fbpx
Wikipedia

Robert Oppenheymer

Culius Robert Oppenheymer (ing. Julius Robert Oppenheimer, 22 aprel 1904(1904-04-22)[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı18 fevral 1967(1967-02-18)[…], Prinstom, Nyu Cersi) — Kaliforniyanın Berkli Universitetində işləmiş, əslən yəhudi olan amerikalı fizikaçı və fizika professoru. O, Los Alamos Laboratoriyasının başçısı idi. İkinci dünya müharibəsi zamanı hazırlanan Manhetten layihəsində yaradılan atom bombasının "atası" hesab edilir. Həmin vaxtlar daha "körpə" sayılan atom bombasının ilk sınağı 16 iyul, 1945-ci ildə Meksikadakı Triniti sınağında sınanılıb. Daha sonra atom bombasını Yaponiyanın kapitulyasiyasını tezləşdirmək üçün HiroşimaNaqasaki şəhərlərinə atıldı. Oppenheymer bu sınaqdan sonra Baqavad Gitadan "İndi mən ölüməm, aləmlərin məhv edicisinə çevrilmişəm." sözlərini gətirdi.

Robert Oppenheymer
ing. Julius Robert Oppenheimer
Doğum tarixi
Doğum yeri Nyu-York,  ABŞ
Vəfat tarixi (57 yaşında)
Vəfat yeri Prinston, Nyu-Cersi,  ABŞ
Vəfat səbəbi ağciyər xərçəngi
Vətəndaşlığı ABŞ
Milliyyəti Amerikalı
Elm sahəsi Fizika
Elmi dərəcəsi fəlsəfə dоktоru
İş yeri
Alma-mater Harvard Universiteti
Kembric Universiteti
Göttingen Universiteti
Təhsili
Elmi rəhbəri Maks Born
Tanınır Atom bombasının ixtirası
Üzvlüyü
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müharibə başa çatdıqdan sonra, Oppenheymer yeni yaradılmış Amerika Birləşmiş Ştatları Atom Enerjisi Komissiyasının nüfuzlu Baş Məsləhət Komitəsinin sədri oldu. O, mövqeyini nüvə silahının yayılmasına və Sovet İttifaqı ilə nüvə silahı yarışına maneə törətmək üçün nüvə enerjisinə beynəlxalq nəzarətə cəlb etmək üçün istifadə etmişdir. Makkartizm zamanı bir çox siyasətçinin qüsurlarını qınadıqdan sonra 1954-cü ildə təhlükəsizlik rəsmiləşdirilməsi ləğv edildi. Təxminən bir il sonra, prezident Con Kennedi ona Enriko Fermi mükafatını layiq görmüşdür.

Oppenheymerin fizika sahəsindəki nailiyyətlərinə molekulyar dalğa funksiyaları üçün Born-Oppenheymer uyğunlaşması, nüvə ərintisində Oppenheymer-Filips prosesi və kvant tunelinin ilk proqnozu kimi layihələr aiddir. Tələbələri ilə birlikdə, neytron ulduzlarınınqara dəliklərin müasir nəzəriyyəsinə, həmçinin kvant mexanikasına, kvant sahəsinin nəzəriyyəsinə və kosmik şüaların qarşılıqlı təsirlərinə də mühüm töhfələr vermişdir. Bir müəllim və elm insanı olaraq, 1930-cu illərdə yaranmış Amerika nəzəri fizika məktəbinin qurucu atası olaraq xatırlanır. İkinci dünya müharibəsindən sonra o, Nyu-Cersi ştatının Prinston şəhərində yerləşən Ətraflı öyrənmə institutunun direktoru vəzifəsinə keçir.

Erkən həyatı

Uşaqlığı və təhsili

Oppenheymer 22 aprel, 1904-cü ildə Nyu-York şəhərində dünyaya gəlib. 1888-ci ildə Almaniyadan ABŞ-a köçmüş zəngin yəhudi tekstil idxalçısı Culius Oppenheymer və rəssam Ella Fridmanın ailəsində dünyaya göz açmışdır. Onun atasının pula ehtiyacı var idi. Amma onun nə bakalavr təhsili, nə də ingilis dilidə məlumatı var idi. Buna baxmayaraq o yenədə Amerikaya köçdü. Bir tekstil şirkətində işə girdi və on il burada işlədi. Oppenheymerin anasının sənət kolleksiyasında Pablo Pikasso və Eduard Vuillardın əsərləri, həmçinin Vinsent van Qoqun ən azı üç orijinal əsəri mövcüddur. Oppenheymerin özündən kiçik Frank Oppenheymer adlı qardaşı var.

Oppenheymer ilk təhsilini Alkuin Hazırlıq məktəbində almışdır. 1911-ci ildə Etik Mədəniyyət Cəmiyyəti məktəbinə daxil olmuşdur. Bu məktəb Feliks Adler tərəfindən Etik Cəmiyyət hərəkatına dəstək üçün tikilmişdir. Oppenheymerin atası 1907-ci ildən 1915-ci ilədək onun təqaüdçülük heyətində xidmət etmişdir. Oppenheymer ingilisfransız ədəbiyyatı, xüsusilə də mineralogiya ilə maraqlanan bir alim idi. Bir il içində üçüncü və dördüncü sinifləri tamamladı və səkkizinci sinifin yarısını atladı. Təhsil illərinin sonunda kimya ilə maraqlandı. Oppenheymer kimya təhsili aldı, amma Harvard Universiteti tələbələrə tarix, ədəbiyyat, fəlsəfə və ya riyaziyyatıda öyrənməyi tələb edirdi.

Avropadakı araşdırmaları

 
1926-cı ildə Leydendəki Heyke Kamerlinq Onnes laboratoriyası. Oppenheymer ikinci sırada, soldan üçüncü

1924-cü ildə Oppenheymerə, Məsih kollecinə, Kembricə qəbul edildiyi barədə məlumat verildi. Orada Ernest Rezerforddan Kavendiş laboratoriyasında işləmək üçün icazə istədi. Bricman laboratoriyada Oppenheymerin ləngliyi gördükdə onun eksperimental nəzərinin fizika olmadığını etiraf etdi. Rezerford narazı qaldı, amma Oppenheymer yeni təklif ümidiylə Kembricdən getdi. Son olaraq Tomson tərəfindən əsas laboratoriya kursunu tamamladığı halda qəbul edildi. Müəllimi Patrik Blaket ilə bir neçə ildir ələqalərini inkişaf etdirdi. Tətildə dostu Fransis Ferqussonun xatırladığı kimi, Oppenheymer bir dəfə Blaketin stoluna zəhərli kimyəvi maddələrlə dolu alma qoyduğunu etiraf etdi. Ferqusonun hesabı bu hadisənin yeganə detallaşdırılmış halı idi. Oppenheymerin ailəsinə universitet idarəçiliyi tərəfindən xəbərdarlıq edildi.

Oppenheymer, həddindən artıq düşüncə və konsentrasiya dövründə yemək üçün çox siqaret çəkən idi. Onun yoldaşlarından bir çoxu özünü məhv edən meyllər olduğunu təsvir edirdi. Parisdəki dostu Fransis Ferqussonla görüşmək üçün Kembricdəki işindən tətilə çıxdıqda pis bir hadisə baş verdi. Ferqusson Oppenheymerin yaxşı olmadığını gördü. Onu depressiyadan çıxartmağa kömək etmək üçün Ferqusson Oppenheymerə qız yoldaşı olan Franses Keley ilə evlənəcəyini söylədi. Oppenheymer üçün bu yaxşı xəbər olmamışdı. O Ferqussonun üzərinə atlayıb onu boğmağa çalışdı. Ferqussonun asanlıqla hücumdan qaçmasına baxmayaraq bu epizod onu Oppenhqeymerin dərin psixoloji problemlərinə inandırdı. Oppenheymer, həyatı boyu depressiya dövrləri ilə üzləşdi. Bir dəfə qardaşına "Mənim fiziklərdən daha çox dostlara ehtiyacım var" dedi.

1926-cı ildə Oppenheymer, Göttingen Universitetində təhsil almaq üçün Kembricdən ayrıldı. Həmin dövrdə Göttingen Universiteti dünyada teorik fizikanın aparıcı mərkəzlərindən biri idi. Oppenheymer, Verner Haysenberq, Paskal Cordan, Volfqan Pauli, Paul Dirak, Enriko Fermi və Eduard Teller kimi böyük uğurlar qazanmış alimlərlə dostlaşdı. O, müzakirələrdə çox həvəsli, bəzən seminar sessiyalarının keçirilməsi nöqteyi-nəzərindən tanınırdı.

İstinadlar

  1. https://www.nndb.com/people/808/000047667/
  2. Anguera J. E. Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana — Editorial Espasa, 1905. — Vol. Suplemento 1967-1968. — P. 382. — ISBN 978-84-239-4500-9
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4889455"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17629741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q610760"></a>
  3. Mathematics Genealogy Project — 1997.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P549"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
  4. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  5. http://www.nndb.com/people/808/000047667/
  6. Discogs — 2000.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6080"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2206"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1955"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9218"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1954"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1953"></a>
  7. Оппенгеймер Роберт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  8. Hijiya, James A. (June 2000). (PDF). Proceedings of the American Philosophical Society. 144 (2). ISSN 0003-049X. November 26, 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 23, 2013.
  9. Cassidy, 2005. səh. 5–11
  10. Bird, 2005. səh. 12
  11. Cassidy, 2005. səh. 16, 145
  12. Cassidy, 2005. səh. 35
  13. Cassidy, 2005. səh. 23, 29
  14. Cassidy, 2005. səh. 16–17
  15. Cassidy, 2005. səh. 90–92
  16. Cassidy, 2005. səh. 94
  17. Bird, 2005. səh. 46
  18. Bird, 2005. səh. 39–40, 96, 258
  19. Smith, 1980. səh. 91
  20. Smith, 1980. səh. 135
  21. Cassidy, 2005. səh. 108

Mənbələr

  • J. Robert Oppenheimer and the American Century. New York: Pi Press. 2005. ISBN 0-13-147996-2.. (#first_missing_last)
  • Bird, Kai (2005), American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer, Alfred A. Knopf, ISBN 0-375-41202-6
  • Smith, Alice Kimball (1980), Robert Oppenheimer: Letters and recollections, Harvard University Press, ISBN 0-8047-2620-5

robert, oppenheymer, culius, julius, robert, oppenheimer, aprel, 1904, 1904, york, york, ştatı, fevral, 1967, 1967, prinstom, cersi, kaliforniyanın, berkli, universitetində, işləmiş, əslən, yəhudi, olan, amerikalı, fizikaçı, fizika, professoru, alamos, laborat. Culius Robert Oppenheymer ing Julius Robert Oppenheimer 22 aprel 1904 1904 04 22 4 5 6 Nyu York Nyu York stati 7 18 fevral 1967 1967 02 18 7 4 5 Prinstom Nyu Cersi 7 Kaliforniyanin Berkli Universitetinde islemis eslen yehudi olan amerikali fizikaci ve fizika professoru O Los Alamos Laboratoriyasinin bascisi idi Ikinci dunya muharibesi zamani hazirlanan Manhetten layihesinde yaradilan atom bombasinin atasi hesab edilir Hemin vaxtlar daha korpe sayilan atom bombasinin ilk sinagi 16 iyul 1945 ci ilde Meksikadaki Triniti sinaginda sinanilib Daha sonra atom bombasini Yaponiyanin kapitulyasiyasini tezlesdirmek ucun Hirosima ve Naqasaki seherlerine atildi Oppenheymer bu sinaqdan sonra Baqavad Gitadan Indi men olumem alemlerin mehv edicisine cevrilmisem sozlerini getirdi 8 Robert Oppenheymering Julius Robert OppenheimerDogum tarixi 22 aprel 1904Dogum yeri Nyu York ABSVefat tarixi 18 fevral 1962 57 yasinda Vefat yeri Prinston Nyu Cersi ABSVefat sebebi agciyer xercengi 1 Vetendasligi ABSMilliyyeti AmerikaliElm sahesi FizikaElmi derecesi felsefe doktoruIs yeri Berkli Kaliforniya UniversitetiKembric UniversitetiKaliforniya Texnologiya InstitutuAlma mater Harvard UniversitetiKembric UniversitetiGottingen UniversitetiTehsili Harvard Universiteti 2 Kavendis laboratoriyasi Gottingen Universiteti 2 Elmi rehberi Maks Born 3 Taninir Atom bombasinin ixtirasiUzvluyu London Kral Cemiyyeti Amerika Felsefe Cemiyyeti d Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuharibe basa catdiqdan sonra Oppenheymer yeni yaradilmis Amerika Birlesmis Statlari Atom Enerjisi Komissiyasinin nufuzlu Bas Meslehet Komitesinin sedri oldu O movqeyini nuve silahinin yayilmasina ve Sovet Ittifaqi ile nuve silahi yarisina manee toretmek ucun nuve enerjisine beynelxalq nezarete celb etmek ucun istifade etmisdir Makkartizm zamani bir cox siyasetcinin qusurlarini qinadiqdan sonra 1954 cu ilde tehlukesizlik resmilesdirilmesi legv edildi Texminen bir il sonra prezident Con Kennedi ona Enriko Fermi mukafatini layiq gormusdur Oppenheymerin fizika sahesindeki nailiyyetlerine molekulyar dalga funksiyalari ucun Born Oppenheymer uygunlasmasi nuve erintisinde Oppenheymer Filips prosesi ve kvant tunelinin ilk proqnozu kimi layiheler aiddir Telebeleri ile birlikde neytron ulduzlarinin ve qara deliklerin muasir nezeriyyesine hemcinin kvant mexanikasina kvant sahesinin nezeriyyesine ve kosmik sualarin qarsiliqli tesirlerine de muhum tohfeler vermisdir Bir muellim ve elm insani olaraq 1930 cu illerde yaranmis Amerika nezeri fizika mektebinin qurucu atasi olaraq xatirlanir Ikinci dunya muharibesinden sonra o Nyu Cersi statinin Prinston seherinde yerlesen Etrafli oyrenme institutunun direktoru vezifesine kecir Mundericat 1 Erken heyati 1 1 Usaqligi ve tehsili 1 2 Avropadaki arasdirmalari 2 Istinadlar 2 1 MenbelerErken heyati RedakteUsaqligi ve tehsili Redakte Oppenheymer 22 aprel 1904 cu ilde Nyu York seherinde dunyaya gelib 9 1888 ci ilde Almaniyadan ABS a kocmus zengin yehudi tekstil idxalcisi Culius Oppenheymer ve ressam Ella Fridmanin ailesinde dunyaya goz acmisdir Onun atasinin pula ehtiyaci var idi Amma onun ne bakalavr tehsili ne de ingilis dilide melumati var idi Buna baxmayaraq o yenede Amerikaya kocdu Bir tekstil sirketinde ise girdi ve on il burada isledi Oppenheymerin anasinin senet kolleksiyasinda Pablo Pikasso ve Eduard Vuillardin eserleri hemcinin Vinsent van Qoqun en azi uc orijinal eseri movcuddur 10 Oppenheymerin ozunden kicik Frank Oppenheymer adli qardasi var 11 Oppenheymer ilk tehsilini Alkuin Hazirliq mektebinde almisdir 1911 ci ilde Etik Medeniyyet Cemiyyeti mektebine daxil olmusdur 12 Bu mekteb Feliks Adler terefinden Etik Cemiyyet herekatina destek ucun tikilmisdir Oppenheymerin atasi 1907 ci ilden 1915 ci iledek onun teqaudculuk heyetinde xidmet etmisdir 13 Oppenheymer ingilis ve fransiz edebiyyati xususile de mineralogiya ile maraqlanan bir alim idi 14 Bir il icinde ucuncu ve dorduncu sinifleri tamamladi ve sekkizinci sinifin yarisini atladi Tehsil illerinin sonunda kimya ile maraqlandi Oppenheymer kimya tehsili aldi amma Harvard Universiteti telebelere tarix edebiyyat felsefe ve ya riyaziyyatida oyrenmeyi teleb edirdi Avropadaki arasdirmalari Redakte 1926 ci ilde Leydendeki Heyke Kamerlinq Onnes laboratoriyasi Oppenheymer ikinci sirada soldan ucuncu 1924 cu ilde Oppenheymere Mesih kollecine Kembrice qebul edildiyi barede melumat verildi Orada Ernest Rezerforddan Kavendis laboratoriyasinda islemek ucun icaze istedi Bricman laboratoriyada Oppenheymerin lengliyi gordukde onun eksperimental nezerinin fizika olmadigini etiraf etdi Rezerford narazi qaldi amma Oppenheymer yeni teklif umidiyle Kembricden getdi 15 Son olaraq Tomson terefinden esas laboratoriya kursunu tamamladigi halda qebul edildi 16 Muellimi Patrik Blaket ile bir nece ildir eleqalerini inkisaf etdirdi Tetilde dostu Fransis Ferqussonun xatirladigi kimi Oppenheymer bir defe Blaketin stoluna zeherli kimyevi maddelerle dolu alma qoydugunu etiraf etdi Ferqusonun hesabi bu hadisenin yegane detallasdirilmis hali idi Oppenheymerin ailesine universitet idareciliyi terefinden xeberdarliq edildi 17 Oppenheymer heddinden artiq dusunce ve konsentrasiya dovrunde yemek ucun cox siqaret ceken idi 18 Onun yoldaslarindan bir coxu ozunu mehv eden meyller oldugunu tesvir edirdi Parisdeki dostu Fransis Ferqussonla gorusmek ucun Kembricdeki isinden tetile cixdiqda pis bir hadise bas verdi Ferqusson Oppenheymerin yaxsi olmadigini gordu Onu depressiyadan cixartmaga komek etmek ucun Ferqusson Oppenheymere qiz yoldasi olan Franses Keley ile evleneceyini soyledi Oppenheymer ucun bu yaxsi xeber olmamisdi O Ferqussonun uzerine atlayib onu bogmaga calisdi Ferqussonun asanliqla hucumdan qacmasina baxmayaraq bu epizod onu Oppenhqeymerin derin psixoloji problemlerine inandirdi Oppenheymer heyati boyu depressiya dovrleri ile uzlesdi 19 Bir defe qardasina Menim fiziklerden daha cox dostlara ehtiyacim var dedi 20 1926 ci ilde Oppenheymer Gottingen Universitetinde tehsil almaq ucun Kembricden ayrildi Hemin dovrde Gottingen Universiteti dunyada teorik fizikanin aparici merkezlerinden biri idi Oppenheymer Verner Haysenberq Paskal Cordan Volfqan Pauli Paul Dirak Enriko Fermi ve Eduard Teller kimi boyuk ugurlar qazanmis alimlerle dostlasdi O muzakirelerde cox hevesli bezen seminar sessiyalarinin kecirilmesi noqteyi nezerinden taninirdi 21 Istinadlar Redakte https www nndb com people 808 000047667 1 2 Anguera J E Enciclopedia universal ilustrada europeo americana Editorial Espasa 1905 Vol Suplemento 1967 1968 P 382 ISBN 978 84 239 4500 9 lt a href https wikidata org wiki Track Q4889455 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q17629741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q610760 gt lt a gt Mathematics Genealogy Project 1997 lt a href https wikidata org wiki Track P549 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q829984 gt lt a gt 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 4 http www nndb com people 808 000047667 1 2 Discogs 2000 lt a href https wikidata org wiki Track P6079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9219 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P6080 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2206 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1955 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9218 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1954 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q504063 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1953 gt lt a gt 1 2 3 4 Oppengejmer Robert Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt Hijiya James A June 2000 The Gita of Robert Oppenheimer PDF Proceedings of the American Philosophical Society 144 2 ISSN 0003 049X November 26 2013 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi December 23 2013 Cassidy 2005 seh 5 11 Bird 2005 seh 12 Cassidy 2005 seh 16 145 Cassidy 2005 seh 35 Cassidy 2005 seh 23 29 Cassidy 2005 seh 16 17 Cassidy 2005 seh 90 92 Cassidy 2005 seh 94 Bird 2005 seh 46 Bird 2005 seh 39 40 96 258 Smith 1980 seh 91 Smith 1980 seh 135 Cassidy 2005 seh 108 Menbeler Redakte J Robert Oppenheimer and the American Century New York Pi Press 2005 ISBN 0 13 147996 2 first missing last Bird Kai 2005 American Prometheus The Triumph and Tragedy of J Robert Oppenheimer Alfred A Knopf ISBN 0 375 41202 6 Smith Alice Kimball 1980 Robert Oppenheimer Letters and recollections Harvard University Press ISBN 0 8047 2620 5Menbe https az wikipedia org w index php title Robert Oppenheymer amp oldid 6078185, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.