Vlyorada dünyaya gəlmiş, əslən albandır. Kiçik yaşlarında İstanbula gələrək yeniçəri ocağına daxil oldu və burada Qara Həsən ağanın yanında yetişdi. Ox atmaqdakı qabiliyyəti səbəbi ilə “Kəmankeş” ləqəbi ilə anılır. Qısa zamanda yeniçəri ağalığına yüksəldi. IV Muradın əmriylə yeniçərilər arasındakı üsyançıları aradan qaldırdı. Bu vəzifədə ikən qatıldığı İrəvan səfərindəki xidmətləri səbəbilə kaptan-ı dəryalığa gətirildi. 1637-ci ilin fevralındakaptan-ı dəryalığa əlavə olaraq sədarətnaibi də seçildi. Bu vəzifədə ikən bir yandan dövlət gəlirlərini artırmaq üçün maliyyə planları hazırlamış, digər yandan isə donanma üçün yeni gəmilər inşa etdirmişdir.
IV Muradın son dövrlərində dövlət işlərinə müdaxilə edən padşah müsahibi Silahdar Mustafa Paşa ilə münasibətləri korlandı. Buna baxmayaraq I İbrahim dövründə də vəzifəsini qorudu. Əsas rəqibləri olan Silahdar Mustafa Paşa və Dəli Hüseyn Paşanı mərkəzdən uzaqlaşdıran Qara Mustafa Paşa yeni padşahın dəstəyi ilə nüfuzunu artırdı. Hətta o illərdə Qalata səmtində çıxan yanğın əsnasında üzünün bir hissəsi yanmış, bu səbəblə 3 ay divan məclislərində iştirak etməmişsə də, vəzifədən alınmamışdır. Səhhəti düzəldikdən sonra, Venesiyanın aylardır göndərmədiyi xəracı almaq, bir neçə aydır rusların işğalında olan Azov qalasını geri almaq, Lehistanla sülhü təmin etmək, Avstriya ilə Zitvatorok sülhünü yeniləmək kimi yığışıb qalan bəzi xarici məsələləri həll etdi. Bu əsnada kaptan-ı dəryalıq vəzifəsini də öz üzərinə götürən Qara Mustafa Paşa yeni gəmilər inşa etdirərək donanmanı gücləndirdi. Bundan başqa yeniçəri və sipahilərin sayını 2/3 qədər azaldaraq, dövlət xərclərini azaltdı. Əyalətlərdə islahatlar apararaq vergi sistemini tənzimlədi. Qara Mustafa Paşanın bu fəaliyyəti daha sonra Tarhuncu Əhməd Paşa tərəfindən davam etdirildi. Onun yürütdüyü bu islahatlar nəticəsində bazarlarda bolluq və ucuzluq müşahidə olundu. Dövlət büdcəsi nəinki dolub-daşdı, hətta illik 6000 kisə qızıla da qənaət edildi.
Buna baxmayaraq Qara Mustafa Paşanın bu fəaliyyəti bəzi şəxslərin narazılığına səbəb olurdu. Xüsusilə də, yeniçəri və sipahilərin sayının və maaşlarının azaldılması, yeni vergilərin alınması və bu kimi məsələlər narazılıqla qarşılandı. Digər yandan Silahdar Mustafa Paşa ilə olan düşmənliyi səbəbilə ValidəKösəm Sultanla da arası açıldı. Əyalətlərdəki vəzirlərə möhür istifadə etməyi də qadağan etməsi ayrı bir narazılıq səbəbi olmuşdu. Hətta Ərzurum bəylərbəyi Nasuhpaşazadə Hüseyn Paşa “möhür vurmaq mənə mirasdır, bunu mənə mərhum Sultan Murad əmr verib” deyərək ayaqlanmış, güclü ordu toplayaraq İstanbula qədər gəlmişdir. Nəticədə zorluqla da olsa, Hüseyn Paşa ələ keçirilib aradan qaldırıldı. Beləliklə, önəmli bir təhlükəni də ortadan qaldıran Qara Mustafa Paşa bu dəfə də Sultan İbrahimin müsahibi Yusif Paşa (Səfəvi qaynaqlarında bu şəxs Təhmasibqulu xan Ağcaqoyunlu-Qacar olaraq qeyd olunur) və lələsi Cindar Hüseyn Əfəndiylə düşmən oldu. Rəqiblərini aradan qaldırmaq üçün yeniçəriləri üsyana təşviq etməyi planlaşdıran Mustafa Paşa apardığı islahatlar səbəbilə axtardığı müttəfiqləri tapa bilmədi. Bununla da qalmayan yeniçərilər Mustafa Paşanın planını padşaha xəbər verdilər. Ardından toplanan divan məclislərinin birini qəfəs ardından izləyən Sultan İbrahim Mustafa Paşanın sərt danışığına qəzəblənərək onu yanına çağırdı. Sədarət möhürünü təslim edən Mustafa Paşa saraydan ayrılıb köşkünə çəkildi. Ancaq həmin gün 500 nəfərlik dəstə ilə köşkü mühasirəyə alındı. Paltarını dəyişib qaçmağa çalışan Mustafa Paşa bazar meydanında ələ keçirildi və cəllad Qara Əli tərəfindən edam olundu (31 yanvar1644). Cənazəsi öz adına inşa etdirdiyi türbəsinə dəfn olundu. Malları müsadirə edilən Mustafa Paşanın evində aparılan axtarış nəticəsində 30 min qızıl sikkəsinə əl qoyuldu. Fatma xanım adında bir qızı olduğu məlumdur.
Mənbə
TSMA, nr. E 4551, E 6523;
BA, İbnülemin-Hariciye, nr. 18;
BA, MD, nr. 89, s. 111;
BA, Ali Emîrî, Murad IV, nr. 767;
Suver-i Hutût-ı Hümâyûn, İÜ Ktp., TY, nr. 6110, tür.yer.;
Feridun Bey, Münşeât (ilâve kısım), II, 296 vd.;
Topçular Kâtibi Abdülkadir Efendi, Târih (haz. Ziya Yılmazer, doktora tezi, 1990), İÜ Ed. Fak. Genel Kitaplık, nr. TE 80, s. 791, 814, 822, 824, 830, 842, 866 vd., 876 vd., 887, 889, 893-894, 902, 910;
Kitâb-ı Müstetâb (nşr. Yaşar Yücel), Ankara 1974, s. 3;
Kitâbü Mesâlihi’l-müslimîn ve menâfii’l-mü’minîn (nşr. Yaşar Yücel), Ankara 1980, neşredenin girişi, s. 5;
Peçuylu İbrâhim, Târih, II, 437, 461;
Kâtib Çelebi, Tuhfetü’l-kibâr (nşr. O. Şaik Gökyay), İstanbul 1973, s. 165-166;
İbrahim Hilmi Tanışık, İstanbul Çeşmeleri, İstanbul 1943-45, I, 76; II, 83, 494;
Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/1, bk. İndeks;
Dânişmend, Kronoloji2, III, bk. İndeks;
Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlılar’da Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri, İstanbul 1983, s. 33, 90, 288;
Ömer Lütfi Barkan, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I, İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zâviyeler”, VD, II (1942), s. 356-357;
Faik Reşit Unat, “Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa Lâyihası”, TV, I/6 (1942), s. 443-480;
M. Münir Aktepe, “Mustafa Paşa”, İA, VIII, 730-732.
Avqust 12, 2021
kəmankeş, qara, mustafa, paşa, 1592, vlyora, yanvar, 1644, 1644, istanbul, murad, ibrahim, dövrlərində, ümumilikdə, gün, osmanlı, imperiyasının, sədrəzəmi, olmuş, dövlət, adamıdır, كارا, مصطفى, باشا, مع, الكمانosmanlı, sədrəzəmi24, dekabr, 1638, yanvar, 1644sə. Kemankes Qara Mustafa Pasa 1592 Vlyora 31 yanvar 1644 1644 01 31 Istanbul IV Murad ve I Ibrahim dovrlerinde umumilikde 5 il 1 ay 7 gun Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Kemankes Qara Mustafa Pasaكارا مصطفى باشا مع الكمانOsmanli sedrezemi24 dekabr 1638 31 yanvar 1644Selefi Teyyar Mehmed PasaXelefi Sultanzade Mehmed PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1592Dogum yeri Vlyora Vlore municipality d Vlore District d Vlore County d AlbaniyaVefat tarixi 31 yanvar 1644Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiUsagi Fatma xanimHerbi xidmetRutbesi AdmiralDoyusler Sefevi Osmanli muharibesiHeyati RedakteVlyorada dunyaya gelmis eslen albandir Kicik yaslarinda Istanbula gelerek yeniceri ocagina daxil oldu ve burada Qara Hesen aganin yaninda yetisdi Ox atmaqdaki qabiliyyeti sebebi ile Kemankes leqebi ile anilir Qisa zamanda yeniceri agaligina yukseldi IV Muradin emriyle yeniceriler arasindaki usyancilari aradan qaldirdi Bu vezifede iken qatildigi Irevan seferindeki xidmetleri sebebile kaptan i deryaliga getirildi 1637 ci ilin fevralinda kaptan i deryaliga elave olaraq sedaret naibi de secildi Bu vezifede iken bir yandan dovlet gelirlerini artirmaq ucun maliyye planlari hazirlamis diger yandan ise donanma ucun yeni gemiler insa etdirmisdir 1638 ci ilin yazinda IV Muradla birlikde Bagdad seferine qatildi Sefer esnasinda sehid dusen sedrezem Teyyar Mehmed Pasanin yerine 24 dekabr 1638 tarixinde sedarete getirildi Bagdada daxil olduqdan sonar Sefevileri sulhe mecbur etmek ucun serdar i ekrem olaraq orduyla birlikde burda qaldi Bir muddet buradaki qala divarlarini ve onemli binalari temir etdiren Mustafa Pasa buradaki nizam intizami temin etdikden sonra Sefevi sahi Sah Sefiye mektub gondererek Sultan Suleyman ve Sah Tehmasib dovrundeki serhedleri berpa etmeyi teklif etdi Ancaq cavab gelmedi ve bu halda Osmanli ordusu Iranin merkezine dogru ireliledi Nehayet 17 may 1639 tarixinde imzalanan Qesri Sirin sulhu ile illerdir davam eden Sefevi Osmanli muharibeleri sona catdi Buradaki islerini tamamladiqdan sonra 1640 ci ilin yanvarinda Istanbula geldi ve mohtesem bir merasimle qarsilandi IV Muradin son dovrlerinde dovlet islerine mudaxile eden padsah musahibi Silahdar Mustafa Pasa ile munasibetleri korlandi Buna baxmayaraq I Ibrahim dovrunde de vezifesini qorudu Esas reqibleri olan Silahdar Mustafa Pasa ve Deli Huseyn Pasani merkezden uzaqlasdiran Qara Mustafa Pasa yeni padsahin desteyi ile nufuzunu artirdi Hetta o illerde Qalata semtinde cixan yangin esnasinda uzunun bir hissesi yanmis bu sebeble 3 ay divan meclislerinde istirak etmemisse de vezifeden alinmamisdir Sehheti duzeldikden sonra Venesiyanin aylardir gondermediyi xeraci almaq bir nece aydir ruslarin isgalinda olan Azov qalasini geri almaq Lehistanla sulhu temin etmek Avstriya ile Zitvatorok sulhunu yenilemek kimi yigisib qalan bezi xarici meseleleri hell etdi Bu esnada kaptan i deryaliq vezifesini de oz uzerine goturen Qara Mustafa Pasa yeni gemiler insa etdirerek donanmani guclendirdi Bundan basqa yeniceri ve sipahilerin sayini 2 3 qeder azaldaraq dovlet xerclerini azaltdi Eyaletlerde islahatlar apararaq vergi sistemini tenzimledi Qara Mustafa Pasanin bu fealiyyeti daha sonra Tarhuncu Ehmed Pasa terefinden davam etdirildi Onun yurutduyu bu islahatlar neticesinde bazarlarda bolluq ve ucuzluq musahide olundu Dovlet budcesi neinki dolub dasdi hetta illik 6000 kise qizila da qenaet edildi Buna baxmayaraq Qara Mustafa Pasanin bu fealiyyeti bezi sexslerin naraziligina sebeb olurdu Xususile de yeniceri ve sipahilerin sayinin ve maaslarinin azaldilmasi yeni vergilerin alinmasi ve bu kimi meseleler naraziliqla qarsilandi Diger yandan Silahdar Mustafa Pasa ile olan dusmenliyi sebebile Valide Kosem Sultanla da arasi acildi Eyaletlerdeki vezirlere mohur istifade etmeyi de qadagan etmesi ayri bir naraziliq sebebi olmusdu Hetta Erzurum beylerbeyi Nasuhpasazade Huseyn Pasa mohur vurmaq mene mirasdir bunu mene merhum Sultan Murad emr verib deyerek ayaqlanmis guclu ordu toplayaraq Istanbula qeder gelmisdir Neticede zorluqla da olsa Huseyn Pasa ele kecirilib aradan qaldirildi Belelikle onemli bir tehlukeni de ortadan qaldiran Qara Mustafa Pasa bu defe de Sultan Ibrahimin musahibi Yusif Pasa Sefevi qaynaqlarinda bu sexs Tehmasibqulu xan Agcaqoyunlu Qacar olaraq qeyd olunur ve lelesi Cindar Huseyn Efendiyle dusmen oldu Reqiblerini aradan qaldirmaq ucun yenicerileri usyana tesviq etmeyi planlasdiran Mustafa Pasa apardigi islahatlar sebebile axtardigi muttefiqleri tapa bilmedi Bununla da qalmayan yeniceriler Mustafa Pasanin planini padsaha xeber verdiler Ardindan toplanan divan meclislerinin birini qefes ardindan izleyen Sultan Ibrahim Mustafa Pasanin sert danisigina qezeblenerek onu yanina cagirdi Sedaret mohurunu teslim eden Mustafa Pasa saraydan ayrilib koskune cekildi Ancaq hemin gun 500 neferlik deste ile kosku muhasireye alindi Paltarini deyisib qacmaga calisan Mustafa Pasa bazar meydaninda ele kecirildi ve cellad Qara Eli terefinden edam olundu 31 yanvar 1644 Cenazesi oz adina insa etdirdiyi turbesine defn olundu Mallari musadire edilen Mustafa Pasanin evinde aparilan axtaris neticesinde 30 min qizil sikkesine el qoyuldu Fatma xanim adinda bir qizi oldugu melumdur Menbe RedakteTSMA nr E 4551 E 6523 BA Ibnulemin Hariciye nr 18 BA MD nr 89 s 111 BA Ali Emiri Murad IV nr 767 Suver i Hutut i Humayun IU Ktp TY nr 6110 tur yer Feridun Bey Munseat ilave kisim II 296 vd Topcular Katibi Abdulkadir Efendi Tarih haz Ziya Yilmazer doktora tezi 1990 IU Ed Fak Genel Kitaplik nr TE 80 s 791 814 822 824 830 842 866 vd 876 vd 887 889 893 894 902 910 Kitab i Mustetab nsr Yasar Yucel Ankara 1974 s 3 Kitabu Mesalihi l muslimin ve menafii l mu minin nsr Yasar Yucel Ankara 1980 nesredenin girisi s 5 Pecuylu Ibrahim Tarih II 437 461 Katib Celebi Tuhfetu l kibar nsr O Saik Gokyay Istanbul 1973 s 165 166 a mlf Fezleke II 172 173 174 192 200 vd 216 vd 222 230 232 234 284 a mlf Dusturu l amel nsr M Tayyib Gokbilgin Istanbul 1979 s 120 132 Solakzade Mehmed Hemdemi Solakzade Tarihi haz Vahid Cabuk Ankara 1989 II 549 560 Karacelebizade Abdulaziz Efendi Ravzatu l ebrar Bulak 1248 s 589 592 600 601 608 611 614 615 617 619 a mlf Zafername IU Ktp TY nr 2288 1 tur yer Mehmed Halife Tarih i Gilmani nsr Bugra Atsiz Munih 1977 vr 8a 11a 12a 14b Vecihi Tarih nsr Bugra Atsiz Munih 1977 vr 3a 5b 8b 9a b vd 16a vd 17a b 18a b 20a 21a 22a b 23a 27a Abdurrahman Hibri Defter i Ahbar Beyazit Devlet Ktp Veliyyuddin Efendi nr 2418 vr 25b 26a 29b 30a 37a 38b Evliya Celebi Seyahatname nsr O Saik Gokyay Istanbul 1996 I 107 108 110 Hezarfen Huseyin Efendi Telhisu l beyan fi Kavanin i Al i Osman nsr Sevim Ilgurel Ankara 1998 s 52 58 105 190 Muneccimbasi Sahaifu l ahbar III 672 674 679 680 681 682 683 Naima Tarih III 200 329 435 458 459 460 IV 5 13 20 vd 47 48 51 55 58 79 Hadikatu l vuzera s 81 84 Seyhi Vekayiu l fuzala I 70 72 73 88 151 II 395 Ayvansarayi Camilerimiz Ansiklopedisi Hadikatu l cevami haz Ihsan Erzi Istanbul 1987 II 11 12 a mlf Mecmua i Tevarih haz Fahri C Derin Vahid Cabuk Istanbul 1985 s 140 242 413 414 Sefinetu l vuzera s 30 31 Ramizpasazade Mehmed Izzet Harita i Kapudanan i Derya Istanbul 1285 s 50 51 Hammer Ata Bey IX 253 254 255 vd 259 264 272 281 X 8 10 vd 25 vd Osmanli Muellifleri III 74 75 Ibrahim Hilmi Tanisik Istanbul Cesmeleri Istanbul 1943 45 I 76 II 83 494 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 1 bk Indeks Danismend Kronoloji2 III bk Indeks Mubahat S Kutukoglu Osmanlilar da Narh Muessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri Istanbul 1983 s 33 90 288 Omer Lutfi Barkan Osmanli Imparatorlugunda Bir Iskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakiflar ve Temlikler I Istila Devirlerinin Kolonizator Turk Dervisleri ve Zaviyeler VD II 1942 s 356 357 Faik Resit Unat Sadrazam Kemankes Kara Mustafa Pasa Layihasi TV I 6 1942 s 443 480 M Munir Aktepe Mustafa Pasa IA VIII 730 732 Menbe https az wikipedia org w index php title Kemankes Qara Mustafa Pasa amp oldid 5516263, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
