fbpx
Wikipedia

Astronomiya təqvimləri

Uzun zaman fasilələrinin hesablanma və saxlanma sistemlərinə təqvim deyilir.

Təqvimlər insan cəmiyyətinin həyati tələbləri ilə əlaqədar olaraq yaranmış, inkişaf etmiş və təkmilləşmişdir.

Təqvimlərin tarixi

Təqvimlərin tarixi çox qədimdir. Hələ beş min il bundan əvvəl Misirdə vaxtın tələblərinə cavab verə bilən ilk təqvim olmuşdur. Sonralar müxtəlif təqvim sistemləri tərtib olunmuş və onlar uzun illər ərzində dəqiqləşdirilmiş və mükəmməlləşdirilmişdir.

Təqvim, 13,8 milyard il yaşı olan kainatın elm təhsildə pedaqoji məqsədlər və ya məşhur elm üçün xronologiyasını tərtib etmək məqsədilə istifadə olunan bir metoddur ,

Konsepsiya Carl Sagan tərəfindən özünün "Eden Əjdahaları" (1977) kitabında və "Cosmos" televiziya seriyası vasitəsilə populyarlaşdırılmışdır. Sagan, müqayisəli səth sahəsini genişləndirməyə davam edir və "Kosmik təqvim bir futbol meydanının ölçüsünə qədər ölçülürsə, insanlıq əlinin ölçüsünün bütün sahəsini əhatə edəcəkdir".

Kosmik il.

Kosmik Təqvim göstərir ki, kainat və Yer üzündəki bütün hadisələrin əlaqəsinin vaxt ölçüsü 12 aylıq, 365 günlük bir müddət boyunca planlaşdırılır.

Kosmologiya

Tarix Gya Hadisə
1 Yan 13.8 Böyük partlayış, kosmik fon radiasiyası görünüşü
14 Yan 13.1 Ən əvvəl məlum olanlar Qamma şüa partlayışı
22 yan 12.85 İlk qalaktikaların formalaşması
16 Mar 11 Süd yolu qalaktikasının formalaşması
12 May 8.8 Süd yolu qalaktikasının diskinin formalaşması
2 Sent 4.57 Günəş sisteminin formalaşması
6 Sent 4.4 Yerdəki ən qədim relyefin formalaşması

İl ərzində tarix aşağıdakı formula vasitəsilə hesablanır

T(günlər) = 365 gün * 0.100/13.797 ( 1- T_Gya/13.797 )

Yerdəki həyatın təkamülü

Tarix Gya Hadisə
14 Sent 4.1 Biotik həyatın qalıqları, Qərbi Avstraliyada 4,1 milyard yaşlı

süxurlarda aşkar edilmişdir

21 Sent 3.8 İlkin həyat (Prokariotlar)
30 Sent 3.4 Fotosintez
29 Okt 2.4 Atmosferin oksigenasıyası
9 Noy 2 Kompleks hüceyrələr (Nüvəlilər)
5 Dek 0.8 İlk çoxhüceyrəli həyat
7 Dek 0.67 Yalnız Heyvanlar
14 Dek 0.55 Artropodlar (həşəratların ataları, araknidlər)
17 Dek 0.5 Balıqlar və Proto-amfibilər
20 Dek 0.45 Quru bitkiləri
21 Dek 0.4 BöcəklərToxumlar
22 Dek 0.36 Amfibilər
23 Dek 0.3 Sürünənlər
24 Dek 0.25 Permian çağında Böyük Ölüm hadisəsi, 90% of Növlər ölür
25 Dek 0.23 Dinozavrlar
26 Dek 0.2 Məməlilər
27 Dek 0.15 Quşlar
28 Dek 0.13 Çiçəklər
30 Dek, 06:24 0.065 Cretaceous–Paleogen yox olması, Qanadsız dinozavrların ölümü

İnsanın inkişafı

Tarix/ saat mya Event
30 Dek 65 Primatlar
31 Dek, 06:05 15 Antropomorfidlər
31 Dek, 14:24 12.3 Hominidlər
31 Dek, 22:24 2.5 İlk insanlar and Daş alətlər
31 Dek, 23:44 0.4 Alovun idarəedilməsi
31 Dek, 23:52 0.2 Anatomik Müasir İnsanlar
31 Dek, 23:55 0.11 Ən son buzlaq dövrünün başlaması
31 Dek, 23:58 0.035 Heykəltəraşlıq və rəsm
31 Dek, 23:59:32 0.012 Kənd təsərrüfatı

Tarixin başlanğıcı

Tarix / saat kya Hadisə
31 Dek, 23:59:33 12.0 Buz dövrünün sonu
31 Dek, 23:59:41 8.3 Doggerland daşğını
31 Dek, 23:59:46 6.0 Mis dövrü
31 Dek, 23:59:47 5.5 Erkən Tunc Dövrü ; Proto yazı;Stonehenge Cursus tikilisi
31 Dek, 23:59:48 5.0 Misirin ilk xanədanı; Şumerdə erkən xanədanlıq dövrü;

Hind vadisi mədəniyyətinin başlaması

31 Dek, 23:59:49 4.5 Əlifba; Akkad; Təkər
31 Dek, 23:59:51 4.0 Hammurapi qanunları; Orta padşahlıq (Misir)
31 Dek, 23:59:52 3.5 Son Tunc dövrü; Erkən Dəmir dövrü; Minoan püskürməsi
31 Dek, 23:59:53 3.0 Dəmir dövrü; Antik dövrün başlaması
31 Dek, 23:59:54 2.5 Budda; Mahavira; Zərdüşt; Konfutsi; Tsin sülaləsi; Qədim Yunanıstan;

Aşoka imperiyası; Vedaların tamamlanması;

Evklid həndəsəsi; Arximed fizikası; Roma Respublikası

31 Dek, 23:59:55 2.0 Ptolemaik astronomiya; Roma İmperiyası; İsa; 0 (ədəd)-in ixtirası; Qupta İmperiyası
31 Dek, 23:59:56 1.5 Məhəmməd; Maya Mədəniyyəti; Sun imperiyası; Bizans İmperiyasının yüksəlişi
31 Dek, 23:59:58 1.0 Monqol İmperiyası; Maratha İmperiyası, Səlib yürüşləri;

Xristofor Kolumbun Amerikaya səyahəti;

Avropada İntibah dövrü; İohann Sebastyan Baxın vaxtında klassik musiqi

Cari ikinci

Tarix / saat kya Hadisə
31 Dek, 23:59:59 0.5 Müasir tarix; günümüzdən 437.5 il əvvəl
  1. Cosmos, episode 1 (1980)
  2. "First Galaxies Born Sooner After Big Bang Than Thought". Space.com. İstifadə tarixi: 2015-11-07.
  3. Borenstein, Seth (19 October 2015). "Hints of life on what was thought to be desolate early Earth". Excite. Yonkers, NY: Mindspark Interactive Network. Associated Press. İstifadə tarixi: 2015-10-20.
  4. Bell, Elizabeth A.; Boehnike, Patrick; Harrison, T. Mark; və b. (19 October 2015). "Potentially biogenic carbon preserved in a 4.1 billion-year-old zircon" (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. Washington, D.C.: National Academy of Sciences. 112: 14518–21. Bibcode:2015PNAS..11214518B. doi:10.1073/pnas.1517557112. ISSN 1091-6490. PMC 4664351. PMID 26483481. İstifadə tarixi: 2015-10-20. Early edition, published online before print.
  5. Yoko Ohtomo; Takeshi Kakegawa; Akizumi Ishida; Toshiro Nagase; Minik T. Rosing (8 December 2013). "Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks". Nature Geoscience. 7: 25–28. Bibcode:2014NatGe...7...25O. doi:10.1038/ngeo2025. İstifadə tarixi: 9 December 2013.
  6. Borenstein, Seth (13 November 2013). "Oldest fossil found: Meet your microbial mom". AP News. İstifadə tarixi: 15 November 2013.
  7. Noffke, Nora; Christian, Daniel; Wacey, David; Hazen, Robert M. (8 November 2013). "Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia". Astrobiology. 13 (12): 1103–24. Bibcode:2013AsBio..13.1103N. doi:10.1089/ast.2013.1030. PMC 3870916. PMID 24205812. İstifadə tarixi: 15 November 2013.
  8. Erwin, Douglas H. (9 November 2015). "Early metazoan life: divergence, environment and ecology". Phil. Trans. R. Soc. B. 370 (20150036). doi:10.1098/rstb.2015.0036. İstifadə tarixi: 7 January 2016.
  9. https://evrimteorisionline.com/2011/08/03/permian-caginda-buyuk-yokolus/
  10. . 2014-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-26.

astronomiya, təqvimləri, uzun, zaman, fasilələrinin, hesablanma, saxlanma, sistemlərinə, təqvim, deyilir, təqvimlər, insan, cəmiyyətinin, həyati, tələbləri, ilə, əlaqədar, olaraq, yaranmış, inkişaf, etmiş, təkmilləşmişdir, mündəricat, təqvimlərin, tarixi, kosm. Uzun zaman fasilelerinin hesablanma ve saxlanma sistemlerine teqvim deyilir Teqvimler insan cemiyyetinin heyati telebleri ile elaqedar olaraq yaranmis inkisaf etmis ve tekmillesmisdir Mundericat 1 Teqvimlerin tarixi 2 Kosmik il 2 1 Kosmologiya 2 2 Yerdeki heyatin tekamulu 2 3 Insanin inkisafi 2 4 Tarixin baslangici 2 5 Cari ikinciTeqvimlerin tarixi RedakteTeqvimlerin tarixi cox qedimdir Hele bes min il bundan evvel Misirde vaxtin teleblerine cavab vere bilen ilk teqvim olmusdur Sonralar muxtelif teqvim sistemleri tertib olunmus ve onlar uzun iller erzinde deqiqlesdirilmis ve mukemmellesdirilmisdir Teqvim 13 8 milyard il yasi olan kainatin elm tehsilde pedaqoji meqsedler ve ya meshur elm ucun xronologiyasini tertib etmek meqsedile istifade olunan bir metoddur Konsepsiya Carl Sagan terefinden ozunun Eden Ejdahalari 1977 kitabinda ve Cosmos televiziya seriyasi vasitesile populyarlasdirilmisdir 1 Sagan muqayiseli seth sahesini genislendirmeye davam edir ve Kosmik teqvim bir futbol meydaninin olcusune qeder olculurse insanliq elinin olcusunun butun sahesini ehate edecekdir Kosmik il RedakteKosmik Teqvim gosterir ki kainat ve Yer uzundeki butun hadiselerin elaqesinin vaxt olcusu 12 ayliq 365 gunluk bir muddet boyunca planlasdirilir Kosmologiya Redakte Tarix Gya Hadise1 Yan 13 8 Boyuk partlayis kosmik fon radiasiyasi gorunusu14 Yan 13 1 En evvel melum olanlar Qamma sua partlayisi22 yan 12 85 Ilk qalaktikalarin formalasmasi 2 16 Mar 11 Sud yolu qalaktikasinin formalasmasi12 May 8 8 Sud yolu qalaktikasinin diskinin formalasmasi2 Sent 4 57 Gunes sisteminin formalasmasi6 Sent 4 4 Yerdeki en qedim relyefin formalasmasiIl erzinde tarix asagidaki formula vasitesile hesablanirT gunler 365 gun 0 100 13 797 1 T Gya 13 797 Yerdeki heyatin tekamulu Redakte Tarix Gya Hadise14 Sent 4 1 Biotik heyatin qaliqlari Qerbi Avstraliyada 4 1 milyard yasli suxurlarda askar edilmisdir 3 4 21 Sent 3 8 Ilkin heyat Prokariotlar 5 6 7 30 Sent 3 4 Fotosintez29 Okt 2 4 Atmosferin oksigenasiyasi9 Noy 2 Kompleks huceyreler Nuveliler 5 Dek 0 8 Ilk coxhuceyreli heyat 8 7 Dek 0 67 Yalniz Heyvanlar14 Dek 0 55 Artropodlar heseratlarin atalari araknidler 17 Dek 0 5 Baliqlar ve Proto amfibiler20 Dek 0 45 Quru bitkileri21 Dek 0 4 Bocekler ve Toxumlar22 Dek 0 36 Amfibiler23 Dek 0 3 Surunenler24 Dek 0 25 Permian caginda Boyuk Olum hadisesi 9 90 of Novler olur25 Dek 0 23 Dinozavrlar26 Dek 0 2 Memeliler27 Dek 0 15 Quslar28 Dek 0 13 Cicekler30 Dek 06 24 0 065 Cretaceous Paleogen yox olmasi Qanadsiz dinozavrlarin olumu 10 Insanin inkisafi Redakte Tarix saat mya Event30 Dek 65 Primatlar31 Dek 06 05 15 Antropomorfidler31 Dek 14 24 12 3 Hominidler31 Dek 22 24 2 5 Ilk insanlar and Das aletler31 Dek 23 44 0 4 Alovun idareedilmesi31 Dek 23 52 0 2 Anatomik Muasir Insanlar31 Dek 23 55 0 11 En son buzlaq dovrunun baslamasi31 Dek 23 58 0 035 Heykelterasliq ve resm31 Dek 23 59 32 0 012 Kend teserrufatiTarixin baslangici Redakte Tarix saat kya Hadise31 Dek 23 59 33 12 0 Buz dovrunun sonu31 Dek 23 59 41 8 3 Doggerland dasgini31 Dek 23 59 46 6 0 Mis dovru31 Dek 23 59 47 5 5 Erken Tunc Dovru Proto yazi Stonehenge Cursus tikilisi31 Dek 23 59 48 5 0 Misirin ilk xanedani Sumerde erken xanedanliq dovru Hind vadisi medeniyyetinin baslamasi31 Dek 23 59 49 4 5 Elifba Akkad Teker31 Dek 23 59 51 4 0 Hammurapi qanunlari Orta padsahliq Misir 31 Dek 23 59 52 3 5 Son Tunc dovru Erken Demir dovru Minoan puskurmesi31 Dek 23 59 53 3 0 Demir dovru Antik dovrun baslamasi31 Dek 23 59 54 2 5 Budda Mahavira Zerdust Konfutsi Tsin sulalesi Qedim Yunanistan Asoka imperiyasi Vedalarin tamamlanmasi Evklid hendesesi Arximed fizikasi Roma Respublikasi31 Dek 23 59 55 2 0 Ptolemaik astronomiya Roma Imperiyasi Isa 0 eded in ixtirasi Qupta Imperiyasi31 Dek 23 59 56 1 5 Mehemmed Maya Medeniyyeti Sun imperiyasi Bizans Imperiyasinin yukselisi31 Dek 23 59 58 1 0 Monqol Imperiyasi Maratha Imperiyasi Selib yurusleri Xristofor Kolumbun Amerikaya seyaheti Avropada Intibah dovru Iohann Sebastyan Baxin vaxtinda klassik musiqiCari ikinci Redakte Tarix saat kya Hadise31 Dek 23 59 59 0 5 Muasir tarix gunumuzden 437 5 il evvel Cosmos episode 1 1980 First Galaxies Born Sooner After Big Bang Than Thought Space com Istifade tarixi 2015 11 07 Borenstein Seth 19 October 2015 Hints of life on what was thought to be desolate early Earth Excite Yonkers NY Mindspark Interactive Network Associated Press Istifade tarixi 2015 10 20 Bell Elizabeth A Boehnike Patrick Harrison T Mark ve b 19 October 2015 Potentially biogenic carbon preserved in a 4 1 billion year old zircon PDF Proc Natl Acad Sci U S A Washington D C National Academy of Sciences 112 14518 21 Bibcode 2015PNAS 11214518B doi 10 1073 pnas 1517557112 ISSN 1091 6490 PMC 4664351 PMID 26483481 Istifade tarixi 2015 10 20 Early edition published online before print Yoko Ohtomo Takeshi Kakegawa Akizumi Ishida Toshiro Nagase Minik T Rosing 8 December 2013 Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks Nature Geoscience 7 25 28 Bibcode 2014NatGe 7 25O doi 10 1038 ngeo2025 Istifade tarixi 9 December 2013 Borenstein Seth 13 November 2013 Oldest fossil found Meet your microbial mom AP News Istifade tarixi 15 November 2013 Noffke Nora Christian Daniel Wacey David Hazen Robert M 8 November 2013 Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca 3 48 Billion Year Old Dresser Formation Pilbara Western Australia Astrobiology 13 12 1103 24 Bibcode 2013AsBio 13 1103N doi 10 1089 ast 2013 1030 PMC 3870916 PMID 24205812 Istifade tarixi 15 November 2013 Erwin Douglas H 9 November 2015 Early metazoan life divergence environment and ecology Phil Trans R Soc B 370 20150036 doi 10 1098 rstb 2015 0036 Istifade tarixi 7 January 2016 https evrimteorisionline com 2011 08 03 permian caginda buyuk yokolus Cosmos A Spacetime Odyssey 35min 2014 03 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 02 26 Menbe https az wikipedia org w index php title Astronomiya teqvimleri amp oldid 5718965, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.