları daxildir. Təbii haqlar vəhşi, cəmiyyətəqədərki tarixi dövr insanlarını səciyyələndirir, burada hələ nə qanun, nə də mülkiyyət — yalnız hər kəsin özünə lazım olan şeyləri qoparıb almaq haqqı var. İnsan özü özünə hakimlik edir. Və insan təbiəti etibarilə eqoist olduğuna görə hər kəs çalışır ki, daha çox şey ələ keçirsin, buradan da hamının hamıya qarşı müharibəsi başlayır.
Bu müharibənin qarşısını almaq məqsədilə insanlar öz aralarında öz təbii haqlarını, öz qeyri-məhdud azadlıqlarını hamılıqla könüllü məhdudlaşdırmaq haqqında razılığa gəlirlər. İnsanlar onları bir-birindən müdafiə etməli olan bir dövlət yaratmaq haqqında ictimai müqavilə bağlayırlar. Hobbs hər şeyə qadir olan dövləti Leviafanla azman və hər şeyə qadir Bibliya əjdahası ilə eyniləşdirir. Dövlət tam suverenliyə vətəndaşlar üzərində tam hakimiyyətə malikdir. Suveren qanuna tabe deyil, o, qanunları özü yaradır. Suveren yalnız Allah qarşısında məsuldur. Parlament də, aristokratiya da suveren rolunu oynaya bilər, lakin kral olsa, daha yaxşı olardı.
Hobbsun ideyalarını həm mütləqiyyətin, həm də demokratiyanın xeyrinə izah etmək olar. Məsələn, Hobbsun nəzəriyyəsinin belə bir müddəası monarxistlər partiyasının qəzəbinə səbəb oldu ki, dövlət vətəndaşların könüllü razılığı ilə yaradılır və hökmdar vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin edə bilmirsə, hakimiyyətdən salına bilər. Hobbsun ictimai müqaviləsi ədalətli ictimai quruluşa dair antik və orta əsr baxıĢları ilə müqayisədə irəliyə doğru böyük bir addım oldu və liberalizm nəzəriyyəsinin inkişafına təkan verdi.
tomas, hobbs, thomas, hobbes, aprel, 1588, 1588, westport, ingiltərə, krallığı, dekabr, 1679, 1679, ault, hucknall, derbişir, məşhur, ingilis, filosofu, siyasi, mütəfəkkiri, xvii, əsr, ingiltərəsində, dramatik, hadisələrin, fəal, iştirakçılarından, olmuşdur, m. Tomas Hobbs ing Thomas Hobbes 5 aprel 1588 1588 04 05 2 3 4 Westport d Ingiltere kralligi 5 4 dekabr 1679 1679 12 04 2 3 4 Ault Hucknall d Derbisir d 5 meshur ingilis filosofu ve siyasi mutefekkiri XVII esr Ingilteresinde dramatik hadiselerin feal istirakcilarindan olmusdur Monarxist olan Hobbs parlament terefdarlarindan canini qurtararaq Fransaya muhaciret edib orada genc II Karlin edam edilmis I Karlin oglu terbiyecisi olur O 1651 ci ilde vetene qayidir ve Kromvelin respublikaci hokumeti ile barisir Hobbs ozunun baslica eserlerinde Felsefenin esaslar 1642 Leviafan 1651 Begemot 1668 Ictimai muqavilenin yeni nezeriyyesini ireli surur Bu yeni nezeriyye onun redd etdiyi Ingiltere inqilabi hadiselerinin tehlili neticesinde meydana gelmisdi Hobbsun hell etmeye calisdigi baslica mesele vetendas igtisaslarinin sebebi ve onlarin qarsisinin alinmasindan ibaret idi Tomas HobbsThomas HobbesPortretDogum tarixi 5 aprel 1588Dogum yeri IngiltereVefat tarixi 4 dekabr 1679 91 yasinda Vefat yeri IngiltereVetendasligi Ingiltere kralligi 1 Tehsili Maqdalin Kolleci d 1608 Fealiyyeti politoloq riyaziyyatci filosof iqtisadci siyasetci tarixci tercumeci Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Heyati RedakteO dovlet ve siyasi hakimiyyeti problemlerini Leviafan ve ya Materiya kilse ve vetendas dovletinin forma ve hakimiyyeti adli eserinde arasdirmisdir Hobbs dovleti suni cisim ilahi varliq olaraq deyil insan fealiyyetinin mehsulu kimi deyerlendirirdi Hobbsa gore dovlet tebii veziyyet den yaranan ictimai muqavile esasinda meydana gelmisdir Bu zaman her terefe dagilmis insanlar haminin her kese qarsi muharibesi veziyyetinde idiler Ictimai muqavile esasinda azadliqlarini konullu sekilde mehdudlasdiraraq mueyyen vetendaslar sulhu qorumaq rifaha nail olmaq kimi huquqlarini hokmdarlarin ve ya dovlet orqanlarinin ixtiyarina buraxirlar Filosofun fikrince icitimai muqavile cemiyyetin ve dovletin eyni vaxtda yaranmasina sebeb olmusdur Bunun vasitesile de kutle mutesekkil cemiyyete cevrilir ve tek sima dovleti yaradir Hobbs dovlet teskilatini canli orqanizmin qurulusuna benzedirdi suverenlik dovletin qelbi gizli aqentler dovletin gozleri ve s Vetendas sulhu onun terefinden dovletin saglamligi usyanlar ve vetendas muharibeleri ise sonradan dovletin dagilmasina ve mehvine sebeb olan xesteliklerle eynilesdirilirdi Hobbsun siyasi ideali dovletde suverenliyi ve daxili irade birliyini temin eden monarxiyadir Dovlet hakimiyyeti vahiddir ve hec ne ile mehdudlasmir Vetendas qanunlari uzerinde dayanir Bu qanunlar yalniz ondan oz guclerini ala bilerler Hobbsa gore insan anadan tebii huquqlari Rights of Nature telebatlarinin odenilmesi haqlari ile dogulur Onlara yasamaq baslica heyat telebatlari dusmen tecavuzunden qorunmaq haqlari daxildir Tebii haqlar vehsi cemiyyeteqederki tarixi dovr insanlarini seciyyelendirir burada hele ne qanun ne de mulkiyyet yalniz her kesin ozune lazim olan seyleri qoparib almaq haqqi var Insan ozu ozune hakimlik edir Ve insan tebieti etibarile eqoist olduguna gore her kes calisir ki daha cox sey ele kecirsin buradan da haminin hamiya qarsi muharibesi baslayir Bu muharibenin qarsisini almaq meqsedile insanlar oz aralarinda oz tebii haqlarini oz qeyri mehdud azadliqlarini hamiliqla konullu mehdudlasdirmaq haqqinda raziliga gelirler Insanlar onlari bir birinden mudafie etmeli olan bir dovlet yaratmaq haqqinda ictimai muqavile baglayirlar Hobbs her seye qadir olan dovleti Leviafanla azman ve her seye qadir Bibliya ejdahasi ile eynilesdirir Dovlet tam suverenliye vetendaslar uzerinde tam hakimiyyete malikdir Suveren qanuna tabe deyil o qanunlari ozu yaradir Suveren yalniz Allah qarsisinda mesuldur Parlament de aristokratiya da suveren rolunu oynaya biler lakin kral olsa daha yaxsi olardi Hobbsun ideyalarini hem mutleqiyyetin hem de demokratiyanin xeyrine izah etmek olar Meselen Hobbsun nezeriyyesinin bele bir muddeasi monarxistler partiyasinin qezebine sebeb oldu ki dovlet vetendaslarin konullu raziligi ile yaradilir ve hokmdar vetendaslarin tehlukesizliyini temin ede bilmirse hakimiyyetden salina biler Hobbsun ictimai muqavilesi edaletli ictimai qurulusa dair antik ve orta esr baxiGlari ile muqayisede ireliye dogru boyuk bir addim oldu ve liberalizm nezeriyyesinin inkisafina tekan verdi Eserleri RedakteFelsefenin esaslari trilogoya Vetendas haqqinda 1642 Cisim haqqinda 1655 Insan haqqinda 1658 Leviafan yaxud materiya kilse ve vetendas dovletinin forma ve hakimiyyeti 1651 Menbe RedaktePolitologiya Izahli Luget Baki 2007 seh 131 132 Hikmet Hacizade Demokratiya Gedilesi uzun bir yol LIBRIS 2012 lt a href https wikidata org wiki Track P1182 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1798125 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5587 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P906 gt lt a gt 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 4 MacTutor History of Mathematics archive lt a href https wikidata org wiki Track Q547473 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1563 gt lt a gt 1 2 3 4 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 Oxford Dictionary of National Biography C Matthew Oxford OUP 2004 lt a href https wikidata org wiki Track Q17565097 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1415 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5145336 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q34217 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q217595 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Tomas Hobbs amp oldid 5907218, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
