Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Kimsəsiz ada və ya Boş ada daimi olaraq insan əhalisi olmayan bir ada adacıq və ya mərcan rifi Kimsəsiz adalar müntəzəm

Kimsəsiz ada

Kimsəsiz ada
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az

Kimsəsiz ada və ya Boş ada — daimi olaraq insan əhalisi olmayan bir ada, adacıq və ya mərcan rifi. Kimsəsiz adalar müntəzəm olaraq filmlərdə və ya gəmi qəzasına uğramış insanlar haqqında hekayələrdə təsvir olunur və eyni zamanda "cənnət" ideyası üçün bir açar kimi istifadə olunur. Bəzi kimsəsiz adalar qoruq kimi mühafizə edilir, bəziləri isə xüsusi mülkiyyət hesab edilir. Kanadanın ən şimalında yerləşən Devon adası dünyanın ən böyük kimsəsiz adası hesab olunur. Təbiəti mühafizə zonası daxilində kimsəsiz olan bəzi adalar da yerləşir və bu adalar bəzi ekoloji təşkilatlar tərəfindən mühafizə edilir.

image
Palauda yerləşən kimsəsiz bir ada.
image
Kimsəsiz bir ada.

Kimsəsiz adaların əksəriyyəti mərcan adalarıdır və ümumiyyətlə şirin su ilə əhatə olunurlar.

Biomüxtəliflik

Kimsəsiz adalar, qismən insan təsirindən uzaq olduqları üçün dəniz tısbağaları və quruda yuva salan dəniz quşları kimi həssas yabanı həyat növləri üçün sığınacaq rolunu oynayır. Bir çox dəniz quşu növü, pişik və siçan kimi quru yırtıcılarının olmamasından faydalanaraq bu adaları köç marşrutlarında dayanacaq məntəqəsi və ya xüsusilə yuvalama yeri kimi istifadə edir.

Lakin uzaq ölkələrdən dəniz yolu ilə gələn tonlarla tullantı bu adaların sahillərində cəmlənir. Hər hansı bir nəzarətin olmaması isə bu əraziləri mühafizə olunan növlərin qanunsuz ovçuları üçün cəlbedici məkan halına gətirir.

Ədəbiyyat və populyar mədəniyyətdə

Hadisələrin kimsəsiz bir adada baş verdiyi məlum olan birinci romanlar İbn Tüfeylin (1105–1185) "Həyy ibn Yəqzan", daha sonra isə İbn ən-Nəfisin (1213–1288) "Theologus Autodidactus" adlı romanlarıdır. Hər iki romanın da qəhrəmanları (Həyy ibn Yəqzanda Həyy və Theologus Autodidactusda Kamil) kimsəsiz bir adada yaşayan vəhşi uşaqlardır. Hər iki əsərdə də sonradan xarici aləmdən gələn adamlar bu qəzaya düşmüş şəxslərlə təmas qururlar. Lakin Theologus Autodidaktusun süjet xətti, əsərin qəhrəmanı olan Kamilin sivilizasiyaya geri qaytarılmasından sonra da, davam edir.

Vilyam Şekspir tərəfindən 1610-11-ci illər arasında yazılmış "Fırtına" əsərində də tamaşanın mərkəzi mövzusu kimi kimsəsiz adada məhbus kimi qalmaqdan bəhs edilir. Əsərdə Prospero və onun qızı Miranda, Milan hersoqu olmaq istəyən xain qardaşı Antonio tərəfindən kimsəsiz bir adaya sürgün edilirlər və sonradan Prospero öz qardaşını və digər günahkar adamları həmin adaya gətirir.

İbn Tüfeylin "Həyy ibn Yəqzan" əsərinin latın dilinə tərcüməsi Edvard Pokok (ing. Edward Pococke) tərəfindən 1671-ci ildə nəşr edilmişdir. Daha sonra isə əsər 1708-ci ildə Saymon Okley (ing. Simon Ockley) tərəfindən ingilis dilinə tərcümə edilmiş və bundan sonra əsərin alman və hollandca tərcümələri də nəşr olunmuşdur. XVII əsrin sonlarında Həyy ibn Yəqzan Pokokenin tanışı olan Robert Boylu süjet xətti kimsəsiz bir adada baş verən özünün fəlsəfi romanı olan "Aspiring Naturalist" əsərini yazmağa ilhamlandırmışdır. İbn əl Nəfisin Theologus Autodidactus əsəri isə nəhayət XX əsrin əvvəllərində ingilis dilinə tərcümə edilmişdir.

Daniel Defo tərəfindən 1719-cu ildə nəşr edilmiş və kimsəsiz adada tək qalmış bir adamdan bəhs edən məşhur Robinzon Kruzo romanı film, televiziya və radioda o qədər çox əsərlərə mövzu olmuşdur ki, axırda bu cür əsərləri ifadə etmək üçün "Robinzonada" (ing. Robinsonade) adında bir termin yaranmışdır. Romanda Kruzonun köməkçisi kimi Cümə adında bir personajda mövcuddur. Çox güman ki, Defonun bu romanı üçün ilham mənbəyi dörd il ərzində kimsəsiz Xuan Fernandez adalarında kimsəsiz qaldıqdan sonra xilas edilmiş Aleksandr Selkirk adlı şotland dənizçisi olmuşdur. Müəllif süjetlərində müntəzəm olaraq öz dövrünün aktual olan hadisələrindən istifadə edirdi. Həmçinin Defonun İbn Tüfeylin "Həyy ibn Yəqzan" əsərinin latın və ya ingilis dilinə edilmiş tərcümələrindən ilham alması da mümkündür.

Bəzi kimsəsiz adalar

  • Aşmor və Kartye adaları
  • Carvis adası
  • De-Lonq adaları
  • Fil adası

İstinadlar

  1. Frédéric Ducarme. "Les aires protégées à l'épreuve de la réalité". Société Française d'Ecologie. 1 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 mart 2020.
  2. Cyril Glasse (2001), New Encyclopedia of Islam, p. 202, Rowman Altamira, ISBN .
  3. Nawal Muhammad Hassan (1980), Hayy bin Yaqzan and Robinson Crusoe: A study of an early Arabic impact on English literature, Al-Rashid House for Publication.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Kimsesiz ada ve ya Bos ada daimi olaraq insan ehalisi olmayan bir ada adaciq ve ya mercan rifi Kimsesiz adalar muntezem olaraq filmlerde ve ya gemi qezasina ugramis insanlar haqqinda hekayelerde tesvir olunur ve eyni zamanda cennet ideyasi ucun bir acar kimi istifade olunur Bezi kimsesiz adalar qoruq kimi muhafize edilir bezileri ise xususi mulkiyyet hesab edilir Kanadanin en simalinda yerlesen Devon adasi dunyanin en boyuk kimsesiz adasi hesab olunur Tebieti muhafize zonasi daxilinde kimsesiz olan bezi adalar da yerlesir ve bu adalar bezi ekoloji teskilatlar terefinden muhafize edilir Palauda yerlesen kimsesiz bir ada Kimsesiz bir ada Kimsesiz adalarin ekseriyyeti mercan adalaridir ve umumiyyetle sirin su ile ehate olunurlar BiomuxteliflikKimsesiz adalar qismen insan tesirinden uzaq olduqlari ucun deniz tisbagalari ve quruda yuva salan deniz quslari kimi hessas yabani heyat novleri ucun siginacaq rolunu oynayir Bir cox deniz qusu novu pisik ve sican kimi quru yirticilarinin olmamasindan faydalanaraq bu adalari koc marsrutlarinda dayanacaq menteqesi ve ya xususile yuvalama yeri kimi istifade edir Lakin uzaq olkelerden deniz yolu ile gelen tonlarla tullanti bu adalarin sahillerinde cemlenir Her hansi bir nezaretin olmamasi ise bu erazileri muhafize olunan novlerin qanunsuz ovculari ucun celbedici mekan halina getirir Edebiyyat ve populyar medeniyyetdeHadiselerin kimsesiz bir adada bas verdiyi melum olan birinci romanlar Ibn Tufeylin 1105 1185 Heyy ibn Yeqzan daha sonra ise Ibn en Nefisin 1213 1288 Theologus Autodidactus adli romanlaridir Her iki romanin da qehremanlari Heyy ibn Yeqzanda Heyy ve Theologus Autodidactusda Kamil kimsesiz bir adada yasayan vehsi usaqlardir Her iki eserde de sonradan xarici alemden gelen adamlar bu qezaya dusmus sexslerle temas qururlar Lakin Theologus Autodidaktusun sujet xetti eserin qehremani olan Kamilin sivilizasiyaya geri qaytarilmasindan sonra da davam edir Vilyam Sekspir terefinden 1610 11 ci iller arasinda yazilmis Firtina eserinde de tamasanin merkezi movzusu kimi kimsesiz adada mehbus kimi qalmaqdan behs edilir Eserde Prospero ve onun qizi Miranda Milan hersoqu olmaq isteyen xain qardasi Antonio terefinden kimsesiz bir adaya surgun edilirler ve sonradan Prospero oz qardasini ve diger gunahkar adamlari hemin adaya getirir Ibn Tufeylin Heyy ibn Yeqzan eserinin latin diline tercumesi Edvard Pokok ing Edward Pococke terefinden 1671 ci ilde nesr edilmisdir Daha sonra ise eser 1708 ci ilde Saymon Okley ing Simon Ockley terefinden ingilis diline tercume edilmis ve bundan sonra eserin alman ve hollandca tercumeleri de nesr olunmusdur XVII esrin sonlarinda Heyy ibn Yeqzan Pokokenin tanisi olan Robert Boylu sujet xetti kimsesiz bir adada bas veren ozunun felsefi romani olan Aspiring Naturalist eserini yazmaga ilhamlandirmisdir Ibn el Nefisin Theologus Autodidactus eseri ise nehayet XX esrin evvellerinde ingilis diline tercume edilmisdir Daniel Defo terefinden 1719 cu ilde nesr edilmis ve kimsesiz adada tek qalmis bir adamdan behs eden meshur Robinzon Kruzo romani film televiziya ve radioda o qeder cox eserlere movzu olmusdur ki axirda bu cur eserleri ifade etmek ucun Robinzonada ing Robinsonade adinda bir termin yaranmisdir Romanda Kruzonun komekcisi kimi Cume adinda bir personajda movcuddur Cox guman ki Defonun bu romani ucun ilham menbeyi dord il erzinde kimsesiz Xuan Fernandez adalarinda kimsesiz qaldiqdan sonra xilas edilmis Aleksandr Selkirk adli sotland denizcisi olmusdur Muellif sujetlerinde muntezem olaraq oz dovrunun aktual olan hadiselerinden istifade edirdi Hemcinin Defonun Ibn Tufeylin Heyy ibn Yeqzan eserinin latin ve ya ingilis diline edilmis tercumelerinden ilham almasi da mumkundur Bezi kimsesiz adalarAsmor ve Kartye adalari Carvis adasi De Lonq adalari Fil adasiIstinadlarFrederic Ducarme Les aires protegees a l epreuve de la realite Societe Francaise d Ecologie 1 dekabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 mart 2020 Cyril Glasse 2001 New Encyclopedia of Islam p 202 Rowman Altamira ISBN 0 7591 0190 6 Nawal Muhammad Hassan 1980 Hayy bin Yaqzan and Robinson Crusoe A study of an early Arabic impact on English literature Al Rashid House for Publication

Nəşr tarixi: September 29, 2025, 09:54 am
Ən çox oxunan
  • September 27, 2025

    Prolemur simus

  • İyul 18, 2025

    Proletarski rayonu (Rostov-na-Donu)

  • İyul 21, 2025

    Proksimal inkişaf zonası

  • Oktyabr 08, 2025

    Printziinae

  • Oktyabr 01, 2025

    Prince of Persia 2: The Shadow and the Flame

Gündəlik
  • Kleofont (siyasətçi)

  • Şimal Buzlu okeanı

  • Oleq Xanov

  • Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi

  • Gümüş

  • Koreya Hava Yollarına məxsus YS-11 təyyarəsinin qaçırılması

  • Lev Tolstoy

  • Nobel Ədəbiyyat Mükafatı

  • 1962

  • BMT

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı