Qalata qülləsi — İstanbul şəhərinin Qalata səmtində yerləşən 528-ci ildə inşa olunmuş tarixi qüllə. Qalata qülləsi İstanbul şəhərinin əsas simvollarındandır. UNESCO qülləni 2003-cü ildə Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısına daxil edib. Qalata müdafiə divarları daxilində gözətçi qülləsi olaraq tikilən qüllə, içərisində olan müxtəlif elementlərlə birlikdə turizm məqsədləri üçün, sərgi sahəsi kimi və muzey olaraq istifadə olunur. Beyoğlu və İstanbulun simvolik tikililərindən biridir.
Qalata qülləsi dünyanın ən qədim qüllələrindən hesab olunur. Qüllə Bizans imperiyasının imperatoru Anastasiusun göstərişi ilə 528-ci ildən inşa olunmağa başlanmışdır. 1204-cü ildə IV xaç yürüşü zamanı ciddi dağıntılara məruz qalan qüllə, 1348-ci ildə İsa Qülləsi adı ilə köhnə qüllənin yerində yenidən inşa olunmuşdur. 1348-ci ildə ikinci dəfə inşa olunan Qalata qülləsi həmin dövrdə Konstantinopol şəhərinin ən hündür binası hesab olunurdu.
Bu gün mövcud olan qüllə 1445–1446-cı illərdə yüksəldilmişdir. Qüllə türklərin əlinə keçdikdən sonra müxtəlif vaxtlarda təmir olunmuş, özülü bərkidilmişdir. XVI əsrdə qüllədən Kasımpaşa tərsanəsində işlədilən Xristian əsirləri saxlamaq üçün istifadə olunmuşdur. Sultan III Muradın icazəsi ilə ərəb alimi Tağıyəddin tərəfindən Qalata qülləsində Rəsədxana açılmışdır. Həmin Rəsədxana cəmi bir neçə il fəaliyyət göstərmiş və 1579-cu ildə qapadılmışdır. XVII əsrin ilk rübündə IV Muradın hakimiyyəti dövründə Hezarfən Əhməd Çələbi adlı gənc ixtiraçı uçmaq məqsədi ilə qanadlar hazırlamışdır. Uzun müddət davam etmiş təlimlərdən sonra, Hezarfən Əhməd Çələbi 1638-ci ildə Qalata qülləsindən Üsküdar səmtinə qədər uçmuşdur. O, bununla Bosfor boğazının üstündən keçmişdir. Bu uçuş Dünya tarixində insanın ilk əhatəli uçuşu hesab olunur.
1717-ci ildən etibarən Qalata qülləsindən şəhərdə baş verən yanğınları söndürmək məqsədi ilə istifadə olunmuşdur. Qüllədə quraşdırılan zəng sistemi vasitəsi ilə baş verən yanğın xəbəri qısa zamanda bütün şəhər əhalisinə çatdırılırdı. III Səlimin dövründə naməlum səbəbdən başlamış yanğın qüllənin böyük bir qisminin yararsız vəziyyətə düşməsinə səbəb olmuşdur. Yanğından sonra Qalata qülləsində köklü şəkildə təmir-bərpa işləri aparılmışdır. 1831-ci ildə qüllədə daha bir şiddətli yanğın baş vermişdir.
1875-ci ildə baş vermiş fırtına nəticəsində qüllənin damı uçmuşdur. 1965-ci ildə başlanan son təmir-bərpa işləri 1967-ci ildə yekunlaşmışdır. Qalata qülləsi İstanbul şəhərinin bir çox nöqtəsindən rahat şəkildə müşahidə edildiyindən hər zaman strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Osmanlı imperiyasının dövründə qüllədən mayak, yanğın qülləsi, sul qülləsi, həbsxana və digər məqsədlərlə istifadə olunmuşdur.
Xüsusiyyətləri
Qalata qülləsinin ümumi hündürlüyü 70 metrdir. Divarların qalınlığı 3.75 metr, diametri isə 15 metrə yaxındır. Aparılan hesablamalara əsasən qüllənin ağırlığı 10 min tona yaxındır. Qüllənin zirzəmisindən həbsxana kimi istifadə olunmuşdur. Burada aparılan qazıntılar zamanı insan kəlləsi və sümükləri tapmılmışdır. Bu sümüklərin burada saxlanılan məhbuslara aid olduğu ehtimal edilir. 1876-cı ildə qüllədə saxlanılan Avstriyalı əsir, keşikçilərin yatmasından istifadə edərək, özünü qüllədən aşağı atmışdır. 1973-cü ilin 6 iyun tarixində Türkiyənin tanınmış yazıçılarından olan Ümüd Yaşar Oğuzcanın oğlu 15 yaşlı Vedat Oğuzcan qüllədən atlayaraq intihar etmişdir.
"Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea" (ing. ). whc.unesco.org. 2015-09-12 tarixində .
Mike Gerrard (2009). "The Traveler's Atlas: Europe". London: Barron's Educational Series. 118–119. ISBN0-7641-6176-8.
VikianbardaQalata qülləsi ilə əlaqəli mediafayllar var.
Avqust 01, 2021
qalata, qülləsi, istanbul, şəhərinin, qalata, səmtində, yerləşən, ildə, inşa, olunmuş, tarixi, qüllə, istanbul, şəhərinin, əsas, simvollarındandır, unesco, qülləni, 2003, ildə, ümumdünya, irsi, obyektlərinin, siyahısına, daxil, edib, qalata, müdafiə, divarları. Qalata qullesi Istanbul seherinin Qalata semtinde yerlesen 528 ci ilde insa olunmus tarixi qulle Qalata qullesi Istanbul seherinin esas simvollarindandir UNESCO qulleni 2003 cu ilde Umumdunya irsi obyektlerinin siyahisina daxil edib 2 Qalata mudafie divarlari daxilinde gozetci qullesi olaraq tikilen qulle icerisinde olan muxtelif elementlerle birlikde turizm meqsedleri ucun sergi sahesi kimi ve muzey olaraq istifade olunur Beyoglu ve Istanbulun simvolik tikililerinden biridir Qalata qullesiUmumi melumatlarNovu Qulle memarliq gormeli yer d memarliq strukturu d binaOlke TurkiyeSahibi Istanbul Boyukseher Belediyyesi 1 Veb saytmuze gen tr muze detay g Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi haqqinda 2 Xususiyyetleri 3 Qalereya 4 IstinadlarTarixi haqqinda RedakteQalata qullesi dunyanin en qedim qullelerinden hesab olunur Qulle Bizans imperiyasinin imperatoru Anastasiusun gosterisi ile 528 ci ilden insa olunmaga baslanmisdir 1204 cu ilde IV xac yurusu zamani ciddi dagintilara meruz qalan qulle 1348 ci ilde Isa Qullesi adi ile kohne qullenin yerinde yeniden insa olunmusdur 1348 ci ilde ikinci defe insa olunan Qalata qullesi hemin dovrde Konstantinopol seherinin en hundur binasi hesab olunurdu 3 Bu gun movcud olan qulle 1445 1446 ci illerde yukseldilmisdir Qulle turklerin eline kecdikden sonra muxtelif vaxtlarda temir olunmus ozulu berkidilmisdir XVI esrde qulleden Kasimpasa tersanesinde isledilen Xristian esirleri saxlamaq ucun istifade olunmusdur Sultan III Muradin icazesi ile ereb alimi Tagiyeddin terefinden Qalata qullesinde Resedxana acilmisdir Hemin Resedxana cemi bir nece il fealiyyet gostermis ve 1579 cu ilde qapadilmisdir XVII esrin ilk rubunde IV Muradin hakimiyyeti dovrunde Hezarfen Ehmed Celebi adli genc ixtiraci ucmaq meqsedi ile qanadlar hazirlamisdir Uzun muddet davam etmis telimlerden sonra Hezarfen Ehmed Celebi 1638 ci ilde Qalata qullesinden Uskudar semtine qeder ucmusdur O bununla Bosfor bogazinin ustunden kecmisdir Bu ucus Dunya tarixinde insanin ilk ehateli ucusu hesab olunur 1717 ci ilden etibaren Qalata qullesinden seherde bas veren yanginlari sondurmek meqsedi ile istifade olunmusdur Qullede qurasdirilan zeng sistemi vasitesi ile bas veren yangin xeberi qisa zamanda butun seher ehalisine catdirilirdi III Selimin dovrunde namelum sebebden baslamis yangin qullenin boyuk bir qisminin yararsiz veziyyete dusmesine sebeb olmusdur Yangindan sonra Qalata qullesinde koklu sekilde temir berpa isleri aparilmisdir 1831 ci ilde qullede daha bir siddetli yangin bas vermisdir 1875 ci ilde bas vermis firtina neticesinde qullenin dami ucmusdur 1965 ci ilde baslanan son temir berpa isleri 1967 ci ilde yekunlasmisdir Qalata qullesi Istanbul seherinin bir cox noqtesinden rahat sekilde musahide edildiyinden her zaman strateji ehemiyyete malik olmusdur Osmanli imperiyasinin dovrunde qulleden mayak yangin qullesi sul qullesi hebsxana ve diger meqsedlerle istifade olunmusdur Xususiyyetleri RedakteQalata qullesinin umumi hundurluyu 70 metrdir Divarlarin qalinligi 3 75 metr diametri ise 15 metre yaxindir Aparilan hesablamalara esasen qullenin agirligi 10 min tona yaxindir Qullenin zirzemisinden hebsxana kimi istifade olunmusdur Burada aparilan qazintilar zamani insan kellesi ve sumukleri tapmilmisdir Bu sumuklerin burada saxlanilan mehbuslara aid oldugu ehtimal edilir 1876 ci ilde qullede saxlanilan Avstriyali esir kesikcilerin yatmasindan istifade ederek ozunu qulleden asagi atmisdir 1973 cu ilin 6 iyun tarixinde Turkiyenin taninmis yazicilarindan olan Umud Yasar Oguzcanin oglu 15 yasli Vedat Oguzcan qulleden atlayaraq intihar etmisdir Qalereya Redakte Qalata qullesi 21 may 1862 Gece isiqlandirmasi ile Qalata qullesi Qullenin etrafi Eminonunden qullenin goruntusu Qalata qullesinin axsamustu goruntusuIstinadlar Redakte https www haberturk com ibb den alinip vakiflar a devredilen galata kulesi nin arka plani 2595195 Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea ing whc unesco org 2015 09 12 tarixinde arxivlesdirilib Mike Gerrard 2009 The Traveler s Atlas Europe London Barron s Educational Series 118 119 ISBN 0 7641 6176 8 Vikianbarda Qalata qullesi ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Qalata qullesi amp oldid 5899791, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
