fbpx
Wikipedia

Primatlar

Primatlar

Maqot (Macaca sylvanus)
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar
Tip: Xordalılar
Yarımtip: Onurğalılar
Sinif: Məməlilər
İnfrasinif: Plasentalılar
Mirdəstə: Primatkimilər
Dəstə: Primatlar
Elmi adı
Primates Linnaeus 1758
Areal


Vikinnövlərdə
təsnifat


Vikianbarda
şəkil

ÜTMS [1]
NCBI {{{1}}}

Primatlar (lat. Primates, lat. primas, hərfi mənada "ilkin", "birinci") — plasentalı məməlilərin daha çox inkişaf etmiş dəstələrindən biri. Bu dəstəyə meymunlar və insan da daxildir. Dəstədə 400-dən çox növ mövcuddur.

Yarımdəstə və fəsilələri

Yaşburunlar (Strepsirhini)

Quruburunlar (Haplorhini)

Primatların xarakterik xüsusiyyətləri

Primatkimilər dəstəsinə daxil olan canlılar formasına və boyuna görə müxtəlifdir. Müasir primatlar Asiya, AfrikaAmerikanın tropik və subtropik ərazilərində, Zond və Filippin adalarında yaşayırlar. Ətrafları 5 barmaqlıdır, bu da onlara ağacdan möhkəm tutmağa imkan verir. Beyin yarımkürələri iri olur. Göz çuxurları kəllənin ön tərəfində yerləşir. Müəyyən edilmişdir ki, primatlar cücüyeyən məməlilərin qədim qruplarından əmələ gəlmişdir. Bu dəstəyə ibtidai primatlar (yarımeymunlar) və ali primatlar (meymunlar) daxildir.

İbtidai primatlar

İbtidai primatların barmaqları caynaqlıdır. Lemurlar MadaqaskarKanar adaları üçün səciyyəvidir. Madaqaskarda onların bir neçə növünün nəsli kəsilmək üzrədir. Afrika və Asiya meşələrində lorilər yaşayır.

Ali primatlar

Ali primatlara 100-dən çox növ daxildir. Bunların ön beyin yarımkürələri iri və qırışlıdır. Cənubi Amerika meşələrində ilişkənquyruq adlı meymunlar hündür ağacların başında sürətlə qaça bilir. Əntər meymunlar Afrikada və Cənubi Asiyada yaşayırlar. Onlar böyük sürülər şəklində yaşayırlar və nizamlı davranırlar. Sürüyə başçı-dominant rəhbərlik edir. İnsanabənzər meymunlar daha çox inkişaf etmişdir. Onların başı yumru, ön beyin qabığı mürəkkəb quruluşludur, üzündə tük azdır, ayaqlarının altı və əlinin içi tüksüzdür. İnsanabənzər meymunlar tropik meşələrdə yaşayır. Qorilla və şimpanzelər həm yerdə, həm də ağacda yaşayırlar. Hibbonlar (Asiya və İndoneziya) və oranqutanlar çox vaxt ağacda olur, yerə nadir hallarda enir. Oranqutanlar Sumatra adasında daha çox yayılmışdır.

Aqil insanın formalaşması

Aqil insan növündən əvvəl neandertal, sinantrop, pitekantropavstralopitek adlı insan növləri olmuşdur. Güman edilir ki, müasir insan Afrikada əmələ gəlmişdir. Onun sosioloji varlığa çevrilməsində əmək böyük rol oynamışdır.

İstinadlar

Xarici keçidlər

primatlar, maqot, macaca, sylvanus, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, məməlilərinfrasinif, plasentalılarmirdəstə, primatkimilərdəstə, elmi, adıprimates, linnaeus, 1758arealvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaşəkilütms, ncbi, . PrimatlarMaqot Macaca sylvanus Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif MemelilerInfrasinif PlasentalilarMirdeste PrimatkimilerDeste PrimatlarElmi adiPrimates Linnaeus 1758ArealVikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 1 NCBI 1 Primatlar lat Primates lat primas herfi menada ilkin birinci plasentali memelilerin daha cox inkisaf etmis destelerinden biri Bu desteye meymunlar ve insan da daxildir Destede 400 den cox nov movcuddur Mundericat 1 Yarimdeste ve fesileleri 2 Primatlarin xarakterik xususiyyetleri 3 Ibtidai primatlar 4 Ali primatlar 5 Aqil insanin formalasmasi 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerYarimdeste ve fesileleri RedakteYasburunlar Strepsirhini Cirtdan lemurlar Cheirogaleidae Lemurlar Lemuridae Lepilemurlar ve ya zerif lemurlar Lepilemuridae Indriler Indridae Elayaqlilar Daubentoniidae Loriler Loridae Qalaqolar Galagonidae Quruburunlar Haplorhini Uzuntopuqlar Tarsiidae Oynaganlar Callitrichidae Ilmequyruq meymunlar Cebidae Gece meymunlari Aotidae Sakolar Pitheciidae Horumceyebenzer meymunlar Atelidae Entermeymunlar Cercopithecidae Hibbonlar Hylobatidae Hominidler Hominidae Primatlarin xarakterik xususiyyetleri RedaktePrimatkimiler destesine daxil olan canlilar formasina ve boyuna gore muxtelifdir Muasir primatlar Asiya Afrika ve Amerikanin tropik ve subtropik erazilerinde Zond ve Filippin adalarinda yasayirlar Etraflari 5 barmaqlidir bu da onlara agacdan mohkem tutmaga imkan verir Beyin yarimkureleri iri olur Goz cuxurlari kellenin on terefinde yerlesir Mueyyen edilmisdir ki primatlar cucuyeyen memelilerin qedim qruplarindan emele gelmisdir Bu desteye ibtidai primatlar yarimeymunlar ve ali primatlar meymunlar daxildir Ibtidai primatlar RedakteIbtidai primatlarin barmaqlari caynaqlidir Lemurlar Madaqaskar ve Kanar adalari ucun seciyyevidir Madaqaskarda onlarin bir nece novunun nesli kesilmek uzredir Afrika ve Asiya meselerinde loriler yasayir Ali primatlar RedakteAli primatlara 100 den cox nov daxildir Bunlarin on beyin yarimkureleri iri ve qirislidir Cenubi Amerika meselerinde iliskenquyruq adli meymunlar hundur agaclarin basinda suretle qaca bilir Enter meymunlar Afrikada ve Cenubi Asiyada yasayirlar Onlar boyuk suruler seklinde yasayirlar ve nizamli davranirlar Suruye basci dominant rehberlik edir Insanabenzer meymunlar daha cox inkisaf etmisdir Onlarin basi yumru on beyin qabigi murekkeb qurulusludur uzunde tuk azdir ayaqlarinin alti ve elinin ici tuksuzdur Insanabenzer meymunlar tropik meselerde yasayir Qorilla ve simpanzeler hem yerde hem de agacda yasayirlar Hibbonlar Asiya ve Indoneziya ve oranqutanlar cox vaxt agacda olur yere nadir hallarda enir Oranqutanlar Sumatra adasinda daha cox yayilmisdir Aqil insanin formalasmasi RedakteAqil insan novunden evvel neandertal sinantrop pitekantrop ve avstralopitek adli insan novleri olmusdur Guman edilir ki muasir insan Afrikada emele gelmisdir Onun sosioloji varliga cevrilmesinde emek boyuk rol oynamisdir Istinadlar RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Primatlar amp oldid 5330781, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.