fbpx
Wikipedia

Mirzəağa Əlizadə

Əlizadə Mirzəağa Hacıbala oğlu (15 mart 1910 - 5 may 1981) — görkəmli Azərbaycan bioloq alimi, biologiya elmləri doktoru (1959), professor (1962), AEA-nın müxbir üzvü (1968), AMEA-nın həqiqi üzvü (1980). SSRİ-nin iki Şərəf Nişanı ordeni (1946 və 1966) və müxtəlif medalları ilə təltif edilmişdir.

Mirzəağa Əlizadə
Mirzəağa Hacıbala oğlı Əlizadə
Doğum tarixi
Doğum yeri Əmircan, Bakı quberniyası
Vəfat tarixi (71 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Dəfn yeri Əmircan, Bakı
Üzvlüyü
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Mirzəağa Əlizadə 1910-cu il mart ayının 15-də Bakının Əmircan kəndində doğulmuşdur. 1931-ci ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunu bitirmişdir.

1936-1940-ci illərdə Moskva şəhərində Gübrə və Aqrotorpaqşünaslıq İnstitutunda bitki fiziologiyası sahəsində görkəmli rus alimi professor Dmitri Anatolyeviç Sabinin (1989-1951) rəhbərliyi altında aspiranturada oxumuşdur və paxlalı bitkilər tərəfindən molekulyar azotun fiksasiyası prosesinə həsr olunmuş namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Dmitriy Sabinin digər məşhur rus akademiki, Stalin repressiyası illərində Saratov həbsxana xəstəxanasında həlak olmuş Nikolay İvanoviç Vavilov (1887-1943) ilə birgə biologiya elmində ideoloji üsulları tədbiq etmiş akademik Trofim Lısenkonun (1898-1976) elmi əleyhdarlarından olmuş və 1951-ci ildə Gəlincik səhərində intihar dərəcəsinə çatdırılmışdır. Akademik Mirzəağa Əlizadə SSRİ-də hökmran olan belə bir gərgin şəraitdə özünün elmi fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur, həmin illər cəza tədbirləri hər an ona da toxuna bilərdi.

Özünün elmi rəhbəri professor Dmitriy Sabinin haqqında "Müəllim və gənclərin dostu" adlı xatirələri 1981-ci ildə akademik Mirzəağa Əlizadənin ölümündən bir qədər sonra "Наука" nəşriyyatında nəşr olunmuşdur.

II Dünya müharibəsində iştirakı və sonrakı dövrdə elmi fəaliyyəti

Mirzəağa Əlizadə 1941-ci ilin iyun ayından 1943-cü ilin dekabrına kimi ordu sıralarında olmuş, Krım uğrundakı döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1944-cü ilin əvvəllərində kənd təsərrüfatı mütəxəssisi kimi ordudan tərxis olunmuşdur. Cəbhədən qayıtdıqdan sonra Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutuna direktor müavini təyin edilmişdir. 1948-ci ildən başlayaraq, bir çox elmi tədqiqat institutlarında laboratoriya rəhbəri, Lənkəran Bölgə-Təcrübə Stansiyasının direktoru, Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Elm İdarəsinin rəisi kimi vəzifələrdə çalışmışdır.

Elmi fəaliyyətində çay kolunun fiziologiyası sahəsində tədqiqatlar xüsusi yer tutur. Onun tərəfindən müəyyən edilmişdir ki, boy prosesində nuklein turşuları, xüsusilə də RNT (ribo-nuklein turşusu) çox mühüm rol oynayırlar. Çay kolu ilə aparılan tədqiqatların nəticələri sistemləşdirilərək doktorluk dissertasiyası şəklində yazılmış və 1959-cu ildə Moskva şəhərində SSRİ EA Fiziologiya İnstitutunda müvəffəqiyyətlə müdafiə edilmişdir.

1962-ci ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan EA Genetika və Seleksiya İnstitutunda Bitkilərin Fiziolojı Genetikası Laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir. Azərbaycanda biologiya elminin inkişafında onun əməyi çox böyükdür. 200-dən artıq elmi məqalə, monoqrafiyadərsliklərin müəllifidir. Rəhbərliyi altında 15 elmlər namizədi və 4 elmlər doktoru dissertasiyası müdafiə edilmlşdir.

Hazırkı dövrdə akademik M.A.Əlizadənin elmi fəaliyyətindən istifadə edilməsi müstəqil Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatının inkişafına böyük köməklik göstərə bilər.

Akademik M.A.Əlizadənin Azərbəycan neft sənayesinin görkəmli nümayəndəsi Murtuza Muxtarovla qohumluq əlaqələri olmuşdur.

Azərbaycanın məşhur alimləri – EA-nın həqiqi üzvləri-akad. İmam Mustafayev, akad. Həsən Əliyev, akad. İlyas Abdullayev, akad. Cəbrayıl Hüseynov, akad. Ələkbər Quliyev, akad. Şamxal Tağıyev, akad. Validə Tutayuq, akad. Valeri Ulyanişşev, akad. Urxan Ələkbərov, akad. Vəli Axundov, EA-nın müxbir üzvləri Kazım Ələkbərov, Əbdürrəhman Güləhmədov, Məmmədəmin Salayev, elmlər doktorları İdris Axundzadə, Mirəli Axundov ilə səmimi münasibətləri olmuşdur.

Mirzəağa Əlizadə 1981-ci il may ayının 5-də Bakıda vəfat etmiş, Əmircan kəndində dəfn olunmuşdur.

Ailəsi

Mirzəağa Əlizadə 1944-cü ildə Zeybə xanım Baləmi qızı Süleymanova (01.06.1926-15.05.2012) ilə evlənmişdir. Oğlu Hacı Əlizadə (1946-2010) mühəndis idi, Fuad Əlizadə (1948) mühəndis-texnoloqdur, onun iki oğlu, üç nəvəsi vardır. Qızı Elmira Vəkilova (1954) kənd təsərrüfatı elmləri namizədidir (1989). Qızının iki qızı və üç nəvəsi vardır.

Əsərləri

  • Физиология чайного куста. Баку, 1964.
  • Nuklein turşuları və onların bitki həyatında əhəmiyyəti. Bakı, 1970.
  • Çay plantasiyalarının şırımlarla suvarılması. Bakı, 1971.
  • Динамичность нуклеиновых кислот и белка растительной клетки, Баку. 1978.
  • Гетерозис и нуклеиновые кислоты. Баку, 1982 və s.
  • Наставник и друг молодежи - В.А.Сабинин и его творческое наследие (по воспоминаниям современников). Новосибирск. Издательство "Наука", Сибирское отделение. 1981, стр., 90-98.

Həmçinin 200-dən artıq elmi məqalə və dərsliklər.

Mənbə

  • Mirzəağa Əlizadənin nekroloqu – "Kommunist", 7 may 1981–ci il.
  • ASE, IV cild, Bakı, 1980, səh. 171.
  • Azərbaycan Elmlər Akademiyası-50. Bakı, 1995, səh., 235.
  • Ramiz Əliyev, "Böyük alim və qayğıkeş insan", "Elm", 5.3.1993.
  • Ramiz Əliyev, "Akademik Mirzə Ağa Əlizadə-90", "Ayna", 14.3.2003.
  • Ramiz Əliyev. "Böyük alim və qayğıkeş insan", "Elm", 26.5.2010.
  • Ramiz Əliyev. "Görkəmli alim və xeyirxah insan", "Respublika", 5.6.2010.

Şəkillər

Həmçinin bax

mirzəağa, əlizadə, əlizadə, mirzəağa, hacıbala, oğlu, mart, 1910, 1981, görkəmli, azərbaycan, bioloq, alimi, biologiya, elmləri, doktoru, 1959, professor, 1962, nın, müxbir, üzvü, 1968, amea, nın, həqiqi, üzvü, 1980, ssri, şərəf, nişanı, ordeni, 1946, 1966, mü. Elizade Mirzeaga Hacibala oglu 15 mart 1910 5 may 1981 gorkemli Azerbaycan bioloq alimi biologiya elmleri doktoru 1959 professor 1962 AEA nin muxbir uzvu 1968 AMEA nin heqiqi uzvu 1980 SSRI nin iki Seref Nisani ordeni 1946 ve 1966 ve muxtelif medallari ile teltif edilmisdir Mirzeaga ElizadeMirzeaga Hacibala ogli ElizadeDogum tarixi 15 mart 1910Dogum yeri Emircan Baki quberniyasiVefat tarixi 5 may 1981 71 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRDefn yeri Emircan BakiUzvluyu AMEA Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 II Dunya muharibesinde istiraki ve sonraki dovrde elmi fealiyyeti 3 Ailesi 4 Eserleri 5 Menbe 6 Sekiller 7 Hemcinin baxHeyati RedakteMirzeaga Elizade 1910 cu il mart ayinin 15 de Bakinin Emircan kendinde dogulmusdur 1931 ci ilde Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunu bitirmisdir 1936 1940 ci illerde Moskva seherinde Gubre ve Aqrotorpaqsunasliq Institutunda bitki fiziologiyasi sahesinde gorkemli rus alimi professor Dmitri Anatolyevic Sabinin 1989 1951 rehberliyi altinda aspiranturada oxumusdur ve paxlali bitkiler terefinden molekulyar azotun fiksasiyasi prosesine hesr olunmus namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Dmitriy Sabinin diger meshur rus akademiki Stalin repressiyasi illerinde Saratov hebsxana xestexanasinda helak olmus Nikolay Ivanovic Vavilov 1887 1943 ile birge biologiya elminde ideoloji usullari tedbiq etmis akademik Trofim Lisenkonun 1898 1976 elmi eleyhdarlarindan olmus ve 1951 ci ilde Gelincik seherinde intihar derecesine catdirilmisdir Akademik Mirzeaga Elizade SSRI de hokmran olan bele bir gergin seraitde ozunun elmi fealiyyeti ile mesgul olmusdur hemin iller ceza tedbirleri her an ona da toxuna bilerdi Ozunun elmi rehberi professor Dmitriy Sabinin haqqinda Muellim ve genclerin dostu adli xatireleri 1981 ci ilde akademik Mirzeaga Elizadenin olumunden bir qeder sonra Nauka nesriyyatinda nesr olunmusdur II Dunya muharibesinde istiraki ve sonraki dovrde elmi fealiyyeti RedakteMirzeaga Elizade 1941 ci ilin iyun ayindan 1943 cu ilin dekabrina kimi ordu siralarinda olmus Krim ugrundaki doyuslerde istirak etmisdir 1944 cu ilin evvellerinde kend teserrufati mutexessisi kimi ordudan terxis olunmusdur Cebheden qayitdiqdan sonra Azerbaycan Elmi Tedqiqat Pambiqciliq Institutuna direktor muavini teyin edilmisdir 1948 ci ilden baslayaraq bir cox elmi tedqiqat institutlarinda laboratoriya rehberi Lenkeran Bolge Tecrube Stansiyasinin direktoru Azerbaycan Kend Teserrufati Nazirliyi Elm Idaresinin reisi kimi vezifelerde calismisdir Elmi fealiyyetinde cay kolunun fiziologiyasi sahesinde tedqiqatlar xususi yer tutur Onun terefinden mueyyen edilmisdir ki boy prosesinde nuklein tursulari xususile de RNT ribo nuklein tursusu cox muhum rol oynayirlar Cay kolu ile aparilan tedqiqatlarin neticeleri sistemlesdirilerek doktorluk dissertasiyasi seklinde yazilmis ve 1959 cu ilde Moskva seherinde SSRI EA Fiziologiya Institutunda muveffeqiyyetle mudafie edilmisdir 1962 ci ilden omrunun sonuna qeder Azerbaycan EA Genetika ve Seleksiya Institutunda Bitkilerin Fizioloji Genetikasi Laboratoriyasina rehberlik etmisdir Azerbaycanda biologiya elminin inkisafinda onun emeyi cox boyukdur 200 den artiq elmi meqale monoqrafiya ve dersliklerin muellifidir Rehberliyi altinda 15 elmler namizedi ve 4 elmler doktoru dissertasiyasi mudafie edilmlsdir Hazirki dovrde akademik M A Elizadenin elmi fealiyyetinden istifade edilmesi musteqil Azerbaycan Respublikasinin kend teserrufatinin inkisafina boyuk komeklik gostere biler Akademik M A Elizadenin Azerbeycan neft senayesinin gorkemli numayendesi Murtuza Muxtarovla qohumluq elaqeleri olmusdur Azerbaycanin meshur alimleri EA nin heqiqi uzvleri akad Imam Mustafayev akad Hesen Eliyev akad Ilyas Abdullayev akad Cebrayil Huseynov akad Elekber Quliyev akad Samxal Tagiyev akad Valide Tutayuq akad Valeri Ulyanissev akad Urxan Elekberov akad Veli Axundov EA nin muxbir uzvleri Kazim Elekberov Ebdurrehman Gulehmedov Memmedemin Salayev elmler doktorlari Idris Axundzade Mireli Axundov ile semimi munasibetleri olmusdur Mirzeaga Elizade 1981 ci il may ayinin 5 de Bakida vefat etmis Emircan kendinde defn olunmusdur Ailesi RedakteMirzeaga Elizade 1944 cu ilde Zeybe xanim Balemi qizi Suleymanova 01 06 1926 15 05 2012 ile evlenmisdir Oglu Haci Elizade 1946 2010 muhendis idi Fuad Elizade 1948 muhendis texnoloqdur onun iki oglu uc nevesi vardir Qizi Elmira Vekilova 1954 kend teserrufati elmleri namizedidir 1989 Qizinin iki qizi ve uc nevesi vardir Eserleri RedakteFiziologiya chajnogo kusta Baku 1964 Nuklein tursulari ve onlarin bitki heyatinda ehemiyyeti Baki 1970 Cay plantasiyalarinin sirimlarla suvarilmasi Baki 1971 Dinamichnost nukleinovyh kislot i belka rastitelnoj kletki Baku 1978 Geterozis i nukleinovye kisloty Baku 1982 ve s Nastavnik i drug molodezhi V A Sabinin i ego tvorcheskoe nasledie po vospominaniyam sovremennikov Novosibirsk Izdatelstvo Nauka Sibirskoe otdelenie 1981 str 90 98 Hemcinin 200 den artiq elmi meqale ve derslikler Menbe RedakteMirzeaga Elizadenin nekroloqu Kommunist 7 may 1981 ci il ASE IV cild Baki 1980 seh 171 Azerbaycan Elmler Akademiyasi 50 Baki 1995 seh 235 Ramiz Eliyev Boyuk alim ve qaygikes insan Elm 5 3 1993 Ramiz Eliyev Akademik Mirze Aga Elizade 90 Ayna 14 3 2003 Ramiz Eliyev Boyuk alim ve qaygikes insan Elm 26 5 2010 Ramiz Eliyev Gorkemli alim ve xeyirxah insan Respublika 5 6 2010 Sekiller Redakte Kabinetinde Hemkarlari ile sagda akademik Ilyas Abdullayev Kislovodsk mart 1961 Omur gun yoldasi Zeybe Suleymanova ile Lenkeranda cay plantasiyasinin tecrube sahesindeHemcinin bax RedakteMurtuza Muxtarov Mehdixan Vekilov Semed Vurgun Cavansir Vekilov Yusif Semedoglu Vaqif Semedoglu Aybeniz Vekilova Vikianbarda Mirzeaga Elizade ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Mirzeaga Elizade amp oldid 6007254, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.