Sənəd-yönlü verilənlər bazası (ing. document-oriented database) — əsasən sənədləri bir vahid olaraq saxlamaq üçün nəzərdə tutulmuş NoSQL tipli verilənlər bazasıdır. Ənənəvi relasional verilənlər bazalarından fərqli olaraq, sənəd-yönlü bazalar məlumatları cədvəl və sətirlər şəklində deyil, sənədlər şəklində saxlayır. Bu sənədlər adətən JSON, BSON, XML və ya digər formatlarda olur.
Əsas xüsusiyyətləri
| ]- Elastik məlumat strukturu
- Məlumatlar sabit bir sxemaya bağlı olmadan saxlanılır, bu da sxema dəyişikliklərini sadələşdirir.
- Yüksək performans
- Böyük həcmdə məlumatların tez bir zamanda sorğulanması və işlənməsi mümkündür.
- Paylanmış memarlıq
- Verilənlər bazası müxtəlif serverlər üzərində paylanmış şəkildə işləyə bilər, bu da onun şkalabilməsini təmin edir.
- Asan inteqrasiya
- Xüsusilə müasir veb tətbiqləri ilə asan inteqrasiya olur, çünki JSON kimi formatlar geniş istifadə olunur.
Sənəd anbarında olan sənədlər obyektin proqram təminatı anlayışına təxminən bərabərdir. Onlardan standart tərtibata riayət etmək tələb olunmur və onların hamısı eyni bölmələrə, yuvalara, hissələrə və ya açarlara malik olmayacaq. Tipik olaraq, obyektlərdən istifadə edən proqramlar çoxlu müxtəlif növ obyektlərə malikdir və bu obyektlərdə çox vaxt çoxlu isteğe bağlı sahələr olur.
Hər bir obyekt, hətta eyni sinfə aid olsa da, çox fərqli görünə bilər. Sənəd anbarları eyni mağazada müxtəlif növ sənədlərə icazə vermələri, onların daxilindəki sahələrin isteğe bağlı olmasına imkan vermələri və çox vaxt müxtəlif kodlaşdırma sistemlərindən istifadə etməklə onların kodlaşdırılmasına icazə vermələri ilə oxşardır. Məsələn, aşağıda JSON-da kodlanmış sənəd göstərilmişdir:
{ "firstName": "Bob", "lastName": "Smith", "address": { "type": "Home", "street1":"5 Oak St.", "city": "Boys", "state": "AR", "zip": "32225", "country": "US" }, "hobby": "sailing", "phone": { "type": "Cell", "number": "(555)-123-4567" } } Məşhur sənəd-yönlü verilənlər bazalarına aşağıdakılar daxildir:
- MongoDB — ən populyar sənəd-yönlü verilənlər bazalarından biridir və JSON-oxşar sənədlər (BSON) saxlayır.
- CouchDB — məlumatları JSON formatında saxlayır və HTTP vasitəsilə onlara giriş imkanı verir.
- Amazon DynamoDB — paylanmış, qeyri-relyasiya NoSQL verilənlər bazasıdır və əsasən sənəd-yönlü və açar-dəyər cütlüklərini dəstəkləyir.
Sənəd-yönlü verilənlər bazası struktur cədvəllərə ehtiyac duymayan, daha çevik məlumat saxlanılması tələb olunan tətbiqlər üçün uyğundur.
İstinadlar
| ]- "DB-Engines Ranking per database model category". 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2024.
- Drake, Mark. "A Comparison of NoSQL Database Management Systems and Models". DigitalOcean. 9 avqust 2019. 13 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2019.
Document-oriented databases, or document stores, are NoSQL databases that store data in the form of documents. Document stores are a type of key-value store: each document has a unique identifier — its key — and the document itself serves as the value.
- "Description of the database normalization basics". Microsoft. 14 iyul 2023.
- Wambler, Scott. "The Object-Relational Impedance Mismatch". Agile Data. 22 mart 2023. 25 iyul 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 oktyabr 2024.
Ədəbiyyat
| ]- Assaf Arkin. (2007, September 20). Read Consistency: Dumb Databases, Smart Services.
Xarici keçidlər
| ]- DB-Engines Ranking of Document Stores by popularity, updated monthly
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Sened yonlu verilenler bazasi ing document oriented database esasen senedleri bir vahid olaraq saxlamaq ucun nezerde tutulmus NoSQL tipli verilenler bazasidir Enenevi relasional verilenler bazalarindan ferqli olaraq sened yonlu bazalar melumatlari cedvel ve setirler seklinde deyil senedler seklinde saxlayir Bu senedler adeten JSON BSON XML ve ya diger formatlarda olur Esas xususiyyetleri span Elastik melumat strukturu Melumatlar sabit bir sxemaya bagli olmadan saxlanilir bu da sxema deyisikliklerini sadelesdirir Yuksek performans Boyuk hecmde melumatlarin tez bir zamanda sorgulanmasi ve islenmesi mumkundur Paylanmis memarliq Verilenler bazasi muxtelif serverler uzerinde paylanmis sekilde isleye biler bu da onun skalabilmesini temin edir Asan inteqrasiya Xususile muasir veb tetbiqleri ile asan inteqrasiya olur cunki JSON kimi formatlar genis istifade olunur Sened anbarinda olan senedler obyektin proqram teminati anlayisina texminen beraberdir Onlardan standart tertibata riayet etmek teleb olunmur ve onlarin hamisi eyni bolmelere yuvalara hisselere ve ya acarlara malik olmayacaq Tipik olaraq obyektlerden istifade eden proqramlar coxlu muxtelif nov obyektlere malikdir ve bu obyektlerde cox vaxt coxlu istege bagli saheler olur Her bir obyekt hetta eyni sinfe aid olsa da cox ferqli gorune biler Sened anbarlari eyni magazada muxtelif nov senedlere icaze vermeleri onlarin daxilindeki sahelerin istege bagli olmasina imkan vermeleri ve cox vaxt muxtelif kodlasdirma sistemlerinden istifade etmekle onlarin kodlasdirilmasina icaze vermeleri ile oxsardir Meselen asagida JSON da kodlanmis sened gosterilmisdir firstName Bob lastName Smith address type Home street1 5 Oak St city Boys state AR zip 32225 country US hobby sailing phone type Cell number 555 123 4567 Meshur sened yonlu verilenler bazalarina asagidakilar daxildir MongoDB en populyar sened yonlu verilenler bazalarindan biridir ve JSON oxsar senedler BSON saxlayir CouchDB melumatlari JSON formatinda saxlayir ve HTTP vasitesile onlara giris imkani verir Amazon DynamoDB paylanmis qeyri relyasiya NoSQL verilenler bazasidir ve esasen sened yonlu ve acar deyer cutluklerini destekleyir Sened yonlu verilenler bazasi struktur cedvellere ehtiyac duymayan daha cevik melumat saxlanilmasi teleb olunan tetbiqler ucun uygundur Istinadlar span DB Engines Ranking per database model category 16 may 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 oktyabr 2024 Drake Mark A Comparison of NoSQL Database Management Systems and Models DigitalOcean 9 avqust 2019 13 avqust 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2019 Document oriented databases or document stores are NoSQL databases that store data in the form of documents Document stores are a type of key value store each document has a unique identifier its key and the document itself serves as the value Description of the database normalization basics Microsoft 14 iyul 2023 Wambler Scott The Object Relational Impedance Mismatch Agile Data 22 mart 2023 25 iyul 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 oktyabr 2024 Edebiyyat span Assaf Arkin 2007 September 20 Read Consistency Dumb Databases Smart Services Xarici kecidler span DB Engines Ranking of Document Stores by popularity updated monthly Normativ yoxlamaMicrosoft 2780475725 Verilenler bazalariNovleriObyekt yonlu Relyasiyali Acar deyer Sutun yonlu Sened yonlu Genis sutunlu yaddas Qrafik NoSQL NewSQL In memory Cox modelli Bulud Blokceyn esasli verilenler bazasiKonsepsiyaVerilenler bazasi ACID Armstronqun aksiomlari Koddun 12 qaydasi CAP teoremi CRUD Null Namized acar Xarici acarObyektlerRelyasiya View Tranzaksiya Tranzaksiya jurnali TriggerKomponentlerFunksiyalarElaqeli movzularNormallasdirma Elaqeler cebri Elaqeli model Obyekt yonlu verilenler bazasiKateqoriya Kateqoriyalar Verilenler bazalariNovlerine gore verilenler bazalari
