Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Siyasi coğrafiyada tamamilə başqa bir siyasi regionun sərhədləri daxilində yerləşən siyasi regiona anklav ərazi deyilir (Fransız dilindəki anklav sözündən götürülmüşdür).Eksklav ərazi (Fransız dilindəki exclave sözündən götürülmüşdür) isə mənsub olduğu ərazi ilə coğrafi baxımdan əlaqəsi olmayan, onunla arasında başqa bir siyasi region olan olan siyasi ərazidir. Hər iki tərəf üçün müvafiq olan təriflər mövcud olsa da, iki ayrı anlayış mövcuddur. Şəkil 1-dəki təsvirə əsasən C zonası B zonasının eksklavı və eyni zamanda da A zonasının daxilində yerləşən anklavdır. Əgər C müstəqil olaraq bir siyasi ərazi olsaydı, o zaman o, yalnız bir anklav olardı. Şəkil 2-dəki təsvirə əsasən isə C zonası B zonasının eksklavıdır, lakin anklav deyildir. Çünki onun birdən çox ölkə ilə sərhədi mövcuddur.
Anklav
Anklav ərazi bir ölkənin başqa bir ölkə tərəfindən əhatə olunmuş torpaq sahəsidir. Başqa bir dövlətin sərhədləri daxilində yerləşən bu zona bir dövlətin ərazisi ola bildiyi kimi, müstəqil bir dövlət də ola bilər.
Lesoto hər tərəfdən Cənubi Afrika Respublikası ilə əhatə olunmuş anklavdır. Türkiyənin anklav ərazisi isə Suriyadakı Caber qalası hesab olunur. İsveçrə ərazisində də iki anklav mövcuddur: Almaniyaya məxsus Büsingen və İtaliyaya məxsus olan Campione d'Italia.
Siyasi anklavlarla bərabər, etnik anklavlar da mövcuddur. Etnik anklavlar dominant mədəniyyətdən fərqli bir mədəniyyətin mövcud olduğu regionlarda mövcud olan mədəniyyətlərdirlər. Etnik anklavlarda bir mədəniyyət başqa bir mədəniyyət sahəsi ilə məhdudlaşır. Belə ərazilərdə çox sayda dillər, dinlər və mədəniyyətlər müşahidə olunur. Etnik anklavlara nümunə olaraq gettoları, kiçik italyan anklavlarını, şəhərətrafı zonaları və Çin məhəllələrini göstərmək mümkündür.
Bəzi anklav ərazilər
- San-Marino — İtaliya daxilində yerləşir
- Vatikan — İtaliyanın paytaxtı hesab olunan Roma şəhərinin daxilində yerləşir
- Lesoto krallığı — Cənubi Afrika Respublikasının daxilində yerləşir
-
Suriyadakı türk toprağı Süleyman Şah türbəsi -
İsviçrədəki Alman toprağı Büsingen am Hochrhein -
Lesotonun mövqeyi.
Eksklav
Bir dövlətin başqa bir dövlət tərəfindən özü ilə əlaqəsi kəsilmiş ərazisinə eksklav deyilir.Eksklav əraziyə nümunə olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası göstərilə bilər. Azərbaycanın ərazisi hesab olunan Naxçıvan Ermənistan sərhədinin yaratdığı regiona görə Azərbaycanla əlaqəsi kəsilərək eksklav ərazi vəziyyətinə düşmüşdür.
XXI əsrdə kommunikasiya şəraiti və texnoloji inkişaf proseslərinə görə eksklav ərazilər ilə asanlıqla əlaqə yaratmaq imkanı yaranmışdır.
Bəzi mühüm anklav və eksklav ərazilər:
- Anqola: Kabinda
- Avstriya: Yunqhols (Jungholz)
- Azərbaycan: Naxçıvan, Kərki, Yukarı Əskipara, Barxudarlı, Yaradullu
- Ermənistan: Artsvaşen
- Banqladeş: Kuç Behar (Cooch Behar)
- Belçika: Barle-Hertoq (Baarle-Hertog)
- Bruney: Temburonq (Temburong)
- Şərqi Timor: Oekussi-Ambeno (Oecussi-Ambeno)
- Hindistan: Kuç Behar (Cooch Behar)
- İtaliya: Campione d'Italia
- Almaniya: Büsingen am Hochrhein
- Qırğızıstan: Barak
- Malavi: Likoma adası
- Oman: Müsəndəm mühafəzəsi (Musandam) və Mədhə (Madha)
- Rusiya: Kalininqrad vilayəti
- İspaniya: Seuta, Llivia və Melilya
- Tacikistan: Vorux və Kayraqaç (Lolazor)
- Türkiyə: Süleyman Şah türbəsi
- ABŞ: Alyaska
- Şimali Kipr Türk Respublikası: Kokkina
- Özbəkistan: Şahimərdan, Qalaça və Xalmion
-
Naxçıvanın siyasi strukturu -
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 25 fevral 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 avqust 2009.
Ədəbiyyat siyahısı
Xarici keçidlər
- Rolf Palmberg's Enclaves of the world
- Jan S. Krogh's Geosite
- "Tangled Territories" 2005 review article on exclaves and enclaves in Europe published in Hidden Europe magazine
- Barry Smith's Baarle Site
- Evgeny Vinokurov's Theory of Enclaves – a comprehensive economic and political treatment of enclaves and exclaves
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siyasi cografiyada tamamile basqa bir siyasi regionun serhedleri daxilinde yerlesen siyasi regiona anklav erazi deyilir Fransiz dilindeki anklav sozunden goturulmusdur Eksklav erazi Fransiz dilindeki exclave sozunden goturulmusdur ise mensub oldugu erazi ile cografi baximdan elaqesi olmayan onunla arasinda basqa bir siyasi region olan olan siyasi erazidir Her iki teref ucun muvafiq olan terifler movcud olsa da iki ayri anlayis movcuddur Sekil 1 deki tesvire esasen C zonasi B zonasinin eksklavi ve eyni zamanda da A zonasinin daxilinde yerlesen anklavdir Eger C musteqil olaraq bir siyasi erazi olsaydi o zaman o yalniz bir anklav olardi Sekil 2 deki tesvire esasen ise C zonasi B zonasinin eksklavidir lakin anklav deyildir Cunki onun birden cox olke ile serhedi movcuddur Sekil 1 Sekil 1 deki tesvire esasen C zonasi B zonasinin eksklavi ve eyni zamanda da A zonasinin daxilinde yerlesen anklavdir Eger C musteqil olaraq bir siyasi erazi olsaydi o zaman o yalniz bir anklav olardi Sekil 2 C zonasi B zonasinin eksklavidir Ancaq D zonasi ile hemserhed oldugu ucun A zonasinin anklavi hesab olunmur AnklavAnklav erazi bir olkenin basqa bir olke terefinden ehate olunmus torpaq sahesidir Basqa bir dovletin serhedleri daxilinde yerlesen bu zona bir dovletin erazisi ola bildiyi kimi musteqil bir dovlet de ola biler Lesoto her terefden Cenubi Afrika Respublikasi ile ehate olunmus anklavdir Turkiyenin anklav erazisi ise Suriyadaki Caber qalasi hesab olunur Isvecre erazisinde de iki anklav movcuddur Almaniyaya mexsus Busingen ve Italiyaya mexsus olan Campione d Italia Siyasi anklavlarla beraber etnik anklavlar da movcuddur Etnik anklavlar dominant medeniyyetden ferqli bir medeniyyetin movcud oldugu regionlarda movcud olan medeniyyetlerdirler Etnik anklavlarda bir medeniyyet basqa bir medeniyyet sahesi ile mehdudlasir Bele erazilerde cox sayda diller dinler ve medeniyyetler musahide olunur Etnik anklavlara numune olaraq gettolari kicik italyan anklavlarini seheretrafi zonalari ve Cin mehellelerini gostermek mumkundur Bezi anklav eraziler San Marino Italiya daxilinde yerlesir Vatikan Italiyanin paytaxti hesab olunan Roma seherinin daxilinde yerlesir Lesoto kralligi Cenubi Afrika Respublikasinin daxilinde yerlesirSuriyadaki turk topragi Suleyman Sah turbesi Isvicredeki Alman topragi Busingen am Hochrhein Lesotonun movqeyi EksklavBir dovletin basqa bir dovlet terefinden ozu ile elaqesi kesilmis erazisine eksklav deyilir Eksklav eraziye numune olaraq Naxcivan Muxtar Respublikasi gosterile biler Azerbaycanin erazisi hesab olunan Naxcivan Ermenistan serhedinin yaratdigi regiona gore Azerbaycanla elaqesi kesilerek eksklav erazi veziyyetine dusmusdur XXI esrde kommunikasiya seraiti ve texnoloji inkisaf proseslerine gore eksklav eraziler ile asanliqla elaqe yaratmaq imkani yaranmisdir Bezi muhum anklav ve eksklav eraziler Anqola Kabinda Avstriya Yunqhols Jungholz Azerbaycan Naxcivan Kerki Yukari Eskipara Barxudarli Yaradullu Ermenistan Artsvasen Banqlades Kuc Behar Cooch Behar Belcika Barle Hertoq Baarle Hertog Bruney Temburonq Temburong Serqi Timor Oekussi Ambeno Oecussi Ambeno Hindistan Kuc Behar Cooch Behar Italiya Campione d Italia Almaniya Busingen am Hochrhein Qirgizistan Barak Malavi Likoma adasi Oman Musendem muhafezesi Musandam ve Medhe Madha Rusiya Kalininqrad vilayeti Ispaniya Seuta Llivia ve Melilya Tacikistan Vorux ve Kayraqac Lolazor Turkiye Suleyman Sah turbesi ABS Alyaska Simali Kipr Turk Respublikasi Kokkina Ozbekistan Sahimerdan Qalaca ve XalmionNaxcivanin siyasi strukturu Naxcivan ve AzerbaycanIstinadlar Arxivlenmis suret 25 fevral 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 avqust 2009 Edebiyyat siyahisiRobinson G W S Exclaves Annals of the Association of American Geographers 49 3 Part 1 September 1959 283 295 doi 10 1111 j 1467 8306 1959 tb01614 x JSTOR 2561461 Vinokurov Evgeny A Theory of Enclaves Lexington Books 2007 ISBN 978 0 7391 2403 1 Xarici kecidlerVikianbarda Anklav ve eksklav ile elaqeli mediafayllar var Rolf Palmberg s Enclaves of the world Jan S Krogh s Geosite Tangled Territories 2005 review article on exclaves and enclaves in Europe published in Hidden Europe magazine Barry Smith s Baarle Site Evgeny Vinokurov s Theory of Enclaves a comprehensive economic and political treatment of enclaves and exclaves