Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz. Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin. Bu məqalə sonuncu dəfə 11 ay əvvəl Advellerd tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)
Daniel Defo öz qəhrəmanları kimi çox qalmaqallı və cəncəlli həyat yolu keçmişdir. Defonun həyatı cəmiyyətdə özünə yer tutmaq istəyən bir adamın həyatıdır. Daniel Defo ət satıcısı və şam fabrikantı Ceyms Fonun ailəsində 1660-cı ildə anadan olmuşdur. Atasının soyadı sadəcə "Fo" idi. Daniel Defo bəzi səbəblərdən soyadının əvvəlinə "De" artırır və ədəbiyyat tarixində Daniel Defo kimi tanınır. Onun ailəsi puritan idi və dissenterlərin dini-fəlsəfi görüşlərinin daşıyıcısı idilər. Defo puritan ruhani akademiysına oxumağa verilsə də, heç vaxt dini həyata güclü meyl etməmişdir. Onu daha çox kommersiya əməliyyatları cəlb etmiş, amma dəfələrlə iflasa uğradığı üçün kreditorlardan və polislərdən gizlənməli olmuşdur.
Defo 24 yaşında evlənir. Bu zaman o corab alveri ilə məşğul olan tacir kimi fəaliyyət göstərirdi.1685-ci ildə hersoq Monmutskinin başçılığı ilə üsyan baş verdi. Defo üsyana qoşuldu, üsyan məğlub olduqdan sonra Defo bir müddət gizləndi. 1688-ci ildə Orlanlı III Uilyam Hollandiyadan qoşun çəkərək İngiltərəyə gəldi və taxt-tacı ələ keçirməyə çalışdı. Defo III Uilyamın ordusuna qoşuldu. Bundan sonra Defo vətəninə qayıtdı. Ədəbi fəaliyyətə 1697-ci ildə başlayan Defo ilk çalışmalarını jurnalistika istiqamətində aparmış, "Layihələrə dair təcrübə" (ing.An Essay upon projects) əsərində bir sıra iqtisadi və ictimai islahatlar keçirilməsi ideyasını irəli sürmüş, vətəndaş azadlıqlarına dair broşüralar yazmışdır. İngiltərənin yeni kralı III Uilyam əcnəbi idi. İrtica qüvvələr və müxalifətçi zadəganlar bu məsələdən istifadə edərək kralın əleyhinə çıxışa hazırlaşırdılar.
Belə bir vəziyyətdə Defo özünün məşhur "Xalis İngilis" adlı ictimai satirası ilə çıxış etdi. Defo bu satirasında göstərdi ki, "xalis ingilis" məfhumu yalandır. Çünki əslində təmizqanlı ingilis yoxdur, ingilislər müxtəlif tayfaların, xalqların çarpazlaşmasından əmələ gəlmişdir. Poema böyük səs-küyə səbəb oldu.Poemadan xüsusən kral razı qaldı, Defoya mükafat verərək, onu saraya yaxınlaşdırdı. Beləliklə Defo ictimai rütbə qazandı,ancaq bu çox çəkmədi. III Uilyam öldükdən sonra onun yerinə kraliça Anna gəldi. Şübhəsiz yeni hökmdar dövlət və siyasət məsələlərində bir sıra dəyişikliklər etdi. Kilsə yeni hökmdarın köməyilə mübarizəyə başladı. Onlar mürtədlərlə, yəni ayrı-ayrı təriqət nümayəndələri ilə haqq-hesabı çürütməyə çalışdılar. Bu vaxt Defo "Mürtədlərə divan tutmağın ən asan üsulu" adlı pamfletini yazdı. Pamflet kilsə xadimlərinin dilindən yazılmışdır. Kilsə xadimləri əvvəlcə bu pamfleti müdafiə etdilər. Ancaq sonra pamfletdəki istehzanı anladılar. İş belə olduqda hökumət Defonun həbs edilməsi haqqında iş verdi. Məhkəmə onu cərimələdi və rüsvayçılıq dirəyinə sarımaq qərarını çıxardı. Əmr yerinə yetirildi. 1703-cü ilin 29,30,31 iyulunda Defonu London meydanlarının birində rüsvayçılıq dirəyinə sarıdılar. Lakin Defo bu döyüşdə də qalib gəldi. Belə ki, o hələ qalada olarkən "Rüsvayçılıq dirəyinin himni" adlı əsərini yazdı. Bu əsər gizlincə şan olunub əhali arasında yayılmışdı. Defonu rüsvayçılıq dirəyinə sarıyanda bu əsəri oxuyan camaat meydana toplaşmışdı.Defonun əllərinə və başına güldən çələng keçirdilər. Defo həmin əsərində yazırdı ki, azadlıq düşmənləri həmişə xalqın mənafeyini müdafiə edənləri əzir, onlara bu cür cəza verirlər.
Defo hələ həbsxanada olan zaman siyasi bir jurnal nəşr etmək haqqında fikirləşmişdi. Hökumət daxili işlərin mətbuata işıqlandırılmasına yol vermədiyi üçün Defo başqa yola əl atdı. O, jurnalın yalnız xarici ölkələrdəki işləri əks etdirəcəyini söylədi. Jurnal həftəlik idi. Defo jurnalı belə adlandırmışdı: " Fransa və başqa Avropa ölkələrindəki işlərin xülasəsi". Defo Fransadakı işlər adı altında öz ölkəsindəki işlərdən danışırdı. Bütün bunlardan sonra hökumət Defonu özünə yaxın adam hesab etdi,hətta ona bir sıra gizli tapşırıqlar verdi.
Ömrünün son iki-üç ilini Defo yoxsulluq içində keçirmişdir. Ömrünün sonlarında Defo əsəb xəstəliyinə tutulmuşdur. Defo dilənçi vəziyyətində, hamının unutduğu bir adam kimi ölmüş və London qəbristanlıqlarından birində dəfn edilmişdir.
Robinzon Kruzo
Defo özünün məşhur əsəri "Robinzon Kruzo" nu 59 yaşında olarkən yazmışdır. Əsərin mərkəzinə qoyulan hadisə matros Aleksandr Selkirkin başına gəlmiş hadisələrdir. Lakin Defo sujeti dəyişdirmişdir. Defo bu kitabı yazarkən dünya ədəbiyyatında yeni bir səhifə açacağını ağlına belə gətirməzdi. Əsər 3 hissədən ibarətdir. Kitab çap olunarkən müəllif öz adını yazmadı. O, oxuculara belə məlumat verdi ki, bu kitab Robinzonun öz memuarlarıdır. Əsərin qəhrəmanı evdən qaçaraq dənizdə və quruda macəra axtaran bir gəncdir. Romanın əsas sujetini Robinzonun gəmi fəlakətindən sonra kimsəsiz adaya düşməsi və orada təkbaşına 28 il yaşaması təşkil edir. Əgər matros Aleksandr Selkirk 4 il adada tək qaldıqdan sonra vəhşiləşir və hətta insan kimi danışmağı belə unudursa, Robinzon əksinə hərəkət edir. O, 28 il adada qalsa da cəmiyyətdə gördüklərini, əldə etdiyi vərdişləri unutmur. Robinzon zəhmətkeşdir,bununla bərabər o tipik bir burjuadır. O, Cüməni azad edib yanına gətirdikdən sonra dərhal onunla arasındakı münasibəti aydınlaşdırır. Bu münasibət ağa ilə nökər arasındakı münasibətdir. Robinzon ədəbiyyatda yaranmış ilk müsbət burjua surətidir.
Robinzon adaya düşdükdən sonra ilk mərhələdə ona lazım olan ərzağı hazır vəziyyətdə götürür. Yəni əvvəlcə ovçuluq və balıqçılıqla dolanır. Sonra adadakı vəhşi heyvanları əhlilləşdirir yəni maldarlıqla məşğul olur. Yer şumlayıb toxum səpir. Demək Robinzon insan cəmiyyətinin keçdiyi ilk mərhələni təkrar edir. Cümə gəldikdən sonra adada cəmiyyət yaranır. Cümədən sonra adaya yeni avropalılar gəlir. Gəmi fəlakətindən sonra vəhşilərin əlinə düşmüş bu adamları Robinzon xilas edir. Və həmin adamlar adaya gəlirlər. Adada adamlar çoxalandan sonra Robinzon torpağı onların arasında bölür. Beləliklə xüsusi mülkiyyət əmələ gəlir. Bütün bunlar cəmiyyətin keçdiyi yol kimi verilir.
Yazıçı ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
September 03, 2021
daniel, defo, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məqalə, qaralama, halındadır, məqaləni, redaktə, edərək, vikipediyaya, kömək, edə, bilərsiniz, əgər, mümkündürsə, daha, dəqiq. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 11 ay evvel Advellerd terefinden redakte olunub Yenile Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Daniel Defo ing Daniel Defoe 13 sentyabr 1660 1660 09 13 3 4 5 3 aprel 1660 1660 04 03 6 ve ya 30 sentyabr 1660 1660 09 30 7 Kriplqeyt d London Ingiltere 3 2 ve ya London 24 aprel 1731 1731 04 24 3 8 9 Murfilds d London Ingiltere 3 ingilis yazici Daniel Defoing Daniel DefoeIlk adi Daniel FoeDogum tarixi 1660Dogum yeri London IngiltereVefat tarixi 24 aprel 1731Vefat yeri London IngiltereDefn yeri Banhill filds d 1 Vetendasligi Ingiltere kralligi 2 Boyuk Britaniya KralligiMilliyyeti ingilisAtasi Ceyms FoeAnasi EnniFealiyyeti jurnalist roman yazicisi nasir usaq edebiyyati yazicisi imicmeyker yazici biznesmen d publisist sair nasirFealiyyet illeri 1700 cu ildenEserlerinin dili ingilis diliTaninmis eserleri Robinzon Kruzo Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteDaniel Defo oz qehremanlari kimi cox qalmaqalli ve cencelli heyat yolu kecmisdir Defonun heyati cemiyyetde ozune yer tutmaq isteyen bir adamin heyatidir Daniel Defo et saticisi ve sam fabrikanti Ceyms Fonun ailesinde 1660 ci ilde anadan olmusdur Atasinin soyadi sadece Fo idi Daniel Defo bezi sebeblerden soyadinin evveline De artirir ve edebiyyat tarixinde Daniel Defo kimi taninir Onun ailesi puritan idi ve dissenterlerin dini felsefi goruslerinin dasiyicisi idiler Defo puritan ruhani akademiysina oxumaga verilse de hec vaxt dini heyata guclu meyl etmemisdir Onu daha cox kommersiya emeliyyatlari celb etmis amma defelerle iflasa ugradigi ucun kreditorlardan ve polislerden gizlenmeli olmusdur Defo 24 yasinda evlenir Bu zaman o corab alveri ile mesgul olan tacir kimi fealiyyet gosterirdi 1685 ci ilde hersoq Monmutskinin basciligi ile usyan bas verdi Defo usyana qosuldu usyan meglub olduqdan sonra Defo bir muddet gizlendi 1688 ci ilde Orlanli III Uilyam Hollandiyadan qosun cekerek Ingiltereye geldi ve taxt taci ele kecirmeye calisdi Defo III Uilyamin ordusuna qosuldu Bundan sonra Defo vetenine qayitdi Edebi fealiyyete 1697 ci ilde baslayan Defo ilk calismalarini jurnalistika istiqametinde aparmis Layihelere dair tecrube ing An Essay upon projects eserinde bir sira iqtisadi ve ictimai islahatlar kecirilmesi ideyasini ireli surmus vetendas azadliqlarina dair brosuralar yazmisdir Ingilterenin yeni krali III Uilyam ecnebi idi Irtica quvveler ve muxalifetci zadeganlar bu meseleden istifade ederek kralin eleyhine cixisa hazirlasirdilar Bele bir veziyyetde Defo ozunun meshur Xalis Ingilis adli ictimai satirasi ile cixis etdi Defo bu satirasinda gosterdi ki xalis ingilis mefhumu yalandir Cunki eslinde temizqanli ingilis yoxdur ingilisler muxtelif tayfalarin xalqlarin carpazlasmasindan emele gelmisdir Poema boyuk ses kuye sebeb oldu Poemadan xususen kral razi qaldi Defoya mukafat vererek onu saraya yaxinlasdirdi Belelikle Defo ictimai rutbe qazandi ancaq bu cox cekmedi III Uilyam oldukden sonra onun yerine kralica Anna geldi Subhesiz yeni hokmdar dovlet ve siyaset meselelerinde bir sira deyisiklikler etdi Kilse yeni hokmdarin komeyile mubarizeye basladi Onlar murtedlerle yeni ayri ayri teriqet numayendeleri ile haqq hesabi curutmeye calisdilar Bu vaxt Defo Murtedlere divan tutmagin en asan usulu adli pamfletini yazdi Pamflet kilse xadimlerinin dilinden yazilmisdir Kilse xadimleri evvelce bu pamfleti mudafie etdiler Ancaq sonra pamfletdeki istehzani anladilar Is bele olduqda hokumet Defonun hebs edilmesi haqqinda is verdi Mehkeme onu cerimeledi ve rusvayciliq direyine sarimaq qerarini cixardi Emr yerine yetirildi 1703 cu ilin 29 30 31 iyulunda Defonu London meydanlarinin birinde rusvayciliq direyine saridilar Lakin Defo bu doyusde de qalib geldi Bele ki o hele qalada olarken Rusvayciliq direyinin himni adli eserini yazdi Bu eser gizlince san olunub ehali arasinda yayilmisdi Defonu rusvayciliq direyine sariyanda bu eseri oxuyan camaat meydana toplasmisdi Defonun ellerine ve basina gulden celeng kecirdiler Defo hemin eserinde yazirdi ki azadliq dusmenleri hemise xalqin menafeyini mudafie edenleri ezir onlara bu cur ceza verirler Defo hele hebsxanada olan zaman siyasi bir jurnal nesr etmek haqqinda fikirlesmisdi Hokumet daxili islerin metbuata isiqlandirilmasina yol vermediyi ucun Defo basqa yola el atdi O jurnalin yalniz xarici olkelerdeki isleri eks etdireceyini soyledi Jurnal heftelik idi Defo jurnali bele adlandirmisdi Fransa ve basqa Avropa olkelerindeki islerin xulasesi Defo Fransadaki isler adi altinda oz olkesindeki islerden danisirdi Butun bunlardan sonra hokumet Defonu ozune yaxin adam hesab etdi hetta ona bir sira gizli tapsiriqlar verdi Omrunun son iki uc ilini Defo yoxsulluq icinde kecirmisdir Omrunun sonlarinda Defo eseb xesteliyine tutulmusdur Defo dilenci veziyyetinde haminin unutdugu bir adam kimi olmus ve London qebristanliqlarindan birinde defn edilmisdir Robinzon KruzoDefo ozunun meshur eseri Robinzon Kruzo nu 59 yasinda olarken yazmisdir Eserin merkezine qoyulan hadise matros Aleksandr Selkirkin basina gelmis hadiselerdir Lakin Defo sujeti deyisdirmisdir Defo bu kitabi yazarken dunya edebiyyatinda yeni bir sehife acacagini aglina bele getirmezdi Eser 3 hisseden ibaretdir Kitab cap olunarken muellif oz adini yazmadi O oxuculara bele melumat verdi ki bu kitab Robinzonun oz memuarlaridir Eserin qehremani evden qacaraq denizde ve quruda macera axtaran bir gencdir Romanin esas sujetini Robinzonun gemi felaketinden sonra kimsesiz adaya dusmesi ve orada tekbasina 28 il yasamasi teskil edir Eger matros Aleksandr Selkirk 4 il adada tek qaldiqdan sonra vehsilesir ve hetta insan kimi danismagi bele unudursa Robinzon eksine hereket edir O 28 il adada qalsa da cemiyyetde gorduklerini elde etdiyi verdisleri unutmur Robinzon zehmetkesdir bununla beraber o tipik bir burjuadir O Cumeni azad edib yanina getirdikden sonra derhal onunla arasindaki munasibeti aydinlasdirir Bu munasibet aga ile noker arasindaki munasibetdir Robinzon edebiyyatda yaranmis ilk musbet burjua suretidir Robinzon adaya dusdukden sonra ilk merhelede ona lazim olan erzagi hazir veziyyetde goturur Yeni evvelce ovculuq ve baliqciliqla dolanir Sonra adadaki vehsi heyvanlari ehlillesdirir yeni maldarliqla mesgul olur Yer sumlayib toxum sepir Demek Robinzon insan cemiyyetinin kecdiyi ilk merheleni tekrar edir Cume geldikden sonra adada cemiyyet yaranir Cumeden sonra adaya yeni avropalilar gelir Gemi felaketinden sonra vehsilerin eline dusmus bu adamlari Robinzon xilas edir Ve hemin adamlar adaya gelirler Adada adamlar coxalandan sonra Robinzon torpagi onlarin arasinda bolur Belelikle xususi mulkiyyet emele gelir Butun bunlar cemiyyetin kecdiyi yol kimi verilir Eserleri RedakteRobinzon Kruzo Robinzon Kruzo adasi Moll Flanders Veba Ili Gundeliyi Roxana Robinzon Kruzonun heyatiIstinadlar Redakte Oxford Dictionary of National Biography ing C Matthew Oxford OUP 2004 1 2 http web archive org web 20170402195533 http jeugdliteratuur org 80 auteurs daniel defoe 1 2 3 4 5 6 Kagarlickij Yu I Defo Kratkaya literaturnaya enciklopediya rus Moskva Sovetskaya enciklopediya 1962 1 2 Daniel Defoe 1 2 Daniel Defoe niderl 1999 1 2 BeWeB 1 2 The Fine Art Archive 2003 1 2 Daniel Defoe Nationalencyklopedin shved 1999 1 2 Lundy D R Daniel Defoe The Peerage ing Hemcinin bax RedakteRobinzon KruzoXarici kecidler Redakte Vikisitatda Daniel Defo ile elaqedar sitatlar var Yazici ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Daniel Defo amp oldid 5558275, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
