Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az

Vikipediya azad ensiklopediya Blokçeyn əsaslı verilənlər bazası ing Blockchain based database mərkəzləşdirilməmiş və pay

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazası

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazası
Vikipediya, azad ensiklopediya

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazası (ing. Blockchain-based database) — mərkəzləşdirilməmiş və paylanmış blokçeyn texnologiyasına əsaslanan bir verilənlər bazasıdır. Blokçeyn, məlumatların təhlükəsiz, şəffaf və dəyişdirilməz şəkildə saxlanmasını təmin edir. Ənənəvi verilənlər bazalarından fərqli olaraq, blokçeyn texnologiyası məlumatları müxtəlif kompüterlər (ing. node) arasında paylayır və hər bir iştirakçı məlumatın bir nüsxəsini saxlayır.

Əsas xüsusiyyətləri

| ]

Paylanmış struktur

| ]

Blokçeyn, mərkəzləşdirilməmiş bir şəbəkə vasitəsilə məlumatları saxlayır. Verilənlər bir neçə node arasında paylaşılır və heç bir mərkəzi idarəedici orqan yoxdur. Struktur, məlumatların tək bir nöqtədə dəyişdirilməsini və ya pozulmasını qeyri-mümkün edir.

Dəyişdirilməzlik

| ]

Blokçeyndə məlumatlar bloklar şəklində əlavə olunur və bir blok bir dəfə yazıldıqdan sonra dəyişdirilə bilməz. Hər bir blok əvvəlki blokla kriptografi əlaqəsi ilə bağlıdır, bu da məlumatların sonradan dəyişdirilməsinin qarşısını alır. Dəyişdirilməzlik (ing. Immutable) xüsusiyyəti məlumatların təhlükəsizliyi və şəffaflığı üçün vacibdir.

Kriptoqrafik təhlükəsizlik

| ]

Məlumatlar blokçeyn üzərində kriptoqrafik metodlarla qorunur. Hər bir blok əvvəlki blokun hash-i ilə əlaqəlidir və bu əlaqə pozulmadan məlumatların dəyişdirilməsi mümkünsüzdür. Bu da məlumatların təhlükəsizliyini artırır və hər hansısa hücuma qarşı daha davamlı edir.

Şəffaflıq və izlenəbiləklik

| ]

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazasında bütün iştirakçılar verilən əməliyyatları izləyə və təsdiq edə bilər. Bütün məlumatlar hər bir node-da saxlanılır və istənilən anda hər kəs məlumatları yoxlaya bilər. Bu xüsusiyyət onu şəffaflıq tələb edən sənaye sahələri üçün ideal edir.

Müqavilələr və smart kontraktlar

| ]

Blokçeyn texnologiyası həmçinin smart kontraktları dəstəkləyir. Bu kontraktlar verilən əməliyyatların avtomatlaşdırılmasını və müəyyən qaydalara əsasən həyata keçirilməsini təmin edir. Smart kontraktlar ticarət, hüquq və digər sahələrdə geniş istifadə olunur.

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazasının üstünlükləri

| ]
  1. Mərkəzləşdirilməmiş idarəetmə — məlumatlar mərkəzləşdirilməmiş bir şəbəkə vasitəsilə idarə olunur. Bu, məlumatların təhlükəsizliyini artırır və bir mərkəzi nöqtənin uğursuzluğu riskini azaldır.
  2. Dəyişdirilməzlik — məlumatlar bir dəfə yazıldıqdan sonra dəyişdirilə bilməz, bu da məlumatın dürüstlüyünü və bütövlüyünü təmin edir.
  3. Şəffaflıq və auditin asanlığı — blokçeyn texnologiyası ilə məlumatlar şəffaf olur və audit zamanı izlənməsi asandır.
  4. Təhlükəsizlik — blokçeyn texnologiyasının kriptoqrafik əsasları sayəsində məlumatlar yüksək təhlükəsizlik səviyyəsinə malikdir.

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazasının mənfi cəhətləri

| ]
  1. Miqyaslanma Problemləri — ənənəvi verilənlər bazalarından fərqli olaraq, blokçeyn texnologiyası hələ də yüksək miqdarda məlumatı sürətlə emal etmək üçün bəzi məhdudiyyətlərlə üzləşir.
  2. Saxlama Məkanı — blokçeyn məlumatların hər bir node-da saxlanmasını tələb edir ki, bu da böyük verilənlər dəstləri üçün saxlama xərclərini artıra bilər.
  3. Yüksək Enerji Tələbi — xüsusilə bəzi konsensus mexanizmləri (məsələn, ing. Proof of Work) çoxlu hesablama gücü tələb edir və enerji sərfiyyatını artırır.

Məşhur blokçeyn əsaslı verilənlər bazaları

| ]
  1. BigchainDB — blokçeyn əsaslı verilənlər bazası, həmən böyük məlumatların saxlanmasını və sorğulanmasını təmin edir. Əlaqəli məlumatlar üçün istifadə edilə bilər.
  2. Hyperledger Fabric — IBM tərəfindən inkişaf etdirilən bu blokçeyn əsaslı platforma, xüsusilə sənaye tətbiqləri üçün nəzərdə tutulmuşdur və icazəli bir blokçeyn bazasıdır.
  3. Chainlink — smart kontraktları real dünya məlumatlarına bağlamaq üçün istifadə edilən bir blokçeyn əsaslı verilənlər bazasıdır.

Blokçeyn əsaslı verilənlər bazaları maliyyə, logistika, tibb və digər sahələrdə istifadə olunur, çünki bu texnologiya məlumatların təhlükəsizliyini və şəffaflığını artırır, habelə əməliyyatları daha sürətli və etibarlı edir.

İstinadlar

| ]
  1. Martin, Luther. "Blockchain or relational database? How to choose the right technology for your application". TechBeacon (ingilis). 6 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
  2. Gaetani, Edoardo; Aniello, Leonardo; Baldoni, Roberto; Lombardi, Federico; Margheri, Andrea; Sassone, Vladimiro. "Blockchain-based database to ensure data integrity in cloud computing environments" (PDF) (ingilis). Edoardo Gaetani, Leonardo Aniello, Roberto Baldoni, Federico Lombardi, Andrea Margheri, Vladimiro Sassone. 2017.
  3. Casino, Fran; K. Dasaklis, Thomas; Patsakisa, Constantinos. "A systematic literature review of blockchain-based applications: Current status, classification and open issues". Telematics and Informatics. Elsevier. 36. mart 2019: 55–81. doi:10.1016/j.tele.2018.11.006. ISSN 0736-5853.
  4. "What is Blockchain Technology? A Step-by-Step Guide For Beginners". Blockgeeks (ingilis). 19 sentyabr 2016. 26 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
  5. Raikwar, Mayank; Gligoroski, Danilo; Velinov, Goran. Trends in Development of Databases and Blockchain // 2020 Seventh International Conference on Software Defined Systems (SDS). 12 mart 2020. 177–182. arXiv:2003.05687. doi:10.1109/SDS49854.2020.9143893. ISBN .
  6. Anadiotis, George. "How to use blockchain to build a database solution". (ingilis). 6 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 mart 2020.
  7. Zheng, Zibin; Xie, Shaoan; Dai, Hongning; Chen, Xiangping; Wang, Huaimin. An Overview of Blockchain Technology: Architecture, Consensus, and Future Trends // 2017 IEEE International Congress on Big Data (BigData Congress) (ingilis). 2017. 557–564. doi:10.1109/BigDataCongress.2017.85. ISBN .
  8. NathanSenthil; GovindarajanChander; SarafAdarsh; SethiManish; JayachandranPraveen. "Blockchain meets database". Proceedings of the VLDB Endowment (ingilis). 12 (11). 1 iyul 2019: 1539–1552. doi:10.14778/3342263.3342632.
  9. "GraphChain | Companion Proceedings of the Web Conference 2018" (ingilis). doi:10.1145/3184558.3191554.
  10. "GraphChain: A Distributed Database with Explicit Semantics and Chained RDF Graphs". ResearchGate (ingilis). İstifadə tarixi: 9 mart 2020.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Vikipediya azad ensiklopediya Blokceyn esasli verilenler bazasi ing Blockchain based database merkezlesdirilmemis ve paylanmis blokceyn texnologiyasina esaslanan bir verilenler bazasidir Blokceyn melumatlarin tehlukesiz seffaf ve deyisdirilmez sekilde saxlanmasini temin edir Enenevi verilenler bazalarindan ferqli olaraq blokceyn texnologiyasi melumatlari muxtelif komputerler ing node arasinda paylayir ve her bir istirakci melumatin bir nusxesini saxlayir Esas xususiyyetleri span Paylanmis struktur span Blokceyn merkezlesdirilmemis bir sebeke vasitesile melumatlari saxlayir Verilenler bir nece node arasinda paylasilir ve hec bir merkezi idareedici orqan yoxdur Struktur melumatlarin tek bir noqtede deyisdirilmesini ve ya pozulmasini qeyri mumkun edir Deyisdirilmezlik span Blokceynde melumatlar bloklar seklinde elave olunur ve bir blok bir defe yazildiqdan sonra deyisdirile bilmez Her bir blok evvelki blokla kriptografi elaqesi ile baglidir bu da melumatlarin sonradan deyisdirilmesinin qarsisini alir Deyisdirilmezlik ing Immutable xususiyyeti melumatlarin tehlukesizliyi ve seffafligi ucun vacibdir Kriptoqrafik tehlukesizlik span Melumatlar blokceyn uzerinde kriptoqrafik metodlarla qorunur Her bir blok evvelki blokun hash i ile elaqelidir ve bu elaqe pozulmadan melumatlarin deyisdirilmesi mumkunsuzdur Bu da melumatlarin tehlukesizliyini artirir ve her hansisa hucuma qarsi daha davamli edir Seffafliq ve izlenebileklik span Blokceyn esasli verilenler bazasinda butun istirakcilar verilen emeliyyatlari izleye ve tesdiq ede biler Butun melumatlar her bir node da saxlanilir ve istenilen anda her kes melumatlari yoxlaya biler Bu xususiyyet onu seffafliq teleb eden senaye saheleri ucun ideal edir Muqavileler ve smart kontraktlar span Blokceyn texnologiyasi hemcinin smart kontraktlari destekleyir Bu kontraktlar verilen emeliyyatlarin avtomatlasdirilmasini ve mueyyen qaydalara esasen heyata kecirilmesini temin edir Smart kontraktlar ticaret huquq ve diger sahelerde genis istifade olunur Blokceyn esasli verilenler bazasinin ustunlukleri span Merkezlesdirilmemis idareetme melumatlar merkezlesdirilmemis bir sebeke vasitesile idare olunur Bu melumatlarin tehlukesizliyini artirir ve bir merkezi noqtenin ugursuzlugu riskini azaldir Deyisdirilmezlik melumatlar bir defe yazildiqdan sonra deyisdirile bilmez bu da melumatin durustluyunu ve butovluyunu temin edir Seffafliq ve auditin asanligi blokceyn texnologiyasi ile melumatlar seffaf olur ve audit zamani izlenmesi asandir Tehlukesizlik blokceyn texnologiyasinin kriptoqrafik esaslari sayesinde melumatlar yuksek tehlukesizlik seviyyesine malikdir Blokceyn esasli verilenler bazasinin menfi cehetleri span Miqyaslanma Problemleri enenevi verilenler bazalarindan ferqli olaraq blokceyn texnologiyasi hele de yuksek miqdarda melumati suretle emal etmek ucun bezi mehdudiyyetlerle uzlesir Saxlama Mekani blokceyn melumatlarin her bir node da saxlanmasini teleb edir ki bu da boyuk verilenler destleri ucun saxlama xerclerini artira biler Yuksek Enerji Telebi xususile bezi konsensus mexanizmleri meselen ing Proof of Work coxlu hesablama gucu teleb edir ve enerji serfiyyatini artirir Meshur blokceyn esasli verilenler bazalari span BigchainDB blokceyn esasli verilenler bazasi hemen boyuk melumatlarin saxlanmasini ve sorgulanmasini temin edir Elaqeli melumatlar ucun istifade edile biler Hyperledger Fabric IBM terefinden inkisaf etdirilen bu blokceyn esasli platforma xususile senaye tetbiqleri ucun nezerde tutulmusdur ve icazeli bir blokceyn bazasidir Chainlink smart kontraktlari real dunya melumatlarina baglamaq ucun istifade edilen bir blokceyn esasli verilenler bazasidir Blokceyn esasli verilenler bazalari maliyye logistika tibb ve diger sahelerde istifade olunur cunki bu texnologiya melumatlarin tehlukesizliyini ve seffafligini artirir habele emeliyyatlari daha suretli ve etibarli edir Istinadlar span Martin Luther Blockchain or relational database How to choose the right technology for your application TechBeacon ingilis 6 noyabr 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 mart 2020 Gaetani Edoardo Aniello Leonardo Baldoni Roberto Lombardi Federico Margheri Andrea Sassone Vladimiro Blockchain based database to ensure data integrity in cloud computing environments PDF ingilis Edoardo Gaetani Leonardo Aniello Roberto Baldoni Federico Lombardi Andrea Margheri Vladimiro Sassone 2017 Casino Fran K Dasaklis Thomas Patsakisa Constantinos A systematic literature review of blockchain based applications Current status classification and open issues Telematics and Informatics Elsevier 36 mart 2019 55 81 doi 10 1016 j tele 2018 11 006 ISSN 0736 5853 What is Blockchain Technology A Step by Step Guide For Beginners Blockgeeks ingilis 19 sentyabr 2016 26 yanvar 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 mart 2020 Raikwar Mayank Gligoroski Danilo Velinov Goran Trends in Development of Databases and Blockchain 2020 Seventh International Conference on Software Defined Systems SDS 12 mart 2020 177 182 arXiv 2003 05687 doi 10 1109 SDS49854 2020 9143893 ISBN 978 1 7281 7219 4 Anadiotis George How to use blockchain to build a database solution ingilis 6 mart 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 mart 2020 Zheng Zibin Xie Shaoan Dai Hongning Chen Xiangping Wang Huaimin An Overview of Blockchain Technology Architecture Consensus and Future Trends 2017 IEEE International Congress on Big Data BigData Congress ingilis 2017 557 564 doi 10 1109 BigDataCongress 2017 85 ISBN 978 1 5386 1996 4 NathanSenthil GovindarajanChander SarafAdarsh SethiManish JayachandranPraveen Blockchain meets database Proceedings of the VLDB Endowment ingilis 12 11 1 iyul 2019 1539 1552 doi 10 14778 3342263 3342632 GraphChain Companion Proceedings of the Web Conference 2018 ingilis doi 10 1145 3184558 3191554 GraphChain A Distributed Database with Explicit Semantics and Chained RDF Graphs ResearchGate ingilis Istifade tarixi 9 mart 2020 Verilenler bazalariNovleriObyekt yonlu Relyasiyali Acar deyer Sutun yonlu Sened yonlu Genis sutunlu yaddas Qrafik NoSQL NewSQL In memory Cox modelli Bulud Blokceyn esasli verilenler bazasiKonsepsiyaVerilenler bazasi ACID Armstronqun aksiomlari Koddun 12 qaydasi CAP teoremi CRUD Null Namized acar Xarici acarObyektlerRelyasiya View Tranzaksiya Tranzaksiya jurnali TriggerKomponentlerFunksiyalarElaqeli movzularNormallasdirma Elaqeler cebri Elaqeli model Obyekt yonlu verilenler bazasiKateqoriya Kateqoriya Verilenler bazalari

Nəşr tarixi:
Yuxarı