fbpx
Wikipedia

Beşdilim tıs-tıs

Beşdilim tıs-tıs (lat. Acantholimon quinquelobum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

?Beşdilim tıs-tıs
Acantholimon quinquelobum
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Yarımsinif:Kariofillid
Sıra:Qərənfilçiçəklilər
Fəsilə:Plumbaqokimilər
Cins:Tıs-tıs
Növ: Beşdilim tıs-tıs
Elmi adı
Acantholimon quinquelobum Bunge

Şəklin VikiAnbarda
axtarışı
NCBI  
EOL  
IPNI 
TPL 

Təbii yayılması

Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada geniş yayılmışdır. İlk dəfə İranın Xorasan əyalətində təsvir edilmişdir.

Botaniki təsviri

30- 40 sm diametrində, seyrək və yarımkürəşəkilli yastığa malik alçaq koldur. Yarpaqları yaşıl, üçtilli, kənarları kirpikli və kələ- kötürdür. Xarici çiçəkaltlığı daxili çiçəkaltlığından çox qısadır. Daxili çiçəkaltlıqları kasacıq borucuğuna bərabər və ya bir azca ondan qısadır. Kasacığın büküyünün pərdələri kəsimli və qısalmış damarcıqlar arasında yerləşmişlər. Çiçək saplaqları budaqlı, çılpaq və ya aşağı hissədən qısa tükcüklü olub, yarpaqlardan çox hündürdür. Sünbülün oxu azca kələ-kötür olub, qırılandır. Sünbülcüklər 9-10 mm uzunluqdadır. Kasacığın uzunluğu 10 mm-ə qədərdir. Kasacıq borucuğu 6-7 mm uzunluqda olub, çılpaq və büküyü 1,5-2 mm enindədir. Tacı parlaq çəhrayı, ləçəkləri isə çəhrayıdır. May-iyun ayında çiçəkləyir, iyun- iyulda toxumları yetişir.

Ekologiyası

Kserofitdir. Dəniz səviyyəsindən 700-1500 m hündürlükdə yaxşı bitir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. Naxçıvan MR ərazisində beşdilim tıs-tıs əsasən aşağı və orta dağlıq qurşaqlarda, quru, əhəngli, daşlı və çınqıllı yamaclarda (friqanoid bitkiliyində) yayılmışdır. Torpağa tələbkar olmayan, işıqsevən bitkidir.

Azərbaycanda yayılması

SədərəkOrdubad rayonu ərazisində, yamaclarda rast gəlinir.

İstifadəsi

Yastıqvari formasına, çəhrayı çiçəklərinə görə dekorativ bitki kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Dağlıq sahələrin bərkidilməsində istifadə edilə bilər.

Ədəbiyyat

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.

beşdilim, tıs, tıs, acantholimon, quinquelobum, plumbaqokimilər, fəsiləsinin, tıs, tıs, cinsinə, bitki, növü, acantholimon, quinquelobumelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, kariofillidsıra, qərənfilçiçəklilərfəsilə,. Besdilim tis tis lat Acantholimon quinquelobum plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Besdilim tis tisAcantholimon quinquelobumElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif KariofillidSira QerenfilciceklilerFesile PlumbaqokimilerCins Tis tisNov Besdilim tis tisElmi adiAcantholimon quinquelobum BungeSeklin VikiAnbardaaxtarisiNCBI 1526264EOL 5490511IPNI 686105 1TPL kew 2614875 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 EdebiyyatTebii yayilmasi RedakteQafqaz Cenub Qerbi Asiyada genis yayilmisdir Ilk defe Iranin Xorasan eyaletinde tesvir edilmisdir Botaniki tesviri Redakte30 40 sm diametrinde seyrek ve yarimkuresekilli yastiga malik alcaq koldur Yarpaqlari yasil uctilli kenarlari kirpikli ve kele koturdur Xarici cicekaltligi daxili cicekaltligindan cox qisadir Daxili cicekaltliqlari kasaciq borucuguna beraber ve ya bir azca ondan qisadir Kasacigin bukuyunun perdeleri kesimli ve qisalmis damarciqlar arasinda yerlesmisler Cicek saplaqlari budaqli cilpaq ve ya asagi hisseden qisa tukcuklu olub yarpaqlardan cox hundurdur Sunbulun oxu azca kele kotur olub qirilandir Sunbulcukler 9 10 mm uzunluqdadir Kasacigin uzunlugu 10 mm e qederdir Kasaciq borucugu 6 7 mm uzunluqda olub cilpaq ve bukuyu 1 5 2 mm enindedir Taci parlaq cehrayi lecekleri ise cehrayidir May iyun ayinda cicekleyir iyun iyulda toxumlari yetisir Ekologiyasi RedakteKserofitdir Deniz seviyyesinden 700 1500 m hundurlukde yaxsi bitir Iran Turan cografi elementine daxildir Naxcivan MR erazisinde besdilim tis tis esasen asagi ve orta dagliq qursaqlarda quru ehengli dasli ve cinqilli yamaclarda friqanoid bitkiliyinde yayilmisdir Torpaga telebkar olmayan isiqseven bitkidir Azerbaycanda yayilmasi RedakteSederek ve Ordubad rayonu erazisinde yamaclarda rast gelinir Istifadesi RedakteYastiqvari formasina cehrayi ciceklerine gore dekorativ bitki kimi xususi ehemiyyet kesb edir Dagliq sahelerin berkidilmesinde istifade edile biler Edebiyyat RedakteTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Besdilim tis tis amp oldid 5332898, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.