Ay mifləri - ay və ay fazaları haqqında miflər. Astral miflərlə, ilk növbədə günəş mifləri ilə əlaqələndirilir: ay və günəş mifoloji şüura xas olan ikili oppozisiya sistemi (yuxarı-aşağı, kişi-qadın, diri-ölü) sistemi çərçivəsində bir-birinə qarşıdır . Beləliklə, qədim Çin təbiət fəlsəfəsində in passiv, qaranlıq, qadın prinsipi Ay ilə, aktiv, parlaq, kişi yan isə Günəşlə əlaqələndirilir. Adətən ay mənfi başlanğıcla əlaqələndirilir, lakin istisnalar var: məsələn, Dahome mifologiyasında ikili demiurq Mavu-Lizanın ay hipostazı (Mavu) gecəni, biliyi, sevinci və günəşi (Lisa) himayə edir. günü, gücü, işi himayə edir.
Ayla əlaqəli ən çox yayılmış mifoloji motivlər arasında ayın özünün görünüşünü, ay dövrlərinin mənşəyini, ay ləkələrini və s. d. Hind-Avropa, Sibir, Hind mifoloji sistemlərində Ay və Günəşin “səmavi evlilik” süjeti görkəmli yer tutur . Bu halda ay həm qadın, həm də kişi xarakteri kimi çıxış edə bilər (sonuncu variant Sibir xalqları arasında və görünür, arxaik tayfaların əksəriyyəti arasında üstünlük təşkil edir ). Bu mif eyni zamanda Ay fazalarının mənşəyini izah edən etioloji bir mif kimi çıxış edir: Baltik mifologiyasında Perkunas Günəşə xəyanət etdiyi üçün Ayı qılıncla kəsir. Sibirdə tez-tez bir süjet tapılır: Ay (Ay) yerə enir, burada pis ifritə, xton ilahəsi onu tutur (Ketlər arasında Xosedem, Selkuplar arasında Ylentoy- kotoy ); Günəş onun köməyinə gəlir və onu sehrbazın əlindən qoparmağa çalışır, lakin o, onu bərk-bərk tutur və nəticədə Ay yarıdan parçalanır. Dəhşətli canlılar tərəfindən ayı cırmaq və ya udmaq motivi də çox yaygındır və təkcə Ayın fazalarını deyil, həm də Ay tutulmalarını izah edir.
“Ölən” və “dirilən” ayların görüntüləri ayı ölümlə bağlı miflərlə əlaqələndirir. Bir çox arxaik xalqlarda belə bir fikir var ki, insanlar əvvəllər ay kimi ölüb yenidən doğulurlar, lakin sonradan nədənsə bu hədiyyəni itirirlər. Avstraliyanın Aranda qəbiləsinin bir mifi var: qədim zamanlarda possum totemindən olan bir adam yaşayırdı, öldü və dəfn edildi, lakin tezliklə məzardan oğlan qiyafəsində çıxdı; daim ölür və cənnətdə dirilir .
Bir çox xalqların Aydakı ləkələrin mənşəyi haqqında xüsusi mifləri var. Çox vaxt onlar "aydakı bir adam" kimi şərh olunurlar, adətən boyunduruq və vedrələri olan bir qadındır ( Nivxlər arasında, Tatarlar, bəlkə də Skandinaviyalılar arasında aşağıya baxın). Biel məqaləsi) . Çox vaxt "aydakı adam" cəza olaraq orada bitir (tatarlar arasında pis qadın, apokrif əfsanələrdə Qabil və s.). d. ) . Asiya ənənələrində aydakı ləkələr " ay dovşanı " və ya "dovşan", Cənubi Amerika, Cənub- Şərqi Asiya, Avstraliya və Cənubi Afrika xalqları arasında isə üzdəki yaralar, kir və ya boya kimi izah edilir. ay .
İnkişaf etmiş mifologiyalarda animasiyalı Aya birbaşa sitayiş əvəzinə onu təcəssüm etdirən antropomorfik tanrılar meydana çıxır. Neopagan ənənələrində Ay Üçlü Tanrıçanın təcəssümü kimi hörmətlə qarşılanır.
Müxtəlif mifologiyalarda Ay tanrıları :
- Astek mifologiyası - Koyolşauki ; Metzli ;
- Qalli mifologiyası - Kori;
- Alman-Skandinaviya mifologiyası - Mani ;
- Yunan mifologiyası - Artemida ; Hekate ; Selena ; Mena;
- Quançilər - Açuquayo ;
- Misir mifologiyası - Tot ; Xonsu ;
- Hind mifologiyası - Çandra ;
- İnka - Mama Kilja ;
- Inuit mifologiyası - İqaluk ;
- Karelian-Fin mifologiyası - Kuu ;
- Çin mifologiyası - Chang'e ;
- Krit -
- Latviya mifologiyası - Menes ;
- Litva mifologiyası - Menes ;
- Luvi mifologiyası - Arma;
- Polineziya mifologiyası - Hina ;
- Roma mifologiyası - Diana ; ay ;
- Saami - Mano ;
- Urartu mifologiyası - Şelardi ;
- Finikiya mifologiyası - Baal Hammon ;
- Frig mifologiyası - Kişilər; Bendida ;
- Hattian mifologiyası - Kaşku;
- Hurri mifologiyası - Kujux;
- Şumer-Akkad mifologiyası - Nanna ; Xing ;
- Elam mifologiyası - Napir;
- Etrusk mifologiyası - Artumi ;
- Yapon mifologiyası - Tsukiyomi .
Həmçinin bax
| ]- Günəş mifləri
- Katasterizmlər
- Aypara (simvol)
İstinadlar
| ]Ədəbiyyat
| ]- Лунарные мифы / Иванов В. В. // Мифы народов мира : Энцикл. в 2 т. / гл. ред. С. А. Токарев. — 2-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1988. — Т. 2 : К—Я. — С. 78—80.
- Избранные сочинения. Очерки сравнительного религиоведения.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Ay mifleri ay ve ay fazalari haqqinda mifler Astral miflerle ilk novbede gunes mifleri ile elaqelendirilir ay ve gunes mifoloji suura xas olan ikili oppozisiya sistemi yuxari asagi kisi qadin diri olu sistemi cercivesinde bir birine qarsidir Belelikle qedim Cin tebiet felsefesinde in passiv qaranliq qadin prinsipi Ay ile aktiv parlaq kisi yan ise Gunesle elaqelendirilir Adeten ay menfi baslangicla elaqelendirilir lakin istisnalar var meselen Dahome mifologiyasinda ikili demiurq Mavu Lizanin ay hipostazi Mavu geceni biliyi sevinci ve gunesi Lisa himaye edir gunu gucu isi himaye edir Ayla elaqeli en cox yayilmis mifoloji motivler arasinda ayin ozunun gorunusunu ay dovrlerinin menseyini ay lekelerini ve s d Hind Avropa Sibir Hind mifoloji sistemlerinde Ay ve Gunesin semavi evlilik sujeti gorkemli yer tutur Bu halda ay hem qadin hem de kisi xarakteri kimi cixis ede biler sonuncu variant Sibir xalqlari arasinda ve gorunur arxaik tayfalarin ekseriyyeti arasinda ustunluk teskil edir Bu mif eyni zamanda Ay fazalarinin menseyini izah eden etioloji bir mif kimi cixis edir Baltik mifologiyasinda Perkunas Gunese xeyanet etdiyi ucun Ayi qilincla kesir Sibirde tez tez bir sujet tapilir Ay Ay yere enir burada pis ifrite xton ilahesi onu tutur Ketler arasinda Xosedem Selkuplar arasinda Ylentoy kotoy Gunes onun komeyine gelir ve onu sehrbazin elinden qoparmaga calisir lakin o onu berk berk tutur ve neticede Ay yaridan parcalanir Dehsetli canlilar terefinden ayi cirmaq ve ya udmaq motivi de cox yaygindir ve tekce Ayin fazalarini deyil hem de Ay tutulmalarini izah edir Olen ve dirilen aylarin goruntuleri ayi olumle bagli miflerle elaqelendirir Bir cox arxaik xalqlarda bele bir fikir var ki insanlar evveller ay kimi olub yeniden dogulurlar lakin sonradan nedense bu hediyyeni itirirler Avstraliyanin Aranda qebilesinin bir mifi var qedim zamanlarda possum toteminden olan bir adam yasayirdi oldu ve defn edildi lakin tezlikle mezardan oglan qiyafesinde cixdi daim olur ve cennetde dirilir Bir cox xalqlarin Aydaki lekelerin menseyi haqqinda xususi mifleri var Cox vaxt onlar aydaki bir adam kimi serh olunurlar adeten boyunduruq ve vedreleri olan bir qadindir Nivxler arasinda Tatarlar belke de Skandinaviyalilar arasinda asagiya baxin Biel meqalesi Cox vaxt aydaki adam ceza olaraq orada bitir tatarlar arasinda pis qadin apokrif efsanelerde Qabil ve s d Asiya enenelerinde aydaki lekeler ay dovsani ve ya dovsan Cenubi Amerika Cenub Serqi Asiya Avstraliya ve Cenubi Afrika xalqlari arasinda ise uzdeki yaralar kir ve ya boya kimi izah edilir ay Inkisaf etmis mifologiyalarda animasiyali Aya birbasa sitayis evezine onu tecessum etdiren antropomorfik tanrilar meydana cixir Neopagan enenelerinde Ay Uclu Tanricanin tecessumu kimi hormetle qarsilanir Muxtelif mifologiyalarda Ay tanrilari Astek mifologiyasi Koyolsauki Metzli Qalli mifologiyasi Kori Alman Skandinaviya mifologiyasi Mani Yunan mifologiyasi Artemida Hekate Selena Mena Quanciler Acuquayo Misir mifologiyasi Tot Xonsu Hind mifologiyasi Candra Inka Mama Kilja Inuit mifologiyasi Iqaluk Karelian Fin mifologiyasi Kuu Cin mifologiyasi Chang e Krit Latviya mifologiyasi Menes Litva mifologiyasi Menes Luvi mifologiyasi Arma Polineziya mifologiyasi Hina Roma mifologiyasi Diana ay Saami Mano Urartu mifologiyasi Selardi Finikiya mifologiyasi Baal Hammon Frig mifologiyasi Kisiler Bendida Hattian mifologiyasi Kasku Hurri mifologiyasi Kujux Sumer Akkad mifologiyasi Nanna Xing Elam mifologiyasi Napir Etrusk mifologiyasi Artumi Yapon mifologiyasi Tsukiyomi Hemcinin bax span Gunes mifleri Katasterizmler Aypara simvol Istinadlar span Edebiyyat span Lunarnye mify Ivanov V V Mify narodov mira Encikl v 2 t gl red S A Tokarev 2 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1988 T 2 K Ya S 78 80 Izbrannye sochineniya Ocherki sravnitelnogo religiovedeniya Kateqoriyalar MiflerAy
