fbpx
Wikipedia

Mədinə xanım Qiyasbəyli

Mədinə Qiyasbəyli (1889-1938) — Azərbaycan maarif xadimi, pedaqoq, məktəbdar, jurnalist, tərcüməçi.

Mədinə xanım Qiyasbəyli
Mədinə Mehdi ağa qızı Qiyasbəyli
Doğum tarixi
Doğum yeri Salahlı, Qazax qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat səbəbi güllələnmək
Həyat yoldaşı Şəhriyar bəy Qiyasbəyov
Atası Mehdi ağa Vəkilov
Fəaliyyəti pedaqoq, maarifçi, jurnalist, tərcüməçi, məktəbdar

Həyatı

Mədinə Qiyasbəyli Qazax qəzasının Salahlı kəndində maarifpərvər Mehdi ağa Vəkilovun ailəsində doğulmuş, ilk dini-dünyəvi təhsilini valideynlərindən, sonralar Tiflisdə "Müqəddəs Nina" pedaqoji məktəbində almışdır. Daha sonra birillik pedaqoji kursu bitirmiş, müəllimlik şəhadətnaməsi almışdır (1905). Təhsilini başa vurduqdan sonra 17 yaşlarında ikən doğma Salahlı kəndində – öz yaşadığı evdə birsinifli ilk kənd qız məktəbini açmışdır (1906), orada dərs demişdir. Ömrü boyu maarif və mədəniyyətin inkişafına çalışmışdır. Qazax və Gədəbəy bölgələrində məktəb təşkil etmiş, Qazax qəzasında xalq məktəblərinin inspektoru olmuşdur (1918). Bakıya köçəndən sonra burada yaşadığı mənzildə kurslar təşkil etmişdir. Sonra azərbaycanlı qızlar üçün Darülmüəllimat-qız məktəbləri üçün ibtidai sinif müəllimləri hazırlayan ilk pedaqoji təhsil ocağını yaratmışdır. Sonra Bakıda orta məktəblərdə, Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda müəllimlik etmişdir. "Şərq qadını" jurnalının yaradıcılarından biri kimi savadsızlığa qarşı mübarizəyə qoşulmuşdur. Tərcüməçilik fəaliyyəti ilə ardıcıl məşğul olmuşdur. Səməd Vurğun A.S.Puşkinin "Yevgeni Onegin" mənzum romanının poetik tərcüməsi üzərində çalışarkən onun tövsiyələrinə qayğı ilə yanaşmışdır. Rus oxucuları onun tərcüməsi ilə M.S.Ordubadinin "Dumanlı Təbriz", Əbülhəsənin "Yoxuşlar" romanı ilə tanış olmuşlar.

1920-1933-cü illərdə Bakı-Darülmüəllimatının müdiri, Bakı ali məktəblərinin rus dili müəllimi olmuş, milli pedaqoji kadrlar hazırlamışdır. "Şərq qadını" məcmuəsinin təsisçilərindən biri və müəllifi idi. M.S. Ordubadinin və başqa ədiblərin bəzi əsərlərini azəricədən ruscaya tərcümə etmişdir.

Mədinə xanım Qiyasbəyli 1936-cı ilin dekabrında həbs olunmuş, iki ildən sonra güllələnmişdir. Ölümündən iki il sonra bəraət almışdır.

 
Mədinə xanım Qiyasbəyli həbs olunarkən

1930-cu ilin dekabr ayının 8-də 1747 №-li orderə əsasən həbs edilib. 8 sentyabr 1937-ci ilə kimi 12 dəfə dindirilmiş və sentyabrın 23-də tərtib olunmuş ittihamnamədə aşağıdakılar yazılmışdır: "Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti hələ bərqərar olmamışdan qabaq Mədinə xanım Qiyasbəyli Musavat partiyasının fəal üzvü olub, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və başqa musavatçılarla sıx əlaqə saxlamışdır. Azərbaycanda Sovet Hakimiyyəti qurulandan sonra Qiyasbəyli yenə də musavatçı mövqeyində qalıb və qeyri-feodal musavat mərkəzi ilə əlaqə saxlamışdır. Həmin təşkilatın 1927-ci ildə ləğv olunmasından sonra Mədinə xanım Qiyasbəyli öz ətrafına əksinqilabi ruhda gəncləri yığmağa başlamışdır. 1930–33-cü illərdə Qiyasbəyli İranda olan musavatçılarla gizli əlaqə saxlamışdır. Həbs olunana kimi Qiyasbəyli əksinqilabi-millətçi təşkilatın üzvləri R.Axundov, B.Çobanzadə ilə əlaqə saxlamış və Sovet Hökuməti ilə mübarizə mövqeyində qalıb. Göstərilənlərə əsasən Qiyasbəyli Mədinə xanım Mehdi qızı Azərbaycan CM 72 və 73-cü maddələri ilə təqsirləndirilir və 13506 №-li İstintaq işi bitmiş hesab edilsin. Qiyasbəyli Mədinə xanımın işi Azərbaycan XDİK nəzdində olan Xüsusi Üçlüyə verilsin." Azərbaycan SSR XDİK nəzdindəki Üçlüyün 1937-ci il sentyabrın 26-da keçirilən iclasın protokolundan çıxarış. Eşidildi: Azərbaycan SSR CM-nin 72 və 73-cü maddələri ilə təqsirkar sayılan Qiyasbəyli Mədinə Mehdi qızının 13506 №-li cinayət işi. Qərara alındı: Qiyasbəyli Mədinə xanım Mehdi qızı əmlakı müsadirə edilsin, güllələnsin. 13506 №-li cinayət işinin 202-ci vərəqəsindəki aktdan çıxarış: "Azərbaycan SSR XDİK Xüsusi Üçlüyün 1937-ci il 26 sentyabr tarixli, 45 yaşında olan Qiyasbəyli Mədinə xanım Mehdi qızının güllələnməsi haqda qərarı 1937-ci il sentyabrın 28-də gecə saat 1.25 dəqiqə yerinə yetirilmişdir. Baş leytenat Suxanov". Mədinə xanım Qiyasbəyli haqqında çıxarılmış ədalətsiz hökm 24 avqust 1956-cı ildə Azərbaycan Ali Məhkəməsinin Cinayət İşləri üzrə Məhkəmə Kollegiyası tərəfindən ləğv edilmiş və ona ölümündən iki il sonra bəraət verilmişdir.

İstinadlar

  1. Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. Bakı: Təhsil, 2006

mədinə, xanım, qiyasbəyli, mədinə, qiyasbəyli, 1889, 1938, azərbaycan, maarif, xadimi, pedaqoq, məktəbdar, jurnalist, tərcüməçi, mədinə, mehdi, ağa, qızı, qiyasbəylidoğum, tarixi, aprel, 1889doğum, yeri, salahlı, qazax, qəzası, yelizavetpol, quberniyası, rusiy. Medine Qiyasbeyli 1889 1938 Azerbaycan maarif xadimi pedaqoq mektebdar jurnalist tercumeci Medine xanim QiyasbeyliMedine Mehdi aga qizi QiyasbeyliDogum tarixi aprel 1889Dogum yeri Salahli Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 1938Vefat sebebi gullelenmekHeyat yoldasi Sehriyar bey QiyasbeyovAtasi Mehdi aga VekilovFealiyyeti pedaqoq maarifci jurnalist tercumeci mektebdarHeyati RedakteMedine Qiyasbeyli Qazax qezasinin Salahli kendinde maarifperver Mehdi aga Vekilovun ailesinde dogulmus ilk dini dunyevi tehsilini valideynlerinden sonralar Tiflisde Muqeddes Nina pedaqoji mektebinde almisdir Daha sonra birillik pedaqoji kursu bitirmis muellimlik sehadetnamesi almisdir 1905 Tehsilini basa vurduqdan sonra 17 yaslarinda iken dogma Salahli kendinde oz yasadigi evde birsinifli ilk kend qiz mektebini acmisdir 1906 orada ders demisdir Omru boyu maarif ve medeniyyetin inkisafina calismisdir Qazax ve Gedebey bolgelerinde mekteb teskil etmis Qazax qezasinda xalq mekteblerinin inspektoru olmusdur 1918 Bakiya kocenden sonra burada yasadigi menzilde kurslar teskil etmisdir Sonra azerbaycanli qizlar ucun Darulmuellimat qiz mektebleri ucun ibtidai sinif muellimleri hazirlayan ilk pedaqoji tehsil ocagini yaratmisdir Sonra Bakida orta mekteblerde Kend Teserrufati Institutunda muellimlik etmisdir Serq qadini jurnalinin yaradicilarindan biri kimi savadsizliga qarsi mubarizeye qosulmusdur Tercumecilik fealiyyeti ile ardicil mesgul olmusdur Semed Vurgun A S Puskinin Yevgeni Onegin menzum romaninin poetik tercumesi uzerinde calisarken onun tovsiyelerine qaygi ile yanasmisdir Rus oxuculari onun tercumesi ile M S Ordubadinin Dumanli Tebriz Ebulhesenin Yoxuslar romani ile tanis olmuslar 1920 1933 cu illerde Baki Darulmuellimatinin mudiri Baki ali mekteblerinin rus dili muellimi olmus milli pedaqoji kadrlar hazirlamisdir Serq qadini mecmuesinin tesiscilerinden biri ve muellifi idi M S Ordubadinin ve basqa ediblerin bezi eserlerini azericeden ruscaya tercume etmisdir 1 Medine xanim Qiyasbeyli 1936 ci ilin dekabrinda hebs olunmus iki ilden sonra gullelenmisdir Olumunden iki il sonra beraet almisdir Medine xanim Qiyasbeyli hebs olunarken 1930 cu ilin dekabr ayinin 8 de 1747 li ordere esasen hebs edilib 8 sentyabr 1937 ci ile kimi 12 defe dindirilmis ve sentyabrin 23 de tertib olunmus ittihamnamede asagidakilar yazilmisdir Azerbaycanda Sovet hakimiyyeti hele berqerar olmamisdan qabaq Medine xanim Qiyasbeyli Musavat partiyasinin feal uzvu olub Mehemmed Emin Resulzade ve basqa musavatcilarla six elaqe saxlamisdir Azerbaycanda Sovet Hakimiyyeti qurulandan sonra Qiyasbeyli yene de musavatci movqeyinde qalib ve qeyri feodal musavat merkezi ile elaqe saxlamisdir Hemin teskilatin 1927 ci ilde legv olunmasindan sonra Medine xanim Qiyasbeyli oz etrafina eksinqilabi ruhda gencleri yigmaga baslamisdir 1930 33 cu illerde Qiyasbeyli Iranda olan musavatcilarla gizli elaqe saxlamisdir Hebs olunana kimi Qiyasbeyli eksinqilabi milletci teskilatin uzvleri R Axundov B Cobanzade ile elaqe saxlamis ve Sovet Hokumeti ile mubarize movqeyinde qalib Gosterilenlere esasen Qiyasbeyli Medine xanim Mehdi qizi Azerbaycan CM 72 ve 73 cu maddeleri ile teqsirlendirilir ve 13506 li Istintaq isi bitmis hesab edilsin Qiyasbeyli Medine xanimin isi Azerbaycan XDIK nezdinde olan Xususi Ucluye verilsin Azerbaycan SSR XDIK nezdindeki Ucluyun 1937 ci il sentyabrin 26 da kecirilen iclasin protokolundan cixaris Esidildi Azerbaycan SSR CM nin 72 ve 73 cu maddeleri ile teqsirkar sayilan Qiyasbeyli Medine Mehdi qizinin 13506 li cinayet isi Qerara alindi Qiyasbeyli Medine xanim Mehdi qizi emlaki musadire edilsin gullelensin 13506 li cinayet isinin 202 ci vereqesindeki aktdan cixaris Azerbaycan SSR XDIK Xususi Ucluyun 1937 ci il 26 sentyabr tarixli 45 yasinda olan Qiyasbeyli Medine xanim Mehdi qizinin gullelenmesi haqda qerari 1937 ci il sentyabrin 28 de gece saat 1 25 deqiqe yerine yetirilmisdir Bas leytenat Suxanov Medine xanim Qiyasbeyli haqqinda cixarilmis edaletsiz hokm 24 avqust 1956 ci ilde Azerbaycan Ali Mehkemesinin Cinayet Isleri uzre Mehkeme Kollegiyasi terefinden legv edilmis ve ona olumunden iki il sonra beraet verilmisdir Istinadlar Redakte Sahverdiyev A B Azerbaycan metbuati tarixi Baki Tehsil 2006Menbe https az wikipedia org w index php title Medine xanim Qiyasbeyli amp oldid 6004022, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.